CON NGƯỜI CỦA THÁNH THẦN
Chúa Nhật Đại Lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống : Ga 20, 19-23
Suy niệm

Lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống không chỉ là một biến cố kết thúc mùa Phục Sinh – mà là khởi đầu của một kỷ nguyên mới: thời đại của Hội Thánh, thời đại của Thần Khí. Nếu không có Chúa Thánh Thần, Giáo Hội sẽ chỉ còn là một tổ chức tôn giáo. Các Kitô hữu sẽ chỉ còn là những tín đồ mang danh hiệu bên ngoài. Nhưng chính Thần Khí mới làm sống động Hội Thánh, thắp lửa nơi các tâm hồn, và biến những kẻ nhút nhát thành chứng nhân can đảm.

Thánh Thần không phải là một "ý niệm trừu tượng", mà là sự sống của Thiên Chúa được tuôn đổ vào lòng ta. Và câu hỏi cấp bách cho mỗi người hôm nay là: Tôi có thật sự là một con người của Thánh Thần không? Nếu là con người của Thánh Thần thì có những đặc điểm sau:

1- Là con người tự do (x. 2Cr 3, 17). Thần Khí là Đấng giải thoát – giải thoát khỏi nỗi sợ, khỏi đam mê xác thịt, khỏi nô lệ tội lỗi. Người sống trong Thánh Thần không còn bị lôi kéo bởi xu hướng “sống cho mình”, nhưng được tái sinh để sống như con cái tự do của Thiên Chúa (x. Gl 5,1). Tự do này không phải là “muốn làm gì thì làm”, mà là dám sống khác đời, không xu thời, biết “ghét điều xấu và gắn bó điều thiện” (x. Rm 12,9).

2- Là người có não trạng thiêng liêng (x. Rm 8,5; 1Cr 10,15). Người của Thánh Thần không còn vướng mắc những chuyện phù phiếm và lối sống trần tục, nhưng say mê những điều thuộc về Thiên Chúa. Người ấy lắng nghe Lời Chúa như suối nguồn sự sống, và để cho Lời uốn nắn từng tâm tư, hành động. Đây là người “tìm kiếm Nước Thiên Chúa trước hết” (x. Mt 6,33), tìm mọi cách loan báo Đức Kitô (x.1Cr 9,16), và mọi sự khác trở thành thứ yếu.

3- Là người nhiệt tình dấn thân phục vụ (1Cr 12,4-11). Chúa Thánh Thần không ngừng thúc đẩy mỗi người sống như Đức Kitô – Đấng đã “đến để phục vụ” (x. Mt 20,28). Sự phục vụ trong Thánh Thần chủ yếu là xây dựng nhiệm thể Đức Kitô (x.Ep 4,12), là Hội Thánh (x.1Cr 14,26), không như những hình thức phục vụ khác của thế gian (x.Mt 20,24-28). Sự phục vụ theo Thánh Thần là:

- Phục vụ trong tinh thần hiệp nhất: người của Thánh Thần luôn cảnh giác tối đa trước những hành vi và lời nói của mình cũng như của tha nhân, để tránh sự phân rẽ hay phân hóa trong nội bộ Hội Thánh. Mọi tranh chấp, bất hòa, chia rẽ đều do sự xúi giục của ma quỉ mà ra. Vì thế người của Thánh Thần luôn “theo đuổi những gì đem lại bình an và những gì xây dựng cho nhau.” (Rm 14,19).

- Phục vụ vô vị lợi vì lòng mến: Thánh Thần là ngôi vị biểu lộ sự tự hiến. Ngài luôn thúc giục ta phục vụ vì lòng mến, không đòi hỏi, không chờ đợi đáp trả, không lo sợ thiệt thòi, không khép lại trước một vô ơn, không chán nản trước một lãnh đạm,“vui lòng phục vụ như thể phục vụ Chúa chứ không phải người ta” (Ep 6,7).

- Phục vụ khiêm tốn và âm thầm: Thánh Thần được ví như chiều sâu của Thiên Chúa, nên không chấp nhận việc phô trương bề mặt, không bày tỏ bản thân qua những việc tốt lành. Vì thế, chúng ta phải tránh kiểu phục vụ như kẻ cả, mà luôn nhận mình “là đầy tớ vô dụng, chỉ làm việc bổn phận đấy thôi” (Lc 17,10).

- Phục vụ trong tinh thần từ bỏ: từ bỏ là điều kiện tiên quyết của người môn đệ Đức Kitô, để thực hiện thánh ý Thiên Chúa (x.Mc 10,45). Không thể phục vụ theo cảm tính hay sở thích cá nhân, vì như vậy là phục vụ cách tùy tiện và ngẫu hứng. Phục vụ trong tinh thần từ bỏ cũng là phục vụ trong sự nghèo khó như Chúa Giêsu (Lc 9, 58): chọn sự thất thế chứ không chọn quyền thế; chọn sự coi thường chứ không chọn sự nổi tiếng… để Thiên Chúa được nhận biết và yêu mến.

4. Là người mang hoa trái của Thánh Thần (Gl 5, 22-23)

Như nhựa sống làm cây sinh hoa trái, Chúa Thánh Thần hoạt động trong tâm hồn Kitô hữu cũng mang đến nhiều hoa trái thánh thiện là:“bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hoà, tiết độ”.

Đây là thời khắc cần một “Lễ Hiện Xuống mới” – không phải ở một nơi nào đó, mà trong tim từng Kitô hữu. Thế giới hôm nay không thiếu lời nói, nhưng thiếu chứng nhân. Không thiếu tôn giáo, nhưng thiếu Thánh Thần sống động nơi người tín hữu.

Vì thế, Mỗi ngày sống, mỗi biến cố, chúng ta cần đặt mình lại trong Chúa Thánh Thần, là Đấng đang hiện diện trong tâm hồn ta; là Đấng đang điều khiển Giáo Hội và canh tân đời sống nhân loại; là Đấng đang làm nên trời mới đất mới, đang điều hướng con người và vũ trụ qui tụ về nguồn sống vĩnh hằng là chính Đức Kitô, cho Thiên Chúa.

Cầu nguyện

Lạy Chúa Thánh Thần!
Đấng phù trợ cho đời sống chúng con,
Ngài nâng đỡ khi con thấy lo âu,
Ngài ủi an khi con thấy buồn sầu,
Ngài cứu giúp khi gặp cảnh bể dâu.
Chính Ngài là tình yêu hằng tuôn đổ,
cho con người sự sống mới đẹp tươi,
cho thế giới muôn loài được tái tạo,
ban muôn vàn ân phúc của trời cao.
Cho con biết buông mình theo ân sủng,
biết sống và hành động trong tình yêu:
yêu điều tốt đẹp ghét điều xấu xa.
quyết vượt qua những gì còn tăm tối,
khai đường và mở lối để vươn lên,
dám làm nên cuộc cách mạng đời mình.
Cho con đưa tình yêu vào cuộc sống,
và biết đưa cuộc sống vào tình yêu,
để từng giây phút con yêu,
làm nên cuộc đời con sống,
vì con biết rằng, Thiên Chúa Hằng Sống
cũng chính là Thiên Chúa Tình Yêu.
Xin thương đến nhân loại chúng con,
và ban cho một lễ Hiện Xuống mới,
một biến cố ân sủng hóa toàn cầu,
để mọi người được hiệp nhất với nhau.
Xin biến đổi chúng con nên tông đồ,
để loan truyền danh thánh Đức Ki-tô,
là tình yêu trong cội nguồn chân thật,
là Mùa Xuân cứu độ cho thế trần. Amen.

 

143. Chúng ta sống ở đời này để tìm kiếm ngôi báu trên trời; bản tính của chúng ta thì không thể đạt được ngôi báu ấy, nhưng có thể dùng thánh đức để chiếm hữu nó.

(Thánh Hieronymus)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức"

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

59. QUÊN TẾT ĐOAN NGỌ

Tết đoan ngọ, thầy giáo không nhận được quà tặng thì hỏi học trò tại sao như thế, học trò chạy về hỏi cha mình xong thì quay lại nói với thầy giáo:

- “Cha của con quên rồi.”

Thầy giáo nói:

- “Ta xuất ra câu đối, nếu mày đối không được thì bị đánh.”

Câu đối của ông là:

- “Nhà Hán có tam kiệt: Trương Lương, Hàn Tín và Úy Trì công.”

Học trò đối không được, bị đánh, khóc chạy về báo cho cha mình biết. Ông cha nói:

- “Chữ đối sai rồi, Úy Vệ công là đời nhà Đường chứ không phải đời nhà Hán.”

Học trò bẩm cáo lại với thầy giáo, thầy giáo cười nói:

- “Cha của mày nhớ rất rõ ràng chuyện ngàn năm trước, tại sao hôm qua tết đoan ngọ thì lại không nhớ hử?!”

(Tiếu Đắc Hảo)

Suy tư 59:

Có một thời, học trò chỉ việc đến trường học hành vô tư vì không có chuyện thầy cô giáo “vòi vĩnh” với phụ huynh; có một thời học sinh phải “điên đầu” với chuyện học ở trường, học ở nhóm, học ở tổ và học thêm với các thầy cô dù các em học rất khá…

Chuyện ngàn năm trước thì nhớ nhưng chuyện hôm qua thì quên vì hai chuyện không giống nhau, chuyện ngàn năm trước nhớ vì nó không tốn tiền mua lễ vật, chuyện hôm qua lại quên vì nó tốn tiền mua lễ vật.

Có những người Ki-tô hữu chuyện Đức Chúa Giê-su sinh ra trong máng cỏ, bị đóng đinh chết trên thập giá và sống lại hai ngàn năm trước thì không quên, nhưng chuyện đi dâng thánh lễ để thông phần hạnh phúc vĩnh cữu với Ngài thì lại quên, họ quên không phải vì sợ tốn tiền, nhưng sợ mất việc làm, sợ mất buổi nhậu, sợ mất buổi hẹn hò, sợ mất sức khỏe.v.v…cho nên trong đời sống tín ngưỡng họ đã trở thành miếng mồi ngon cho ma quỷ và những đệ tử của nó.

Chuyện quên và nhớ quà cáp lễ vật không hệ tại…trí óc, nhưng hệ tại cái bao tử và túi tiền.

Chuyện có những người Ki-tô hữu quên Chúa quên Mẹ cũng không phải do trí óc, nhưng là do bao tử của họ ngày càng lớn vì hưởng thụ, mà bao tử lớn thì trí óc cũng như tâm hồn phải nhỏ lại, đó là…quy luật quên và nhớ, ơn và oán, hưởng thụ và khắc chế vậy…

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

----------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Gio-an.

Sau khi dùng bữa với các môn đệ tại Biển Hồ Ti-bê-ri-a, Đức Giê-su Phục Sinh hỏi ông Si-môn Phê-rô: “Này anh Si-môn, con ông Gio-an, anh có yêu mến Thầy hơn các anh em này không?” Ông đáp: “Thưa Thầy có, Thầy biết con thương mến Thầy.” Đức Giê-su nói với ông: “Hãy chăm sóc chiên con của Thầy.” Người lại hỏi: “Này anh Si-môn, con ông Gio-an, anh có yêu mến Thầy không?” Ông đáp: “Thưa Thầy có, Thầy biết con thương mến Thầy.” Người nói: “Hãy chăn dắt chiên của Thầy.” Người hỏi lần thứ ba: “Này anh Si-môn, con ông Gio-an, anh có thương mến Thầy không?” Ông Phê-rô buồn vì Người hỏi tới lần thứ ba: “Anh có thương mến Thầy không?” Ông đáp: “Thưa Thầy, Thầy biết rõ mọi sự; Thầy biết con thương mến Thầy.” Đức Giê-su bảo: “Hãy chăm sóc chiên của Thầy. Thật, Thầy bảo thật cho anh biết: lúc còn trẻ, anh tự mình thắt lưng lấy, và đi đâu tuỳ ý. Nhưng khi đã về già, anh sẽ phải dang tay ra cho người khác thắt lưng và dẫn anh đến nơi anh chẳng muốn.” Người nói vậy, có ý ám chỉ ông sẽ phải chết cách nào để tôn vinh Thiên Chúa. Thế rồi, Người bảo ông: “Hãy theo Thầy.”

Đó là lời Chúa

 

GẤP BA LẦN
“Anh có yêu mến Thầy không?”.

Năm 1795, Joséphine phải lòng Napoléon; năm sau, họ thành hôn! Napoléon đắm đuối, nhưng xem ra Joséphine chẳng mấy rung cảm với vị tướng trẻ hơn mình 6 tuổi. Sau đó, Napoléon viễn chinh; Joséphine công khai cặp bồ với các tình nhân. 9 năm sau, Napoléon lên ngôi hoàng đế, triệu Joséphine vào cung, phong làm hoàng hậu. Tại sao một người phản bội lại được yêu? Một học giả trả lời, “Tội lỗi có thể trở thành động lực cho tình yêu!”.

Kính thưa Anh Chị em,

Như Napoléon quên hết quá khứ của Joséphine, Chúa Giêsu quên hết quá khứ của Phêrô! Trong Tin Mừng hôm nay, đến ba lần, Ngài hỏi ông, “Anh có yêu mến Thầy không?”. Hẳn Ngài không cần Phêrô hối lỗi ba lần, nhưng cần Phêrô bày tỏ tình yêu ‘gấp ba lần’. Thông điệp Lời Chúa thật rõ, “Tội lỗi có thể trở thành động lực cho tình yêu!”.

“3”, con số hoàn hảo. Chẳng hạn, khi tuyên xưng “Thánh, Thánh, Thánh!”, biểu thức này cho biết, Thiên Chúa là Đấng thánh khiết nhất. Trả lời Chúa Giêsu ba lần, “Con yêu mến Thầy”, Phêrô có cơ hội bày tỏ tình yêu của mình theo cách thánh khiết nhất; ba lần ‘tỏ tình’ thay cho ba lần ‘chối tình!’. Điều này tiết lộ nhu cầu của bạn và tôi, chúng ta phải yêu mến Chúa, tìm kiếm lòng thương xót của Ngài ‘gấp ba lần’. Hãy để Chúa Giêsu hỏi bạn ba lần cùng một câu hỏi và biết rằng, Ngài sẽ không hài lòng với câu trả lời qua quýt, “Con yêu mến Chúa”. Ngài muốn nghe nó một lần, hai lần và một lần nữa cách thánh khiết nhất.

‘Ba lần cùng một câu hỏi’ cho chúng ta cơ hội biểu lộ khát khao cháy bỏng đối với lòng lân tuất của Chúa. Còn hơn cả Joséphine, tệ hơn cả Phêrô, tất cả chúng ta đều phạm tội; phủ nhận Thiên Chúa khi cặp bồ với đủ loại hình ‘ngẫu tượng!’. Nhưng tin tốt lành là Chúa Giêsu luôn muốn chúng ta biết, “Tội lỗi có thể trở thành động lực cho tình yêu!”. Ngài không ghê tởm, cũng không viết ra tội của ai. Ngài đòi chúng ta chỉ một điều: đau buồn, sám hối chân thành và hoán cải; Ngài muốn chúng ta từ bỏ tội lỗi đến mức tối đa. Vì lẽ, Ngài đã hiến thân chịu chết để rửa sạch chúng, không chỉ tội lỗi của chúng ta mà tội lỗi của cả nhân loại. Ngài là “Đức Giêsu đã chết mà Phaolô quả quyết là vẫn sống!” - bài đọc một.

Anh Chị em,

“Anh có yêu mến Thầy không?”. Hãy dành thời giờ lặp lại câu hỏi này không chỉ một lần, ba lần, nhưng nhiều lần! Chúa Thánh Thần sẽ tỏ cho bạn và tôi thấy được chiều kích sâu thẳm của tình yêu - ‘đắm đuối’ - Chúa Giêsu dành cho mỗi người và cách chúng ta đáp lại - ‘xem ra chẳng mấy rung cảm’ - trước tình yêu Ngài. Hãy bày tỏ tình yêu đối với Ngài ‘gấp ba lần’ để nó trở nên sâu sắc, thánh khiết và không đổi thay. Ngài sẽ đón nhận những hành động chân thành này và trả lại cho bạn - hơn cả vương miện của một hoàng hậu - không chỉ gấp ba, nhưng “n” lần! Hãy đến kín múc ân sủng thứ tha của Ngài, dù bạn có thế nào đi nữa - cặp bồ ‘công khai hay chùng lén’ - hãy nói “bạn yêu mến Ngài” không chỉ một lần, ba lần nhưng nhiều lần với hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực!

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, Chúa biết con yêu mến Chúa; biết con yêu mến ‘những gì ít hơn Chúa!’. Giúp con buông bỏ những ‘ngẫu tượng’ hầu con dâng Chúa tình yêu đến mức tối đa!”, Amen.

(Tgp. Huế)

 

Carol Glatz của CNS, ngày 5 tháng 6, 2025, tường trình từ Vatican: Ủy ban Giáo hoàng về Bảo vệ Trẻ vị thành niên hy vọng sẽ trình lên Đức Giáo Hoàng Leo XIV một “Khung hướng dẫn phổ quát về bảo vệ” vào cuối năm nay, ủy ban cho biết.

Các hướng dẫn “tìm cách truyền cảm hứng cho sự hoán cải thực sự trong trái tim của mọi nhà lãnh đạo và tác nhân mục vụ trong giáo hội, đảm bảo rằng việc bảo vệ không chỉ là một yêu cầu, mà còn là sự phản ảnh lời kêu gọi của Tin mừng nhằm bảo vệ những người nhỏ bé nhất trong chúng ta”, ủy ban cho biết trong một thông cáo báo chí ngày 5 tháng 6 sau cuộc họp đầu tiên với Đức Giáo Hoàng Leo XIV.

Ngoài ra, “một ‘vademecum’ mới về bồi thường, được đưa ra dựa trên kinh nghiệm sống của các nạn nhân và người sống sót, đang được xây dựng để hướng dẫn các giáo hội địa phương ứng phó với công lý và lòng cảm thương”, ủy ban cho biết thêm.

Ủy ban đã cập nhật với Đức Giáo Hoàng về công việc của họ và "tái khẳng định cam kết của họ đối với sự hiệp nhất và tinh thần hợp đoàn của các thành viên", thông cáo báo chí cho biết.

Khoảng 23 thành viên, bao gồm Đức Hồng Y Seán P. O'Malley, chủ tịch ủy ban và là tổng giám mục đã nghỉ hưu của Boston, đã tham dự buổi tiếp kiến kéo dài một giờ tại Vatican. Giám mục Luis Manuel Alí Herrera, thư ký của ủy ban, và Teresa Kettelkamp, thư ký phụ tá của ủy ban, cũng có mặt.

"Một lá thư do tất cả các thành viên ký sau phiên họp toàn thể vào tháng 3 năm 2025 đã nhấn mạnh đến nhu cầu duy trì nhiệm vụ, quản trị và phương pháp làm việc của chúng tôi — khẳng định tính độc lập của ủy ban và vai trò của nó như là cố vấn đáng tin cậy của Đức Thánh Cha", thông cáo báo chí của ủy ban cho biết. Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã thành lập ủy ban vào năm 2014 để tư vấn cho Đức Giáo Hoàng "trong việc phát triển và thúc đẩy các tiêu chuẩn bảo vệ hoàn cầu, và đồng hành cùng Giáo hội trong việc xây dựng một nền văn hóa có trách nhiệm, công lý và lòng cảm thương".

Các thành viên cũng thông báo cho Đức Giáo Hoàng Leo về báo cáo thường niên của ủy ban, "nền tảng cho nhiệm vụ của ủy ban" được "thiết kế để đánh giá năng lực bảo vệ của các giáo hội địa phương, đưa ra các khuyến nghị thực tế dựa trên các thực tại sống động của từng khu vực", báo cáo cho biết.

Báo cáo thường niên năm nay khám phá "công lý hoán cải thông qua lăng kính bồi thường. Điều này bao gồm một nghiên cứu mục vụ-thần học toàn diện và thu thập dữ kiện về các hoạt động bồi thường hiện tại trên toàn thể giáo hội", báo cáo cho biết.

Báo cáo đã mở rộng ý kiến đóng góp từ nhóm tập trung nạn nhân/người sống sót "với sự đóng góp trực tiếp từ những người sống sót trên cả bốn khu vực của ủy ban. Dữ kiện giáo hội ở bình diện quốc gia cũng được lấy từ quá trình đánh giá của Ủy ban Liên hợp quốc về Quyền trẻ em - đáp lại lời kêu gọi ngày càng tăng về tính minh bạch hơn thông qua dữ kiện bên ngoài", báo cáo cho biết thêm.

Báo cáo mới sẽ xem xét các nỗ lực bảo vệ của giáo hội tại 22 quốc gia và hai tu đoàn, và sẽ bao gồm "một cuộc đánh giá mang tính định chế của Bộ Truyền giáo" cũng như những phát hiện ban đầu từ cuộc đánh giá Phong trào Focolare, báo cáo cho biết.

“Chúng tôi hy vọng sẽ trình lên Đức Thánh Cha khuôn khổ hướng dẫn chung đã hoàn thiện vào cuối năm nay”, ủy ban cho biết. Các hướng dẫn đã được xây dựng trong hai năm qua với sự hợp tác chặt chẽ với “các nhà lãnh đạo giáo hội, các chuyên gia bảo vệ, những người sống sót sau lạm dụng và những người làm công tác mục vụ hoàn cầu”, ủy ban cho biết thêm.

Ủy ban cho biết, khuôn khổ dự thảo “đã được thử nghiệm và tinh chỉnh thông qua các chương trình thí điểm tại Tonga, Ba Lan, Zimbabwe và Costa Rica”, cung cấp “những hiểu biết vô giá về các chiều kích thực tế, văn hóa và thần học của việc bảo vệ”.

Ủy ban bày tỏ lòng biết ơn đối với các cơ quan của Giáo triều Rôma “vì sự hợp tác ngày càng tăng của họ, và chúng tôi mời các đối tác tiếp tục hợp tác trong thừa tác vụ quan trọng này”.

Ủy ban cho biết, “Chúng tôi tái khẳng định cam kết lắng nghe, đồng hành cùng các nạn nhân và người sống sót, và hỗ trợ mọi cộng đồng giáo hội trong nỗ lực bảo vệ tất cả mọi người của Chúa bằng lòng cảm thương”.

 

Đức Thánh Cha được cho là chuyên gia toán học đầu tiên trở thành giáo hoàng – và những người đam mê toán học nói rằng đã đến lúc rồi.

Đó là nhận định của Matthew McDonald đăng trên National Catholic Register ngày 5 tháng 6 năm 2025.

“Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên” không phải là điều đầu tiên mà nhà toán học Martin Nowak nghĩ đến khi cựu Hồng Y Robert Prevost xuất hiện trên ban công nhìn ra Quảng trường Thánh Phêrô vào tháng trước.

Thay vào đó, ông tập trung vào tên mới của vị Giáo hoàng.

“Leo” có ba chữ cái. Và danh hiệu của ngài — XIV, hoặc 14 — đứng sau đó. Ghép chúng lại với nhau và bạn sẽ được gì?

3 … 1 … 4 — 3.14.

“Vậy thì đó là Giáo hoàng của hằng số Pi. Ý nghĩ đó xuất hiện trong đầu tôi ngay lập tức — chúng ta có thể nghĩ về ngài như Giáo hoàng Pi,” Nowak, một giáo sư toán học và sinh học tại Đại học Harvard và là một người Công Giáo, nói với Register.

Pi — tỷ lệ giữa chu vi của một hình tròn và đường kính của nó — là một con số vô hạn và là một trong nhiều khái niệm mà Bob Prevost, như ngài được biết đến trước khi bước vào đời sống tu trì, có thể đã nghiên cứu khi còn là sinh viên chuyên ngành toán tại Đại học Villanova từ năm 1973 đến năm 1977.

Một cuộc tìm kiếm không đầy đủ của Register đã phát hiện ra rằng trước khi Đức Leo XIV được bầu vào ngày 8 tháng 5, không có vị giáo hoàng nào học toán như một chuyên ngành chính trước khi trở thành giám mục của Rome, một giáo phận có lịch sử thống trị bởi các sinh viên thần học, triết học và luật giáo hội. (Đức Giáo Hoàng Leo cũng là một luật sư giáo hội, nhưng ngài đã học toán nhiều năm sau khi tốt nghiệp đại học.)

Điều đó có nghĩa là các nhà toán học Công Giáo đang có một khoảnh khắc của họ.

“Tôi không ngạc nhiên khi Đức Giáo Hoàng học toán, vì tôi tin rằng Chúa là một nhà toán học”, Nowak, tác giả của các cuốn sách Beyond (2024) và Within (2025), người có luận án tiến sĩ có tựa đề “Stochastic Strategies in the Prisoner’s Dilemma” (Chiến lược ngẫu nhiên trong thế tiến thoái lưỡng nan của tù nhân), cho biết.

“Thật hợp lý khi mục tử của Người trên Trái đất lại là một sinh viên toán học”, ông nói.

Prevost đã theo học trung học tại chủng viện Augustinô khi còn là một thiếu niên. Khi đến Villanova, một trường đại học Augustinô, ngài biết mình muốn gia nhập dòng Augustinô sau khi học đại học và cuối cùng trở thành một linh mục, và ngài đã làm được điều đó.

Vậy tại sao ngài lại chuyên ngành toán?

Đối với các nhà toán học, câu hỏi hay hơn là: Tại sao ngài lại không học?

“Thông thường, kiểu người muốn trở thành linh mục là kiểu người nhìn thấy trật tự, vẻ đẹp, sự thật và những điều siêu việt của tự nhiên trên thế giới, và những người nhìn thấy những điều này thường bị thu hút bởi toán học”, Brad Jolly, người chuyên ngành toán tại Đại học Michigan và đã làm việc 29 năm trong ngành thử nghiệm và đo lường điện tử, giúp đỡ các nhà sản xuất thiết bị y tế, cho biết.

Jolly, đến từ Longmont, Colorado, là người trở lại Công Giáo, không chỉ dấn thân vào toán học. Ông sưu tầm sách giáo khoa toán từ khắp nơi trên thế giới — khoảng 500 cuốn — và ông đã phát minh ra khoảng một chục câu đố toán học. Ông cũng phát triển các hoạt động toán học cho học sinh trường Công Giáo ở Uganda, như Catholic News Agency mô tả vào tháng 4 năm 2022. Ông có kế hoạch trình bày phương pháp giảng dạy toán lấy cảm hứng từ Công Giáo của mình, được gọi là “Uncommon Cor” (một cách chơi chữ từ tiếng Latin có nghĩa là “trái tim” và một hệ thống tiêu chuẩn giáo dục được gọi là “Common Core”), tại hội nghị toàn quốc của Viện Giáo dục Công Giáo Tự do ở Lincoln, Nebraska, vào tháng 7.

Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với Register, Jolly thừa nhận rằng nhiều người không thấy mối liên hệ rõ ràng giữa toán học và chức linh mục, và ông gọi tình huống đó là "đau lòng".

Ví dụ, ông thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa toán học và thần học hệ thống, nhằm mang lại trật tự và sự mạch lạc cho các giáo lý của Ki-tô giáo.

"Bạn chuyển từ cụ thể sang trừu tượng", Jolly giải thích. "Và toán học là nơi trẻ em thực sự có cơ hội đầu tiên".

Một ví dụ, Jolly nói, là lần một kinh sĩ hỏi Chúa Giêsu rằng trong số 613 điều răn trong Kinh thánh tiếng Do Thái, điều nào là quan trọng nhất, và Chúa Giêsu đã rút gọn chúng thành hai điều — yêu Chúa "hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực" và yêu người lân cận "như chính mình" (Mác 12:28-34).

Ông nói rằng đó là kiểu lý luận mà Giáo hội có thể hưởng lợi.

“Có một Giáo hoàng có nền tảng toán học vào thời điểm như ngày nay quả là một phước lành. Tôi hy vọng rằng ngài sẽ sử dụng khả năng suy nghĩ về mọi thứ theo cách trừu tượng để giải quyết nhiều vấn đề cùng một lúc và đưa ra những cách giải quyết các vấn đề mang lại cho chúng ta những nguyên tắc”, Jolly nói. “Đó là những gì Chúa Giêsu đã làm”.

Tại sao Toán học lại khả hữu

Thời điểm là tất cả khi nói đến chuyên ngành đại học của vị Giáo hoàng tương lai. Nếu ngài học đại học sớm hơn vài năm, vào giữa những năm 1970, toán học sẽ không phải là lựa chọn của ngài.

Trước khi lớp tốt nghiệp năm 1972, các ứng viên cho chức linh mục trong Dòng Thánh Augustinô ở Tỉnh dòng Villanova được yêu cầu phải chuyên ngành triết học. Theo Cha dòng Augustinô Michael Di Gregorio, tác giả của bài báo “Câu chuyện về các tu sĩ Augustinô ở Bắc Mỹ, 1850-1920”, người đã trao đổi với Register qua email.

Prevost là ứng viên của Tỉnh dòng Chicago. Phải học chuyên ngành triết học là tình huống phổ biến đối với những người đàn ông muốn trở thành linh mục trong một dòng tu trước những thay đổi sau Công đồng Vatican II.

Thầy Benedictine Norman Hipps dạy toán tại Cao đẳng St. Vincent ở Latrobe, Pennsylvania, nơi thầy lãnh đạo với tư cách là hiệu trưởng từ năm 2010 đến năm 2019. Thầy được yêu cầu tập trung vào triết học khi còn là sinh viên đại học trong khi là ứng viên cho chức linh mục trong những năm 1960, thầy đã làm như vậy trong hai năm đầu tiên ở trường đại học. Chỉ sau khi thầy tuyên bố rằng mình không có ý định trở thành linh mục, thầy mới được phép chuyển chuyên ngành sang toán học. Cuối cùng, thầy đã lấy bằng Tiến sĩ toán học (tên luận án tiến sĩ: “Lý thuyết Thom/Boardman cơ bản cho đặc điểm P lớn hơn số không”).

Thầy Norman coi toán học là khóa đào tạo tuyệt vời cho một linh mục, ngay cả khi thầy không trở thành một linh mục.

“Toán học là một lĩnh vực thú vị để nghiên cứu, dù là nghiên cứu thuần túy hay ứng dụng. Nó vừa có sự nghiêm ngặt cần thiết — chứng minh điều gì đó cần chứng minh, rằng những người khác sẽ bị thuyết phục bởi lập luận của bạn — nhưng cũng đòi hỏi một lượng trực giác kha khá,” Thầy Norman nói với Register qua điện thoại.

“Về những điều mà một linh mục cần làm, cho dù đó là suy nghĩ đúng đắn, hay chú ý đến những cách khác nhau để nhìn nhận một tình huống, và đôi khi ngạc nhiên rằng điều gì đó có vẻ không đúng lại là đúng khi bạn ghép các mảnh ghép lại với nhau một cách đúng đắn, tôi nghĩ đó là một lĩnh vực tuyệt vời cho bất cứ ai muốn trở thành một thừa tác viên— hoặc tìm kiếm Chúa, nói theo ngôn từ đan viện,” thầy nói.

Sự thật vĩnh cửu

Toán học không phải là điều hiếm hoi đối với các ứng viên chức linh mục hiện nay.

Theo một nghiên cứu do Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Tông đồ của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ thực hiện, khoảng 10% ứng viên chức linh mục được thụ phong vào mùa xuân năm 2025 chuyên ngành toán học hoặc khoa học. Cuốn sách năm 2019 của trung tâm có tên là Các Giám mục Công Giáo tại Hoa Kỳ phát hiện ra rằng 9% giám mục báo cáo rằng bằng cấp về khoa học, công nghệ, kỹ thuật hoặc toán học, các ngành được gọi chung là STEM — như Đức Giáo Hoàng Phanxicô, người đã học hóa học trước khi vào chủng viện, đã làm.

Đối với các nhà toán học, xu hướng này có ý nghĩa.

Carlo Lancellotti, giáo sư toán học tại Cao đẳng Staten Island, cho biết toán học "giới thiệu cho chúng ta những gì tôi muốn gọi là lĩnh vực chắc chắn và cần thiết", trong một bài phát biểu tại Viện Gioan Phaolô II ở Washington, D.C., vào tháng 12 năm 2024.

Tính nghiêm ngặt của toán học, ông nói với Register tuần này, phù hợp với các thói quen tôn giáo và cách suy nghĩ tôn giáo. "Nói một cách ngắn gọn, tôi muốn nói rằng toán học giáo dục chúng ta cách chiêm nghiệm những chân lý vĩnh cửu và hoàn hảo, và để làm được như vậy, nó đòi hỏi một loại kỷ luật khổ hạnh: Người ta phải kiên nhẫn thực hiện tất cả các bước của bằng chứng và tuân theo tính cần thiết của nó", Lancellotti nói với Register qua email.

James Franklin, giáo sư đã nghỉ hưu tại Khoa Toán học và Thống kê tại Đại học New South Wales ở Úc, cho rằng nền tảng toán học của Đức Giáo Hoàng Leo có thể khiến ngài tự tin hơn khi nói về trí tuệ nhân tạo, như ngài đã làm chỉ hai ngày sau khi được bầu, hơn là các giáo sĩ khác có thể làm.

Franklin cũng cho biết ông thấy một số lợi thế nhất định của việc đào tạo toán học đối với một linh mục Công Giáo.

Ông chỉ ra rằng Galileo đã ca ngợi sự chắc chắn của toán học so với sự không chắc chắn của luật pháp và nhân văn, "trong đó không có sự thật hay sự dối trá", trong cuốn sách Dialogue Concerning the Two Chief World Systems xuất bản năm 1632 của ông.

"Ý tưởng cơ bản là việc nghiên cứu toán học sẽ điều chỉnh bạn theo một loại thực tế vĩnh cửu nhất định. Với bằng chứng toán học, bạn không chỉ hiểu rằng định lý Pythagoras (ví dụ) là đúng mà còn hiểu tại sao nó phải đúng, trong mọi thế giới có thể. Điều đó mang lại cho bạn một điểm neo, một vị trí trí tuệ vững chắc mà từ đó bạn có thể hoài nghi về sự lên xuống của ý kiến trong nhân văn, chính trị, v.v.", Franklin nói với Register qua email.

"Đặc biệt là trong thời đại hậu hiện đại này, một nền giáo dục hạn chế trong nhân văn, luật pháp, chính trị, v.v. có thể khiến bạn có quan điểm theo chủ nghĩa duy sử rằng tất cả 'sự thật' đều có thể bị chiếm đoạt và có thể thay đổi theo thời gian. Một người có bằng toán học sẽ không bị cám dỗ để tin vào điều đó. Điều đó sẽ khiến họ tự tin hơn vào khả năng đạt được những chân lý vĩnh cửu trong các chủ đề tâm linh và đạo đức, đó là nơi bạn cần bắt đầu để trở thành một linh mục tự tin", Franklin nói.

Jolly đã nêu bật thông điệp Fides et Ratio (“Đức tin và Lý trí”) năm 1998 của Thánh Gioan Phaolô II, hai điều mà Đức Giáo Hoàng nói rằng “giống như hai đôi cánh mà tinh thần con người vươn lên để chiêm nghiệm chân lý”.

Jolly lưu ý rằng tầm quan trọng của đức tin là điều hiển nhiên đối với những người tin.

“Nhưng đôi khi một số người có thể bỏ qua phần lý trí. Và tôi nghĩ toán học giúp chúng ta phát triển điều đó”, Jolly nói.

“Và tôi nghĩ thật tuyệt vời khi chúng ta có một Giáo hoàng toán học”.

 

Đức Thánh Cha có một số lựa chọn, người đã cam kết sẽ chữa lành sự chia rẽ và xây dựng những cây cầu trong Giáo hội.

Đó là nhận định của Edward Pentin đăng trên National Catholic Register ngày 3 tháng 6 năm 2025.

Từ Vatican, ông cho rằng một thách thức ban đầu đáng kể đối với Đức Giáo Hoàng Leo XIV sẽ là cách ngài chọn để giải quyết những hạn chế mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô áp đặt đối với Thánh lễ La tinh truyền thống (TLM).

Kể từ khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô ban hành tông thư Traditionis Custodes (Người bảo vệ Truyền thống) vào tháng 7 năm 2021, quyền tự do cử hành Thánh lễ trước năm 1970 đã bị hạn chế — nghiêm ngặt trong một số trường hợp — với mục tiêu lâu dài là chỉ cho phép cử hành Thánh lễ mới.

Các Hồng Y, giám mục, linh mục và nhiều giáo dân, bao gồm cả một số người không tham dự Thánh lễ La tinh truyền thống, đã phản đối mạnh mẽ các hạn chế này, coi cuộc đàn áp là vô cảm, bất công và gây chia rẽ không cần thiết thay vì hợp nhất.

Sau tông thư Summorum Pontificum (Của các Giáo hoàng Tối cao) năm 2007 của Đức Giáo Hoàng Benedict XVI, bất cứ linh mục nào có một nhóm tín hữu ổn định gắn bó với hình thức cũ của Nghi lễ Rôma đều được tự do cử hành nghi lễ này mà không cần sự cho phép đặc biệt của giám mục. Nhưng sắc lệnh năm 2021 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã thay đổi hoàn toàn điều đó, bãi bỏ Summorum Pontificum, yêu cầu các linh mục phải xin phép giám mục của mình và kể từ năm 2023, bắt buộc các giám mục phải xin phép rõ ràng từ Vatican để cho phép Thánh lễ La tinh truyền thống trong giáo phận của mình.

Các điều khoản khác của Traditionis Custodes bao gồm nói chung là không cho phép cử hành Thánh lễ cũ tại các nhà thờ giáo xứ, buộc nhiều cộng đồng Thánh lễ La tinh truyền thống phải cử hành phụng vụ của họ thay vào đó tại các phòng tập thể dục và hội trường xã hội hoặc phòng họp giáo xứ. Văn bản này cũng cấm thành lập các nhóm truyền thống mới, cấm các linh mục mới được thụ phong cử hành Thánh lễ cũ mà không có sự chấp thuận của Vatican và cấm các nghi lễ thêm sức và truyền chức theo nghi lễ cũ.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô cho biết các biện pháp này là cần thiết để thúc đẩy và bảo vệ sự hiệp nhất của Giáo hội, cho rằng sự phát triển của Thánh lễ La tinh truyền thống đang góp phần gây chia rẽ, với một số cộng đồng sử dụng nghi lễ cũ để từ chối hoặc thách thức Công đồng Vatican II và các cải cách phụng vụ của công đồng này. Ngài cho biết ngài đã đưa ra quyết định sau khi xem kết quả của một cuộc tham vấn các giám mục hoàn cầu, kết quả của cuộc tham vấn sau đó đã bị tranh cãi.

Giám mục Michael Martin của Charlotte, Bắc Carolina, đã đưa ra một số hiểu biết sâu sắc về sự phản đối đối với Thánh lễ La tinh truyền thống khi, trong một lá thư mục vụ bị rò rỉ gần đây, ngài viết về sự khó hiểu của mình khi sử dụng tiếng Latin mà ngài cho rằng khiến "rất nhiều tín hữu của chúng ta [đơn giản] bỏ đi khi họ không hiểu ngôn ngữ này".

Ngài nói thêm rằng, đối với ngài, việc đưa tiếng Latinh vào là "không nhạy cảm về mặt mục vụ" và nó dẫn đến "hai khuynh hướng không thể chấp nhận được", thứ nhất là "từ chối Novus Ordo Missae [thánh lễ mới]" và thứ hai là nó tạo ra "sự chia rẽ giữa những người có và không có: những người hiểu và những người không hiểu". Ngài nói rằng điều này nuôi dưỡng một chủ nghĩa giáo sĩ "không thể chấp nhận được", đồng thời nói thêm rằng ngài tin rằng nó cũng "làm giảm vai trò của giáo dân trong Thánh lễ".

Nhưng thay vì duy trì sự hợp nhất, nhiều người coi Traditionis Custodes như đang làm ngược lại: làm nổi bật những chia rẽ đang thịnh hành và làm sâu sắc thêm những vết thương đã tồn tại từ trước. Thực tế là các hạn chế vẫn tiếp tục được áp dụng, tại Charlotte (tờ báo của giáo phận đưa tin hôm thứ Ba rằng các hạn chế mới đã bị hoãn lại) và những nơi khác, đã thúc đẩy những lời kêu gọi Đức Leo thu hồi hoặc ít nhất là xem xét lại sắc lệnh của vị tiền nhiệm.

Cựu giám đốc giáo lý của Vatican, Đức Hồng Y Gerhard Müller, là một trong những người đầu tiên nhấn mạnh tính cấp thiết của việc giải quyết Traditionis Custodes sau cuộc bầu cử Đức Leo XIV, nói rằng sắc lệnh này "gây tổn hại" và không cần thiết cho Giáo hội và kêu gọi dỡ bỏ các hạn chế đối với Thánh lễ La tinh cũ là một trong những hành động đầu tiên của Đức Thánh Cha.

Đức Hồng Y William Goh của Singapore đã nói với tờ The New Daily Compass vào ngày 22 tháng 5 rằng ngài thấy "không có lý do gì để ngăn cản những người thích Thánh lễ Tridentine", vì họ "không làm bất cứ điều gì sai trái hoặc tội lỗi". Nếu họ từ chối những lời dạy của Công đồng Vatican II, “họ nên bị kỷ luật”, ngài nói, đồng thời nói thêm rằng ngài không nghĩ họ nên bị phân biệt đối xử.

Tổng giám mục Salvatore Cordileone của San Phanxicô đã tán thành những bình luận của vị Hồng Y này, nói rằng “việc dỡ bỏ các hạn chế đối với việc sử dụng Sách lễ năm 1962 sẽ là điều vĩ đại, chữa lành và hợp nhất”. Trong những bình luận tiếp theo gửi cho Register ngày 25 tháng 5, vị tổng giám mục này cho biết Đức Giáo Hoàng Phanxicô, các vị tiền nhiệm của ngài, và thậm chí cả Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích, nơi đã ban hành Traditionis Custodes, “tất cả đều nhấn mạnh đến sự tôn kính lớn hơn trong phụng vụ”.

“Có lẽ sự quen thuộc hơn với Thánh lễ đó có thể giúp mang lại vẻ đẹp và sự tôn kính hơn cho tất cả các nghi lễ Thánh lễ được tiến hành tại các giáo xứ của chúng ta và các cộng đồng thờ phượng khác”, Tổng giám mục Cordileone nói.

Các lựa chọn có sẵn

Vậy thì Đức Thánh Cha có những lựa chọn nào và ngài có thể thực hiện chúng như thế nào?

Khi nói chuyện với một số nhân vật hàng đầu của Giáo hội hiểu biết về vấn đề này, tất cả đều đồng ý rằng Đức Giáo Hoàng cần phải hành động thay vì để tình hình tiếp diễn như hiện tại.

Nhà văn Công Giáo và chuyên gia về phụng vụ truyền thống Peter Kwasniewski cho biết, mặc dù không tốt cho sự ổn định của Giáo hội khi "liên tục thay đổi qua lại giữa các giáo hoàng", ông tin rằng không có lựa chọn nào khác cho Đức Giáo Hoàng Leo ngoài việc "công khai đảo ngược" Traditionis Custodes.

Ông cho biết, việc làm dịu đi việc thực thi Traditionis Custodes mà không trực tiếp sửa đổi các khẳng định của nó sẽ không "làm mất đi những điều sai trái tiềm ẩn trong văn kiện đó", mà thay vào đó sẽ gửi đi một "thông điệp tinh tế rằng 'cái gì cũng được'". Ông đề xuất rằng nếu Đức Giáo Hoàng Leo muốn "giữ thể diện", ngài có thể ban hành một văn bản khác để làm rõ hoặc điều chỉnh Traditionis Custodes, trong đó ngài "về cơ bản đã trả lại cho các giám mục thẩm quyền phê chuẩn Thánh lễ La tinh truyền thống và ca ngợi những lợi ích của nó đối với các tín hữu yêu thích nó vì những lý do chính đáng".

Ông cho biết, một giải pháp thay thế khác có thể là nói rằng: "Bốn năm qua đã khiến chúng ta chú ý đến những khó khăn và gian khổ mà chính sách của vị tiền nhiệm của tôi đã gây ra, và chúng tôi cho rằng việc khôi phục lại chính sách Summorum Pontificum của Benedict XVI là điều cần thiết".

Nhà văn Công Giáo và cộng tác viên của Register, Amy Welborn đồng ý với khả năng khôi phục lại Summorum Pontificum, nói rằng mặc dù nó "không hoàn hảo", nhưng có vẻ như nó đang phát huy tác dụng. Bà cho biết, Đức Giáo Hoàng có lẽ có thể đưa ra “một tuyên bố đơn giản” rằng trong bối cảnh của thời điểm hiện tại và “hiểu được nhu cầu của thời điểm này”, Traditionis Custodes không còn hữu ích trong bối cảnh và thời điểm hiện tại nữa, và do đó, việc quay trở lại Summorum Pontificum “sẽ là khởi đầu”.

Phù hợp với trọng tâm của Đức Giáo Hoàng Leo và Giáo hội về sứ mệnh, Welborn cũng tin rằng Đức Leo có thể nhớ lại niềm tin của Đức Benedict XVI, được nêu rõ trong lá thư kèm theo Summorum Pontificum, rằng “cả hai hình thức đều có giá trị”. Ngài có thể kêu gọi “lòng bác ái sâu sắc nhất, có lẽ là lòng bác ái tự hy sinh của giáo dân và giáo sĩ khi sống điều này trong đời sống giáo hội, và bất kể hình thức nào — và bất kể nghi lễ nào, La tinh hay Đông phương — để người Công Giáo được Chúa Kitô nuôi dưỡng một cách vui vẻ trong món quà là Bí tích Thánh Thể, và được củng cố để bước ra thế giới đang rất cần tình yêu của Chúa Kitô”.

Joseph Shaw, chủ tịch của Hiệp hội Thánh lễ La tinh của Anh, người ủng hộ một "văn bản ngắn" trả lại quyền ra quyết định cho các giám mục và cho phép tất cả các linh mục cử hành Thánh lễ cũ tại tất cả các nhà thờ, cho biết một giải pháp thay thế cho việc quay lại Summorum Pontificum có thể là một cách diễn giải và áp dụng ràng buộc của Traditionis Custodes.

Ông tin rằng điều này sẽ "giảm bớt sức nóng của vấn đề" và điều chỉnh nó theo các điều kiện địa phương, mặc dù ông thừa nhận một số giám mục sẽ cảm thấy áp lực bởi một số tín hữu phải cho phép hoặc cấm nó.

Những người khác dự đoán một sự tách biệt dần dần có thể xảy ra khỏi cách đối xử của Đức Phanxicô đối với phụng vụ cũ. Stuart Chessman, một chuyên gia của Hoa Kỳ về Thánh lễ La tinh truyền thống, không dự đoán hòa bình sẽ trở lại với Giáo hội "trong bất cứ thời điểm nào sớm" nhưng tự hỏi liệu "cuộc chiến hủy diệt chống lại chủ nghĩa truyền thống" này, mà ông coi thực sự là một cuộc chiến chống lại "di sản của chính mình", có thể được "duy trì lâu dài" hay không.

Các Dấu hiệu và Cử chỉ

Các lựa chọn khác được chia sẻ với Register có thể mang lại sự hợp nhất và chữa lành những chia rẽ do Traditionis Custodes gây ra là Đức Giáo Hoàng Leo đưa ra các dấu hiệu và cử chỉ thay vì đưa ra tuyên bố hoặc ban hành các văn bản. Những điều này có thể cho thấy hoặc ám chỉ rằng ngài ủng hộ việc chấm dứt những gì nhiều người coi là "cuộc đàn áp" Thánh lễ La tinh truyền thống và thay vào đó là áp dụng thái độ hòa bình, nhấn mạnh nhu cầu tôn kính và phản đối việc làm loãng các truyền thống.

Shaw cho biết, điều này có thể bao gồm việc cho phép Thánh lễ La tinh truyền thống ở Vương cung thánh đường Thánh Phêrô hoặc ban phước lành tông đồ cho cuộc hành hương Chartres truyền thống hàng năm phổ biến ở Pháp, dự kiến diễn ra từ ngày 7 đến ngày 9 tháng 6. Trong năm thứ hai liên tiếp, cuộc hành hương được các tín hữu trẻ ưa chuộng đã tràn ngập những người tham gia và chứng kiến sự tăng trưởng theo cấp số nhân, buộc những người tổ chức phải tạm thời đình chỉ việc đăng ký. Cuộc hành hương đã phải đối diện với sự phản đối từ một số vị trong hàng giáo phẩm do sự phổ biến ngày càng tăng của nó.

Những gợi ý khác là Đức Giáo Hoàng Leo ít nhất có thể ám chỉ đến sự phản đối của ngài, hoặc thậm chí trực tiếp ngăn chặn những hạn chế bị chỉ trích nhiều của Giám mục Martin nhằm hạn chế Thánh lễ La tinh truyền thống chỉ trong một nhà nguyện dự kiến bắt đầu vào ngày 3 tháng 10.

Đức Giáo Hoàng cũng có thể chọn công bố kết quả tham vấn hoàn cầu của các giám mục dẫn đến Traditionis Custodes. Tòa thánh Vatican tuyên bố những phát hiện do Bộ Giáo lý Đức tin (CDF) khi đó thực hiện cho thấy Thánh lễ La tinh truyền thống gây chia rẽ, nhưng bằng chứng từ bên trong Bộ Giáo lý Đức tin và phân tích độc lập cho thấy kết quả không nhất quán ủng hộ câu chuyện về sự chia rẽ lan rộng.

Kwasniewski hoan nghênh khả năng công bố kết quả, nói rằng ông sẽ "vui mừng khi thấy một số 'sự minh bạch' thường được hứa hẹn nhưng hiếm khi thực hiện". Shaw thận trọng hơn, lo ngại "nó có thể khơi lại vết thương cũ".

Nhìn chung, Kwasniewski hoài nghi rằng có thể đạt được sự hợp nhất, xét đến điều được ông gọi là "mức độ căm ghét truyền thống sâu sắc" tồn tại trong "một thế hệ nhất định và một loại người cấp tiến nhất định". Điều mà ông nghĩ là có thể Đức Leo, bắt chước Thánh Augustinô, "triệu hồi nguyên tắc đa nguyên hài hòa", thấy rằng "nhiều phong tục tốt đẹp được phép phát triển, tùy theo nhu cầu khác nhau của các tín hữu".

Ông nói thêm: "Ngài có thể nói, sự hợp nhất không phải là sự nhất dạng, và do đó, không có vấn đề cố hữu nào khi có nhiều hơn một hình thức Nghi lễ Rôma, ngay cả khi đã có một nghi lễ Zaire và một Nghi lễ Ordinariate".

Nhà bình luận Công Giáo truyền thống Hoa Kỳ Michael Matt tin rằng Đức Giáo Hoàng Leo thấy rằng "thay vì là một lực lượng gây chia rẽ trong đời sống của Giáo hội, Thánh lễ La tinh đã là một chất hợp nhất mạnh mẽ". Trong các bình luận gửi đến Register ngày 1 tháng 6, Matt thừa nhận một số người Công Giáo truyền thống từ chối Công đồng Vatican II và tin rằng Thánh lễ Mới là không hợp lệ, nhưng khẳng định rằng họ "đã sống bên ngoài các cấu trúc giáo phận của Giáo hội và do đó thậm chí không có cơ hội gieo rắc bất hòa thông qua Thánh lễ La tinh".

"Tôi tin rằng, với tư cách là một linh mục truyền giáo, Đức Thánh Cha của chúng ta sẽ hiểu được nhu cầu lắng nghe những người theo chủ nghĩa truyền thống khi họ nói với ngài rằng chúng ta không từ chối Công đồng Vatican II và chúng ta không cho rằng Thánh lễ Mới là không hợp lệ", Matt, biên tập viên của tờ báo Công Giáo truyền thống The Remnant, cho biết. "Tất cả những gì chúng ta muốn là tôn thờ Chúa theo đúng quyền thừa kế phụng vụ tuyệt đẹp mà Đức Thánh Cha Benedict XVI đã đảm bảo với chúng ta là của chúng ta và không được phép tước đoạt".

Một số người đã chỉ ra những dấu hiệu cho thấy Đức Thánh Cha có thiện cảm với truyền thống: Ngài nhắc đến các Giáo phụ đầu tiên của Giáo hội, chọn danh hiệu Leo, mang lại trang phục giáo hoàng truyền thống mà Đức Phanxicô đã loại bỏ, nắm vững tiếng Latinh và đã nói về mầu nhiệm hơn là sự phô trương trong phụng vụ — sự mầu nhiệm mà trong một trong những bài phát biểu đầu tiên của ngài, ngài nói rằng "vẫn còn sống" trong các phụng vụ của các Giáo hội Đông phương. Trong một thông điệp gửi đến các giám mục Pháp để tôn vinh ba vị thánh của đất nước, ngài đã yêu cầu rằng các lễ kỷ niệm "không chỉ gợi lên nỗi nhớ về một quá khứ có vẻ như đã qua, mà chúng sẽ đánh thức hy vọng và tạo ra động lực truyền giáo mới".

Đức Giáo Hoàng Leo dường như hoàn toàn nhận thức được "các cuộc chiến phụng vụ" như một phần của sự chia rẽ và đau khổ đang thịnh hành trong Giáo hội. Vào ngày 31 tháng 5, ngài đã nói với các linh mục tại Thánh lễ thụ phong mà ngài cử hành tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô về nhu cầu "xây dựng lại khả tín tính của một Giáo hội đang bị tổn thương".

“Chúng ta không thể hoàn toàn lên án hoặc cấm đoán quyền hợp pháp và hình thức phụng vụ La tinh,” Đức Hồng Y Müller nói với The Associated Press vào ngày 13 tháng 5. “Theo tính cách của mình, tôi nghĩ (Đức Leo) có thể nói chuyện với mọi người và tìm ra một giải pháp rất tốt, tốt cho tất cả mọi người.”

 

1. Ukraine công bố đoạn phim mới về cuộc tấn công táo bạo bằng Trí Tuệ Nhân Tạo đã làm tê liệt phi đội máy bay ném bom của Putin

Hôm thứ Tư, cơ quan an ninh Ukraine đã công bố đoạn video mới về cuộc tấn công “Mạng nhện” táo bạo vào các máy bay ném bom có khả năng phóng vũ khí hạt nhân của Điện Cẩm Linh từ rất sâu bên trong nước Nga.

Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU, cơ quan phản gián chính của nước này, cho biết: “Trong quá trình hoạt động, công nghệ điều khiển UAV hiện đại đã được sử dụng, kết hợp giữa các thuật toán trí tuệ nhân tạo tự động và sự can thiệp thủ công của người vận hành”.

“Trong chuyến bay, một số máy bay điều khiển từ xa đã mất tín hiệu và chuyển sang thực hiện nhiệm vụ bằng trí tuệ nhân tạo theo một lộ trình đã định trước. Sau khi tiếp cận và liên lạc với một mục tiêu được chỉ định cụ thể, đầu đạn đã được tự động kích hoạt”, SBU cho biết thêm.

Để làm bằng chứng, SBU đã công bố một bộ sưu tập các cảnh quay video mới cho thấy máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công động cơ, ăng-ten, cánh và các bộ phận khác của nhiều máy bay chiến lược và trinh sát của Nga tại bốn phi trường quân sự nằm cách biên giới Ukraine và Nga hàng ngàn km.

Nga thường xuyên sử dụng những phi trường này để ném bom các thành phố của Ukraine bằng hỏa tiễn đạn đạo và hỏa tiễn hành trình.

SBU cho biết: “Trong số các máy bay bị tấn công có 'A-50,' 'Tu-95,' 'Tu-22,' 'Tu-160,' cũng như 'An-12' và 'Il-78'“, đồng thời tuyên bố rằng hoạt động bí mật của họ đã gây ra thiệt hại tài chính hơn 7 tỷ đô la cho Nga.

Các chuyên gia tình báo nguồn mở và các nhà báo đã xác nhận, bằng cách sử dụng các cảnh quay vệ tinh mới công bố. Cho đến nay, ít nhất 11 máy bay ném bom chiến lược đã được chính thức xác nhận là đã bị phá hủy.

Chiến dịch máy bay điều khiển từ xa “Mạng nhện” đã khiến thế giới kinh ngạc vì sự táo bạo của nó, khi một số người theo dõi nhiệt tình ca ngợi Ukraine vì đã viết lại các quy tắc của chiến tranh hiện đại và những người khác, như Đặc phái viên Hoa Kỳ về Ukraine Keith Kellogg, bày tỏ quan ngại về các chiến thuật này.

“Khi bạn tấn công vào một phần của hệ thống sinh tồn quốc gia của đối thủ, tức là bộ ba của họ, bộ ba hạt nhân của họ — điều đó có nghĩa là mức độ rủi ro của bạn tăng lên vì bạn không biết đối phương sẽ làm gì… Đó là một hành động rất táo bạo. Và khi bạn làm như vậy, rất rõ ràng là mức độ rủi ro sẽ tăng lên. Đó là điều chúng tôi cố gắng tránh,” Kellogg nói với Fox News vào thứ Ba.

Các cuộc không kích đã nâng cao tinh thần ở Ukraine, nơi quân đội Nga đang tiến về phía trước ở các khu vực Donetsk và Kharkiv phía đông, và hiện đang mở rộng cuộc tấn công ở khu vực Sumy phía đông bắc Ukraine.

Bộ Quốc phòng Nga đã hạ thấp mức độ nghiêm trọng của các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào các phi trường của mình, tuyên bố rằng máy bay ném bom chỉ bị tấn công tại hai địa điểm ở khu vực Irkutsk và Murmansk.

Bộ này cho biết rằng các cuộc tấn công vào các phi trường quân sự ở các khu vực Ivanovo, Ryazan và Amur đã bị đẩy lùi. Không có quân nhân hay nhân viên dân sự nào bị thương, bộ này nói thêm.

Chính quyền Nga đang điều tra vụ việc theo hướng khủng bố.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết các cuộc tấn công “Mạng nhện” sẽ không bao giờ xảy ra nếu Mạc Tư Khoa chấp thuận đề xuất ngừng bắn vô điều kiện của Ukraine.

“Hôm nay, tôi đã trao tặng giải thưởng cho các chiến binh của Cơ quan An ninh của chúng ta vì chiến dịch quan trọng phá hủy 41 máy bay của Nga, một nửa trong số đó không thể sửa chữa được nữa, và một phần khác sẽ phải mất nhiều năm để sửa chữa, nếu có. Mục tiêu quân sự hoàn toàn hợp pháp. Những chiến dịch như vậy giúp chống lại chủ nghĩa khủng bố của Nga,” Tổng thống Zelenskiy phát biểu tại một cuộc họp báo hôm thứ Tư.

“Nếu đã có lệnh ngừng bắn trước khi chúng tôi tiến hành chiến dịch, thì sẽ không có chiến dịch nào cả. Muốn ngừng bắn không có nghĩa là chúng tôi không làm gì trong thời gian đó”, ông nói thêm.

[Politico: Ukraine releases new footage of daring AI strikes that crippled Putin’s bomber fleet]

2. Putin sẽ ‘đáp trả’ các cuộc tấn công bất ngờ bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine, Tổng thống Trump nói

Tổng thống Trump hôm thứ Tư cho biết ông đã trao đổi với Putin để thảo luận về cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa gần đây của Ukraine đã phá hủy hơn 40 máy bay của Nga, và nhà lãnh đạo Nga cho biết ông sẽ đáp trả các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine.

Hiện vẫn chưa rõ chính xác Nga sẽ phản ứng như thế nào.

Tổng thống Trump cho biết cuộc gọi điện thoại của ông với Putin kéo dài khoảng một giờ 15 phút. Ngoài cuộc tấn công gần đây nhất của Ukraine, Tổng thống Trump cho biết, hai người cũng thảo luận về “nhiều cuộc tấn công khác đã diễn ra bởi cả hai bên”, cũng như Iran và sự hiểu biết chung rằng Iran không thể có vũ khí hạt nhân. Bài đăng sau đó đã bị xóa và sau đó được đăng lại.

“Đó là một cuộc trò chuyện tốt, nhưng không phải là cuộc trò chuyện sẽ dẫn đến Hòa bình ngay lập tức,” Tổng thống Trump nói. “Tổng thống Putin đã nói, và nói rất mạnh mẽ, rằng ông sẽ phải đáp trả cuộc tấn công gần đây vào các phi trường.”

Theo các quan chức Ukraine, cuộc tấn công vào Nga hôm Chúa Nhật đã mất 18 tháng để lên kế hoạch. Hơn 100 máy bay điều khiển từ xa đã được tuồn lậu vào một số vùng của Nga, bao gồm cả Siberia. Sau đó, các máy bay điều khiển từ xa này được bố trí xung quanh chu vi của bốn căn cứ không quân của Nga. Gần một phần ba đội máy bay ném bom của Nga đã bị phá hủy, theo hãng tin Associated Press.

Vụ tấn công xảy ra một ngày trước khi hai quốc gia này lên lịch cho một vòng đàm phán hòa bình khác tại Istanbul vào thứ Hai. Hai nước đã đồng ý trao đổi tù nhân thêm nữa, nhưng không đạt được bất kỳ đột phá lớn nào.

Tatiana Stanovaya, thành viên cao cấp tại Trung tâm Carnegie về Nga và Âu Á, cho biết Điện Cẩm Linh coi các cuộc tấn công vào cuối tuần nhằm vào máy bay ném bom có khả năng mang vũ khí hạt nhân của Nga là “mối đe dọa sống còn” và cho biết phản ứng của Nga đối với các cuộc tấn công này có thể sẽ rất đáng kể.

“Putin muốn phương Tây chấp nhận logic gọi những gì xảy ra tiếp theo là 'phản ứng của Nga', nhưng điều đó không chính xác”, Michael Carpenter, người từng là giám đốc cao cấp của Âu Châu tại Hội đồng An ninh Quốc gia trong chính quyền Tổng thống Biden, cho biết. “Ukraine là bên phản ứng với các cuộc không kích lớn mà Nga đã tiến hành vào các thành phố và thị trấn của mình”, ông nói.

Hôm thứ Ba, Ukraine cho biết họ đã tấn công một cây cầu nối bán đảo Crimea bị Nga tạm chiếm với Nga bằng thuốc nổ dưới nước. Putin mô tả vụ việc là một hành động khủng bố trong cuộc gọi với Đức Giáo Hoàng Lêô XIV vào thứ Tư, theo bản tóm tắt cuộc gọi của Điện Cẩm Linh.

Về vấn đề Iran, Tổng thống Trump cho biết Putin có thể tham gia vào các cuộc đàm phán đang diễn ra.

“Tổng thống Putin đã gợi ý rằng ông sẽ tham gia vào các cuộc thảo luận với Iran và rằng ông có thể, có lẽ, hữu ích trong việc đưa vấn đề này đến hồi kết nhanh chóng”, Tổng thống Trump nói. “Theo tôi, Iran đã chậm chạp trong việc đưa ra quyết định về vấn đề rất quan trọng này, và chúng ta sẽ cần một câu trả lời chắc chắn trong một thời gian rất ngắn!”

Các nhà phân tích cho rằng Putin có thể đã đề cập đến vấn đề đàm phán hạt nhân với Iran nhằm giữ Tổng thống Trump ở lại phe mình.

“Đây là một trong những lĩnh vực quan trọng mà Nga tin rằng họ có thể 'cung cấp' điều gì đó cho Hoa Kỳ”, Carpenter cho biết.

Hoa Kỳ và Iran đã gặp nhau trong năm vòng đàm phán kể từ khi Tổng thống Trump gửi cho Đại giáo chủ Iran Ali Khamenei một lá thư vào tháng 3 yêu cầu đàm phán về chương trình hạt nhân của nước này và đe dọa hậu quả nếu không nhanh chóng đạt được thỏa thuận. Tổng thống Trump đã nhiều lần nói rằng ông muốn đàm phán với Iran về chương trình của nước này nhưng đã đe dọa hành động quân sự nếu Iran từ chối.

Mức độ hữu ích của Nga trong vòng đàm phán hiện tại vẫn chưa rõ ràng, vì mối quan hệ giữa Tehran và Mạc Tư Khoa đã thay đổi đáng kể kể từ khi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 được ký kết.

Nga và Iran đã trở nên gần gũi hơn nhiều khi Tehran hỗ trợ vũ khí cho Mạc Tư Khoa trong cuộc chiến chống lại Ukraine, cung cấp cho nước này hàng ngàn máy bay điều khiển từ xa cũng như đạn pháo.

Trong khi Mạc Tư Khoa không muốn thấy Iran có được vũ khí hạt nhân và gây bất ổn cho Trung Đông, việc tiếp tục áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran khiến nước này phụ thuộc vào Mạc Tư Khoa, mang đến cho Putin một đồng minh đáng tin cậy.

Jonathan Panikoff, giám đốc Sáng kiến An ninh Trung Đông Scowcroft thuộc Chương trình Trung Đông của Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết Nga không giúp ích gì cho Iran kể từ khi Tổng thống Trump rút khỏi thỏa thuận năm 2015.

Ông cho biết: “Putin có thể giúp thúc đẩy Iran về một số khía cạnh nhất định do bản chất mối quan hệ ngày càng sâu sắc của họ, nhưng ông ấy khó có thể tác động được đến Tehran về các vấn đề cốt lõi như tuyên bố về quyền làm giàu trong nước”.

“Đồng thời, có lý do để lo ngại rằng nếu Putin thực sự giúp đỡ trong vấn đề Iran, điều này sẽ được coi là sự đền đáp với Hoa Kỳ để cố gắng giành thêm không gian và thời gian cho các hoạt động của Nga chống lại Ukraine.”

[Politico: Putin will ‘respond’ to surprise Ukraine drone strikes, Trump says]

3. Lần đầu tiên, nhà lãnh đạo Ngũ Giác Đài bỏ qua cuộc họp theo định dạng Ramstein của các đồng minh của Ukraine

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth sẽ không tham dự cuộc họp ngày 4 tháng 6 của Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine, gọi tắt là UDCG, hãng tin Associated Press, gọi tắt là AP đưa tin, trích dẫn lời một quan chức Hoa Kỳ.

Hãng thông tấn đưa tin Hegseth sẽ không đến Brussels cho đến khi hội nghị kết thúc và cũng sẽ không tham gia sự kiện trực tuyến. Đây sẽ là cuộc họp đầu tiên của khoảng 50 người ủng hộ quân sự của Kyiv theo cái gọi là định dạng Ramstein mà nhà lãnh đạo Ngũ Giác Đài sẽ không tham dự.

Theo Thư ký báo chí Ngũ Giác Đài Kingsley Wilson, lịch trình công tác của Hegseth không cho phép ông tham dự cuộc họp.

Bà nói thêm: “Hoa Kỳ tập trung vào việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine càng nhanh càng tốt, theo các điều khoản thiết lập hòa bình lâu dài”.

Anh và Đức sẽ chủ trì cuộc họp ngày 4 tháng 6, diễn ra trong bối cảnh Nga tiếp tục từ chối lệnh ngừng bắn và được cho là đang chuẩn bị các cuộc tấn công mới vào Ukraine.

Ukraine đã kêu gọi các đối tác đầu tư nhiều hơn vào sản xuất vũ khí và cung cấp thêm hệ thống phòng không, cụ thể là hệ thống Patriot, để giúp chống lại các cuộc tấn công trên không ngày càng gia tăng của Nga.

Người tiền nhiệm của Hegseth, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, đã thành lập UDCG sau khi cuộc chiến toàn diện của Nga nổ ra vào năm 2022 để phối hợp hỗ trợ giữa các đồng minh của Kyiv.

Cuộc họp UDCG gần đây nhất theo định dạng Ramstein diễn ra tại Brussels vào ngày 11 tháng 4 dưới sự chủ trì của Luân Đôn và Berlin, với các đồng minh cam kết hơn 21 tỷ euro, hay 23,8 tỷ đô la, viện trợ quân sự dài hạn cho Ukraine.

Hegseth đã tham dự hội nghị thượng đỉnh Ramstein vào ngày 12 tháng 2, nhưng không phải với tư cách là chủ tịch, một vị trí mà Austin nắm giữ cho đến lúc đó. Người đồng cấp người Anh của ông, John Healey, đã chủ trì hội nghị thượng đỉnh thay thế. Các báo cáo trước đó cho rằng bộ trưởng quốc phòng sẽ bỏ qua cuộc họp vào tháng 4, nhưng cuối cùng ông đã tham gia qua liên kết video.

Kể từ khi nhậm chức vào tháng Giêng, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã bắt đầu giảm bớt sự hiện diện của Hoa Kỳ trong nhiều sáng kiến quốc tế ủng hộ Ukraine khi ông tìm cách làm trung gian cho lệnh ngừng bắn và thỏa thuận hòa bình giữa Kyiv và Mạc Tư Khoa.

Khi các cuộc đàm phán hòa bình bị đình trệ, Tổng thống Trump đã ra hiệu rằng ông có thể từ bỏ nỗ lực này. Tổng thống Hoa Kỳ đã im lặng đáng kể về những diễn biến chiến tranh gần đây nhất, bao gồm các cuộc đàm phán hòa bình gần đây nhất ở Istanbul hoặc cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa hàng loạt của Ukraine vào lực lượng không quân chiến lược của Nga.

Pete Hegseth tỏ ra có ác cảm đặc biệt đối với Ukraine, trước và sau khi được Tổng thống Trump bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ.

[Kyiv Independent: For the first time, Pentagon chief to skip Ramstein-format meeting of Ukraine's allies]

4. Theo số liệu tình báo Ukraine, sản lượng hỏa tiễn đạn đạo của Nga tăng ít nhất 66% so với năm ngoái

Theo dữ liệu từ cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR, sản lượng hỏa tiễn đạn đạo của Nga đã tăng ít nhất 66% trong năm qua. Trung tướng Kyrylo Budanov, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự GUR của Ukraine cho biết như trên hôm Thứ Tư, 04 Tháng Sáu.

Theo dữ liệu mà HUR thu thập được, Mạc Tư Khoa hiện đang sản xuất 60 đến 70 hỏa tiễn Iskander-M — phiên bản hỏa tiễn đạn đạo — và 10 đến 15 hỏa tiễn siêu thanh Kinzhal mỗi tháng.

Con số này tương đương với 40 hỏa tiễn Iskander-M được báo cáo vào tháng 5 năm 2024 và 4–5 hỏa tiễn Kinzhal được báo cáo vào tháng 4 năm 2024.

Đây là mức tăng sản lượng 66,67%.

Các cuộc tấn công đạn đạo vào Ukraine đã trở nên nguy hiểm hơn trong những tháng gần đây khi kho dự trữ hỏa tiễn phòng không, đặc biệt là hỏa tiễn Patriot do Mỹ sản xuất, đã giảm dần.

Ông nhấn mạnh rằng những số liệu này cho thấy Nga có kho dự trữ “gần 600 hỏa tiễn Iskander-M” và “hơn 100” hỏa tiễn Kinzhal.

Vào cuối năm 2022, Tướng Budanov tuyên bố Nga đã gần hết hỏa tiễn đạn đạo Iskander. Đến tháng 12 năm 2024, phát ngôn nhân của HUR Andriy Yusov lưu ý rằng Nga đã tăng sản lượng lên khoảng 40 đến 50 hỏa tiễn Iskander mỗi tháng.

Việc Nga mở rộng sản xuất đang gây lo ngại cho Ukraine.

Nếu số liệu của HUR là chính xác, sản lượng hỏa tiễn đạn đạo của Nga hiện nay vượt xa tổng sản lượng hỏa tiễn PAC-3 MSE dành cho hệ thống phòng không Patriot, hệ thống phòng thủ hỏa tiễn đạn đạo được nhiều nước Âu Châu ưa chuộng, mà Lockheed Martin hy vọng sẽ tăng lên 650 hỏa tiễn mỗi năm vào năm 2027.

Các hệ thống khác của phương Tây như SAMP/T và IRIS-T chưa chứng minh được hiệu quả chống lại hỏa tiễn đạn đạo.

Ngoài ra, Nga được cho là đã trang bị cho Iskanders mới nhất hệ thống radar mồi bẫy và đường bay khó đoán hơn, khiến chúng khó bị bắn hạ hơn ngay cả khi được trang bị hệ thống Patriot.

Tình báo quân sự Ukraine cũng ước tính rằng Nga đang nắm giữ một kho dự trữ gồm 60 hỏa tiễn KN-23 của Bắc Hàn. Những hỏa tiễn này tương tự như Iskander-M, nhưng mang đầu đạn nặng một tấn, mạnh hơn so với các hỏa tiễn tương đương của Nga.

Ông cảnh báo rằng những số liệu cho thấy tổng sản lượng hỏa tiễn hành trình cũng tiếp tục tăng.

Nga có thể sản xuất 20 đến 30 hỏa tiễn Iskander-K, 60 đến 70 hỏa tiễn X-101, 25 đến 30 hỏa tiễn Kalibr, tối đa 10 hỏa tiễn X-32 và 20-30 hỏa tiễn chống hạm Onyx và Zircon.

Một cuộc tấn công lớn của Ukraine vào các phi trường của Nga vào ngày 1 tháng 6 có thể đã hạn chế khả năng phóng một số hỏa tiễn hành trình này của Nga.

Tu-95M3 thường mang hỏa tiễn hành trình Kh-55/Kh-555 hoặc Kh-101 và Kh-102 mới hơn phóng từ trên không. Tu-22 mang hỏa tiễn Kh-22. Cả hai loại máy bay này đều nằm trong số những máy bay được báo cáo là đã bị hư hại trong Chiến dịch Spiderweb của Ukraine.

Trong thời chiến, Ukraine cũng đã phát triển hoạt động sản xuất hỏa tiễn hành trình và hỏa tiễn đạn đạo của riêng mình.

Nhưng việc sản xuất các loại hỏa tiễn quy mô lớn phụ thuộc vào các khu công nghiệp lớn thường là nạn nhân của các cuộc không kích của Nga — đặc biệt là khi hệ thống phòng không hạn chế đang bị hạn chế.

[Kyiv Independent: Russia’s ballistic missile production up at least 66% over past year, according to Ukrainian intel figures]

5. Điện Cẩm Linh phá vỡ sự im lặng về vụ nổ cầu Crimea

Điện Cẩm Linh xác nhận quân đội Ukraine đã tấn công cầu Kerch nối liền Nga với Crimea, nhưng bác bỏ các tuyên bố cho rằng cây cầu bị thiệt hại nặng bất kể một đoạn video ghi lại khoảnh khắc một vụ nổ dưới nước làm rung chuyển công trình này.

Cơ quan an ninh Ukraine, gọi tắt là SBU tiết lộ vào ngày 3 tháng 6 rằng họ đã thực hiện một chiến dịch đặc biệt nhắm vào cây cầu Crimea. SBU cho biết họ đã thả mìn vào các trụ đỡ dưới nước và các vụ nổ đã khiến cây cầu “bị hư hỏng”. Sau đó là một cuộc tấn công bằng thuyền điều khiển từ xa của hải quân.

Đây là cuộc tấn công thứ ba vào Cầu Crimea - một công trình đường bộ và hỏa xa quan trọng về mặt chiến lược, đồng thời là biểu tượng cho sự xâm lược của Mạc Tư Khoa đối với bán đảo Ukraine - kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga bắt đầu vào năm 2022.

Cầu Crimea là tuyến đường tiếp tế và vận chuyển quan trọng cho lực lượng Nga trong cuộc xâm lược đang diễn ra của họ vào Ukraine. Cầu Kerch cũng là đại diện vật lý cho quan điểm của Mạc Tư Khoa rằng bán đảo này là một phần không thể tách rời của Nga.

Putin đã sáp nhập Crimea bất hợp pháp vào năm 2014. Ukraine coi Crimea là lãnh thổ của mình và sự xâm lược của Nga chỉ là tạm thời, đồng thời tuyên bố sẽ không bao giờ công nhận chủ quyền của Mạc Tư Khoa.

Chiến dịch mới nhất của SBU nhằm vào cây cầu diễn ra sau cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa nhằm vào các máy bay ném bom chiến lược có khả năng mang vũ khí hạt nhân của Nga vào ngày 1 tháng 6 - được một số nhà quan sát gọi là “Trân Châu Cảng của Nga” - giáng một đòn kép vào Mạc Tư Khoa.

Trong bài đăng trên Telegram, SBU cho biết các đặc vụ của họ đã thả mìn vào các trụ đỡ dưới nước của cây cầu trong một chiến dịch được lên kế hoạch nhiều tháng, kích nổ thiết bị đầu tiên vào lúc 4:44 sáng giờ địa phương hôm thứ Ba.

SBU cho biết họ đã “làm hư hại nghiêm trọng” những trụ đỡ đó bằng chất nổ, có sức công phá tương đương 1.100 kg thuốc nổ TNT. “Trên thực tế, cây cầu đang trong tình trạng hư hỏng”, SBU cho biết.

“Thực sự đã có một vụ nổ.” Phát ngôn nhân của tổng thống Nga Dmitry Peskov cho biết tại một cuộc họp báo vào ngày 4 tháng 6, Meduza đưa tin, đồng thời nói thêm rằng “không có gì bị hư hại. Cây cầu vẫn hoạt động.”

“Chế độ Kiev tiếp tục các nỗ lực tấn công cơ sở hạ tầng dân sự. Phía Nga đang thực hiện các biện pháp phòng ngừa thích hợp, dựa trên bản chất rõ ràng và khét tiếng của chế độ Kiev.” Nga gọi Thủ đô của Ukraine là Kiev thay vì Kyiv như chính người Ukraine và các nước phương Tây gọi.

Bán đảo Hắc Hải là nơi sinh sống của phần lớn người nói tiếng Nga và là căn cứ hải quân nước ấm duy nhất của Nga.

Putin coi quyết định của Liên Xô biến Crimea thành lãnh thổ Ukraine năm 1954 là một sai lầm lớn, một sai lầm mà ông tìm cách sửa chữa. Ukraine giành được độc lập từ Mạc Tư Khoa—và mang Crimea theo—khi Liên Xô sụp đổ trong những năm 1990.

Vasyl Malyuk, nhà lãnh đạo SBU, cho biết vào ngày 3 tháng 6 khi công bố hoạt động này: “SBU luôn hoàn thành các kế hoạch của mình và không bao giờ lặp lại. Trước đó, chúng tôi đã tấn công Cầu Crimea hai lần vào năm 2022 và 2023. Vì vậy, hôm nay chúng tôi tiếp tục truyền thống này dưới nước.

“Không có bất kỳ đối tượng bất hợp pháp nào của Liên bang Nga có chỗ trên lãnh thổ của nhà nước chúng tôi. Do đó, cây cầu Crimea là mục tiêu hoàn toàn hợp pháp, đặc biệt là khi đối phương sử dụng nó như một động mạch hậu cần để cung cấp cho quân đội của mình.

“Crimea là Ukraine và bất kỳ biểu hiện xâm lược nào cũng sẽ nhận được phản ứng gay gắt của chúng tôi.”

Cuộc chiến vẫn tiếp diễn khi Nga và Ukraine liên tục tấn công lẫn nhau bằng máy bay điều khiển từ xa và nhiều cuộc không kích khác.

Hai bên lại tham gia đàm phán trực tiếp sau hơn ba năm gián đoạn, mặc dù tiến triển hướng tới lệnh ngừng bắn tiềm năng vẫn còn chậm.

Họ hiện đã trao đổi biên bản ghi nhớ về các yêu cầu ngừng bắn của họ và các cuộc đàm phán tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra trong những ngày tới

[Newsweek: Kremlin Breaks Silence on Crimea Bridge Explosion]

6. Quan chức của Tổng thống Trump đóng cửa cơ quan chống thông tin sai lệch từ Nga có quan hệ với Điện Cẩm Linh, Telegraph đưa tin

Một quan chức của Tổng thống Trump đã giải thể một văn phòng chống thông tin sai lệch trong chính phủ Hoa Kỳ có liên hệ với Điện Cẩm Linh, tờ Telegraph đưa tin vào ngày 3 tháng 6.

Darren Beattie, người được bổ nhiệm vào Bộ Ngoại giao vào tháng 2 năm 2025 với tư cách là thứ trưởng ngoại giao công chúng và các vấn đề công cộng, đã bị giám sát vì quan điểm ủng hộ Nga của mình. Theo tờ Telegraph, Beattie đã kết hôn với một phụ nữ Nga có liên hệ với Điện Cẩm Linh.

Vợ ông - Yulia Kirillova - là cháu gái của Sergei Chernikov, một cựu quan chức Nga được cho là đã giúp Putin trong chiến dịch tranh cử đưa ông lên nắm quyền lần đầu tiên vào năm 2000.

Beattie đáng chú ý vì đã đóng vai trò trong việc giải thể Văn phòng Chống can thiệp và thao túng thông tin nước ngoài, gọi tắt là R/FIMI, cơ quan trước đây có nhiệm vụ theo dõi và chống lại thông tin sai lệch từ Nga, Trung Quốc và Iran.

Theo thông cáo báo chí của Ngoại trưởng Marco Rubio, R/FIMI đã chính thức đóng cửa vào tháng 4 năm 2025, khi ông tuyên bố rằng văn phòng này đã “chi hàng triệu đô la để chủ động làm im lặng và kiểm duyệt tiếng nói của người Mỹ mà họ được cho là phải phục vụ”.

Theo các nguồn tin được Telegraph trích dẫn, Beattie đã không ngừng truy sát cơ quan R/FIMI sau khi được bổ nhiệm vào Bộ Ngoại giao. Bộ trưởng Rubio xác nhận rằng Beattie đã đóng vai trò quan trọng trong việc giải thể cơ quan này.

Beattie cũng tỏ ra rất quan tâm đến các tài liệu mật liên quan đến Nga, làm dấy lên mối lo ngại về việc cấp cho ông quyền truy cập vào thông tin nhạy cảm. Các nguồn tin cũng bày tỏ mối lo ngại về việc liệu ông đã được thẩm tra đầy đủ hay chưa - một quá trình có thể mất từ vài tháng đến hơn một năm để hoàn thành.

Beattie trước đây từng phục vụ trong chính quyền Tổng thống Trump đầu tiên nhưng đã bị phế truất sau khi bị cáo buộc tham dự một hội nghị của những người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng vào năm 2018. Kể từ đó, ông đã tự đổi mới mình thành một nhân vật của “phương tiện truyền thông cánh hữu” và thành lập hãng tin Revolver.

Thông qua Revolver, Beattie từ lâu đã chỉ trích R/FIMI và thúc đẩy các câu chuyện phù hợp với thông tin sai lệch của Cẩm Linh. Ông lập luận rằng Hoa Kỳ dàn dựng “các cuộc cách mạng màu” trên toàn thế giới, bao gồm cả ở Ukraine - một câu chuyện phổ biến được sử dụng trong tuyên truyền của Cẩm Linh để làm mất tính hợp pháp của các phong trào ủng hộ dân chủ là các cuộc đảo chính được phương Tây hậu thuẫn.

Beattie cũng đã viết các bài đăng trên mạng xã hội cho rằng các thể chế phương Tây nên được Điện Cẩm Linh “thâm nhập” và đã tấn công cái gọi là “đế chế toàn cầu hóa của Mỹ”.

Hai tháng trước khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, Beattie đã nói: “Hãy tưởng tượng đến tiếng than vãn từ Đế chế toàn cầu hóa Hoa Kỳ nếu Putin 'xâm lược' Ukraine... thật thích khi các quan chức an ninh quốc gia của chúng ta thất bại!”

Chính quyền Tổng thống Trump đã nhiều lần bị chỉ trích vì có cảm tình với Nga. Chính quyền này cũng bị chỉ trích vì đóng cửa R/FIMI, đặc biệt là trong bối cảnh “chiến tranh thông tin” toàn cầu.

Theo Quỹ Quốc gia vì Dân chủ, Nga chi khoảng 1,5 tỷ đô la hàng năm cho các chiến dịch thông tin sai lệch và gây ảnh hưởng ở nước ngoài. Chỉ riêng ở Âu Châu, Điện Cẩm Linh được cho là đứng sau 80% các hoạt động thông tin sai lệch.

[Kyiv Independent: Trump official who shut down counter-disinformation agency has Kremlin ties, Telegraph reports]

7. Tổng thống Zelenskiy cân nhắc cho phép thành lập quân đội tư nhân sau tối hậu thư mới nhất từ Nga

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu trong cuộc họp báo ngày 4 tháng 6 rằng ông có thể cân nhắc cho phép thành lập quân đội tư nhân ở Ukraine.

Bình luận của ông được đưa ra như một phản ứng đối với một trong những điểm trong bản ghi nhớ mới nhất của Nga, trong đó kêu gọi Ukraine xóa bỏ “các tổ chức dân tộc chủ nghĩa” và các công ty quân sự tư nhân.

“Tôi sẽ bắt đầu suy nghĩ về điều đó sau những tối hậu thư như vậy”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Tổng thống Zelenskiy nhấn mạnh rằng hiện tại Ukraine không có nhóm vũ trang tư nhân nào theo luật của nước này, đồng thời lưu ý, “Nếu họ nói về 'Azov', thì đó là Vệ binh Quốc gia Ukraine.”

Ông so sánh cơ cấu quân sự của Ukraine với việc Nga sử dụng lực lượng tư nhân và các nhóm lính đánh thuê như Wagner, đồng thời nhấn mạnh tiêu chuẩn kép.

“Nga có 'Wagner' và điều đó là sự thật. Họ thừa nhận điều đó, họ thừa nhận rằng họ có các đội hình quân sự tư nhân mà chúng tôi đã phá hủy”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Theo một tài liệu bị rò rỉ sau vòng đàm phán thứ hai với Ukraine, các yêu cầu của Nga cũng bao gồm quy chế trung lập của Ukraine, lệnh cấm nước này gia nhập NATO và các liên minh quân sự khác, cũng như chính thức chấm dứt việc cung cấp vũ khí và chia sẻ thông tin tình báo của phương Tây với Ukraine.

Nga cũng yêu cầu chính thức công nhận Crimea, cũng như các tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia là của Nga, mặc dù một phần đáng kể các khu vực này vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine.

[Kyiv Independent: Zelensky to consider allowing private army formations after latest ultimatums from Russia]

8. Tổng thống Trump tăng thuế thép, nhôm lên 50%, đánh vào mặt hàng xuất khẩu chủ chốt của Ukraine

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp để tăng gấp đôi thuế nhập khẩu thép và nhôm, từ 25% lên 50%, Tòa Bạch Ốc thông báo hôm Thứ Tư, 04 Tháng Sáu.

Sắc lệnh mới của Tổng thống Trump dựa trên hành động hành pháp ngày 10 tháng 2 áp dụng mức thuế cố định 25% đối với tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu. Sản xuất thép là một trong những ngành công nghiệp cốt lõi của Ukraine và là nguồn thu ngoại tệ lớn thứ hai sau nông nghiệp.

Tòa Bạch Ốc đã trích dẫn mức giá trước đó là do không “phát triển và duy trì được mức sử dụng năng lực sản xuất cần thiết cho sức khỏe bền vững của các ngành công nghiệp và cho nhu cầu quốc phòng dự kiến”.

Tổng thống Trump bảo vệ các mức thuế mới là cần thiết đối với an ninh quốc gia, tuyên bố rằng chúng sẽ “giảm hoặc loại bỏ mối đe dọa do hàng nhập khẩu gây ra” và bảo đảm khả năng tự cung tự cấp trong các ngành công nghiệp chiến lược.

Bộ trưởng Kinh tế Yuliia Svyrydenko cho biết đầu năm nay rằng thị phần thép của Ukraine trên thị trường Hoa Kỳ vẫn còn nhỏ và không gây ra mối đe dọa nào đối với các nhà sản xuất trong nước của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, thuế quan tiếp tục gây nguy hiểm cho các mặt hàng xuất khẩu luyện kim quan trọng của Ukraine, đặc biệt là ArcelorMittal Kryvyi Rih và Interpipe, vốn đang chịu ảnh hưởng do chiến tranh.

Theo Svyrydenko, các sản phẩm luyện kim của Ukraine chiếm 57,9% kim ngạch xuất khẩu của Ukraine sang Hoa Kỳ, hoặc tính theo giá trị đô la, là 503 triệu đô la trong tổng số 869 triệu đô la. Không rõ những con số đó đại diện cho khung thời gian nào.

Vương quốc Anh là ngoại lệ duy nhất của mức thuế quan mới, vẫn giữ nguyên mức 25% đối với hàng nhập khẩu của Anh, theo Bloomberg.

Tổng thống Trump bảo vệ việc áp thuế quan như một cách đơn giản hóa thuế đối với kim loại và ám chỉ các biện pháp trả đũa đối với các quốc gia áp thuế đối với hàng hóa của Mỹ.

[Kyiv Independent: Trump raises steel, aluminum tariffs to 50%, hitting key Ukrainian export]

9. Anh sẽ cung cấp cho Ukraine 100.000 máy bay điều khiển từ xa vào tháng 4 năm 2026

Vào ngày 4 tháng 6, Vương quốc Anh đã cam kết cung cấp cho Ukraine 100.000 máy bay điều khiển từ xa vào cuối năm tài chính tháng 4 năm 2026, sau khi tuyên bố rằng máy bay điều khiển từ xa đã thay đổi cách thức tiến hành chiến tranh hiện đại.

Chính phủ Anh cho biết gói máy bay điều khiển từ xa - trị giá 350 triệu bảng Anh, hay 473 triệu đô la, - là một phần của sáng kiến hỗ trợ quân sự trị giá 4,5 tỷ bảng Anh dành cho Ukraine và đánh dấu mức tăng gấp mười lần từ mục tiêu 10.000 vào năm 2024 lên 100.000 vào năm 2025.

Bộ trưởng Quốc phòng John Healey cho biết trong một tuyên bố: “Anh đang tăng cường hỗ trợ cho Ukraine bằng cách cung cấp thêm hàng trăm ngàn máy bay điều khiển từ xa trong năm nay và hoàn thành một cột mốc quan trọng trong việc cung cấp đạn pháo quan trọng”.

Việc tăng cường hỗ trợ máy bay điều khiển từ xa diễn ra kịp thời, vì nó diễn ra sau Chiến dịch Spiderweb thành công của Ukraine vào ngày 1 tháng 6. Trong khuôn khổ chiến dịch, Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đã tuồn 117 máy bay điều khiển từ xa vào lãnh thổ Nga, tấn công bốn căn cứ không quân và làm hư hại 41 máy bay quân sự.

Ngoài việc giao hàng bằng máy bay điều khiển từ xa, chính phủ Anh đã xác nhận việc giao 140.000 quả đạn pháo cho Ukraine kể từ Tháng Giêng và sẽ chi thêm 247 triệu bảng Anh, hay 334 triệu đô la, trong năm nay để huấn luyện quân đội Ukraine.

“ Chúng tôi đang học hỏi kinh nghiệm hàng ngày từ chiến trường ở Ukraine, nơi các công ty Anh đang sử dụng để phát triển máy bay điều khiển từ xa tiên tiến mới nhằm bảo vệ thường dân Ukraine và cũng tăng cường an ninh quốc gia của chúng tôi”.

Vào ngày 2 tháng 6, chính phủ Anh đã thông qua Đánh giá Phòng thủ Chiến lược độc lập kêu gọi quân đội tiên tiến hơn về mặt công nghệ để chống lại các mối đe dọa mới nổi, bao gồm cả sự xâm lược tiềm tàng của Nga. Trích dẫn cuộc chiến ở Ukraine, đánh giá nhấn mạnh tầm quan trọng của máy bay điều khiển từ xa và chiến tranh kỹ thuật số.

Để đạt được mục tiêu đó, Vương quốc Anh sẽ dành hơn 4 tỷ bảng Anh, hay 5,4 tỷ đô la, cho việc phát triển các hệ thống tự động và máy bay điều khiển từ xa cho Quân đội Vương quốc Anh để giúp rút ra bài học kinh nghiệm từ Ukraine.

Điều này tuân theo cam kết gần đây của chính phủ về việc tăng chi tiêu quân sự lên 2,5% tổng sản phẩm quốc nội, gọi tắt là GDP vào tháng 4 năm 2027.

Vào cuối ngày hôm nay, Anh và Đức sẽ đồng tổ chức cuộc họp Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine tại Brussels, nơi nhóm này sẽ điều phối thêm viện trợ quân sự cho Ukraine.

Trong cuộc họp, Bộ trưởng Quốc phòng Healey sẽ chính thức công bố sáng kiến hỗ trợ quân sự mới nhất của Anh dành cho Ukraine.

[Kyiv Independent: UK to provide Ukraine with 100,000 drones by April 2026]

10. Ukraine dự kiến sẽ trao đổi 500 tù binh chiến tranh trong cuộc trao đổi tiếp theo với Nga, Tổng thống Zelenskiy nói

Ukraine có kế hoạch đưa tổng cộng 500 tù binh chiến tranh, gọi tắt là POW từ nơi giam giữ ở Nga về nước trong cuộc trao đổi với Nga diễn ra từ ngày 7 đến ngày 8 tháng 6, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết trong cuộc họp với các nhà báo vào ngày 4 tháng 6.

“Hôm nay, các nhóm của chúng tôi đã tổ chức tham khảo ý kiến về trao đổi. Phía Nga đã thông báo với chúng tôi rằng vào cuối tuần này, thứ Bảy và Chúa Nhật, họ sẽ có thể chuyển 500 người, quân nhân của chúng tôi, trong số hơn 1.000 người mà chúng tôi đã thỏa thuận”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Đợt trao đổi sắp tới diễn ra sau đợt trao đổi tù binh lớn với quy mô 1.000 người đổi 1.000 người được thực hiện từ ngày 23 đến 25 tháng 5. Thỏa thuận đó, ban đầu đạt được trong các cuộc đàm phán ở Istanbul vào ngày 16 tháng 5, là đợt trao đổi tù binh lớn nhất trong cuộc chiến cho đến nay.

Thỏa thuận trao đổi mới đã được thống nhất trong vòng đàm phán trực tiếp thứ hai diễn ra vào ngày 2 tháng 6.

Tổng thống Zelenskiy cho biết Ukraine vẫn chưa nhận được danh sách tên những người sẽ được trao đổi sắp tới, nhưng Mạc Tư Khoa đã hứa sẽ cung cấp trước.

“Lần này, không giống như lần trước ở Istanbul, phía Nga đã hứa sẽ cung cấp cho chúng tôi danh sách những người chúng tôi sẽ trao đổi trước, điều này rất quan trọng đối với chúng tôi”, ông lưu ý.

Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh danh sách trao đổi tù nhân trước đó được cho là có Anatolii Taranenko, một quân nhân Ukraine bị cáo buộc hợp tác với Nga.

Việc Taranenko bị cáo buộc tham gia vào cuộc trao đổi đã làm gia tăng thêm những lời chỉ trích rằng Ukraine đã không bảo đảm được việc trả tự do cho bất kỳ chiến binh Azov nào và nhiều thường dân đã bị Nga giam giữ trong nhiều năm trong cuộc trao đổi tù nhân lớn nhất của cuộc chiến tranh toàn diện.

Sau cuộc đàm phán ngày 2 tháng 6, Nga cũng cam kết chuyển 6.000 thi thể binh lính và sĩ quan Ukraine đã hy sinh về Ukraine. Tổng thống Zelenskiy lưu ý rằng việc chuẩn bị trao đổi thi thể sẽ bắt đầu sau khi trao đổi tù binh chiến tranh.

Ukraine liên tục thúc đẩy công thức “tất cả đổi tất cả” trong việc trao đổi tù nhân, nhằm mục đích bảo đảm sự trở về của mọi binh lính Ukraine bị giam cầm. Nga đã bác bỏ đề xuất đó.

[Kyiv Independent: Ukraine expects to exchange 500 POWs in next swap with Russia, Zelensky says]