THÁNH THẦN VÀ CHÚNG TÔI

(Chúa Nhật VI PS C)



“Ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lời Thầy. Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại với người ấy” (Ga 14,23). Nội hàm của lời mà Chúa Kitô muốn nói ở đây chính là “tin vào Thiên Chúa và tin vào Người”, đồng thời thực hành “giới răn mới” mà Người long trọng truyền dạy (x.Ga 13,34-35; 14,1).

Cần thú nhận rằng nhiều lúc chúng ta thật khó phân biệt ý lời của Chúa Kitô với ý lời của người phàm. Ngay thánh Phaolô tông đồ cũng đã từng thú nhận rằng “hiện nay chúng ta thấy lờ mờ như thấy qua tấm gương” (x.1Cr 13,12). Chính Chúa Thánh Thần, Đấng mà Chúa Cha sai đến sẽ giúp chúng ta hiểu đúng ý lời của Chúa Kitô để thực thi. “Thánh Thần và chúng tôi quyết định: Không đặt lên vai anh em một gánh nặng nào khác ngoài những điều cần thiết này: là kiêng ăn đồ đã cúng cho ngẫu tượng, kiêng ăn tiết, kiêng ăn thịt loài vật không cắt tiết, và tránh gian dâm” (Cv 15,28-29). Đây là lời công bố chính thức của Công đồng Giêrusalem, Công đồng đầu tiên của Hội Thánh thời các Tông đồ. Câu tuyên bố của các Tông đồ “Thánh Thần và chúng tôi quyết định…” cho thấy trong quyết định ấy có phần của Thánh Thần và có phần của các ngài. Phần của Thánh Thần dĩ nhiên là chân lý tuyệt đối, còn phần của các tông đồ ít nhiều bị điều kiện hóa và khó tránh khỏi sự bất cập hoặc hạn chế mặt này, mặt kia.

Tính bất cập, tương đối và bị điều kiện hóa của quyết định do phía các tông đồ có thể nói là đã lộ rõ khi các ngài dạy: “Kiêng ăn đồ đã cúng cho ngẫu tượng, kiêng ăn tiết, kiêng ăn thịt loài vật không cắt tiết”. Chưa nói gì đến niềm tin còn bất cập về máu huyết của Do Thái giáo xưa, ở đây, chúng ta thấy các Tông đồ đã đưa ra một giải pháp mang tính thỏa hiệp, giải quyết tình thế. Để gìn giữ sự hiệp nhất giữa các Kitô hữu gốc lương dân và gốc Do Thái giáo, đặc biệt qua các bữa ăn, các Tông đồ đã truyền giữ tập tục kiêng cử về huyết cũng như thịt thú chết ngạt. Còn về việc ăn thịt cúng thì chắc hẳn các Tông đồ không quên lời dạy của Thầy năm xưa: “Những gì bên ngoài vào trong con người thì không làm cho họ ra ô uế?” (x.Mc 7,14-23). Sau này chính Thánh Phaolô cũng đã từng nói với tín hữu Côrintô rằng ăn thịt cúng hay không thì chẳng sao cả, miễn là đừng gây cớ vấp phạm cho những người đang còn non kém về lòng tin (x.1Cr 8,1-13).

Chúng ta cùng xem xét phần Thánh Thần chỉ dạy.

- Không đặt gánh nặng lên vai người anh em: Một trong những sứ mạng của Chúa Kitô khi đến thế gian là giải thoát con người khỏi vòng nô lệ thần dữ. Tiếp tục và hoàn thành sứ mạng của Chúa Kitô, Thánh Thần giải thoát chúng ta khỏi ách nặng nề của “chế độ lề luật”, khỏi “tinh thần nô lệ” mà việc bãi bỏ luật cắt bì của Cựu Ước là một điển hình. Kitô hữu được mời gọi đến với Thiên Chúa trong tư cách những người con. Nhờ Thánh Thần và trong Thánh Thần chúng ta có thể thân thưa với Thiên Chúa “Abba” - “Cha ơi” (x.Rm 8,14-17).

Công đồng Vaticanô II được ví như là một Lễ Hiện Xuống mới. Sở dĩ có cái nhìn này vì người ta không chỉ thấy Giáo Hội đã để cho Thánh Thần thúc đẩy mình ra khỏi tháp ngà cố thủ, để đến với thế giới mà còn thấy Giáo Hội đã gỡ bỏ nhiều ách nặng nề bấy lâu nay đang đè trên vai, trên cổ mình, khiến đoàn dân Chúa khó có thể sống tinh thần nghĩa tử với Thiên Chúa và khó sống tinh thần huynh đệ với nhau cách thực sự. Chúa Thánh Thần vẫn đang hoạt động cho đến ngày Chúa Kitô lại đến (x.Kh 22,17). Như thế, chắc hẳn vẫn còn đó nhiều gánh nặng đang kìm giữ chúng ta trong tinh thần nô lệ mà chúng ta cần phải gỡ bỏ cho nhau. Để được vậy, chúng ta hãy tích cực mở rộng tâm hồn để đón nhận tác động của Chúa Thánh Thần, và dĩ nhiên, trên hết, trước hết cần phải biết nhạy bén với lời chỉ dạy của Thánh Thần qua các dấu chỉ thời đại.

- Tinh tuyền hóa niềm tin vào Thiên Chúa và lành mạnh hóa tương quan với nhau: Ẩn sâu dưới quyết định rằng phải kiêng ăn thịt đã cúng cho ngẫu tượng thì chúng ta nhận ra chân lý nền tảng là “phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi” (x.Mt 4,10; Lc 4,8). Và qua lời truyền dạy rằng “tránh gian dâm” hay như một vài bản dịch khác là “không được kết hôn bất hợp luật”, thì chúng ta không chỉ thấy đó là một chỉ dẫn luân lý thuần túy trong đời hôn nhân, mà còn nhận ra một chân lý trong tương quan đồng loại, đó là tôn trọng quyền lợi của nhau trong sự hài hòa và trật tự khách quan. Cần phải tôn trọng, tuân giữ trật tự khách quan này ngay từ trong cái tế bào của xã hội, cái nền tảng của đời sống nhân loại đó là “hôn nhân – gia đình”.

Mạc khải đã nên trọn vẹn và hoàn hảo nơi cuộc đời và lời giảng dạy của Chúa Kitô. Một trong những sứ mạng của Chúa Thánh Thần là giúp chúng ta hiểu đúng lời mạc khải. Đã là người ai cũng mong đạt được hạnh phúc. Nhiều người có niềm tin và Kitô hữu chúng ta lại còn khát khao hạnh phúc vĩnh cửu. Và điều kiện như tất yếu để có hạnh phúc vĩnh tồn đó là thực thi lời của Chúa Kitô. Để thực thi lời của Chúa Kitô thì cần phải hiểu đúng lời của Người. Thực tế vẫn có đó sự lẫn lộn giữa lời của người phàm và lời của Đức Kitô. Không gì hơn hãy khẩn xin Chúa Thánh Thần ngự đến. Thánh Thần đã được ban tặng. Xin cho chúng ta biết tỉnh thức và khiêm nhu để đón nhận tác động của Chúa Thánh Thần, Đấng mà Chúa Giêsu đã mạc khải danh xưng là Thần Chân Lý (x.Ga 16,13)

Ban Mê Thuột

 

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Gio-an.

Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Nếu thế gian ghét anh em, anh em hãy biết rằng nó đã ghét Thầy trước. Giả như anh em thuộc về thế gian, thì thế gian đã yêu thích cái gì là của nó. Nhưng vì anh em không thuộc về thế gian và Thầy đã chọn, đã tách anh em khỏi thế gian, nên thế gian ghét anh em. Hãy nhớ lời Thầy đã nói với anh em: tôi tớ không lớn hơn chủ nhà. Nếu họ đã bắt bớ Thầy, họ cũng sẽ bắt bớ anh em. Nếu họ đã tuân giữ lời Thầy, họ cũng sẽ tuân giữ lời anh em. Nhưng họ sẽ làm tất cả những điều ấy chống lại anh em, vì anh em mang danh Thầy, bởi họ không biết Đấng đã sai Thầy.”

Đó là lời Chúa

 

Một quan chức Hoa Kỳ khác đã tiếp kiến Đức Giáo Hoàng Leo tuần này, tất nhiên là Ngoại trưởng Marco Rubio. Và hai người đàn ông này có chung mối quan tâm đến các tác phẩm của người trùng tên gần đây nhất của vị Giáo hoàng, đó là Đức Leo XIII.

Thật vậy, như Michelle La Rosa đã lưu ý trong tuần này, chính Rubio là người với tư cách là một thượng nghị sĩ đã áp dụng các nguyên tắc được nêu trong Rerum Novarum và cố gắng sử dụng chúng làm nền tảng cho một cách tiếp cận mới đối với nền kinh tế Hoa Kỳ.

Trong một loạt các bài phát biểu và bài viết, Rubio đã ca ngợi các nguyên tắc của Rerum Novarum như một "con đường thứ ba" vô cùng cần thiết giữa chủ nghĩa xã hội và thị trường tự do không được kiểm soát và đã trình bày chi tiết về tầm nhìn của ông đối với điều ông gọi là "Chủ nghĩa tư bản vì ích chung".

Vài năm sau, như Michelle đã viết, Rubio hiện đang đứng ở vị trí cân bằng đáng lưu ý trong chính quyền Trump, vốn rõ ràng không đồng điệu với tư duy của Leo XIII hay XIV.

Nhưng liệu Bộ trưởng Ngoại giao có thể trở thành cầu nối giữa suy nghĩ của vị Giáo hoàng và tổng thống hay không — hoặc, nhìn về tương lai ba năm, liệu ông có thể xây dựng tầm nhìn cho đảng Cộng hòa hậu Trump có ý nghĩa hơn là MAGA?

Trên đây là tóm lược bài viết của Michelle La Rosa, trên The Pillar ngày 22 tháng 5 năm 2025

Bà viết: Hai tuần trước, vị giáo hoàng người Mỹ đầu tiên đã bước ra loggia nhìn ra Quảng trường Thánh Phêrô, lấy tên là Leo XIV.

Sau đó, ngài giải thích rằng ngài chọn cái tên đó phần lớn là vì mong muốn tiếp thu các nguyên tắc do Đức Giáo Hoàng Leo cuối cùng nêu ra trong Rerum Novarum và xem xét cách chúng áp dụng trong bối cảnh xã hội và kinh tế đương thời của thế giới.

Vài năm trước, một người Mỹ khác cũng đã nhắc đến Leo XIII trong bài phát biểu tại Washington, D.C., kêu gọi sử dụng các nguyên tắc nêu ra trong Rerum Novarum làm nền tảng cho một cách tiếp cận mới đối với nền kinh tế Hoa Kỳ.

Người đàn ông đó là Marco Rubio, người đầu tuần này, với tư cách là Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, đã gặp Đức Giáo Hoàng Leo XIV mới nhậm chức.

Trong bài phát biểu năm 2019 của mình, được trình bày tại Trường Kinh doanh Busch của Đại học Công Giáo Hoa Kỳ, Rubio đã cảnh báo rằng “[sự] ổn định kinh tế đối với các gia đình thuộc tầng lớp lao động không phải là một đặc điểm của nền kinh tế ngày nay”.

Rubio cho biết có một số yếu tố gây ra điều này, nhưng kết quả cuối cùng là sự suy giảm mạnh mẽ về “khả năng có được công việc đàng hoàng”.

Để giải quyết, ông đề xuất chuyển sang giáo lý xã hội của Giáo Hội Công Giáo để được hướng dẫn.

“Giáo hội nhấn mạnh đến nghĩa vụ đạo đức của người sử dụng lao động là tôn trọng người lao động không chỉ như phương tiện để kiếm lợi nhuận mà còn là con người và là thành viên có năng suất của cộng đồng và quốc gia của họ. Truyền thống này nhìn xa hơn các phạm trù đảng phái cũ kỹ của chúng ta và bắt nguồn chính trị của chúng ta vào một điều gì đó lớn hơn: phẩm giá bất khả xâm phạm của mỗi con người, công việc mà họ làm và cuộc sống gia đình mà công việc hỗ trợ”, Rubio cho biết.

Trong những tuần và tháng tiếp theo, Rubio đã trình bày chi tiết về các khái niệm này trong một loạt bài viết và cuộc phỏng vấn về điều ông gọi là "Chủ nghĩa tư bản vì ích chung".

Điểm then chốt trong khái niệm Chủ nghĩa tư bản vì ích chung của Rubio là ý tưởng rằng người lao động và doanh nghiệp đều có cả quyền và nghĩa vụ.

"[Các] doanh nghiệp có quyền kiếm lợi nhuận, nhưng họ cũng có nghĩa vụ tái đầu tư lợi nhuận đó một cách hiệu quả vì lợi ích của người lao động và toàn xã hội", ông nói. "Tương tự như vậy, người lao động có quyền chia sẻ lợi ích từ lợi nhuận mà họ đã giúp tạo ra".

Rubio kêu gọi công nhận "những gì thị trường xác định là hiệu quả nhất có thể không phải là tốt nhất cho nước Mỹ".

Ví dụ, ông nói, thị trường tự do không nhất thiết phải công nhận lợi ích xã hội của những bậc cha mẹ tham gia vào việc nuôi dạy con cái. Chính phủ nên can thiệp để lấp đầy khoảng trống, thông qua các chính sách như mở rộng tín dụng thuế cho trẻ em và chế độ nghỉ phép có lương cho cha mẹ.

Rubio ca ngợi các nguyên tắc của Rerum Novarum là "con đường thứ ba" vô cùng cần thiết giữa chủ nghĩa xã hội và thị trường tự do không được quản lý.

Những ý tưởng của ông đã khơi dậy một số sự quan tâm ban đầu. Chúng đã được đưa tin trên Forbes, Wall Street Journal và Washington Post. Chúng đã thu hút được phản hồi từ các nhà tư tưởng chính trị, những người vừa ca ngợi vừa chỉ trích các đề xuất của thượng nghị sĩ Florida.

Trong một khoảng thời gian ngắn vào cuối năm 2019, có vẻ như sẽ có một số cuộc thảo luận nghiêm túc về tư tưởng xã hội Công Giáo và nền kinh tế Hoa Kỳ.

Nhưng rồi năm 2020 ập đến. Đại dịch Covid đã khiến thế giới phải dừng lại đột ngột và thu hút sự chú ý của toàn bộ nền chính trị và kinh tế của quốc gia.

Cuộc thảo luận về Chủ nghĩa tư bản vì ích chung phần lớn đã lắng xuống. Với những mối quan tâm xã hội cấp bách hơn, có vẻ như thời điểm để Rerum Novarum được xem xét nghiêm túc trên chính trường Hoa Kỳ đã qua.

Nhưng điều đó có thể sắp thay đổi.

Việc bầu một giáo hoàng - giáo hoàng người Mỹ đầu tiên - người đã chọn Leo làm tên giáo hoàng của mình đã đưa những câu hỏi về ý nghĩa của giáo huấn xã hội của Giáo hội đối với xã hội và nền kinh tế của chúng ta ngày nay trở lại tâm điểm.

Và điều đó khiến Rubio rơi vào một vị thế đáng lưu ý, vào một thời điểm đáng lưu ý trong lịch sử Hoa Kỳ.

Đảng Cộng hòa đang trên bờ vực của một cuộc khủng hoảng bản sắc lớn: Đảng Cộng hòa sẽ trông như thế nào trong kỷ nguyên hậu Trump?

Từ năm 2016, Donald Trump đã định hình lại Đảng Cộng hòa theo những cách đáng kể. Dưới sự lãnh đạo của ông, đảng đã đề xuất các sáng kiến mà cách đây không lâu được coi là trái ngược với các giá trị của Đảng Cộng hòa - từ IVF do người nộp thuế tài trợ cho đến kiểm soát giá thuốc theo toa.

Nhưng, trừ khi có nỗ lực xem xét lại Tu chính án thứ 22, nhiệm kỳ tổng thống của Trump đang dần kết thúc. Và khi nhiệm kỳ của ông kết thúc, Đảng Cộng hòa sẽ cần phải quyết định chính xác các giá trị của mình là gì - cả về mặt kinh tế và xã hội. Liệu đảng có tiếp tục theo quỹ đạo MAGA mà Trump đã vạch ra trong thập niên qua không? Hay sẽ quay lại với các lập trường và lý tưởng trước đây?

Những năm tới sẽ chứng kiến một cuộc chiến vì tương lai của Đảng Cộng hòa tại Hoa Kỳ.

Và trong cuộc tranh luận đó, Rubio có thể được định vị để đưa ra những lời dạy kinh tế đầu tiên của vị Giáo hoàng Hoa Kỳ trở về Hoa Kỳ

Nhưng liệu ông có làm vậy không?

Hiện tại, trở ngại quan trọng nhất đối với việc khôi phục lại cuộc thảo luận của ông về Rerum Novarum có thể là vai trò của Rubio trong chính quyền Trump.

Mặc dù đã chọn một Phó Tổng thống Công Giáo, nhưng tổng thống vẫn chưa đưa ra bất cứ dấu hiệu nào cho thấy ông thực sự quan tâm đến việc đưa giáo lý xã hội Công Giáo vào quá trình ra quyết định của mình, bằng chứng là những cuộc đụng độ của ông với các giám mục về các vấn đề như nhập cư và đề xuất thụ tinh trong ống nghiệm gần đây của ông. Và nếu Rubio muốn giữ công việc của mình trong chính quyền Trump, thì việc chống lại tổng thống có lẽ không phải là một bước đi khôn ngoan trong sự nghiệp vào thời điểm này.

Một lựa chọn có khả năng xảy ra hơn — và mang tính chiến lược hơn về mặt chính trị — là Rubio sẽ chờ đến cuộc bầu cử tổng thống năm 2028.

Rubio là ứng cử viên nặng ký cho năm 2028.

Trước đây là đối thủ kiên quyết của Trump — người mà ông gọi là "kẻ lừa đảo" đang chiếm đoạt chủ nghĩa bảo thủ của Mỹ — Rubio cuối cùng đã đứng ra bảo vệ tổng thống, nhưng đưa ra những lý lẽ biện minh cho các chính sách của ông có thể hấp dẫn hơn đối với nhiều đối tượng hơn.

Rubio có khả năng thu hút cả những người Cộng hòa MAGA và không MAGA, điều này sẽ rất cần thiết đối với bất cứ ứng cử viên nào hy vọng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử trong Đảng Cộng hòa hậu Trump.

Ông cũng đã thể hiện khả năng làm việc với mọi người — ông là thành viên của Nhóm Bát Nhân Bang lưỡng đảng đã làm việc về cải cách nhập cư vào năm 2013 và ông đã đề xuất các giải pháp cho các vấn đề như chi phí chăm sóc sức khỏe và các khoản vay sinh viên — những vấn đề mà người Mỹ cho biết họ lo ngại, nhưng nhiều chính trị gia Cộng hòa dường như hài lòng khi làm ngơ. Điều này có thể giúp ông tiếp cận những người độc lập ôn hòa trong cuộc tổng tuyển cử.

Thách thức lớn nhất cho năm 2028 là xây dựng một cương lĩnh có thể thỏa mãn tất cả các phe phái chính trị khác nhau này cùng một lúc. Rubio hiểu rõ điều này hơn bất cứ ai.

Chủ nghĩa tư bản vì ích chung có thể không mang lại sức hấp dẫn rộng rãi cần thiết để đoàn kết Đảng Cộng hòa và cử tri Mỹ nói chung ngay sau nhiệm kỳ thứ hai của Trump.

Trên thực tế, có khả năng là thay vì đoàn kết các phe phái cử tri khác nhau, các đề xuất của Rubio về Chủ nghĩa tư bản vì ích chung có thể khiến mọi người ở mọi phía bị cô lập. Cả những người ủng hộ thị trường tự do lẫn những người ủng hộ các chương trình do chính phủ điều hành đều không đặc biệt hào hứng với ý tưởng về "con đường thứ ba" như đề xuất của thượng nghị sĩ Florida.

Và khi đại dịch Covid thu hút sự chú ý của cả nước vào năm 2020, nó đã đóng lại cuộc tranh luận có thể đã tinh chỉnh và điều chỉnh các vị trí của Rubio thành thứ gì đó dễ chấp nhận hơn đối với các nhóm công chúng Mỹ.

Biến Rerum Novarum thành một cương lĩnh có thể đoàn kết người Mỹ vào năm 2028 sẽ đòi hỏi phải thuyết phục những người có xuất thân tư tưởng khác nhau bước ra khỏi vùng an toàn chính trị của họ và thử một điều gì đó mới mẻ.

Trong một đảng phái chính trị — và một quốc gia — bị ảnh hưởng bởi sự phân cực và thù địch, thách thức lớn nhất đối với bất cứ ứng cử viên Đảng Cộng hòa nào sẽ là hàn gắn sự chia rẽ và đoàn kết các phe phái đối địch trong những năm tới.

Đây là một nhiệm vụ khó khăn. Nhưng không chỉ riêng nước Mỹ mới có.

Đức Giáo Hoàng Leo phải đối mặt với một nhiệm vụ tương tự khi ngài lãnh đạo một Giáo hội mệt mỏi vì chia rẽ, bị tổn thương bởi xung đột và bất hòa.

Và trong những ngày đầu của nhiệm kỳ giáo hoàng, Đức Giáo Hoàng Leo đã nói rõ rằng sự hợp nhất và hàn gắn sẽ là những chủ đề mà ngài hy vọng sẽ nhấn mạnh. Tất nhiên, nói thì dễ hơn làm, và Đức Giáo Hoàng sẽ cần tìm cách để tập hợp mọi người lại với nhau trong những tháng và năm tới.

Theo nghĩa đó, Rubio có thể đang ở vị thế tốt để theo dõi những nỗ lực của Đức Giáo Hoàng Leo trên mặt trận đó và học hỏi từ ngài.

Bản thân Rubio chưa bao giờ hoàn toàn từ bỏ khái niệm Chủ nghĩa tư bản vì ích chung, mặc dù phần lớn sự chú ý của ông đã chuyển sang nơi khác. Ý tưởng này đã xuất hiện trở lại trong cuốn sách năm 2023 của ông, "Những thập niên suy đồi".

Theo mọi biểu hiện, Rubio vẫn muốn có một cuộc thảo luận về Chủ nghĩa tư bản vì ích chung. Bây giờ ông có cơ hội trở thành người dẫn đầu cho cuộc thảo luận này trong triều đại giáo hoàng Leo XIV, nếu ông chọn nắm lấy nó.

Nếu Rubio nghiêm túc trong việc định hình tương lai của Đảng Cộng hòa và Hoa Kỳ thông qua lăng kính của Rerum Novarum, ông có thể tìm thấy ở Đức Giáo Hoàng Leo một hình mẫu và đồng minh.

 

Elise Ann Allen của Crux, ngày 23 tháng 5 năm 2025, thắc mắc: Cũng như bất cứ cuộc chuyển giao giáo hoàng nào, khi Đức Giáo Hoàng Leo XIV được bầu, đã nảy sinh những câu hỏi về việc ưu tiên của ngài sẽ là gì và liệu ngài có tiếp tục thúc đẩy các ưu tiên và cải cách của vị tiền nhiệm hay không.

Một trong những câu hỏi nhất quán nhất cho đến nay, khi thế giới đang tìm hiểu về Đức Giáo Hoàng Leo, là cách tiếp cận của ngài đối với phụ nữ sẽ như thế nào và liệu ngài có tiếp tục những nỗ lực tiên phong của Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhằm tạo ra nhiều không gian có ý nghĩa hơn cho họ trong quản lý và thẩm quyền, bao gồm cả trong Giáo triều Rôma hay không.

Những gì Đức Leo sẽ làm về các vấn đề như phong chức linh mục cho phụ nữ và chức phó tế cho phụ nữ vẫn chưa được biết, tuy nhiên, ngài là một người tham gia Thượng hội đồng của Đức Phanxicô về tính đồng nghị, dẫn đến việc thành lập một số nhóm nghiên cứu tập trung vào các vấn đề cụ thể, bao gồm một nhóm về các thừa tác vụ và khả thể có chức phó tế cho phụ nữ.

Khi bắt đầu Thượng hội đồng về tính đồng nghị năm 2024, Đức Hồng Y người Argentina Víctor Manuel Fernández, Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin (DDF) của Vatican, người phụ trách nhóm nghiên cứu khám phá chức phó tế cho phụ nữ, cho biết vẫn còn quá sớm để đưa ra bất cứ quyết định nào về vấn đề này và vấn đề này sẽ tiếp tục được nghiên cứu.

Không có khả năng tân giáo hoàng sẽ có bất cứ động thái mạnh mẽ nào về vấn đề này hoặc việc phong chức cho phụ nữ ngay khi bắt đầu triều đại giáo hoàng của mình, nhưng ngài có thể sẽ đợi xem các nhóm nghiên cứu nói gì, vì họ dự kiến sẽ hoàn thành nhiệm kỳ đầu tiên và tóm tắt các phát hiện vào tháng 6 năm nay.

Ngay cả khi đó, cũng không có khả năng ngài sẽ đi chệch khỏi đường lối mà người tiền nhiệm của ngài đã thực hiện về các vấn đề như việc phong chức linh mục cho phụ nữ, điều mà Đức Phanxicô liên tục nói là một cánh cửa đóng chặt.

Trong khi đó, Đức Giáo Hoàng Leo đã gửi một số tín hiệu ban đầu rằng ngài sẽ duy trì nguyên trạng đối với những người phụ nữ mà Đức Phanxicô đã đưa vào vị trí lãnh đạo và mở rộng sự hiện diện của họ trong Giáo triều Rôma.

Không cần phải giải thích quá nhiều, trong vài ngày đầu sau khi đắc cử, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã có cuộc gặp riêng với Nữ tu người Ý Simona Brambilla, người mà Đức Phanxicô đã bổ nhiệm làm Tổng trưởng Bộ Tu sĩ của Vatican vào tháng 1.

Việc bổ nhiệm này, đánh dấu lần đầu tiên một người phụ nữ được bổ nhiệm để lãnh đạo một bộ của Vatican, đã gây ra một cuộc tranh cãi trong số những người theo chủ nghĩa nghiêm ngặt về giáo luật, những người đặt nghi vấn cho sự kiện bà không được thụ phong, vì một số công việc của bà với tư cách là tổng trưởng liên quan đến việc đưa ra các quyết định ràng buộc đối với các thành viên của Thánh chức.

Nói tóm lại, lập luận cho rằng các bột trưởng thánh bộ chia sẻ thẩm quyền của giáo hoàng, cai quản nhân danh ngài và như một sự mở rộng quyền lực của giáo hoàng bắt nguồn từ các Thánh chức và sự kế vị tông đồ, vốn không dành cho phụ nữ.

Đức Phanxicô đã tìm cách thay đổi điều này trong những năm cuối triều đại giáo hoàng của mình, tìm cách tách các Thánh chức khỏi việc quản lý bằng cách đưa những giáo dân có năng lực hơn vào các vị trí có thẩm quyền thông qua các cải cách giáo triều.

Nhiều nhà quan sát tự hỏi liệu sơ Brambilla và Sơ người Ý Raffaella Petrini, người đứng đầu Chính quyền Thành phố Vatican, có được Đức Giáo Hoàng Leo giữ nguyên vị trí của họ hay không khi có cuộc tranh luận về các sắc thái giáo luật, và có vẻ như hiện tại, Đức Leo không những có ý định làm như vậy mà còn tăng cường đưa phụ nữ vào các vị trí cao nhất của giáo triều.

Ngay từ đầu, ngài đã quyết định rằng ngài sẽ để tất cả các bộ trưởng thánh bộ và người đứng đầu các bộ phận của Vatican ở lại các vai trò hiện tại của họ trong khi ngài tìm hiểu họ và nhận được bản tóm tắt về công việc của họ.

Đức Giáo Hoàng Leo không chỉ gặp sơ Brambilla ngay lập tức mà trong buổi tiếp kiến chung đầu tiên của ngài vào ngày 21 tháng 5, hầu hết những người đọc sách đọc Tin Mừng và tóm tắt giáo lý của ngài bằng các ngôn ngữ khác nhau đều là phụ nữ, ngoại trừ người đọc sách tiếng Ả Rập.

Cho đến gần đây, những người đọc sách đều là nam giới, thường là giáo sĩ, tuy nhiên, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã bắt đầu thay đổi về vấn đề này và cho phép giáo dân nói chung, bao gồm cả phụ nữ, đọc sách trong các buổi tiếp kiến chung.

Vào thứ năm, ngày 22 tháng 5, Đức Leo đã có cuộc bổ nhiệm quan trọng đầu tiên của mình vào giáo triều, đáng chú ý là việc bổ nhiệm Nữ tu người Ý Tiziana Merletti, cựu bề trên tổng quyền của Dòng Phanxicô Nữ tu Người nghèo, làm thư ký của Bộ Tu sĩ, nghĩa là hai vị trí cao nhất trong bộ phận đó hiện do phụ nữ nắm giữ.

Kẹp giữa hai người là Hồng Y người Tây Ban Nha Ángel Fernández Artime, được Đức Giáo Hoàng Phanxicô bổ nhiệm làm phó bộ trưởng cùng với sơ Brambilla làm bộ trưởng, một động thái được nhiều nhà quan sát diễn giải là một tín hiệu rõ ràng rằng sơ Brambilla là người phụ trách, nhưng chữ ký của Artime sẽ loại bỏ cuộc tranh luận về tính hợp lệ của các quyết định của bà.

Merletti, một luật sư giáo luật, hiện là người phụ nữ thứ ba giữ chức thư ký của một bộ của Vatican, sau sơ Brambla được bổ nhiệm làm thư ký của Bộ Tu sĩ trước khi được thăng chức làm bộ trưởng, và Sơ Alessandra Smerilli được bổ nhiệm làm thư ký của Bộ Phát triển Con người Toàn diện.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong tông hiến cải cách Giáo triều Rôma Predicate Evangelium, đã cho phép giáo dân, bao gồm cả phụ nữ, lãnh đạo các bộ của Vatican, trong khi các vị trí này trước đây chỉ dành cho nam giới.

Sinh ra tại Pineto ở miền trung nước Ý vào năm 1959, Merletti đã tuyên khấn lần đầu tiên với Dòng Nữ tu Phanxicô của Người nghèo vào năm 1986.

Bà đã lấy bằng luật vào năm 1984 và lấy bằng tiến sĩ giáo luật tại Đại học Giáo hoàng Antonianum ở Rome vào năm 1992. Hiện bà đang làm luật sư giáo luật tại Liên minh Quốc tế các Bề trên Tổng quyền, một tổ chức chung cho các nữ tu trên toàn thế giới.

Trong thời kỳ Đức Giáo Hoàng Phanxicô trị vì, tỷ lệ phụ nữ làm việc tại Tòa thánh và Thành phố Vatican đã tăng từ 19.2 phần trăm lên 23.4 phần trăm, với nhiều người giữ các chức vụ có thẩm quyền.

Nếu những động thái ban đầu của ngài là một dấu hiệu, thì có vẻ như Đức Giáo Hoàng Leo XIV, ngoài việc thúc đẩy chương trình nghị sự xã hội của Giáo hội, còn có ý định đảm bảo vị trí và tiếng nói của phụ nữ ở cấp cao nhất trong bộ máy quản lý hoàn cầu của Giáo Hội Công Giáo.

 

Jonah McKeown thuộc CNA, ngày 23 tháng 5 năm 2025, cho hay: EWTN chính thức ra mắt cuốn tiểu sử có thẩm quyền đầu tiên về Đức Giáo Hoàng Leo XIV, hiện đã có thể mua, trong một sự kiện tại Vatican vào ngày 22 tháng 5.

“Leo XIV: Portrait of the First American Pope,” do Matthew Bunson, phó chủ tịch kiêm giám đốc biên tập tại EWTN News chấp bút, kể về câu chuyện của Đức Hồng Y Robert Prevost sinh ra tại Chicago, người đã được bầu làm Đức Thánh Cha mới vào ngày 8 tháng 5.

Bunson, một chuyên gia về Giáo hội và là nhà báo kỳ cựu của Vatican, người đã viết hơn 50 cuốn sách, đã phát biểu tại buổi ra mắt sách tại Campo Santo Teutonico ở Rome rằng kinh nghiệm đa dạng của Đức Leo với tư cách là một mục tử, cựu tổng quyền, nhà truyền giáo và giám mục ở Peru, và với tư cách là một Hồng Y đã mang lại cho ngài sự hiểu biết sâu sắc về Giáo hội hoàn cầu.

Đức Giáo Hoàng Leo XIV, trong những tuần đầu tiên làm giáo hoàng, cũng đã chứng tỏ mình là một nhân vật hợp nhất, người đã mang theo mình “sự nhấn mạnh không khoan nhượng vào con người thần thánh của Chúa Giêsu Kitô”, Bunson tiếp tục.

“Ngài là một con người phổ quát. Ngài là một người ở trong thế giới, nhưng không thuộc về thế giới. Ngài là một người, bằng lời kêu gọi vào chức linh mục và vào cuộc sống của những người theo dòng Augustinô, đã bắt đầu một hành trình hoàn toàn tuyệt vời”, Bunson nói vào ngày 22 tháng 5.

“Và điều đáng chú ý là khi thời gian trôi qua trước khi diễn ra mật nghị, ngày càng có nhiều Hồng Y hiểu rõ ngài thực sự là ai và tại sao ngài, vào thời điểm này, là người mà họ cảm thấy có thể tin tưởng trao chìa khóa của Thánh Phêrô”.

Tiểu sử vẽ nên bức tranh về Đức Giáo Hoàng Leo XIV như một nhà lãnh đạo lấy Chúa Kitô làm trung tâm, chịu ảnh hưởng của Thánh Augustinô và có năng lực, người được kỳ vọng sẽ ưu tiên sự hiệp nhất, sự rõ ràng và việc áp dụng giáo lý xã hội Công Giáo, đặc biệt là liên quan đến phẩm giá của con người trong thời đại kỹ thuật thay đổi nhanh chóng.

Bunson trước đây đã nói rằng ông hy vọng cuốn sách sẽ giúp thông báo cho độc giả về tầm quan trọng của tư cách thành viên của Đức Giáo Hoàng Leo trong Dòng Thánh Augustinô đáng kính, và thực tế là ngài vừa là nhà toán học vừa là luật sư giáo luật sẽ giúp ngài giải quyết những khó khăn về tài chính của Vatican.

Ngoài ra, cuốn sách của Bunson đề cập đến một số vấn đề đạo đức và thần học hiện đang được tranh luận trong Giáo hội và diễn đàn công cộng, đồng thời thảo luận về ý nghĩa của việc lựa chọn tên "Leo" và điều đó nói lên điều gì về tầm nhìn của vị giáo hoàng đối với triều đại giáo hoàng của ngài.

Michael Warsaw, giám đốc điều hành và chủ tịch hội đồng quản trị của EWTN, nói với CNA rằng ông "rất vui mừng khi EWTN Publishing phát hành cuốn tiểu sử này về Giáo hoàng Leo XIV ngay sau khi ngài được bầu".

“Là nền tảng truyền thông Công Giáo hàng đầu, mục tiêu của chúng tôi là chia sẻ câu chuyện của Đức Thánh Cha với thế giới, bắt đầu từ cuộc sống thời thơ ấu của ngài, để giúp mọi người kết nối với người đàn ông hiện đang phục vụ với tư cách là đại diện của Chúa Kitô”, Warsaw cho biết.

“EWTN có vị thế độc đáo để xuất bản tiểu sử này về vị giáo hoàng đầu tiên sinh ra tại Hoa Kỳ và là vị giáo hoàng thứ hai đến từ Châu Mỹ. Giống như Đức Giáo Hoàng Leo, gia đình EWTN có phạm vi hoàn cầu, nhưng nguồn gốc của chúng tôi là người Mỹ”.

 

Nét Phù Du Trong Chữ Bình
Nguyễn Trung Tây

Tôi cuối cùng khám phá nét phù du trong chữ bình an mà tôi đã từng sống với.

Tôi từng nghĩ mình đã sống trong bình an.
Nhưng nhìn lại, đó chỉ là bình an mỏng manh bình sành.
Khi cuộc sống yên ổn, người ta đối xử tử tế, gia đình hoặc cộng đoàn sống thuận hòa, tài chính vững vàng, lưng thẳng cây thước, tóc đen lay láy, tôi thấy tôi an toàn, tôi bình an.

Nhưng gió nồm sóng đời kéo đến, bệnh tật, hiểu lầm, đổ vỡ, mất mát!
Những điều tôi dựa vào từ bao lâu nay bỗng chốc sụp đổ, kéo theo "bình an tôi,”
biến tan!

Tôi hoang mang.
Tôi sợ hãi.
Tôi trống rỗng.

Khi đó, tôi nhận ra,
Bình an không đến từ điều kiện thuận lợi,
không đến từ mối tương quan mật thiết với trần gian,
nhưng với Đấng không thay đổi.

Không phải khi đời êm ả tôi mới bình an, mà là khi tôi vẫn sống giữa những hỗn loạn của đời, nhưng vẫn chấp nhận những biến động, hoặc lớn hoặc nhỏ,

Bình an không còn là cảm giác, mà là sự hiện diện.
Không còn là thứ cố nắm giữ, mà là quà tặng trao ban.

Tôi không tìm tránh né giông tố, mà học sống với niềm tin rằng có một Đấng đang nắm tay tôi giữa bão đời.
Tôi có thể yếu đuối, có thể hãi sợ, nhưng không tuyệt vọng.
Vì bình an không còn là điều tôi phải cố giữ cho khỏi vỡ,
mà là Đấng, tôi tin tưởng vào, và tôi để Ngài giữ lấy cho tôi.

 

1. Nga cho biết 159 máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã bị bắn hạ trong cuộc tấn công dữ dội vào Thủ đô Mạc Tư Khoa

Hôm Thứ Sáu, 23 Tháng Năm, phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong đêm 22 rạng sáng Thứ Sáu, 23 Tháng Năm, lực lượng phòng không Nga được cho là đã chặn 159 máy bay điều khiển từ xa của Ukraine trên nhiều khu vực, bao gồm các khu vực gần thủ đô, trong một trong những cuộc tấn công trên không lớn nhất từ trước đến nay.

Trong ít nhất hai ngày liên tiếp, Ukraine đã phóng hàng loạt máy bay điều khiển từ xa vào sâu trong lãnh thổ Nga. Từ tối ngày 20 tháng 5 đến sáng ngày 22 tháng 5, Nga tuyên bố đã bắn hạ 485 máy bay điều khiển từ xa trên lãnh thổ của mình.

Bộ Quốc Phòng Nga cho biết máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã bị chặn ở nhiều khu vực miền trung và miền tây, đặc biệt là ở Mạc Tư Khoa. Các khu vực xung quanh Kursk, Oryol, Tula và những nơi khác cũng bị tấn công, với hàng chục máy bay điều khiển từ xa bị chặn ở mỗi khu vực.

Bộ này mô tả máy bay điều khiển từ xa là máy bay điều khiển từ xa loại cánh cố định. Hàng trăm máy bay điều khiển từ xa cảm tử của Ukraine đã bay về phía Mạc Tư Khoa trong những tuần gần đây tác động của các cuộc tấn công lên thành phố này - và cả đất nước nói chung - là vô cùng to lớn.

Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã buộc ít nhất 217 phi trường trên khắp nước Nga phải đóng cửa tạm thời kể từ ngày 1 tháng Giêng, hãng tin độc lập Novaya Gazeta Europe của Nga đưa tin vào ngày 14 tháng 5, trích dẫn dữ liệu từ cơ quan hàng không nhà nước Rosaviatsia của Nga.

Con số này đã vượt qua tổng số của cả năm 2023 và 2024, nhấn mạnh khả năng ngày càng tăng của Kyiv trong việc gây áp lực lên Nga, ngay cả ở những khu vực xa biên giới với Ukraine.

Thiếu Tướng Vasyl Malyuk giải thích với Verkhovna Rada, tức là Quốc Hội độc viện của Ukraine, rằng sự gia tăng các cuộc tấn công vào Thủ đô Mạc Tư Khoa phản ánh sự thay đổi chiến lược trong chiến dịch máy bay điều khiển từ xa của Ukraine, và là điều cần thiết để buộc Nga ngừng bắn trong bối cảnh các cuộc đàm phán đã thất bại.

“Mạc Tư Khoa là trung tâm hàng không lớn nhất tại Liên bang Nga — các chuyến bay đi khắp mọi nơi, không chỉ trên khắp nước Nga mà còn trên toàn thế giới,” ông nói.

“Đây là vấn đề về sự tan rã tiềm tàng của các khu vực ở Nga và sự suy yếu của khả năng kiểm soát nội bộ.”

Theo Hiệp hội các công ty lữ hành Nga, ba đêm không kích bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine trước Ngày Chiến thắng của Nga vào ngày 9 tháng 5 đã buộc Rosaviatsia phải ra lệnh hạn chế chuyến bay tạm thời, làm gián đoạn kế hoạch đi lại của ít nhất 60.000 hành khách.

“Hàng không không phải là ngành công nghiệp rẻ tiền và phải chịu tổn thất — các phi trường, các hãng hàng không — và nó cũng ảnh hưởng đến tâm lý của hành khách và khách hàng vận chuyển hàng hóa.”

“Hướng ưu tiên rất rõ ràng — Mạc Tư Khoa và các khu vực xung quanh,” Malyuk cho biết.

Malyuk nhấn mạnh rằng do địa lý rộng lớn của Nga, du lịch hàng không đóng vai trò thiết yếu để duy trì kết nối và sự gián đoạn trong ngành hàng không có thể làm tăng nguy cơ tan rã khu vực và bất ổn xã hội.

“Những sự gia tăng này không phải là ngẫu nhiên. Chúng là một phần của chiến dịch gây áp lực chống lại hậu cần, hệ thống phòng không và tinh thần công chúng”, ông nói.

“Dân chúng Nga phải trả giá cho cuộc chiến này. Ngủ trong lều ở phi trường không phải là cái giá cao nhất, nhưng nó ảnh hưởng đến tinh thần.”

Malyuk cũng tuyên bố rằng Nga sẽ phải chịu chi phí kinh tế khi phải liên tục đóng cửa các phi trường.

“Hàng không không phải là ngành công nghiệp rẻ tiền và các phi trường, các hãng hàng không phải chịu tổn thất, nhưng nó cũng ảnh hưởng đến tâm lý của hành khách và khách hàng vận chuyển hàng hóa”, ông nói.

Chi phí kinh tế trước mắt của Nga có thể vẫn nằm trong tầm kiểm soát, cho thấy mục tiêu chính của chiến dịch không phải là làm gián đoạn nền kinh tế.

Malyuk cho biết mặc dù hậu quả kinh tế có thể chỉ ở mức hạn chế như hiện tại, chiến dịch máy bay điều khiển từ xa của Ukraine còn nhằm mục đích quân sự ngoài mục đích gây gián đoạn tài chính, đồng thời cho biết chiến thuật này cũng buộc các hệ thống phòng không của Nga phải liên tục trong tình trạng báo động.

“Ngay cả mục tiêu trên không nhỏ nhất cũng phải kích hoạt phản ứng phòng không toàn diện”, Malyuk nói. “Đó là cách hệ thống hoạt động — đối với chúng tôi, đối với Nga và đối với bất kỳ quốc gia nào”.

Mạng lưới phòng thủ nhiều lớp của Nga đang chịu áp lực rõ ràng từ chiến dịch kéo dài nhiều năm của Ukraine nhằm vào hoạt động sản xuất dầu mỏ của Nga nhằm ngăn chặn Điện Cẩm Linh cung cấp tiền cho cuộc xâm lược toàn diện, cũng như các mục tiêu quân sự như kho đạn dược.

Việc tấn công vào Mạc Tư Khoa và khu vực xung quanh bằng số lượng máy bay điều khiển từ xa ngày càng tăng có thể khiến hệ thống phòng không của Nga trở nên mỏng hơn.

Với các đơn vị phòng không của Nga buộc phải phản ứng với mọi mối đe dọa trên không, Kyiv dường như đang thử nghiệm giới hạn khả năng bảo vệ lãnh thổ của Điện Cẩm Linh — một chiến thuật có thể đặt nền tảng cho các cuộc tấn công trong tương lai với độ chính xác cao hơn và khả năng thâm nhập sâu hơn.

“Có lẽ đây là một yếu tố giúp máy bay điều khiển từ xa chiến đấu của chúng ta tấn công hiệu quả hơn vào các mục tiêu quân sự”, Malyuk nói. “Đối với các mục tiêu quân sự, các cuộc tấn công sẽ tiếp tục nhắm vào các địa điểm công nghiệp quân sự ở Nga.

“Đó là chiến lược duy nhất. Nhưng các ưu tiên hiện nay có phần khác biệt”, Malyuk kết luận.

[Kyiv Independent: Russia says 159 Ukrainian drones shot down in less than a day]

2. Hai nhân viên đại sứ quán Israel thiệt mạng trong vụ xả súng bên ngoài Bảo tàng Do Thái Thủ đô

Hai nhân viên tại Đại sứ quán Israel đã bị bắn chết hôm thứ Tư bên ngoài Bảo tàng Do Thái ở Thủ đô bởi một kẻ tấn công đã hét lớn “tự do, tự do cho Palestine” sau khi bị bắt.

Vụ tấn công bên ngoài Bảo tàng Do Thái ở Washington đã vấp phải sự lên án rộng rãi, bao gồm cả Tổng thống Trump.

“Những vụ giết người khủng khiếp ở DC này, rõ ràng là dựa trên chủ nghĩa bài Do Thái, phải chấm dứt, NGAY BÂY GIỜ!”, Tổng thống Trump nói. “Lòng căm thù và chủ nghĩa cực đoan không có chỗ đứng ở Hoa Kỳ. Xin chia buồn cùng gia đình các nạn nhân. Thật buồn khi những điều như thế này lại có thể xảy ra! Xin Chúa ban phước cho TẤT CẢ các bạn!”

Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem cho biết chính quyền liên bang đang điều tra vụ tấn công.

Pamela A. Smith, cảnh sát trưởng của Sở Cảnh sát Thủ đô DC, cho biết trong một cuộc họp báo rằng một nghi phạm đã tiếp cận một nhóm bốn người đang rời khỏi bảo tàng và bắn súng lục, trúng hai người trong số họ. Sau đó, anh ta vào bảo tàng, nơi anh ta bị lực lượng an ninh bắt giữ. Nghi phạm, tạm thời được xác định là Elias Rodriguez, 30 tuổi, đã hô vang “tự do, tự do cho Palestine” trong khi bị giam giữ, bà cho biết.

Bộ Trưởng Tư Pháp Pam Bondi nói rằng bà và Jeanine Pirro, Luật sư Hoa Kỳ tạm quyền mới được bổ nhiệm tại Washington, DC đã đến hiện trường ngay sau khi sở cảnh sát DC truyền đạt tin tức về vụ xả súng một cách công khai.

“Tôi đã nói chuyện với tổng thống Hoa Kỳ nhiều lần vào tối nay,” Bondi phát biểu tại buổi họp báo. “Thay mặt tổng thống, lời cầu nguyện của ông ấy dành cho tất cả chúng ta, tất cả cộng đồng Do Thái, mọi người ở Washington, DC, các cơ quan tiểu bang, địa phương và liên bang và luật sư Hoa Kỳ tuyệt vời của chúng ta, Jeanine Pirro, người sẽ truy tố vụ án này.”

Danny Danon, đại sứ Israel tại Liên Hiệp Quốc, gọi vụ xả súng là “một hành động khủng bố bài Do Thái đồi trụy”.

“Việc gây hại cho cộng đồng Do Thái là vượt qua ranh giới đỏ”, Danon viết trong bài đăng trên X. “Chúng tôi tin tưởng rằng chính quyền Hoa Kỳ sẽ có hành động mạnh mẽ chống lại những kẻ chịu trách nhiệm cho hành động tội phạm này”.

Đây không phải là lần đầu tiên trong những tuần gần đây, một hành động bạo lực làm rung chuyển cộng đồng Do Thái ở nước này.

Vào tháng 4, một nghi phạm đã đốt nhà của Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro khi thống đốc và gia đình ông đang ở bên trong. Kẻ đốt phá bị cáo buộc sau đó nói rằng Shapiro “cần biết rằng ông ta 'sẽ không tham gia vào kế hoạch của mình về những gì ông ta muốn làm với người dân Palestine”.

“Vụ xả súng kinh hoàng này có vẻ là một ví dụ kinh hoàng khác về chủ nghĩa bài Do Thái mà như chúng ta biết là đang lan tràn trong xã hội của chúng ta,” Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Chuck Schumer cho biết. “Tôi cầu nguyện cho những người đã thiệt mạng, tất cả những người bị ảnh hưởng và gia đình của họ.”

[Politico: Two Israeli embassy staffers killed in shooting outside Capital Jewish Museum]

3. Elias Rodriguez là ai? Nghi phạm được nêu tên trong vụ giết hại nhân viên Đại sứ quán Israel

Chính quyền đã xác định được nghi phạm trong vụ nổ súng giết chết hai nhân viên đại sứ quán Israel gần một bảo tàng Do Thái ở Washington DC là Elias Rodriguez, 30 tuổi, đến từ Chicago.

Bộ ngoại giao Israel cho biết các nạn nhân là Yaron Lischinsky và Sarah Milgrim. “Không từ ngữ nào có thể diễn tả được nỗi đau buồn và sự kinh hoàng sâu sắc của chúng tôi trước mất mát tàn khốc này”, bộ này cho biết.

Đoạn video trên mạng xã hội cho thấy một người đàn ông hô vang “Palestine tự do, tự do” bị cảnh sát dẫn đi bên trong một nơi được cho là Bảo tàng Do Thái ở Thủ đô Washington DC.

Cảnh sát trưởng Washington Pamela Smith nói với các phóng viên rằng nghi phạm đã hô vang khẩu hiệu tương tự khi bị giam giữ.

Smith cho biết một người đàn ông đã được nhìn thấy đi lại bên ngoài bảo tàng trước vụ xả súng.

Một nhân chứng bên trong bảo tàng kể với WAGA-TV rằng một người đàn ông đã chạy vào tòa nhà sau vụ xả súng và ban đầu có người đề nghị giúp đỡ.

“Người bảo vệ tình cờ cho anh chàng này vào. Tôi đoán là họ đang nghĩ và anh ta bị mưa phủ kín, rõ ràng là anh ta bị chấn thương, anh ta bị sốc, và một số người trong bảo tàng viện đã mang nước cho anh ta, họ bảo anh ta ngồi xuống. 'Anh ổn chứ? Anh có bị bắn không? Chuyện gì đã xảy ra?' Anh ta nói điều gì đó như, 'Ai đó gọi cảnh sát đi.'

“Vì vậy, khoảng 10 phút sau khi cảnh sát thực sự vào, anh ta nói, 'Tôi đã làm điều này,' anh ta nói, 'Thưa ngài, tôi không có vũ khí,' anh ta giơ tay lên, lấy một chiếc khăn kaffiyeh màu đỏ ra khỏi túi và bắt đầu hô vang khẩu hiệu Palestine tự do. Bạn biết đấy, 'chỉ có một giải pháp, cách mạng intifada' và anh ta bị lôi ra khỏi tòa nhà trong khi anh ta hét lên 'Palestine tự do'.”

Một hồ sơ LinkedIn dưới tên của Elias Rodriguez ở Chicago, có ảnh hồ sơ trùng với ảnh của nghi phạm, cho biết anh ta làm việc với tư cách là “chuyên gia hồ sơ hành chính “ tại Hiệp hội thông tin nắn xương Hoa Kỳ, gọi tắt là AOIA, một cơ quan đại diện cho các bác sĩ y khoa nắn xương. AOIA cũng liệt kê một “Elias Rodriguez” là một nhân viên trong vai trò này trên trang web chính thức của mình.

Theo trang LinkedIn, Rodriguez trước đây từng làm “điều phối viên sản xuất và hậu cần và nhà nghiên cứu lịch sử truyền miệng” tại HistoryMakers, một tổ chức phi lợi nhuận cam kết “bảo tồn và phổ biến rộng rãi những câu chuyện cá nhân chưa kể của cả những người Mỹ gốc Phi nổi tiếng và ít được biết đến”.

HistoryMakers cho biết Rodriguez có bằng Cử nhân tiếng Anh của Đại học Illinois tại Chicago, sống tại khu Avondale của thành phố và trước đây từng làm biên tập viên nội dung “cho các công ty thương mại và phi thương mại trong lĩnh vực công nghệ”.

Newsweek chưa xác minh độc lập rằng Elias Rodriguez được HistoryMakers liệt kê có phải là người bị cảnh sát bắt giữ liên quan đến vụ xả súng ở Washington DC hay không.

Newsweek đã liên hệ với Sở Cảnh sát Thủ đô Washington DC, Sở Cảnh sát Chicago, AOIA và HistoryMakers để xin bình luận vào thứ năm ngoài giờ làm việc thông thường qua điện thoại, email và biểu mẫu yêu cầu trực tuyến.

Vào tháng 10 năm 2017, một bài viết của Liberation, tờ báo của Đảng Xã hội chủ nghĩa và Giải phóng cánh tả, đã liệt kê “Elias Rodriguez” là một trong những nhà hoạt động của mình trong một bài viết về vụ cảnh sát bắn chết thanh niên da đen 17 tuổi Laquan McDonald ở Chicago năm 2014. Bài viết này có vẻ đã bị gỡ bỏ kể từ đó.

Phát biểu với cơ quan truyền thông, Rodriguez cho biết rằng “Amazon làm trắng Seattle là phân biệt chủng tộc về mặt cấu trúc và là mối nguy hiểm trực tiếp đối với tất cả những người lao động sống tại thành phố đó. Vậy chúng ta ở Chicago và trên khắp đất nước có muốn một quốc gia có những thành phố bị các tập đoàn lớn thống trị và xâm lược, nơi chỉ có người giàu và người da trắng mới có thể sống và phần lớn chúng ta phải sống ở rìa thành phố và xã hội, sống trong cảnh nghèo đói ngày càng sâu sắc hơn không?”

Nhà báo độc lập Ken Klippenstein đã chia sẻ những gì ông cho là bản tuyên ngôn dài 980 từ của kẻ xả súng trên trang web của mình, mặc dù ông không nói rõ ông có được tài liệu này bằng cách nào và tính xác thực của nó vẫn chưa được xác minh độc lập.

Klippenstein viết: “Tôi tin rằng tài liệu này là xác thực vì một số lý do, bao gồm cả việc nó được Rodriguez ký và đóng dấu thời gian từ rất lâu trước khi ông bị cơ quan thực thi pháp luật hoặc bất kỳ phương tiện truyền thông nào nêu tên”.

Tài liệu này ủng hộ cái mà tác giả gọi là “biểu tình có vũ trang” như một phản ứng trước “diệt chủng”, một thuật ngữ mà họ sử dụng để mô tả hoạt động quân sự của Israel ở Gaza.

Tác giả viết: “Bản thân người Israel tự hào về sự sốc của chính họ trước sự tự do mà người Mỹ đã trao cho họ để tiêu diệt người Palestine. Dư luận đã chuyển sang chống lại nhà nước phân biệt chủng tộc diệt chủng, và chính phủ Mỹ chỉ nhún vai, khi đó họ sẽ làm mà không cần dư luận, hình sự hóa nó ở nơi họ có thể, bóp nghẹt nó bằng những lời bảo đảm nhạt nhẽo rằng họ đang làm mọi cách có thể để kiềm chế Israel ở nơi họ không thể hình sự hóa cuộc biểu tình ngay lập tức.”

Nhắc đến Chiến dịch Protective Edge, một chiến dịch quân sự của Israel năm 2014 chống lại Hamas ở Gaza, tác giả nói thêm: “Hành động này sẽ được biện minh về mặt đạo đức nếu được thực hiện cách đây 11 năm trong Chiến dịch Protective Edge, vào thời điểm mà cá nhân tôi nhận thức sâu sắc về hành vi tàn bạo của chúng tôi ở Palestine.

“Nhưng tôi nghĩ với hầu hết người Mỹ, hành động như vậy sẽ không thể đọc được, có vẻ điên rồ. Tôi mừng là ít nhất ngày nay có nhiều người Mỹ mà hành động đó sẽ rất dễ đọc và, theo một cách hài hước nào đó, là điều duy nhất tỉnh táo để làm.”

Phát biểu với BBC, Rabbi Levi Shemtov ở Washington DC mô tả cặp đôi bị bắn là “những người tốt bụng, nổi tiếng”, đồng thời nói thêm rằng đây là “tin tức tàn khốc”.

Trong một tuyên bố, Đại sứ quán Israel tại Hoa Kỳ cho biết: “Yaron và Sarah là bạn bè và đồng nghiệp của chúng tôi. Họ đang ở độ tuổi sung sức nhất của cuộc đời.

“Tối nay, một tên khủng bố đã bắn chết họ khi họ vừa rời khỏi một sự kiện tại Bảo tàng Do Thái ở Thủ đô DC.

“Toàn bộ nhân viên đại sứ quán đều đau buồn và suy sụp vì vụ giết người này. Không có từ ngữ nào có thể diễn tả được nỗi đau buồn và kinh hoàng sâu sắc của chúng tôi trước mất mát tàn khốc này.”

[Newsweek: Who Is Elias Rodriguez? Suspect Named in Israeli Embassy Staff Killings]

4. Nga chặn đứng cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào Mạc Tư Khoa, gây gián đoạn chuyến bay và phản ứng khẩn cấp

Theo thị trưởng thành phố Sergei Sobyanin và các phương tiện truyền thông nhà nước, lực lượng phòng không Nga đã chặn một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào Mạc Tư Khoa vào ngày 22 tháng 5, gây ra tình trạng gián đoạn tạm thời giao thông hàng không tại các phi trường lớn.

Tính đến 5 giờ chiều giờ địa phương, Sobyanin tuyên bố đã chặn được bảy máy bay điều khiển từ xa khi chúng tiếp cận thủ đô Nga. Các dịch vụ khẩn cấp đã được điều động đến hiện trường vụ rơi mảnh vỡ.

Cơ quan Vận tải Hàng không Liên bang Nga Rosaviatsiya thông báo rằng các hạn chế chuyến bay tạm thời đã được áp dụng tại các phi trường Domodedovo và Zhukovsky. Tại Sheremetyevo, phi trường quốc tế bận rộn nhất của Mạc Tư Khoa, các hạn chế tạm thời đã được áp dụng trở lại lần thứ hai, theo truyền thông Nga.

Mạc Tư Khoa và các khu vực xung quanh đã phải đối mặt với số lượng ngày càng tăng các cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine trong những tháng gần đây trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra giữa Nga và Ukraine.

[Kyiv Independent: Russia intercepts drone attack on Moscow, prompting flight disruptions and emergency response]

5. Putin tuyên bố Nga đang chuẩn bị ‘vùng đệm an ninh’ dọc biên giới Ukraine

Theo thông tấn xã TASS của Nga, hôm Thứ Năm, 22 Tháng Năm, Putin đã tổ chức một buổi lễ trao giải thưởng cho Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Giám đốc hệ thống truyền hình Russia Today, gọi tắt là RT, Margarita Simonyan vì đã có công làm sáng tỏ chính nghĩa hòa bình của Nga. Putin cho rằng “ngày nay thế giới hiểu rõ rằng Nga là quốc gia yêu chuộng hòa bình”. Không hiểu chữ “thế giới” mà ông ta muốn ám chỉ là “thế giới nào”. Tuy nhiên, nhiều người tin rằng có thể Putin đang muốn đề cập đến cuộc điện thoại với Tổng thống Trump.

Hôm Thứ Ba, 20 Tháng Năm, trợ lý tổng thống Nga Yuri Ushakov đã tiết lộ những chi tiết mới về cuộc điện đàm kéo dài hai giờ giữa nhà độc tài Vladimir Putin với Tổng thống Donald Trump vào thứ Hai.

Phát biểu với hãng thông tấn nhà nước Nga Interfax, Ushakov cho biết Putin đã chia sẻ thông tin chi tiết về các cuộc tấn công của Ukraine mà Nga tuyên bố đã đẩy lùi trước lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng tại Mạc Tư Khoa vào ngày 9 tháng 5.

Theo Ushakov, Putin đã nói với Tổng thống Trump rằng các cơ quan an ninh Nga đã ngăn chặn “các cuộc tấn công khủng bố” gần Điện Cẩm Linh và Quảng trường Đỏ ở Mạc Tư Khoa từ ngày 6 đến ngày 7 tháng 5.

Ushakov cho biết Ukraine muốn “đe dọa các nhà lãnh đạo nước ngoài và ngăn họ đến Mạc Tư Khoa”.

Ushakov cho biết: “Chủ đề này đã được thảo luận khá chi tiết trong cuộc trò chuyện giữa hai tổng thống và đáng được đề cập đặc biệt”.

Theo Ushakov, cuộc thảo luận về các cuộc tấn công của Ukraine đã làm Tổng thống Trump hiểu rõ hơn Nga mới là quốc gia yêu chuộng hòa bình, và chính quyền Ukraine là một bọn phát xít cực kỳ hiếu chiến.

Trong buổi lễ hôm Thứ Năm, 22 Tháng Năm, Putin cũng tuyên bố rằng ông đã ra lệnh cho quân đội bắt đầu tạo ra một “vùng đệm an ninh” dọc biên giới với Ukraine để ngăn cản “bọn phát xít cực kỳ hiếu chiến Kiev”

Bình luận này được đưa ra một ngày sau khi Putin có chuyến thăm đầu tiên được biết đến tới Kursk của Nga, một vùng biên giới nơi lực lượng Ukraine đã phát động một cuộc tấn công vào mùa hè năm ngoái. Trong khi Điện Cẩm Linh tuyên bố đã giải phóng hoàn toàn lãnh thổ, Ukraine cho biết các hoạt động vẫn đang diễn ra ở Kursk.

“Tôi đã nói rằng một quyết định đã được đưa ra để tạo ra vùng đệm an ninh cần thiết dọc biên giới,” Putin phát biểu trong một cuộc họp video với các quan chức chính phủ.

“Quân đội của chúng tôi hiện đang giải quyết vấn đề này.”

Putin cho biết khu vực này sẽ nằm dọc biên giới của các tỉnh Kursk, Bryansk và Belgorod.

Bộ Ngoại giao Ukraine đã phản hồi tuyên bố này vào cuối ngày, nói rằng phát biểu của Putin là bằng chứng nữa cho thấy Nga không thực sự quan tâm đến hòa bình.

“Tôi nhắc nhở thế giới rằng tuyên bố của Putin về 'vùng đệm' được đưa ra trong bối cảnh đang có những nỗ lực tích cực nhằm đạt được lệnh ngừng bắn hoàn toàn và lâu dài, chấm dứt giết chóc và thúc đẩy hòa bình”, Ngoại trưởng Andrii Sybiha nói.

“Những tuyên bố hung hăng mới này rõ ràng phủ nhận các nỗ lực hòa bình và cho thấy Putin đã và vẫn là lý do duy nhất khiến cuộc giết chóc tiếp diễn. Ông ta cần phải đối mặt với nhiều áp lực hơn để chấm dứt cuộc chiến này.”

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Heorhii Tykhyi cũng đồng tình với quan điểm này, gọi Nga là “chướng ngại vật đối với nỗ lực hòa bình” và đề xuất rằng bất kỳ “vùng đệm” nào trong tương lai cũng phải giới hạn trong lãnh thổ Nga.

“Những lời này chứng minh rõ ràng rằng Putin, chính nước Nga đang là trở ngại cho các nỗ lực hòa bình hiện nay và chính họ là những người cần phải chịu mọi hình thức gây áp lực để buộc Nga và Putin phải tiến tới hòa bình và ngừng bắn hoàn toàn trong thời gian dài”, ông nói trong một bình luận gửi tới nhiều cơ quan thông tấn của Ukraine.

“Còn đối với các 'vùng đệm', có thể có một 'vùng đệm' trên lãnh thổ Nga, đó là lý do tại sao Ukraine đã tiến hành một chiến dịch ở đó kể từ năm ngoái.”

Ukraine đã phát động một cuộc tấn công xuyên biên giới vào Kursk vào tháng 8 năm 2024, đánh dấu cuộc xâm lược quy mô lớn đầu tiên vào lãnh thổ Nga của các lực lượng nước ngoài kể từ Thế chiến II. Trong khi một cuộc phản công của Nga — được hỗ trợ bởi quân nhân Bắc Hàn — đã chiếm lại phần lớn vùng đất do Ukraine xâm lược vào mùa xuân năm 2025, quân đội Ukraine vẫn tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ xuyên biên giới.

Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine cho biết vào ngày 21 tháng 5 rằng mặc dù tình hình trong khu vực vẫn còn khó khăn, quân đội Ukraine vẫn giữ vững vị trí và gây tổn thất cho quân đội Nga.

Tổng tư lệnh Oleksandr Syrskyi cho biết vào tháng 11 năm 2024, chiến dịch Kursk đã ngăn chặn thành công kế hoạch của Nga nhằm thiết lập một “vùng đệm” tại Tỉnh Sumy ở đông bắc Ukraine.

Bình luận mới nhất của Putin về vùng đệm được đưa ra khi Nga một lần nữa bác bỏ đề xuất của Hoa Kỳ và Âu Châu về lệnh ngừng bắn hoàn toàn trong cuộc chiến chống lại Ukraine. Putin đã không đồng ý với các điều khoản trong cuộc điện đàm ngày 19 tháng 5 với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Điện Cẩm Linh đã tăng gấp đôi các yêu cầu tối đa của mình.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov xác nhận vào ngày 21 tháng 5 rằng Nga không quan tâm đến việc theo đuổi lệnh ngừng bắn: “Chúng tôi không muốn điều này nữa”, ông nói.

[Kyiv Independent: Putin claims Russia preparing 'security buffer zone' along Ukrainian border]

6. Tờ New York Times đưa tin: Tổng thống Trump từ chối áp dụng lệnh trừng phạt đối với Nga vì nó sẽ ảnh hưởng đến các cơ hội kinh doanh với Mạc Tư Khoa

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump từ chối áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga vì điều này có thể cản trở các cơ hội kinh doanh và thương mại trong tương lai với Mạc Tư Khoa, tờ New York Times, trích dẫn lời một quan chức Tòa Bạch Ốc.

Sau cuộc điện đàm kéo dài hai giờ với Putin vào ngày 19 tháng 5, Tổng thống Trump đã từ chối áp dụng thêm lệnh trừng phạt đối với Mạc Tư Khoa, mặc dù Putin một lần nữa bác bỏ lệnh ngừng bắn trong 30 ngày.

“Tôi nghĩ rằng có cơ hội để thực hiện một điều gì đó, và nếu bạn làm điều đó, bạn cũng có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn nhiều”, Tổng thống Trump nói, ám chỉ đến việc thực hiện các biện pháp trừng phạt bổ sung. “Nhưng có thể có lúc điều đó sẽ xảy ra”, ông nói thêm.

Tổng thống Trump đã cho rằng thỏa thuận hòa bình sẽ là “cơ hội to lớn cho Nga để tạo ra lượng lớn việc làm và của cải. Tiềm năng của nó là KHÔNG GIỚI HẠN”.

“Tương tự như vậy, Ukraine có thể là nước hưởng lợi lớn từ Thương mại trong quá trình tái thiết đất nước”, ông nói thêm.

Phát biểu với Tờ New York Times với điều kiện giấu tên, một quan chức Tòa Bạch Ốc nắm rõ cuộc gọi này cho biết việc áp đặt lệnh trừng phạt có thể cản trở mục tiêu “tối đa hóa cơ hội kinh tế cho người Mỹ” của Tổng thống Trump, cơ quan truyền thông này viết.

Tổng thống Trump vào ngày 8 tháng 5 cho biết Hoa Kỳ sẽ tham gia cùng các đối tác trong việc áp đặt “các biện pháp trừng phạt bổ sung” nếu Nga không đồng ý ngừng bắn vô điều kiện. Mặc dù có nhiều lời đe dọa, Tổng thống Trump chưa bao giờ thực hiện việc áp đặt các biện pháp trừng phạt bổ sung đối với Nga.

Các nhà lãnh đạo Âu Châu đã thúc giục Hoa Kỳ áp đặt thêm lệnh trừng phạt đối với Nga để gây áp lực buộc nước này ngừng bắn. Các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu đã đe dọa và sau đó áp dụng thêm các lệnh trừng phạt để đáp trả việc Nga từ chối ngừng bắn.

Vào ngày 20 tháng 5, tờ Axios đưa tin rằng các nhà lãnh đạo Âu Châu dường như “ngạc nhiên” khi Tổng thống Trump “tương đối hài lòng” với những gì ông nghe được từ Putin, sau cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo Âu Châu sau cuộc trò chuyện giữa Tổng thống Trump và Putin.

Khi được hỏi về các lệnh trừng phạt tiềm tàng đối với Nga, tổng thống Hoa Kỳ cho biết ông không nghĩ đó là một ý tưởng hay và tin rằng Putin muốn có một thỏa thuận.

Một quan chức cao cấp của Âu Châu quen thuộc với các cuộc thảo luận kín đã bày tỏ sự thất vọng của các đồng minh Âu Châu về việc thiếu các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ, nói với NYT rằng Tổng thống Trump “chưa bao giờ có vẻ đầu tư vào việc tham gia các lệnh trừng phạt đối với Nga”, cơ quan truyền thông này viết. Một số quan chức khác cho biết họ không mong đợi Tổng thống Trump sẽ thực hiện các lệnh trừng phạt bổ sung trong tương lai gần.

Mặc dù vi phạm nhiều lệnh ngừng bắn ngắn hạn, Tổng thống Trump vẫn tuyên bố Nga và Ukraine sẽ có thể “làm ăn lớn” với Hoa Kỳ nếu họ đạt được thỏa thuận hòa bình.

Thất vọng vì không đạt được tiến triển, Tổng thống Trump cũng đã nhiều lần đe dọa sẽ “rút lui” khỏi các cuộc đàm phán.

“Tôi nói cho bạn biết, có những tự ái quá lớn liên quan, nhưng tôi nghĩ điều gì đó sẽ xảy ra. Và nếu không, tôi chỉ cần lùi lại, và họ sẽ phải tiếp tục,” Tổng thống Trump nói sau cuộc điện đàm với Putin.

[Kyiv Independent: Trump refusing to adopt sanctions against Russia as it would affect business opportunities with Moscow, NYT reports]

7. ‘Chúng tôi không muốn điều này nữa’ — Lavrov nói khi bác bỏ lệnh ngừng bắn ở Ukraine

Hôm Thứ Năm, 22 Tháng Năm, Nga phản đối lệnh ngừng bắn ở Ukraine, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết như trên.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Putin đã có cuộc điện đàm vào ngày 19 tháng 5 khi Ukraine và các đồng minh tăng cường nỗ lực chấm dứt chiến tranh của Nga. Putin đã từ chối lệnh ngừng bắn và thay vào đó nhấn mạnh vào việc đàm phán một “bản ghi nhớ liên quan đến một hiệp ước hòa bình tiềm năng trong tương lai”.

Lavrov bác bỏ lời kêu gọi “đình chiến rồi chúng ta sẽ xem”, tuyên bố rằng “nguyên nhân gốc rễ” của cuộc chiến ở Nga cần phải được giải quyết.

Lavrov cáo buộc các nhà lãnh đạo Âu Châu, bao gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Anh Keir Starmer và Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen, đã thúc đẩy Tổng thống Trump thắt chặt lệnh trừng phạt đối với Nga.

“Chúng tôi đã có mặt trong những câu chuyện này rồi, chúng tôi không muốn điều này xảy ra thêm nữa”, Lavrov nói, ám chỉ đến các cuộc đàm phán giữa Mạc Tư Khoa và Ukraine sau khi Nga tiến hành cuộc chiến toàn diện chống lại Ukraine vào tháng 2 năm 2022.

Nga đã khởi xướng các cuộc đàm phán hòa bình với Ukraine, diễn ra vào ngày 16 tháng 5, sau khi Mạc Tư Khoa từ chối lời kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức từ Ukraine và các đồng minh. Điện Cẩm Linh tuyên bố các cuộc đàm phán sẽ là sự nối lại các cuộc đàm phán hòa bình năm 2022.

Trong các cuộc đàm phán hòa bình năm 2022 và vào ngày 16 tháng 5, chính quyền Nga đã đưa ra các yêu cầu tối đa đối với Ukraine. Vào ngày 14 tháng 5, Nga tuyên bố phái đoàn của mình sẽ bao gồm các quan chức cấp thấp, do trợ lý của Putin, Vladimir Medinsky dẫn đầu.

Putin đã không tham dự cuộc hòa đàm tại Istanbul vào ngày 16 tháng 5, mặc dù đã nhận được lời mời gặp mặt trực tiếp từ Tổng thống Volodymyr Zelenskiy.

Lavrov cũng vắng mặt trong các cuộc đàm phán hòa bình, cho thấy Nga không muốn đạt được tiến triển tại các cuộc đàm phán ở Istanbul.

Các cuộc đàm phán phần lớn không có kết quả. Nga nhắc lại các yêu cầu tối đa, bao gồm cả việc Ukraine chấp nhận mất Crimea và bốn khu vực phía đông.

[Kyiv Independent: 'We don't want this anymore' — Russia rejects a ceasefire in Ukraine, Lavrov says]

8. Tổng thống Trump nói với các nhà lãnh đạo Âu Châu rằng Putin không muốn hòa bình vì hắn ta tin rằng Nga đang chiến thắng trong cuộc chiến ở Ukraine, Wall Street Journal đưa tin

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói với các nhà lãnh đạo Âu Châu tuần này rằng Putin chưa sẵn sàng cho hòa bình ở Ukraine vì hắn ta tin rằng mình đang chiến thắng trong cuộc chiến, tờ Wall Street Journal đưa tin vào ngày 22 tháng 5.

Tuyên bố được cho là của Tổng thống Trump đánh dấu lần đầu tiên ông thừa nhận với các nhà lãnh đạo Âu Châu điều mà họ và Kyiv đã nói với Tổng thống Trump từ rất lâu - Điện Cẩm Linh không có ý định chấm dứt cuộc chiến toàn diện với Ukraine.

Cuộc trò chuyện vào ngày 19 tháng 5 được cho là có sự tham gia của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng Âu Châu Antonio Costa.

Trước đó cùng ngày, Tổng thống Trump đã có cuộc điện đàm với Putin, vài ngày sau các cuộc đàm phán không có nhiều kết quả ở Istanbul, nơi Nga cử một phái đoàn gồm các quan chức cấp thấp.

Các nhà lãnh đạo Âu Châu trong cuộc gọi được cho là có vẻ “ngạc nhiên” khi Tổng thống Trump “tương đối hài lòng” với những gì ông nghe được từ Putin, Axios đưa tin vào ngày 20 tháng 5.

Bất chấp những nỗ lực của Hoa Kỳ, Putin tỏ ra ít sẵn sàng thỏa hiệp để đạt được một giải pháp. Sau cuộc gọi, Putin nhắc lại những yêu cầu tối đa của Nga, phủ nhận thỏa thuận ngừng bắn hoàn toàn.

Kể từ khi nhậm chức vào tháng Giêng, Tổng thống Trump đã không nhất quán trong lời lẽ đối với nhà lãnh đạo Nga, đôi khi lên tiếng bày tỏ sự thất vọng với những nỗ lực hòa bình bị đình trệ nhưng chủ yếu là tránh chỉ trích trực tiếp Putin.

Mặc dù Tổng thống Trump hiện nay dường như thừa nhận rằng Putin chưa sẵn sàng theo đuổi hòa bình, nhưng cho đến nay Tòa Bạch Ốc vẫn chưa áp đặt lệnh trừng phạt mới hoặc thực hiện các bước trực tiếp để trừng phạt Nga, bất chấp sự thất vọng ngày càng tăng từ các đồng minh.

Ukraine đã chấp nhận lệnh ngừng bắn vô điều kiện 30 ngày do Hoa Kỳ hậu thuẫn khi Washington lần đầu đề xuất vào ngày 11 tháng 3. Nga đã bác bỏ đề xuất này và tiếp tục các cuộc tấn công.

[Kyiv Independent: Trump tells European leaders Putin doesn’t want peace because he believes Russia winning war in Ukraine, WSJ reports]

9. Quốc hội Iran phê chuẩn thỏa thuận chiến lược 20 năm với Nga

Quốc hội Iran đã phê chuẩn thỏa thuận đối tác chiến lược kéo dài 20 năm với Nga, làm sâu sắc thêm mối quan hệ giữa hai nước, Reuters đưa tin hôm Thứ Năm, 22 Tháng Năm.

Thỏa thuận ban đầu được Putin và Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian ký vào ngày 17 tháng Giêng, đã được quốc hội Nga ủng hộ vào tháng 4. Cuộc bỏ phiếu của Iran là bước lập pháp cuối cùng trước khi thực hiện đầy đủ.

Iran đã nổi lên như một đồng minh quan trọng của Nga trong cuộc chiến chống lại Ukraine, cung cấp cho Mạc Tư Khoa máy bay điều khiển từ xa kamikaze và hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn được sử dụng trong các cuộc tấn công vào các thành phố của Ukraine.

Theo Reuters, mặc dù hiệp ước không bao gồm điều khoản phòng thủ chung, nhưng nó nêu rõ các cam kết của cả hai nước trong việc hợp tác chống lại các mối đe dọa quân sự chung, tăng cường hợp tác quân sự-kỹ thuật và tham gia các cuộc tập trận quân sự chung.

Ngoài hợp tác quân sự, thỏa thuận bao gồm các điều khoản nhằm mở rộng quan hệ kinh tế. Nó khuyến khích hợp tác liên ngân hàng trực tiếp và thúc đẩy các công cụ tài chính quốc gia, nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch và giảm sự phụ thuộc vào hệ thống ngân hàng phương Tây.

Mạc Tư Khoa là đồng minh lâu năm của Tehran, nhưng sự hợp tác giữa hai bên đã tăng cường sau khi cuộc chiến toàn diện của Nga với Ukraine nổ ra vào năm 2022. Iran đã cung cấp cho Nga hàng ngàn máy bay điều khiển từ xa Shahed được sử dụng trong các cuộc tấn công vào các thành phố của Ukraine, cũng như hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn.

Reuters gần đây đưa tin Iran đang chuẩn bị gửi cho Nga các bệ phóng hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn Fath-360 có tầm bắn 75 dặm, hay 120 km.

Với sự hỗ trợ của Iran, Nga đã bắt đầu sản xuất phiên bản máy bay điều khiển từ xa Shahed của riêng mình có tên là Geran-2.

Iran và Nga cũng đi đầu trong việc đối đầu với những gì họ coi là trật tự toàn cầu do phương Tây lãnh đạo, với việc Tehran tài trợ cho các nhóm chiến binh ở Trung Đông tấn công các đồng minh của phương Tây.

Liên minh của họ đã phải chịu một đòn giáng mạnh vào tháng 12 năm ngoái khi quân nổi dậy Syria lật đổ nhà độc tài Bashar al-Assad, người được cả Nga và Iran ủng hộ.

Tháng 6 năm ngoái, Putin đã ký một thỏa thuận hợp tác tương tự với Bắc Hàn, theo đó cả hai bên đồng ý hỗ trợ quân sự cho nhau trong trường hợp xảy ra tấn công vũ trang. Nhiều tháng sau khi thỏa thuận được ký kết, Bắc Hàn đã điều động tới 12.000 quân để giúp chống lại cuộc xâm lược của Ukraine vào Kursk của Nga.

[Kyiv Independent: Iran's parliament ratifies 20-year strategic agreement with Russia]

10. Các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine khiến 2 người thiệt mạng và 27 người bị thương trong ngày qua

Các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine đã giết chết hai người và làm bị thương 27 người khác trong ngày qua, phát ngôn nhân cảnh sát quốc gia Ukraine, Đại Úy Alyona Lyutnytska, cho biết như trên trong cuộc họp báo chiều Thứ Năm, 22 Tháng Năm.

Lực lượng Ukraine đã bắn hạ 74 trong số 128 máy bay điều khiển từ xa, bao gồm cả máy bay điều khiển từ xa tấn công loại Shahed và một hỏa tiễn đạn đạo Iskander-M do Nga phóng vào đêm qua, Không quân đưa tin.

Theo tuyên bố, ba mươi tám máy bay điều khiển từ xa đã biến mất khỏi radar mà không gây ra bất kỳ thiệt hại nào. Máy bay điều khiển từ xa biến mất khỏi radar trước khi đến mục tiêu thường là mồi nhử. Nga phóng chúng cùng với máy bay điều khiển từ xa thật để áp đảo hệ thống phòng không của Ukraine.

Thống đốc Vadym Filashkin cho biết có tám người bị thương ở Kostiantynivka và Berestok thuộc tỉnh Donetsk.

Thống đốc Oleh Syniehubov cho biết một cuộc tấn công bằng máy bay ném bom có điều khiển của Nga vào một tòa nhà dân cư ở Kupiansk-Vuzlozyi thuộc tỉnh Kharkiv đã giết chết một người đàn ông và làm bị thương hai người phụ nữ, một người 66 và một người 70 tuổi.

Hậu quả của cuộc tấn công của Nga vào Kupiansk-Vuzlovyi ở Tỉnh Kharkiv vào ngày 22 tháng 5 năm 2025. (Văn phòng Công tố viên Khu vực Kharkiv)

Hai người phụ nữ khác, 44 và 73 tuổi, bị thương ở thành phố Kupiansk. Một người đàn ông 39 tuổi bị thương do cuộc tấn công của Nga vào làng Hrushivka.

Theo Thống đốc Ivan Fedorov, một cuộc tấn công của Nga gần Vasylivka ở Tỉnh Zaporizhzhia đã làm một phụ nữ 55 tuổi và hai người đàn ông 50 tuổi bị thương.

Tại Kherson, lực lượng Nga đã nhắm vào 35 thị trấn, bao gồm cả trung tâm khu vực Kherson. Thống đốc Oleksandr Prokudin báo cáo rằng có 11 người bị thương.

Ông cho biết một phụ nữ 85 tuổi đã thiệt mạng do cuộc pháo kích của Nga vào sáng sớm ngày 22 tháng 5.

[Kyiv Independent: Russian attacks against Ukraine kill 2, injure 27 over past day]