Chương 18

HOÀN THIỆN

“Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.” (Mt 5, 48)

1. Thường cố gắng tu sửa để nên hoàn thiện, thì là người hoàn thiện. (Thánh Bernardus)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức"

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

72. NHẠO NGƯỜI SAY BÍ TỈ

Có một người rất thích uống rượu, hơn nữa dù uống nhiều hay uống ít thì cũng đều say bí tỉ, bà vợ rất giận dữ.

Một lần nọ, ông ta lại đòi vợ đưa rượu ra uống, vợ bèn lấy nước ngâm sợi gai đổ trong bình rượu đưa cho ông ta uống, ông ta uống một lúc, rồi lại lắc tay rung đùi loạn lên.

Bà vợ chửi:

- “Uống nước ngâm sợi gai mà cũng say bí tỉ à?”

Ông ta cười lớn nói:

- “Thảo nào hôm nay ta uống cái gì mà cũng không say nổi?”

(Tiếu Đắc Hảo)

Suy tư 72:

Có người nghiện rượu nhưng khi không có rượu thì hít mùi dầu hôi (dầu lửa) cho đỡ nghiện; có người nghiện rượu dù không có uống rượu thì giọng nói vẫn cứ lè nhè như người say rượu, bởi vì rượu đã thấm sâu vào lục phủ ngũ tạng của họ rồi nên mới như vậy…

Một khi Lời Chúa đã khắc sâu trong tâm khảm của người Ki-tô hữu, thì ngôn hành của họ nhất nhất làm cho người khác mát lòng hả dạ, vì lời nói của họ đầy an ủi và hành động của họ đầy tinh thần phục vụ yêu thương.

Không ai thích người nghiện rượu, kể cả vợ con của họ, nhưng người Ki-tô hữu thì ai cũng thích, bởi vì họ biết dùng Lời Chúa đã khắc sâu trong lòng, đi đến và giúp đỡ những người đang nghiện rượu của chất men làm hại thân xác và tâm hồn của họ, và làm cho họ biết nhận ra có một thứ nên nghiện để được say mến hạnh phúc, đó chính là nghiện Lời Chúa.

Ai yêu thích nghe Lời Chúa thì đó là dấu hiệu của người được cứu rỗi, ai thực hành Lời Chúa thì người đó đích thực là môn đệ của Đức Chúa Giê-su, thật hạnh phúc dường nào cho người nào trở thành môn đệ của Ngài…

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.

Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Không ai có thể làm tôi hai chủ, vì hoặc sẽ ghét chủ này mà yêu chủ kia, hoặc sẽ gắn bó với chủ này mà khinh dể chủ nọ. Anh em không thể vừa làm tôi Thiên Chúa vừa làm tôi Tiền Của được.

“Vì vậy Thầy bảo cho anh em biết : đừng lo lắng cho mạng sống: lấy gì mà ăn; cũng đừng lo lắng cho thân thể : lấy gì mà mặc. Mạng sống chẳng trọng hơn của ăn, và thân thể chẳng trọng hơn áo mặc sao? Hãy xem chim trời : chúng không gieo, không gặt, không thu tích vào kho; thế mà Cha anh em trên trời vẫn nuôi chúng. Anh em lại chẳng quý giá hơn chúng sao? Hỏi có ai trong anh em, nhờ lo lắng, mà kéo dài đời mình thêm được dù chỉ một gang tay? Còn về áo mặc cũng thế, lo lắng làm gì? Hãy ngắm xem hoa huệ ngoài đồng mọc lên thế nào: chúng không làm lụng, không kéo sợi; thế mà, Thầy bảo cho anh em biết: ngay cả vua Sa-lô-môn, dù vinh hoa tột bậc, cũng không mặc đẹp bằng một bông hoa ấy. Vậy nếu hoa cỏ ngoài đồng, nay còn, mai đã quẳng vào lò, mà Thiên Chúa còn mặc đẹp cho như thế, thì huống hồ là anh em, ôi những kẻ kém lòng tin! Vì thế, anh em đừng lo lắng tự hỏi: ta sẽ ăn gì, uống gì, hay mặc gì đây? Tất cả những thứ đó, dân ngoại vẫn tìm kiếm. Cha anh em trên trời thừa biết anh em cần tất cả những thứ đó. Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho. Vậy, anh em đừng lo lắng về ngày mai: ngày mai, cứ để ngày mai lo. Ngày nào có cái khổ của ngày ấy.

 

MÌNH MÁU CHÚA: ĂN NGƯỜI – CHO NGƯỜI ĂN

Mừng lễ Mình Máu Thánh Chúa năm nay trong bối cảnh thế giới đầy máu đổ từ Ukraine đến Israel, Iran…

Nước trần gian nhiều khi chủ trương giết người khác để mình được sống. Ngược lại, Nước Thiên Chúa thì chính Chúa Giêsu đã chịu chết, đã đổ máu mình để người khác được sống. Thế gian lăm le ăn thịt người. Còn Chúa Giêsu lại sẵn lòng để người ta ăn chính Thịt Máu Ngài.

1. Ăn người. Tại sao thế giới chiến tranh, xã hội tranh giành? Vì ai cũng muốn “ăn người”, ăn trên đầu trên cổ người khác. Xã hội Việt Nam đang sản sinh hàng ngàn tấn hàng giả từ thực phẩm bánh kẹo đến đường sữa, thuốc chữa bệnh. Tại sao? Vì người ta muốn ăn tiền, muốn biến người khác thành miếng mồi béo bở cho mình. Đó là lối sống của nước trần: giết người khác để mình sống.

2. Cho người ăn. Chúa Giêsu không dạy ăn người, mà bảo: “Chính anh em hãy cho họ ăn.” Chúa dạy hãy cho đi, hãy chăm lo cho người ta ăn. Không chỉ là bánh cá, Chúa còn trao chính Thịt Máu Ngài làm thần lương cho nhân loại như Thánh Phaolô thuật lại trong bài đọc 2. Chúa không cho người khác ăn đồ giả, mà cho ăn tình yêu thật là chính Ngài, để họ được sống đời đời. Đó là lối sống của nước Chúa – một thế giới không còn ai ăn ai, mà ai nấy đều biết chia nhau tấm bánh, cùng uống một chén yêu thương.

Thế nên, mừng lễ Mình Máu Thánh Chúa không chỉ là rước lễ sốt sắng, mà là sống Thánh Thể mỗi ngày: đừng ăn người – hãy cho người ăn. Đừng chỉ tìm lợi riêng – hãy bẻ mình ra cho người khác sống. Sống như thế thì Thánh Thể không chỉ nằm trên bàn thờ, mà hiện diện giữa đời sống hàng ngày. Lối sống Thánh Thể sẽ tạo nên một nhân loại không còn ăn thịt nhau, nhưng quảng đại yêu thương cho nhau ăn, và cùng nhau ăn Mình Máu Chúa Kitô, để tất cả sống hạnh phúc, sống đời đời. Amen.

 

LỄ MÌNH MÁU THÁNH ĐỨC CHÚA KI-TÔ

Tin mừng: Lc 9, 11b-17.

“Mọi người đều ăn, và được no nê”.

Bạn thân mến,

Hôm nay Giáo Hội long trọng mừng lễ kính Mình và Máu Thánh của Đức Chúa Giê-su, đây là một sự tôn vinh chúc tụng ngợi khen và cám tạ hồng ân mà Thiên Chúa đã ban cho nhân loại chúng ta, để khi chúng ta ăn và uống Máu Thịt Thánh này thì được sự sống đời đời. Trong tâm tình cảm tạ sâu sắc hồng ân này, tôi xin chia sẻ với bạn mấy điểm sau đây:

1. Lao động là cơm bánh nuôi thân xác.

Khoa học ngày càng phát triển, con người ngày càng hưởng thụ, và khi thân xác được no nê đầy đủ thì linh hồn lại thiếu thốn, đó là “quy luật” của xã hội thời hiện đại. Con người ta sống ở đời không ăn không uống thì thân xác chết dần mòn, do đó mà mọi người cần phải nổ lực làm việc để có cơm bánh nuôi sống thân mình và gia đình. Khoa học càng phát triển thì con người càng khó tìm việc làm cho mình, bởi vì khoa học đã thay thế rất nhiều công việc trong các lãnh vực, tuy nhiên lao động vẫn là nhân tố chính để khoa học tiến bộ.

Mồ hôi đổ xuống trên ruộng đồng của bác nông phu để những mảnh đất trở thành hạt lúa thơm ngon nuôi sống con người; mồ hôi đổ xuống trên những nhà máy của các anh chị công nhân đã làm cho khoa học trở nên cơm bánh nuôi sống mọi người; mồ hôi đổ xuống trên bục giảng với hơi thở bay màu bụi phấn của các thầy cô giáo, được biến thành cơm bánh nuôi sống họ và gia đình...

Lao động là để có cơm ăn áo mặc, lao động là để có của cải giúp người nghèo khó đó là ý muốn của Thiên Chúa khi Ngài nói với nguyên tổ chúng ta: “Hãy cai quản vũ trụ...” Đó cũng là điều mà Thánh Phao-lô tông đồ đã dạy: “Ai không làm thì đừng ăn”.

2. Hy sinh tận hiến làm nên Thánh Thể

Trước khi lìa thế gian để về ngự bên hữu Thiên Chúa, Đức Chúa Giê-su đã làm một cử chỉ yêu thương đầy khiêm tốn là rửa chân cho các môn đệ của mình, hành vi khiêm tốn này lột tả được tất cả yêu thương và hy sinh của Ngài với việc làm tiếp theo sau là lập bí tích Thánh Thể.

Bí tích Thánh Thể là bí tích Yêu Thương, là bí tích của hy sinh và tận hiến: Hy sinh thân xác mình làm giá cứu chuộc tội nhân là nhân loại chúng ta, tận hiến cho Đức Chúa Cha với tất cả sự phục tùng tín thác, để thân xác hy sinh ấy trở nên tấm bánh thiêng liêng nuôi sống linh hồn người tín hữu khi Đức Chúa Giê-su nói: “Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời. Và bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây, để cho thế gian được sống” (Ga 6, 51). Và thật rõ ràng khi Đức Chúa Giê-su dạy các môn đệ: hãy yêu thương nhau như Ngài đã yêu thương các ông.

Yêu thương nhau tức là hy sinh và tận hiến cho nhau, mà cao đỉnh của tình yêu hy sinh tận hiến chính là chết cho người mình yêu, cũng có nghĩa là trở nên tấm bánh cho người yêu hưởng dùng, đó chính là ý nghĩa đích thực của ngày lễ Mình Máu Thánh Đức Chúa Giê-su hôm nay.

Bạn thân mến,

Mỗi lần chúng ta đi tham dự thánh lễ là chúng ta phải có tâm tình xác tín rằng: bánh miến và rượu nho trên bàn thờ ấy, cũng có những công lao vất vả mồ hôi của chúng ta góp vào, với tất cả những tâm tình hy sinh và yêu mến, nó sẽ trở nên Máu Thịt của Đức Chúa Giê-su Ki-tô nuôi sống linh hồn và thân xác của chúng ta ở trần gian này. Do đó mà mỗi người trong chúng ta phải hết sức kính trọng, yêu mến và khiêm cung khi lãnh nhận Mình và Máu Thánh của Đức Chúa Giê-su nơi tay của linh mục trao ban.

Trong tâm tình ngày lễ hôm nay, tôi xin bạn hai điều:

- Với sản phẩm thành quả của lao động mà chúng ta đã làm ra, trước hết là để nuôi sống bản thân và gia đình, sau là xin anh chị em thay mặt Đức Chúa Giê-su vươn cánh tay nối dài của Ngài nơi chúng ta đến với những người nghèo khổ, đến các viện mồ côi, viện dưỡng lão.v.v.v... để giúp đỡ họ.

- Mỗi lần đi đến nhà thờ tham dự thánh lễ, xin anh chị em ý thức rằng: mình đang về nhà Cha để cùng với các anh chị em tín hữu khác tham dự tiệc Nước Trời, do đó tôi xin anh chị em đem theo mình nụ cười tươi vui, cái bắt tay thân thiện và lời hỏi thăm quan tâm nồng nhiệt đến với mọi người mà chúng ta gặp trên đường đi, hoặc là tại nhà thờ nơi mà chúng ta đang tham dự thánh lễ...

Xin Thiên Chúa chúc lành cho tất cả chúng ta.

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

------------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

LÚC NÀY VÀ Ở ĐÂY
“Đừng lo lắng về ngày mai: ngày mai, cứ để ngày mai lo!”.

“Đừng để bị đánh lừa bởi những tưởng tượng về tương lai hay gánh nặng của quá khứ. Hãy sống và yêu mến trong hiện tại, vì ở đó có Chúa!” - Giuse Marello.

Kính thưa Anh Chị em,

Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta sống khoảnh khắc hiện tại - ‘lúc này và ở đây’ - đừng để mình bị đánh lừa bởi những tưởng tượng về tương lai hay gánh nặng của quá khứ!

Đừng tiếc xót về ngày hôm qua, nhưng phó thác toàn thân cho Chúa và lòng thương xót của Ngài; cũng đừng hành hạ bản thân về ngày mai, nhưng dâng tất cả cho sự quan phòng của Chúa. “Khoảnh khắc hiện tại là nơi duy nhất bạn có thể gặp gỡ Thiên Chúa. Quá khứ đã chết, tương lai chưa hiện hữu. Chỉ ‘lúc này và ở đây’ là thật!” - Thomas Merton.

Sự bận tâm không bao giờ giải quyết được bất kỳ vấn đề nào. Điều có thể giải quyết các vấn đề là đức tin và sự tự tin. Chúa Giêsu nói, “Nếu hoa cỏ ngoài đồng, nay còn, mai đã quẳng vào lò, mà Thiên Chúa còn mặc đẹp cho như thế, thì huống hồ là anh em, ôi những kẻ kém lòng tin!”. Bản thân cuộc sống không phải là vấn đề quá lớn; chính con người thiếu đức tin mới là vấn đề lớn! Sự tồn tại không phải lúc nào cũng dễ dàng, đôi khi có thể gây căng thẳng; và chúng ta thường cảm thấy bị tổn thương và sốc trước những gì xảy ra trong cuộc sống của mình hoặc của người khác. Hãy đối mặt với nó ‘lúc này và ở đây’ bằng đức tin và cố gắng sống từng ngày trong niềm tin rằng, Chúa sẽ thực hiện lời hứa của Ngài. Đức tin sẽ dẫn chúng ta đến với bình an và sự cứu rỗi.

Vậy “Ngày mai, cứ để ngày mai lo!” có nghĩa là gì? Nghĩa là hãy cố gắng sống một cuộc sống công bằng, theo logic của Vương Quốc, với sự tin tưởng, đơn sơ và từ bỏ; đồng thời ra sức tìm kiếm Chúa. Chúa sẽ lo liệu mọi thứ khác. Điều làm chúng ta mệt mỏi thường xuyên là quay trở lại quá khứ và sợ hãi về tương lai; đang khi nếu chỉ sống giây phút hiện tại, chúng ta sẽ tìm thấy sức mạnh một cách bí ẩn. “Không, chúng ta sẽ có không quá một đứa con, không! Bởi khi đó chúng ta không thể đi nghỉ, không thể đến đây, không thể mua nhà. Theo Chúa Giêsu thì tốt và ổn nhưng chỉ đến một mức độ nhất định. Sự sung túc ngăn cản chúng ta tiến về phía trước, chúng ta cần có lòng can đảm để theo sát Chúa Giêsu!” - Phanxicô.

Anh Chị em,

“Ngày mai, cứ để ngày mai lo!”. Mỗi chúng ta có ân sủng Chúa để sống mỗi ngày. Và nếu ngày mai tôi phải đối mặt với những tình huống khó khăn hơn, Chúa sẽ gia tăng ân sủng. Ân sủng Chúa được ban cho chúng ta ngay tại thời điểm này - ‘lúc này và ở đây’ - từng ngày một. Sống giây phút hiện tại có nghĩa là chấp nhận những điểm yếu: từ bỏ việc làm lại quá khứ hoặc thống trị tương lai. Những gì tôi phải sống hôm nay là tin yêu phó thác trong vòng tay yêu thương của Chúa.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, đừng để con bị đánh lừa bởi những tưởng tượng về tương lai hay gánh nặng của quá khứ, cho con yêu mến thật nhiều và làm những gì Chúa yêu thích ngay giờ này!’”, Amen.

(Tgp. Huế)

 

Theo VaticanNews, Đức Giáo Hoàng Leo XIV cảnh cáo rằng trí khôn nhân tạo đặt ra những câu hỏi cấp bách, không bao giờ được quên phẩm giá con người và không được can thiệp vào sự phát triển nhân bản và thần kinh của thanh thiếu niên và trẻ em.

Ngài đã đưa ra nhận xét trên trong thông điệp của mình gửi đến Hội nghị thường niên lần thứ hai tại Rome về Trí tuệ nhân tạo được công bố vào thứ Sáu.

Hội nghị diễn ra tại Điện Tông tòa, "một dấu hiệu rõ ràng cho thấy mong muốn của Giáo hội trong việc tham gia vào các cuộc thảo luận này, những cuộc thảo luận ảnh hưởng trực tiếp đến hiện tại và tương lai của gia đình nhân loại chúng ta".

Hội nghị này quy tụ các giám đốc điều hành cấp cao từ các công ty AI hàng đầu, cũng như các doanh nghiệp lớn triển khai AI, với các nhà hoạch định chính sách, học giả, nhà đạo đức học và luật sư để xem xét toàn diện những thách thức mà đạo đức và quản trị AI phải đối mặt.

Sự xuất hiện của AI tạo ra đánh dấu một thời điểm quan trọng trong quá trình tiến hóa của các định chế nhân bản. Các hệ thống AI hiện đưa ra (hoặc hỗ trợ) các quyết định liên quan đến hầu hết mọi lĩnh vực của đời sống công và tư, từ chăm sóc sức khỏe và giáo dục đến tài chính, luật pháp và quốc phòng. Tuy nhiên, việc đảm bảo sự liên kết của các công nghệ AI với các giá trị cơ bản của con người đặt ra những thách thức độc đáo về đạo đức và quản trị đối với doanh nghiệp và xã hội.

Hội nghị đưa vào cuộc thảo luận của mình Bản ghi chú về Đạo đức AI của Vatican vào tháng 1 năm 2025, Antiqua et Nova, trong đó ghi nhận "có sự đồng thuận rộng rãi rằng AI đánh dấu một giai đoạn mới và quan trọng trong sự tham gia của nhân loại vào công nghệ" nhưng khi "AI tiến triển nhanh chóng hướng tới những thành tựu lớn hơn, điều cực kỳ quan trọng là phải xem xét các hàm ý về nhân học và đạo đức của nó". Đồng thời, Hội nghị xem xét các vấn đề này trong bối cảnh ngày càng có sự đồng thuận rằng tốc độ và phạm vi hoàn cầu của đổi mới AI tạo ra những thách thức đáng kể cho bất cứ loại quy định nào.

Trong số các vấn đề được giải quyết trong hội nghị kéo dài hai ngày này là:

• Những thách thức và cơ hội mà các chủ tịch và giám đốc phải đối diện trong các mô hình quản trị doanh nghiệp và tạo ra sự giám sát hiệu quả cho các hội đồng quản trị phát triển hoặc sử dụng công nghệ AI;

• Những thách thức về đạo đức và kinh doanh mà các công ty phát triển và triển khai AI phải đối diện; và

• Những thách thức về kinh doanh và công nghệ của AI, bao gồm sự phát triển hoàn cầu mở rộng của AI và việc sử dụng AI trong mọi ngành công nghiệp.

Thông Điệp Của Đức Giáo Hoàng Lê-Ô Xiv Gửi Đến Những Người Tham Gia Hội Nghị Thường Niên Lần Thứ Hai Về Trí Tuệ Nhân Tạo, Đạo Đức Và Quản Trị Doanh Nghiệp

Nhân Hội nghị thường niên lần thứ hai về Trí tuệ nhân tạo tại Rome, tôi xin gửi lời chúc tốt đẹp nhất đến những người tham dự. Sự hiện diện của các bạn chứng tỏ nhu cầu cấp thiết phải suy gẫm nghiêm túc và thảo luận liên tục về chiều kích đạo đức vốn có của AI, cũng như việc quản lý có trách nhiệm của AI. Về vấn đề này, tôi rất vui mừng khi ngày thứ hai của Hội nghị sẽ diễn ra tại Điện Tông tòa, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy mong muốn của Giáo hội trong việc tham gia vào các cuộc thảo luận này, những cuộc thảo luận có ảnh hưởng trực tiếp đến hiện tại và tương lai của gia đình nhân loại chúng ta.

Cùng với tiềm năng phi thường của nó trong việc mang lại lợi ích cho gia đình nhân loại, sự phát triển nhanh chóng của AI cũng đặt ra những câu hỏi sâu sắc hơn về việc sử dụng đúng đắn công nghệ như vậy để tạo ra một xã hội hoàn cầu công bằng và nhân bản hơn. Theo nghĩa này, mặc dù chắc chắn là một sản phẩm đặc biệt của thiên tài con người, AI "trên hết là một công cụ" (Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Diễn văn tại Phiên họp G7 về Trí tuệ nhân tạo, ngày 14 tháng 6 năm 2024). Theo định nghĩa, các công cụ này nhắc tới trí thông minh của con người đã tạo ra chúng và rút ra phần lớn sức mạnh đạo đức của chúng từ ý định của những cá nhân sử dụng chúng. Trong một số trường hợp, AI đã được sử dụng theo những cách tích cực và thực sự cao cả trong việc thúc đẩy sự bình đẳng hơn, nhưng cũng có khả thể sử dụng sai mục đích để đạt được lợi ích ích kỷ gây tổn hại đến người khác, hoặc tệ hơn gây ra xung đột và xâm lược.

Về phần mình, Giáo hội muốn đóng góp vào một cuộc thảo luận thanh thản và có hiểu biết về những câu hỏi cấp bách này bằng cách nhấn mạnh trên hết là cần phải cân nhắc những hậu quả của AI theo quan điểm "phát triển toàn diện của con người và xã hội con người" (Ghi chú Antiqua et Nova, 6). Điều này đòi hỏi phải tính đến phúc lợi của con người không chỉ về mặt vật chất mà còn về mặt trí thức và tinh thần; nghĩa là bảo vệ phẩm giá bất khả xâm phạm của mỗi con người và tôn trọng sự giàu có và đa dạng về văn hóa và tinh thần của các dân tộc trên thế giới. Cuối cùng, lợi ích hoặc rủi ro của AI phải được đánh giá chính xác theo tiêu chuẩn đạo đức cao hơn này.

Đáng buồn thay, như cố Giáo hoàng Phanxicô đã chỉ ra, xã hội của chúng ta ngày nay đang trải qua một "sự mất mát nhất định, hoặc ít nhất là sự lu mờ, trong ý thức về bản chất của con người", và điều này đến lượt nó thách thức tất cả chúng ta phải suy gẫm sâu sắc hơn về bản chất thực sự và tính độc đáo của phẩm giá con người chung của chúng ta (Bài phát biểu tại Phiên họp G7 về Trí tuệ nhân tạo, ngày 14 tháng 6 năm 2024). AI, đặc biệt là AI tạo sinh [generative AI], đã mở ra những chân trời mới ở nhiều cấp độ khác nhau, bao gồm cả việc tăng cường nghiên cứu trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và khám phá khoa học, nhưng cũng đặt ra những câu hỏi đáng lo ngại về những hậu quả có thể xảy ra đối với sự cởi mở của nhân loại đối với chân lý và vẻ đẹp, đối với khả năng đặc biệt của chúng ta trong việc nắm bắt và chế biến [process] thực tại. Việc thừa nhận và tôn trọng những gì đặc trưng riêng biệt của con người là điều cần thiết để thảo luận về bất cứ khuôn khổ đạo đức đầy đủ nào cho việc quản lý AI.

Tôi chắc chắn rằng tất cả chúng ta đều quan tâm đến trẻ em và thanh thiếu niên, cũng như những hậu quả có thể xảy ra khi sử dụng AI đối với sự phát triển trí tuệ và thần kinh của các em. Chúng ta cần giúp đỡ chứ không phải cản trở thanh thiếu niên trong hành trình hướng tới sự trưởng thành và trách nhiệm thực sự. Các em là hy vọng của chúng ta cho tương lai, và phúc lợi của xã hội phụ thuộc vào việc các em được trao khả năng phát triển những năng khiếu và năng lực do Thiên Chúa ban tặng, cũng như đáp ứng nhu cầu của thời đại và nhu cầu của người khác bằng tinh thần tự do và đại lượng. Chưa có thế hệ nào có thể tiếp cận nhanh chóng lượng thông tin hiện có thông qua AI như vậy. Nhưng một lần nữa, việc tiếp cận dữ liệu — dù rộng lớn đến đâu — không được nhầm lẫn với trí thông minh, điều này nhất thiết "bao gồm sự cởi mở của con người đối với những câu hỏi cuối cùng của cuộc sống và phản ảnh định hướng hướng tới Chân lý và Thiện hảo" (Antiqua et Nova, số 29). Cuối cùng, trí tuệ đích thực liên quan nhiều hơn đến việc nhận ra ý nghĩa thực sự của cuộc sống, hơn là tính khả dụng của dữ liệu.

Theo quan điểm này, các bạn thân mến, tôi bày tỏ hy vọng rằng các cuộc thảo luận của các bạn cũng sẽ xem xét AI trong bối cảnh học nghề liên thế hệ cần thiết sẽ cho phép những người trẻ tuổi tích hợp chân lý vào đời sống đạo đức và tinh thần của họ, do đó thông tri cho các quyết định chín chắn của họ và mở ra con đường hướng tới một thế giới liên đới và hợp nhất hơn (xem ibid., 28). Nhiệm vụ được giao cho các bạn không dễ dàng, nhưng đó là một nhiệm vụ có tầm quan trọng sống còn. Khi cảm ơn các bạn vì những nỗ lực của các bạn hiện tại và trong tương lai, tôi chân thành cầu xin những phước lành thần thiêng khôn ngoan, niềm vui và hòa bình xuống trên các bạn và gia đình các bạn.

Từ Điện Vatican, ngày 17 tháng 6 năm 2025

LEO PP. XIV

 

Tạp chí Aleteia, xuất bản ngày 19/06/25, cho hay: Đức Giáo Hoàng Leo XIV nói với một phóng viên của hãng tin Ý RAI, sau khi đến thăm Đài phát thanh Vatican “Chúng ta hãy cùng nhau tìm kiếm giải pháp” cho hòa bình.

“Chúng ta hãy cùng nhau tìm kiếm giải pháp; có rất nhiều người vô tội đang phải chết”, Đức Giáo Hoàng Leo XIV nói trong một cuộc phỏng vấn ngắn với Rai, đài truyền hình công cộng của Ý. Cuộc trao đổi diễn ra vào cuối buổi sáng ngày 19 tháng 6 năm 2025, sau chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng đến vùng đất biệt lập Santa Maria di Galeria, phía bắc Rome.

Cuộc phỏng vấn này, kéo dài chưa đầy hai phút và được phát sóng trên bản tin, là cuộc phỏng vấn đầu tiên của Đức Giáo Hoàng kể từ khi được bầu vào ngày 8 tháng 5 năm 2025.

“Tôi muốn nhắc lại lời kêu gọi hòa bình của tôi”

Được một nhóm các nhà báo chờ đợi tại lối ra của khu vực Vatican, Đức Giáo Hoàng đã được hỏi về tình hình địa chính trị hoàn cầu, điều mà ngài tự phát mô tả là “thực sự đáng lo ngại”.

“Tôi cố gắng theo dõi những gì đang xảy ra ở rất nhiều nơi trên thế giới”, ngài nói, đặc biệt là Trung Đông, đồng thời nhấn mạnh rằng các vấn đề “không chỉ giới hạn ở khu vực đó”.

Đức Giáo Hoàng nhắc lại “lời kêu gọi hòa bình” của ngài, thúc giục “mọi nỗ lực để tránh sử dụng vũ khí” và khuyến khích sử dụng “các công cụ ngoại giao”.

“Chúng ta hãy cùng nhau tìm kiếm giải pháp; có rất nhiều người vô tội đang phải chết”, ngài nhấn mạnh.

Đài phát thanh Vatican và năng lượng mặt trời

Đức Giáo Hoàng Leo XIV cũng cho biết chuyến đi của ngài đến vùng ngoại ô Rome là “một cơ hội tuyệt vời để ra khỏi thành phố một chút” vào ngày lễ của Vatican này — Lễ Mình Máu Thánh Chúa Kitô.

Khi người phỏng vấn yêu cầu ngài xác nhận báo cáo rằng ngài đã nghe Đài phát thanh Vatican trên sóng ngắn khi còn là một nhà truyền giáo ở Peru, ngài thừa nhận rằng điều đó là đúng. Tuy nhiên, ngài nói thêm, Đài phát thanh Vatican cũng đã đồng hành cùng ngài trong những chuyến đi vòng quanh thế giới với tư cách là bề trên của Dòng thánh Augustinô. Ngài mô tả nó gần như một cách hoài niệm như "một dịch vụ quan trọng" luôn cung cấp cho ngài cả tin tức lẫn những thông điệp đẹp đẽ.

Đức Giáo Hoàng đã đề cập đến dự án nhà máy điện quang hiện đang được phát triển trên vùng đất rộng gần 1050 mẫu Anh này thuộc về Vatican, nhiều lần nhắc đến sự nhấn mạnh của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về trách nhiệm sinh thái. Ngài giải thích rằng Tòa thánh vẫn phải đạt được thỏa thuận với chính phủ Ý, nhưng cho biết dự án này, sẽ cung cấp điện cho đài phát thanh và toàn bộ lãnh thổ Vatican, có thể là "một ví dụ rất quan trọng" về cam kết của Giáo hội đối với môi trường, nhắc lại tính cấp thiết của biến đổi khí hậu.

 

Daniel Esparza, trên Aleteia xuất bản ngày 20/06/25, cho hay: Một cuốn Phim sẽ được phát hành lúc 5:00 chiều theo giờ Rome trên các nền tảng truyền thông của Vatican bằng tiếng Tây Ban Nha, tiếng Anh và tiếng Ý, bao gồm kênh YouTube Vatican News.

Vào ngày 20 tháng 6 năm 2025, phương tiện truyền thông của Vatican sẽ phát hành một bộ phim tài liệu mới có tựa đề León de Perú, nêu bật những năm tháng truyền giáo của Đức Giáo Hoàng Leo XIV — trước đây là Robert Francis Prevost — tại Peru. Ra mắt chỉ hơn sáu tuần sau khi bắt đầu triều đại giáo hoàng của ngài, bộ phim cung cấp cái nhìn sâu sắc kịp thời về hành trình mục vụ và xã hội đã định hình nên vị giáo hoàng tương lai.

Bộ phim tài liệu theo dấu chân của Đức Cha Prevost qua nhiều thành phố của Peru, bao gồm Chulucanas, Trujillo, Lima, Callao và Chiclayo. ĐC Prevost tham gia sứ mệnh của Dòng Augustinô tại Peru vào năm 1985, ba năm sau khi thụ phong. Ngài đã trở lại Illinois trong một năm vào năm 1987, và sau đó trở lại Peru vào năm 1988. Ngài đã lãnh đạo chủng viện Augustinô tại đó và vào năm 2014, được bổ nhiệm làm giám quản tông tòa của Chiclayo. Ngài tiếp tục phục vụ với tư cách là một giám mục Peru cho đến khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô gọi ngài đến Vatican vào đầu năm 2023.

Người xem sẽ được nghe từ nhiều nhân chứng kể lại sự tham gia sâu sắc của ngài vào đời sống cộng đồng và cam kết lâu dài của ngài đối với những người mà ngài phục vụ. Lời chứng của họ, được đan xen vào bộ phim, vẽ nên bức chân dung sống động về một con người được đánh dấu bằng lòng trắc ẩn, sự khiêm nhường và ý thức truyền giáo không mệt mỏi.

Được sản xuất bởi Ban biên tập của Bộ Truyền thông Vatican, León de Perú là sự hợp tác giữa các nhà báo Salvatore Cernuzio, Felipe Herrera-Espaliat và Jaime Vizcaíno Haro.

Bộ phim sẽ được phát hành lúc 5:00 chiều theo giờ Rome trên các nền tảng truyền thông của Vatican bằng tiếng Tây Ban Nha, tiếng Anh và tiếng Ý, bao gồm cả kênh YouTube của Vatican News.

Một buổi chiếu trước sẽ diễn ra lúc 4:00 chiều tại Vatican Filmoteca dành cho các nhà báo được công nhận, cung cấp cái nhìn đầu tiên về câu chuyện của bộ phim tài liệu và cách miêu tả những năm tháng đào tạo của Đức Giáo Hoàng Leo XIV.

Việc Vatican chuyển sang sản xuất bộ phim tài liệu này ngay từ đầu triều đại của Đức Giáo Hoàng Leo cho thấy mong muốn đào sâu hiểu biết của công chúng về nguồn gốc của ngài — không chỉ với tư cách là một nhà lãnh đạo Giáo hội mà còn là một người phục vụ người dân. Vào thời điểm Giáo hội được kêu gọi đổi mới sự gần gũi của mình với những người bị thiệt thòi và bị lãng quên, León de Perú nhắc nhở khán giả về sức mạnh biến đổi của sứ mệnh được sống một cách chân thực.

 

Daniel Esparza, trên tạp chí Aleteia xuất bản ngày 20/06/25, nhận định rằng: Những thách thức này không thể chỉ được giải quyết bởi các nhà khoa học: "Cần có một liên minh hoàn cầu gồm các bên liên quan... để bảo vệ quyền tìm kiếm và nói lên chân lý khoa học."

Trong một tuyên bố mới được công bố, Viện Hàn lâm Khoa học Giáo hoàng (PAS) đã gióng lên hồi chuông cảnh cáo về cái điều họ gọi là "cuộc tấn công có cấu trúc" vào khoa học và sự thật trên toàn thế giới. Được công bố vào ngày 16 tháng 6 từ Thành phố Vatican, tài liệu này cảnh cáo về những nỗ lực ngày càng gia tăng nhằm đàn áp, bóp méo hoặc chính trị hóa kiến thức khoa học — những mối đe dọa vượt qua biên giới quốc gia và hệ thống chính trị.

Tuyên bố có tựa đề Bảo vệ Tự do Khoa học và Ngăn chặn Sự bóp méo Sự thật Khoa học, lên án một mô hình can thiệp chính trị, thông tin sai lệch và sự ngờ vực của công chúng gây nguy hiểm cho mọi thứ, từ ứng phó với đại dịch đến giảm thiểu biến đổi khí hậu.

"Đây không chỉ là một cuộc khủng hoảng truyền thông — mà là một cuộc tấn công có cấu trúc vào các giá trị và định chế vốn biến khoa học thành trụ cột của sự tiến bộ của con người", các tác giả viết.

Những người ký tên bao gồm Hồng Y Peter Turkson và những người đoạt giải Nobel như Steven Chu và Frances H. Arnold. Họ chỉ trích các chính phủ làm im lặng các nhà khoa học, các nền tảng truyền thông xã hội khuếch đại sự sai trái và các hệ thống kinh tế ưu tiên lợi nhuận hơn lợi ích công cộng.

"Các nhà khoa học bị quấy rối, bị gạt ra ngoài lề hoặc bị đe dọa bản thân vì công việc của họ", tuyên bố lưu ý.

Trong số các nguyên nhân gốc rễ, PAS xác định sáu lực lượng có mối liên hệ với nhau: (1) sử dụng sai dữ liệu chính trị, (2) phân cực ý thức hệ, (3) doanh nghiệp nắm giữ nghiên cứu, (4) thông tin sai lệch kỹ thuật số, (5) thiếu hiểu biết khoa học và (6) kiểm duyệt của nhà nước.

Theo lập luận của PAS, những lực lượng này đang làm xói mòn khả năng phân biệt sự thật với ý thức hệ của công chúng.

Phản hồi

Để phản hồi, Viện Hàn lâm phác thảo lời kêu gọi hành động hoàn cầu. Viện kêu gọi các chính phủ bảo vệ tính độc lập của nghiên cứu, các nhà khoa học tương tác với công chúng và các công ty truyền thông hạn chế thông tin sai lệch.

Các nhà lãnh đạo tôn giáo cũng được kêu gọi kết nối đức tin và lý trí, khẳng định di sản của Giáo hội là hỗ trợ khoa học "như một lực lượng vì điều tốt đẹp".

Các dịnh chế giáo dục được yêu cầu làm nhiều hơn là giảng dạy sự thật — họ phải thúc đẩy tư duy phản biện, sự tò mò và trách nhiệm đạo đức.

Tuyên bố nhấn mạnh rằng "Tự do khoa học và bảo vệ sự thật khoa học là điều cần thiết cho sự phát triển của con người".

PAS cảnh cáo rằng các nhà khoa học không thể tự mình giải quyết những thách thức này. “Cần có một liên minh hoàn cầu gồm các bên liên quan… để bảo vệ quyền tìm kiếm và nói lên sự thật khoa học”.

Được thành lập vào năm 1603 và được Giáo hoàng Piô XI tái lập vào năm 1936, Viện Hàn lâm Khoa học Giáo hoàng bao gồm các học giả của mọi tôn giáo lớn — và không tôn giáo nào. Sứ mệnh của viện là hỗ trợ khoa học thúc đẩy phẩm giá của con người và lợi ích chung.

 

Đức Giáo Hoàng Lê-ô phê chuẩn sắc lệnh cho hơn 170 vị tử đạo

Đức Giáo Hoàng đã phê chuẩn một số sắc lệnh phong thánh cho một linh mục giáo phận người Tây Ban Nha, hơn 100 vị tử đạo, một chủng sinh và bốn tôi tớ của Chúa.

(Tin Vatican)

Sáng nay (20/6/20250, Đức Giáo Hoàng Lê-ô đã tiếp kiến Đức Hồng Y Marcello Semeraro, Tổng trưởng Bộ Phong thánh, và châu phê một số sắc lệnh:

Công nhận một phép lạ được cho là do sự chuyển cầu của một linh mục giáo phận người Tây Ban Nha cũng như sự tử đạo của một số linh mục và giáo dân bị giết vì lòng căm thù đức tin ở Tây Ban Nha và Pháp - trong số đó có một chủng sinh.

Đức Giáo Hoàng cũng công nhận các nhân đức anh hùng của bốn Tôi tớ Chúa từ Brazil và Ý.

Cha Salvador Valera Parra

ĐTC châu phê một phép lạ được cho là do sự chuyển cầu của Tôi tớ Chúa Đấng đáng kính Salvador Valera Parra. Sinh ngày 27 tháng 2 năm 1816 tại Huércal-Overa, Tây Ban Nha, ngài là một linh mục giáo phận, linh mục quản xứ của xứ Huércal-Overa, nơi ngài qua đời vào ngày 15 tháng 3 năm 1889.

Cha Parra phục vụ với tư cách là một linh mục chủ yếu tại quê hương của mình, ban đầu là cha phó và sau đó là cha xứ. Năm 1853, ngài được bổ nhiệm làm linh mục quản xứ, và năm 1859, ngài đã đạt được sự nhìn nhận tận tụy phục vụ và cuộc sống gương mẫu của một linh mục quản xứ. Trong thời kỳ dịch tả và trận động đất năm 1863 gây ra sự tàn phá và thương vong trên diện tích rộng lớn trong khu vực, ngài đã làm việc không biết mệt mỏi.

Cha Parra cũng tích cực giúp dập tắt các đám cháy thường xuyên và đứng đầu trong các nỗ lực gây quỹ cho những người nghèo. Năm 1885, cùng với Thánh Teresa Jornet, người sáng lập Dòng Tiểu muội của Người già bị bỏ rơi, ngài đã thành lập một viện dưỡng lão cho người già.

Cha là người có đức tin tín thác vào Chúa, được duy trì bằng một đời cầu nguyện sâu sắc, đặc biệt là lòng sùng kính Thánh Thể và lòng sùng kính Đức Mẹ với tình con thảo. Cha cổ súy việc năng viếng Thánh Thể và nuôi dưỡng lòng sùng kính Đức Trinh Nữ của Những Người Bị Bỏ Rơi (Virgen de los Desamparados), được tôn kính ở Huércal-Overa và được mọi người gọi là Đức Trinh Nữ của Dòng Sông (Virgen del Río).

Cha Manuel Izquierdo và 58 bạn tử đạo

ĐTC cũng châu phê sắc lệnh cũng công nhận sự tử đạo của các Tôi tớ Chúa Manuel Izquierdo Izquierdo, một linh mục giáo phận, và 58 bạn tử đạo từ Giáo phận Jaén, Tây Ban Nha. Họ đã bị giết trong khoảng thời gian từ năm 1936 đến năm 1938 vì lòng thù hận đức tin, trong thời kỳ Nội chiến Tây Ban Nha.

Cha Antonio Montañés và 64 bạn tử đạo

Sắc lệnh công nhận sự tử đạo của các Tôi tớ Chúa Antonio Montañés Chiquero, một linh mục giáo phận, và 64 bạn tử đạo từ Giáo phận Jaén, Tây Ban Nha, những người bị sát hại trong khoảng thời gian từ năm 1936 đến năm 1937, vì đức tin và trong cùng thời kỳ nội chiến.

Các vị tử đạo bị giết vì niềm tin

Sắc lệnh cũng công nhận sự tử đạo của các Tôi tớ Chúa Raimond Cayré, một linh mục giáo phận; Gerard Martin Cendrier, một tu sĩ trong Dòng Anh em Hèn mọn; Roger Vallée, một chủng sinh; Jean Mestre, một giáo dân; và 46 bạn tử đạo. Họ bị giết trong khoảng thời gian từ năm 1944 đến năm 1945 vì lòng căm thù đức tin.

Các đức tính anh hùng được công nhận

Các sắc lệnh cũng bao gồm việc công nhận các đức tính anh hùng của các Tôi tớ Chúa sau đây:

- Raffaele Mennella, một giáo sĩ đã gia nhập Hội Truyền giáo Thánh Tâm, sinh ngày 22 tháng 6 năm 1877 tại Torre del Greco (Ý) và qua đời tại đó vào ngày 15 tháng 9 năm 1898.

- João Luiz Pozzobon, một phó tế vĩnh viễn và là người cha gia đình, sinh ngày 12 tháng 12 năm 1904 tại quận Cachoeira, tiểu bang Rio Grande do Sul (Brazil) và qua đời tại Santa Maria (Brazil) vào ngày 27 tháng 6 năm 1985.

- Teresa Tambelli (tên khai sinh là Maria Olga), một nữ tu của Dòng Con Đức Mẹ Bác Ái Thánh Vincent de Paul, sinh ngày 17 tháng 1 năm 1884 tại Revere (Ý) và qua đời vào ngày 23 tháng 2 năm 1964 tại Cagliari (Ý).

- Anna Fulgida Bartolacelli, một giáo dân Hiệp hội Những người làm việc thầm lặng của Thánh giá, sinh ngày 24 tháng 2 năm 1928 tại Rocca Santa Maria (Ý) và mất ngày 27 tháng 7 năm 1993 tại Formigine (Ý).

 

1. Tổng thống Trump sẽ đưa ra quyết định về Iran trong vòng hai tuần

“Iran có tất cả những gì cần thiết để đạt được vũ khí hạt nhân,” Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt cho biết. “Tất cả những gì họ cần là một quyết định từ nhà lãnh đạo tối cao để thực hiện điều đó.”

Tổng thống Trump đã đặt ra thời hạn hai tuần để quyết định liệu Hoa Kỳ có tấn công Iran hay không.

Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt cho biết hôm Thứ Năm, 19 Tháng Sáu, khi đọc tuyên bố của tổng thống với các phóng viên: “Dựa trên thực tế là có khả năng đáng kể các cuộc đàm phán có thể diễn ra hoặc không diễn ra trong tương lai gần, tôi sẽ đưa ra quyết định có nên xúc tiến hay không trong vòng hai tuần tới”.

Leavitt giải thích rằng từ “xúc tiến” mà Tổng thống Trump nói có nghĩa là tấn công Iran.

Leavitt cho biết Tổng thống Trump muốn giải pháp ngoại giao, nhưng tổng thống — sau khi tham khảo ý kiến với Hội đồng An ninh Quốc gia — đang cân nhắc can thiệp quân sự của Hoa Kỳ để ngăn Iran có được vũ khí hạt nhân, theo báo cáo gần đây của POLITICO. Hoa Kỳ là quốc gia duy nhất có năng lực quân sự để phá hủy chương trình hạt nhân của Iran.

“Iran có tất cả những gì cần thiết để đạt được vũ khí hạt nhân,” Leavitt nói. “Tất cả những gì họ cần là một quyết định từ nhà lãnh đạo tối cao để làm điều đó, và sẽ mất một vài tuần để hoàn thành việc sản xuất vũ khí đó, điều này tất nhiên sẽ gây ra mối đe dọa sống còn không chỉ đối với Israel, mà còn đối với Hoa Kỳ và toàn thế giới.”

Những bình luận này được đưa ra sau một tuần căng thẳng gia tăng trong cuộc xung đột kéo dài hàng thập niên giữa Israel và Iran. Khi Iran và Israel ném hỏa tiễn vào nhau, Tổng thống Trump đã rời khỏi hội nghị G7 sớm và đã triệu tập nhiều cuộc họp tại Phòng Tình hình.

Cuộc xung đột đã chia rẽ liên minh của Tổng thống Trump, gây ra rạn nứt giữa phe theo chủ nghĩa cô lập và phe diều hâu từ lâu đã tìm cách làm tê liệt Iran. Leavitt cho biết Tổng thống Trump từ lâu vẫn duy trì lập trường rằng Hoa Kỳ nên can thiệp để ngăn Iran có được vũ khí hạt nhân và trích dẫn bình luận của ông về vấn đề này từ hơn một thập niên trước.

“Tổng thống đã nói rõ rằng ông luôn muốn theo đuổi ngoại giao, nhưng hãy tin tôi, tổng thống không ngại sử dụng sức mạnh khi cần thiết,” Leavitt nói. “Và Iran và toàn thế giới nên biết rằng quân đội Hoa Kỳ là lực lượng chiến đấu mạnh nhất và nguy hiểm nhất trên thế giới, và chúng tôi có những khả năng mà không quốc gia nào khác trên hành tinh này sở hữu.”

Leavitt từ chối trả lời liệu tổng thống có muốn thay đổi chế độ ở Iran hay không, đây là mục tiêu của những người theo đường lối cứng rắn như Thượng nghị sĩ Lindsey Graham và là ranh giới đỏ đối với những người theo chủ nghĩa cô lập MAGA.

Câu hỏi đang được đặt ra là liệu Tổng thống Trump có điều động máy bay ném bom tàng hình B-2 của Hoa Kỳ, được trang bị bom phá hầm trú ẩn kiên cố, để nhắm vào cơ sở hạt nhân Fordow của Iran hay không. Cơ sở này, được xây dựng dưới một ngọn núi cách Tehran khoảng 161 km, không chịu bất kỳ thiệt hại nào trong các cuộc không kích của Israel trên khắp đất nước, các nhà quan sát cho biết.

Máy bay B-2 mang theo bom GBU-57/B nặng 13.600 kg, còn được gọi là Máy bay xuyên phá vũ khí hạng nặng, được coi là lựa chọn khả thi duy nhất để tấn công địa điểm này.

Lập luận của Israel là Hoa Kỳ phải giúp Israel phá hủy các cơ sở hạt nhân như Fordow của Iran, hoặc là lật đổ chế độ hiện nay. Nếu không một khi Iran hồi phục lại được, khả năng rất cao là Ayatollah Ali Khamenei sẽ không ngần ngại tấn công Israel bằng những thứ ông ta đã có được từ các cơ sở hạt nhân này.

[Politico: Trump to make a decision on Iran within two weeks]

2. Iran ra lệnh cho các quan chức từ bỏ các thiết bị kết nối

Bộ chỉ huy mạng của Iran đã ra lệnh cho các quan chức cao cấp và nhóm an ninh tránh xa các thiết bị công nghệ thông tin được kết nối với mạng viễn thông vì lo ngại các phương pháp tấn công kỹ thuật số từ Israel.

Tin tức này được hãng thông tấn Fars, một hãng thông tấn trực thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran, đưa tin.

Israel và Iran đã đụng độ quân sự kể từ khi Israel phát động Chiến dịch “Rising Lion” hay “Sư Tử Trỗi Dậy” vào thứ sáu tuần trước, nhắm vào năng lực hạt nhân của Tehran. Các vụ nổ đã được báo cáo vào thứ ba tại Tel Aviv và Giêrusalem, khi phương tiện truyền thông nhà nước Iran tuyên bố một làn sóng hỏa tiễn mới đã được phóng về phía Israel.

Lukasz Olejnik, nghiên cứu viên cao cấp thỉnh giảng của Khoa Nghiên cứu Chiến tranh tại King's College Luân Đôn, cho biết quyết định của Iran tránh sử dụng bộ kết nối cho thấy “mối quan ngại sâu sắc” rằng các thiết bị thông thường có thể bị hack và can thiệp. “Điều này cho thấy Tehran lo sợ đối phương có thể sử dụng các thiết bị kết nối để theo dõi, chặn hoặc thậm chí tấn công vào các quan chức chủ chốt”, ông nói.

Israel đã sử dụng các thiết bị kết nối để giết người trong quá khứ. Tháng 9 năm ngoái, họ đã sử dụng máy nhắn tin nổ để tấn công các mục tiêu của Hezbollah, làm bị thương gần 3.000 người — một cuộc tấn công tinh vi và được dàn dựng cẩn thận trong đó các cơ quan an ninh Israel tấn công nhóm khủng bố có trụ sở tại Li Băng bằng cách đồng thời kích hoạt một lượng nhỏ thuốc nổ được giấu trong hàng ngàn thiết bị cầm tay đã được sửa đổi phân phối cho các điệp viên Hezbollah.

“Israel chắc chắn là một siêu cường mạng”, Matt Pearl, cựu giám đốc công nghệ mới nổi tại Hội đồng An ninh Quốc gia trong chính quyền Tổng thống Biden, cho biết. “Theo nhiều cách, tôi sẽ xếp Israel vào loại Hoa Kỳ hoặc, mặc dù nhỏ hơn, chỉ xét về năng lực tổng thể của nước này”.

Cả Iran và Israel đều là những thế lực an ninh mạng hùng mạnh. Các chuyên gia cho biết các hoạt động gián điệp và phá hoại mạng thường diễn ra trong bối cảnh xung đột quân sự trực tiếp.

Tel Aviv có một nhóm nhân tài mạng lành nghề và mối quan hệ chặt chẽ giữa chính phủ và khu vực tư nhân. Thành phố này cũng được coi là có năng lực mạng mạnh hơn và công nghệ tiên tiến, cho phép thực hiện các cuộc tấn công kỹ thuật số tinh vi hơn.

Trong khi Iran được coi là một thế lực đối thủ lớn của các nước phương Tây — cùng với Trung Quốc, Bắc Hàn và Nga — thì các hoạt động mạng của nước này chủ yếu tập trung vào hoạt động do thám hơn là phá hoại.

Chương trình hạt nhân của Iran cũng là mục tiêu của một trong những hoạt động tấn công mạng khét tiếng nhất trong lịch sử: Hoa Kỳ và Israel được cho là đứng sau cuộc tấn công bằng nhu liệu độc hại Stuxnet gây thiệt hại đáng kể cho nỗ lực hạt nhân của nước này vào năm 2010.

[Politico: Iran orders officials to ditch connected devices]

3. Mối đe dọa Iran gây ra cuộc chạy đua bảo vệ người Mỹ ở nước ngoài

Hoa Kỳ đang tăng cường nỗ lực bảo vệ người Mỹ trên toàn thế giới khi Tổng thống Trump cân nhắc can thiệp vào cuộc xung đột giữa Israel và Iran.

Các hành động này diễn ra trong bối cảnh nhà lãnh đạo Hồi giáo Iran cảnh báo về “thiệt hại không thể khắc phục” nếu Washington tham gia vào cuộc không kích ngày càng leo thang nhằm phá hủy tham vọng hạt nhân của Iran.

Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Israel đã bắt đầu di tản những người Mỹ muốn rời khỏi đất nước, trong khi các nhà ngoại giao Hoa Kỳ ở Trung Đông và những nơi khác đã tăng cường các giao thức an ninh. Ngũ Giác Đài cũng đã gửi tàu chiến, chiến đấu cơ và các tài sản quân sự khác để bảo vệ quân đội Hoa Kỳ trong khu vực.

Dana Stroul, cựu quan chức Ngũ Giác Đài cao cấp trong chính quyền Tổng thống Biden, cho biết: “Mọi thứ bạn đang thấy là tín hiệu cho thấy chính quyền Tổng thống Trump đang nghiêm chỉnh xem xét mối đe dọa này như thế nào”. “Đó là dấu hiệu cho thấy họ nghĩ rằng điều này có thể trở nên rủi ro và nghiêm trọng hơn trong những ngày và tuần tới”.

Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Khamenei hôm thứ Tư đã cảnh báo Hoa Kỳ không nên can thiệp vào cuộc xung đột mới nhất, bắt đầu vào tuần trước khi Israel tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran và giết chết một số quan chức cao cấp có liên quan đến quân đội của nước này. Khamenei cũng nói rằng Iran sẽ không bao giờ đầu hàng — một phản ứng rõ ràng đối với yêu cầu “ĐẦU HÀNG VÔ ĐIỀU KIỆN!” trên mạng xã hội của Tổng thống Trump.

Khamenei cho biết: “Bất kỳ sự can thiệp quân sự nào của Hoa Kỳ chắc chắn sẽ đi kèm với thiệt hại không thể khắc phục được”. Theo các bản tin truyền thông trong khu vực, Khamenei cũng nói rằng “Những kẻ dám yêu cầu ta đầu hàng vô điều kiện là những kẻ chán sống.”

Bất chấp các cuộc đàm phán hạt nhân đã được lên kế hoạch giữa Hoa Kỳ và Iran vào cuối tuần trước, Israel đã thực hiện các cuộc tấn công vì các quan chức nghi ngờ rằng sẽ không đạt được thỏa thuận. Bây giờ, Tổng thống Trump đang cân nhắc xem có nên cung cấp cho Israel những quả bom mà họ cần để phá hủy các cơ sở hạt nhân của Iran nằm sâu dưới lòng đất hay không.

Khi được các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc hỏi vào thứ Tư về việc Khamenei từ chối từ bỏ, Tổng thống Trump dường như không hề nao núng, trả lời bằng câu “chúc may mắn”.

Vào chiều thứ Tư, Tổng thống Trump từ chối trả lời các phóng viên rằng liệu ông đã đưa ra quyết định cuối cùng về việc tham chiến hay chưa - khiến người Mỹ ở Trung Đông tiếp tục lo lắng về khả năng Iran trả đũa.

Khi khả năng Israel tấn công Iran tăng lên, một số đại sứ quán Hoa Kỳ trong khu vực đã rút nhân viên. Các giao thức an ninh cũng trở nên nghiêm ngặt bất thường tại các cơ sở ngoại giao này, với việc phải kiểm đếm nhân viên hàng ngày, một viên chức Hoa Kỳ trong khu vực cho biết. Người này, giống như những người khác được đề cập trong câu chuyện này, được cấp quyền ẩn danh vì họ không được phép công khai nói về vấn đề này.

[Politico: Trump’s Iran threats set off scramble to protect Americans abroad]

4. Á Căn Đình cho biết đã phát hiện ra mạng lưới gián điệp Nga có liên quan đến nhóm của trùm Wagner Yevgeny Prigozhin

Hôm Thứ Năm, 19 Tháng Sáu, Phát ngôn nhân của tổng thống Á Căn Đình Manuel Adorni, trích dẫn nguồn tin tình báo trong nước, cho biết Á Căn Đình đã phát hiện ra một hoạt động tình báo của Nga nhằm phát tán thông tin sai lệch có lợi cho Điện Cẩm Linh và gây ảnh hưởng đến dư luận.

Theo các nhà chức trách, mạng lưới La Compania, được cho là có liên quan đến chính phủ Nga và Dự án Lakhta của Điện Cẩm Linh, do hai công dân Nga là Lev Konstantinovich Andriashvili và vợ là Irina Yakovenko, cả hai đều là cư dân Á Căn Đình, cầm đầu.

Bộ Tài chính Hoa Kỳ trước đây đã cáo buộc Dự án Lakhta, được cho là trước đây do cố tài phiệt người Nga Yevgeny Prigozhin giám sát, can thiệp vào cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ và Âu Châu.

Prigozhin chỉ huy nhóm lính đánh thuê Wagner của Nga được điều động trong một số trận chiến đẫm máu nhất ở Ukraine, như cuộc bao vây Bakhmut. Nhà tài phiệt này đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn máy bay trong những tình huống đáng ngờ vào tháng 8 năm 2023, khoảng hai tháng sau khi lãnh đạo một cuộc nổi loạn vũ trang ngắn ngủi chống lại Điện Cẩm Linh.

Andriashvili và Yakovenko bị cáo buộc nhận hỗ trợ tài chính để tuyển dụng cộng tác viên địa phương và điều hành các hoạt động gây ảnh hưởng nhằm thúc đẩy lợi ích địa chính trị của Mạc Tư Khoa.

Mục tiêu của họ là “thành lập một nhóm trung thành với lợi ích của Nga” để phát triển các chiến dịch thông tin sai lệch nhắm vào nhà nước Á Căn Đình, Adorni cho biết tại một cuộc họp báo.

Phát ngôn nhân nói thêm rằng hoạt động bị cáo buộc bao gồm sản xuất nội dung truyền thông xã hội, gây ảnh hưởng đến các tổ chức phi chính phủ và các nhóm xã hội dân sự, tổ chức các nhóm tập trung với công dân Á Căn Đình và thu thập thông tin tình báo chính trị.

“Á Căn Đình sẽ không chịu sự ảnh hưởng của bất kỳ thế lực nước ngoài nào”, Adorni cho biết, lưu ý rằng mặc dù một số phát hiện đã được giải mật, nhưng phần lớn cuộc điều tra vẫn là bí mật nhà nước.

Kể từ khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022, đã có sự gia tăng đáng kể làn sóng di cư của người Nga sang Á Căn Đình, một số quan chức lo ngại rằng điều này có thể liên quan đến các hoạt động tình báo bí mật.

Các nhà chức trách cho biết các hoạt động gián điệp này thường được tạo điều kiện thuận lợi thông qua một thỏa thuận song phương năm 2009 giữa Á Căn Đình và Nga cho phép đi lại miễn thị thực, một thỏa thuận vẫn có hiệu lực bất chấp những lo ngại ngày càng gia tăng về an ninh.

Để ứng phó với mối đe dọa, Adorni đã công bố việc thành lập một Cục Điều tra Liên bang, gọi tắt là DFI mới trong Cảnh sát Liên bang Á Căn Đình, một phần được mô phỏng theo FBI của Hoa Kỳ. Cơ quan này sẽ tập trung vào việc chống lại tội phạm có tổ chức, khủng bố và gián điệp nước ngoài, với các điều tra viên được đào tạo về các kỹ thuật tiên tiến và được hỗ trợ bởi các chuyên gia về luật, tâm lý học và khoa học máy tính.

[Kyiv Independent: Argentina says it uncovered Russian spy network linked to late Prigozhin's group]

5. Ukraine, Nga thực hiện một cuộc trao đổi tù binh chiến tranh khác theo thỏa thuận Istanbul

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tuyên bố vào ngày 19 tháng 6 rằng Ukraine đã đưa một nhóm binh lính được Nga thả về nước, đánh dấu một trong những cuộc trao đổi gần đây với Mạc Tư Khoa.

“Đây là những chiến binh của Quân đội, Vệ binh quốc gia và Cục biên phòng nhà nước. Hầu hết trong số họ đã bị bắt giữ kể từ năm 2022”, Tổng thống Zelenskiy nói, nhưng không tiết lộ số lượng của họ.

Cuộc trao đổi này diễn ra sau bốn cuộc trao đổi tương tự được thực hiện vào tuần trước theo các thỏa thuận giữa Ukraine và Nga đạt được tại các cuộc đàm phán hòa bình ở Istanbul vào ngày 2 tháng 6.

Trụ sở điều phối điều trị tù binh chiến tranh của Ukraine cho biết, giống như các trường hợp gần đây khác, đợt trao đổi tù binh chiến tranh mới nhất tập trung vào các tù binh chiến tranh, bị bệnh nặng và bị thương.

“Chúng tôi đang nỗ lực đưa người dân của mình trở về. Tôi cảm ơn tất cả những người đã giúp thực hiện những cuộc trao đổi này. Mục tiêu của chúng tôi là giải thoát cho từng người trong số họ”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Bộ Quốc phòng Nga cũng thông báo về cuộc trao đổi tù binh với phía Ukraine, nhưng không nêu rõ số lượng binh lính tham gia.

“Mỗi người bảo vệ được thả ra hôm nay đều có chẩn đoán y khoa nghiêm trọng và mắc bệnh tật do chấn thương và tình trạng bị giam cầm”, Trụ sở điều phối cho biết.

Một phần đáng kể những người bị bắt được thả đã bảo vệ Mariupol trong cuộc bao vây của Nga vào năm 2022, trong khi những người khác chiến đấu ở những nơi khác tại các tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson, Kharkiv, Sumy, Chernihiv, Zaporizhzhia và Kyiv. Tất cả họ đều là binh nhì hoặc hạ sĩ quan.

Thanh tra viên Dmytro Lubinets cho biết người lớn tuổi nhất trong số những người được thả là 63 tuổi, và nói thêm rằng một người khác, một quân nhân 45 tuổi, được thả vào đúng ngày sinh nhật của mình.

Thỏa thuận Istanbul đã đạt được trong vòng đàm phán trực tiếp thứ hai giữa phái đoàn Ukraine và Nga tại Istanbul vào đầu tháng.

Mặc dù không đạt được đột phá chính trị nào, cả hai bên đã đồng ý trao đổi tù nhân theo từng giai đoạn và hồi hương thi thể của những người lính đã hy sinh. Theo thỏa thuận đó, Nga cam kết trao trả thi thể của tới 6.000 quân nhân và công dân Ukraine.

Mạc Tư Khoa đã trao 6.057 thi thể cho Ukraine theo nhiều giai đoạn trong vài ngày qua. Kyiv sau đó cho biết những thi thể này cũng bao gồm cả những người lính Nga đã hy sinh, mặc dù không rõ liệu điều này là cố ý hay vô tình.

Các thỏa thuận ngày 2 tháng 6 được đưa ra sau cuộc trao đổi tù binh chiến tranh lớn nhất từ trước đến nay vào cuối tháng 5, khi 1.000 tù nhân được trao đổi ở mỗi bên.

Ukraine đã nhiều lần kêu gọi trao đổi tù nhân theo hình thức tất cả đổi tất cả, nhưng Nga vẫn tiếp tục từ chối lời đề nghị.

[Kyiv Independent: Ukraine, Russia carry out another POW exchange under Istanbul deal]

6. Đại sứ Nga tại Anh cho biết Ukraine phải chấp nhận yêu cầu của Mạc Tư Khoa hoặc ‘đầu hàng’

Đại sứ Nga tại Vương quốc Anh, Andrei Kelin, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với CNN rằng Ukraine phải chấp nhận các điều khoản của Mạc Tư Khoa để chấm dứt chiến tranh hoặc phải đối mặt với những bước tiến quân sự tiếp theo và cuối cùng là “đầu hàng”.

Phát biểu với người dẫn chương trình Christiane Amanpour của CNN, Kelin cho biết Nga vẫn tiếp tục tấn công và không thấy cần phải dừng các hành động thù địch, đồng thời công khai thừa nhận sự coi thường của Mạc Tư Khoa đối với các nỗ lực ngừng bắn do Hoa Kỳ hậu thuẫn.

Những bình luận này được đưa ra khi Nga tiếp tục bác bỏ đề xuất ngừng bắn của Hoa Kỳ được Kyiv hậu thuẫn và chỉ tăng cường cả các hoạt động trên bộ và trên không nhằm vào các thành phố của Ukraine.

“Chúng tôi hiện đang ở thế tấn công và Ukraine đang rút lui,” Kelin nói. “Vào tháng 5, chúng tôi đã chiếm được khoảng 600 kilômét vuông, hay 230 dặm vuông, lãnh thổ Ukraine và chúng tôi tiếp tục giành được nhiều đất hơn.”

Theo nhóm tình báo nguồn mở DeepState, quân đội Nga đã xâm lược khoảng 449 km2, hay 173 dặm vuông, vào tháng 5, con số cao nhất trong tháng trong năm nay, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với tuyên bố của Kelin.

Kelin đưa ra tối hậu thư cho Kyiv: hoặc đồng ý ngừng bắn vĩnh viễn theo các điều kiện của Nga hoặc phải đối mặt với hậu quả tồi tệ hơn.

“Đối với Ukraine, chỉ có một lựa chọn: hoặc là họ sẽ chấp nhận các điều kiện của chúng tôi ngay bây giờ… hoặc chúng tôi sẽ tiếp tục hành động này và Ukraine sẽ phải đầu hàng trong những điều kiện tồi tệ hơn nhiều”, ông nói.

Trong các cuộc đàm phán hòa bình gần đây nhất với Ukraine tại Istanbul vào ngày 2 tháng 6, Nga một lần nữa nhấn mạnh các yêu cầu tối đa lâu nay của mình, bao gồm việc công nhận việc Nga sáp nhập Crimea, cũng như các tỉnh Kherson, Donetsk, Zaporizhzhia và Luhansk — không nơi nào trong số đó nằm hoàn toàn dưới sự kiểm soát của Mạc Tư Khoa.

Điện Cẩm Linh cũng yêu cầu Ukraine phải rút quân hoàn toàn khỏi các khu vực này.

Phát biểu của đại sứ được đưa ra trong bối cảnh có thông tin về việc chuẩn bị cho vòng đàm phán thứ ba với Ukraine sau ngày 22 tháng 6, mặc dù chưa có ngày chính thức nào được xác nhận. Kelin mô tả các cuộc đàm phán là “từng giai đoạn”, trích dẫn các thỏa thuận trước đó về trao đổi tù nhân và các vấn đề nhân đạo.

Kelin cũng nhắc lại những yêu cầu lâu nay của Điện Cẩm Linh về sự trung lập của Ukraine và lệnh cấm gia nhập NATO, gọi liên minh này là “rất đe dọa đối với chúng tôi”.

Đại sứ nhấn mạnh về việc “tái lập các quyền con người bình thường” cho các dân tộc thiểu số ở Ukraine, bao gồm người Nga, người Hung Gia Lợi và người Ba Lan, một tuyên bố mà Kyiv và các quan chức phương Tây đã nhiều lần bác bỏ là cái cớ sai trái cho cuộc xâm lược.

Người dẫn chương trình của CNN đã thách thức Kelin về việc liệu những điều khoản như vậy có phải là sự đầu hàng hay không thay vì đàm phán. Kelin đã phủ nhận sự mô tả này, khẳng định rằng các cuộc đàm phán đang diễn ra và liên quan đến “các thỏa thuận quan trọng”.

Khi được hỏi về khả năng duy trì chiến dịch quân sự của Nga, Kelin tuyên bố Mạc Tư Khoa chỉ chi “5 đến 7%” ngân sách cho cuộc chiến và tuyển mộ tới 60.000 quân tình nguyện hàng tháng, những con số mà các nhà phân tích phương Tây chưa xác minh độc lập.

“Chỉ 5 đến 7%” ngân sách chiếm khoảng 13,5 ngàn tỷ rúp, hay 126 tỷ đô la. Chi tiêu của Nga cho các cơ quan chiến tranh và thực thi pháp luật vượt quá chi tiêu cho giáo dục, chăm sóc sức khỏe, chính sách xã hội và nền kinh tế quốc gia cộng lại.

[Kyiv Independent: Ukraine must accept Moscow's demands or 'surrender,' Russia’s ambassador to UK says]

7. Tổng thống Zelenskiy cho biết tổn thất của Nga là “hoàn toàn công bằng”

Trong bài phát biểu buổi tối ngày 19 tháng 6, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết Ukraine nên tiếp tục gây ra những tổn thất “hoàn toàn chính đáng” cho Nga trước sự xâm lược ngày càng leo thang.

Nhận xét của ông được đưa ra hai ngày sau khi Nga tiến hành một trong những cuộc tấn công chết chóc nhất vào Kyiv, tấn công thủ đô bằng hỏa tiễn đạn đạo và hàng trăm máy bay điều khiển từ xa vào ngày 17 tháng 6 trong cuộc tấn công kéo dài chín giờ khiến 31 người thiệt mạng và 172 người khác bị thương.

“Không hề có ý nghĩa quân sự nào trong cuộc tấn công này; nó hoàn toàn không mang lại lợi ích gì cho Nga về mặt quân sự”, Tổng thống Zelenskiy nói, bác bỏ tuyên bố của Mạc Tư Khoa rằng cuộc tấn công nhằm vào “tổ hợp công nghiệp-quân sự” của Ukraine.

Tổng thống mô tả cuộc tấn công của Nga - nhằm vào các tòa nhà dân cư, ký túc xá sinh viên và một trường mẫu giáo - là “hành động khủng bố có chủ đích”.

Tổng thống Zelenskiy thúc giục các đối tác phương Tây gây áp lực kinh tế lên Nga và cho biết ông đang làm việc về các đề xuất mới cho các lệnh trừng phạt phối hợp. Ông cũng cho biết ông đã họp với Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU để thảo luận về các cuộc tấn công sâu rộng vào Nga.

“Nga phải tiếp tục chịu những tổn thất hoàn toàn chính đáng do hành động xâm lược của mình”, ông nói.

Trong khi Nga tăng cường chiến dịch khủng bố trên không nhằm vào các thành phố của Ukraine, Kyiv đã tăng cường nỗ lực làm suy yếu năng lực quân sự của Nga bằng cách tiến hành các cuộc tấn công thành công vào các phi trường, nhà máy vũ khí và nhà máy lọc dầu.

Cuộc tấn công táo bạo nhất trong số này là Chiến dịch Spiderweb quy mô lớn, một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa được phối hợp vào bốn phi trường quân sự quan trọng của Nga vào ngày 1 tháng 6. Theo SBU, chiến dịch này đã phá hủy 41 chiến đấu cơ của Nga, bao gồm cả máy bay ném bom hạng nặng và máy bay do thám A-50 hiếm có.

Kể từ tháng 3, Ukraine đã nhiều lần đề nghị tuyên bố ngừng bắn vô điều kiện nếu Nga đồng ý với các điều khoản tương tự. Điện Cẩm Linh đã phản đối ở mọi ngã rẽ. Những nỗ lực của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nhằm làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình đã dẫn đến sự leo thang liên tục và nhiều thường dân thiệt mạng hơn.

Với sự ủng hộ của phương Tây đang xói mòn và không có lệnh ngừng bắn nào trong tầm mắt, Ukraine tiếp tục nắm bắt đòn bẩy chống lại Mạc Tư Khoa — bao gồm cả việc phát triển vũ khí tầm xa của riêng mình. Kyiv đã phát triển một số vũ khí có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, chẳng hạn như hỏa tiễn lai máy bay điều khiển từ xa Palianytsia và Peklo (Địa ngục).

Ukraine đã chứng minh được khả năng tấn công các mục tiêu xa biên giới. Một cuộc tấn công ngày 15 tháng 6 được cho là đã tấn công một nhà máy sản xuất máy bay điều khiển từ xa ở Tatarstan của Nga, cách Ukraine khoảng 1.000 km, hay 620 dặm.

Nga cũng tiếp tục chịu tổn thất quân số đáng kinh ngạc ở tiền tuyến. Trước đó vào ngày 19 tháng 6, Đại sứ Nga tại Anh Andrey Kelin đã vô tình thừa nhận rằng Mạc Tư Khoa đang mất quân số nhanh chóng ở Ukraine trong một cuộc phỏng vấn với CNN.

Theo số liệu từ Kyiv, Nga đã có hơn 1 triệu binh lính thiệt mạng, bị thương và mất tích kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện.

[Kyiv Independent: Russian losses 'entirely justified,' Zelensky says]

8. ‘Nếu chúng ta không giúp Ukraine nhiều hơn nữa, chúng ta nên bắt đầu học tiếng Nga’, nhà lãnh đạo ngành ngoại giao Liên Hiệp Âu Châu cho biết

Nếu không cung cấp hỗ trợ quân sự và tài chính mạnh mẽ hơn cho Ukraine, Âu Châu có thể dễ bị tổn thương trước ảnh hưởng ngày càng tăng của Nga, nghĩa là người Âu Châu có thể phải “bắt đầu học tiếng Nga”, Kaja Kallas, phó chủ tịch Ủy ban Âu Châu, và cũng là Đại diện cấp cao của Liên Hiệp Âu Châu về chính sách đối ngoại và an ninh, đưa ra lập trường trên hôm Thứ Năm, 19 Tháng Sáu.

“Chúng tôi biết rằng Nga phản ứng bằng sức mạnh và không gì khác”, Kallas nói. Bà gọi Ukraine là “tuyến phòng thủ đầu tiên của Âu Châu” và nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục trừng phạt Nga và viện trợ nhiều hơn cho Kyiv.

Những bình luận này được đưa ra trong bối cảnh lực lượng Nga đang tăng cường các cuộc tấn công vào các thành phố của Ukraine và Điện Cẩm Linh tiếp tục bác bỏ nỗ lực của Kyiv và các đồng minh phương Tây nhằm đạt được lệnh ngừng bắn vô điều kiện.

“Xin trích dẫn lời người bạn của tôi, Tổng thư ký NATO Mark Rutte: nếu chúng ta không giúp đỡ Ukraine thêm nữa, tất cả chúng ta nên bắt đầu học tiếng Nga,” Kallas nói.

Kallas trích dẫn sự gia tăng mạnh mẽ trong chi tiêu quân sự của Nga, lưu ý rằng Mạc Tư Khoa hiện đang phân bổ nhiều tiền cho quốc phòng hơn cả Liên Hiệp Âu Châu cộng lại, và nhiều hơn cả các chính sách chăm sóc sức khỏe, giáo dục và xã hội của riêng nước này cộng lại.

“Đây là một kế hoạch dài hạn cho một cuộc xâm lược dài hạn”, bà nói.

Trước tình hình này, Kallas đã thúc giục các chính phủ áp dụng mục tiêu mới của NATO là chi 5% GDP cho quốc phòng, đồng thời cảnh báo về các chiến thuật chiến tranh hỗn hợp của Nga, bao gồm các hành vi vi phạm không phận, tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng và các hoạt động phá hoại bí mật trong biên giới Liên Hiệp Âu Châu.

Mục tiêu chi tiêu quốc phòng 5% dự kiến sẽ được chính thức thông qua tại hội nghị thượng đỉnh NATO sắp tới, diễn ra vào ngày 24 và 25 tháng 6 tại The Hague. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nhấn mạnh rằng các đồng minh Âu Châu phải tăng ngân sách quốc phòng của họ.

Trước đó, Kallas cho biết Putin “không đáng tin cậy” để làm trung gian hòa bình trong khi vẫn tiếp tục ném bom các thành phố và dân thường của Ukraine, trong khi Mạc Tư Khoa đề xuất làm trung gian đàm phán giữa Israel và Iran trong bối cảnh căng thẳng ngày càng leo thang.

“Rõ ràng, Putin không phải là người có thể nói về hòa bình khi chúng ta chứng kiến những hành động như thế này,” bà phát biểu trong cuộc họp báo ngày 17 tháng 6, sau khi một cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga vào Kyiv khiến ít nhất 28 người thiệt mạng và hơn 130 người bị thương.

Kallas cũng nhắc lại lời kêu gọi Liên Hiệp Âu Châu tiến hành thắt chặt giá dầu đối với hàng xuất khẩu của Nga, ngay cả khi không có sự hậu thuẫn của Hoa Kỳ. Bà cảnh báo rằng cuộc khủng hoảng Israel-Iran đang diễn ra có thể khiến giá dầu tăng đột biến, thúc đẩy doanh thu chiến tranh của Nga.

Liên Hiệp Âu Châu hiện đang chuẩn bị gói trừng phạt thứ 18 đối với Mạc Tư Khoa, nhắm vào các lĩnh vực năng lượng, quốc phòng và ngân hàng. Vòng trừng phạt thứ 17 có hiệu lực vào tháng 5.

[Politico: 'If we don't help Ukraine further, we should start learning Russian,' EU diplomacy chief says]

9. Chiếc F-35, bị Elon Musk chế giễu, cuối cùng cũng cho thấy khả năng của nó

Vào tháng 11, ngay sau cuộc bầu cử tổng thống, Elon Musk đã nhắm trực tiếp vào F-35 Joint Strike Fighter. Gọi chiếc máy bay trị giá 100 triệu đô la này là “lỗi thời” và “bá nghệ bá tri vị chi bá láp”, Musk lập luận rằng tương lai thuộc về máy bay điều khiển từ xa chứ không phải máy bay phản lực có người lái.

“chiến đấu cơ có người lái đã lỗi thời trong thời đại máy bay điều khiển từ xa và chỉ gây nguy hiểm cho tính mạng của phi công”, ông nói.

Nhưng vào tháng 6 năm 2025, chính những chiếc máy bay phản lực đó đã chứng minh Musk đã sai.

Trong cuộc tấn công liên tục của Israel chống lại Iran, chiến đấu cơ F-35I Adir—biến thể máy bay tàng hình do Mỹ sản xuất của Israel—đã thực hiện hàng chục cuộc tấn công tầm xa vào các hệ thống phòng không kiên cố, các địa điểm hỏa tiễn và các cơ sở hạt nhân. Các quan chức Israel cho biết máy bay đã bay sâu vào lãnh thổ Iran, gặp ít sự kháng cự và trở về mà không có một tổn thất nào được ghi nhận.

Kết quả là ngay lập tức và rõ ràng. Theo Không quân Israel, F-35 của họ đã vô hiệu hóa các tài sản phòng không quan trọng và mang lại cho phi công Israel ưu thế trên không trên phần lớn không phận Iran—một kỳ tích mà các hệ thống điều khiển từ xa vẫn chưa thể sao chép được.

'Chúng ta cần cả hai'

Trong cuộc phỏng vấn với Newsweek, các chuyên gia quốc phòng cho biết khẳng định của Musk không đúng - các cuộc không kích của Israel vào Iran nêu bật lý do tại sao máy bay tàng hình có người lái vẫn cần thiết, ngay cả khi máy bay điều khiển từ xa đang định hình lại chiến tranh hiện đại.

Trung tướng đã nghỉ hưu David Deptula, người từng giữ chức phó tham mưu trưởng phụ trách tình báo, giám sát và trinh sát tại trụ sở Không quân Hoa Kỳ và hiện là hiệu trưởng Viện nghiên cứu hàng không vũ trụ Mitchell, cho biết: “Máy bay tàng hình có người lái là cách tiết kiệm chi phí nhất để đạt được kết quả trước những đối phương được bảo vệ nghiêm ngặt”.

Deptula mô tả các cuộc đột kích thâm nhập sâu của Israel—một số cuộc kéo dài gần 1.000 dặm—như một bản thiết kế cho các chiến dịch không quân hiện đại. “Những hoạt động này chứng kiến các máy bay F-35 của Israel né tránh và phá hủy hệ thống phòng không do Nga cung cấp của Iran, rồi tiếp tục tấn công các mục tiêu quan trọng khác. Điều đó không hề dễ dàng và không thể thực hiện được bằng máy bay điều khiển từ xa ngày nay”, ông nói.

Justin Bronk, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Quân chủng Thống nhất Hoàng gia, gọi tắt là RUSI, cũng đồng tình với quan điểm đó.

Bronk nói với Newsweek rằng “Những người cho rằng chỉ riêng hệ thống điều khiển từ xa có thể thay thế những gì chiến đấu cơ làm về cơ bản là không hiểu điều gì khiến chúng trở thành một công cụ quân sự linh hoạt và có khả năng quyết định như vậy”. Ông nói thêm rằng các hệ thống điều khiển từ xa, mặc dù hữu ích cho các cuộc tấn công giám sát và bão hòa, vẫn thiếu khả năng phục hồi và khả năng thích ứng để thực hiện các cuộc tấn công phức tạp, nhiều lớp trong không phận có tranh chấp.

“Một chuyện là mô phỏng máy bay điều khiển từ xa chiến đấu trong môi trường sạch sẽ, thử nghiệm”, ông nói. “Một chuyện khác là tin tưởng chúng trong sự hỗn loạn điện từ của chiến đấu hiện đại, nơi gây nhiễu, đánh lừa và không phận dày đặc đòi hỏi sự linh hoạt”.

Yếu tố con người

Các cuộc tấn công của Israel bao gồm cả bom dẫn đường chính xác thả xuống các mục tiêu kiên cố như các địa điểm làm giàu hạt nhân Natanz và Fordow. Các nhà phân tích quốc phòng nhanh chóng nhận thấy tầm quan trọng của việc sử dụng máy bay thế hệ thứ năm trong các nhiệm vụ như vậy.

Guy Snodgrass, cựu phi công chiến đấu của Hải quân và chiến lược gia Ngũ Giác Đài, cho biết: “Có sự khác biệt đáng kể giữa các hoạt động quân sự hiện nay và những gì có thể xảy ra trong 10 hoặc 15 năm nữa”.

“Trong thế giới ngày nay, máy bay tàng hình có người lái như F-35 của Lockheed là những công cụ hàng đầu. Bộ cảm biến được kết nối mạng, nhận thức chiến trường thời gian thực và phi công được đào tạo khiến chúng trở nên vô song cho các nhiệm vụ như thế này.”

Đó chính xác là những gì F-35 của Israel mang đến chiến trường Iran. Được cải tiến với hệ thống nhiên liệu tầm xa và được trang bị đạn dược dẫn đường chính xác, máy bay đã tiếp cận mục tiêu cách xa gần 1.000 dặm. Các quan chức Israel cho biết các nhiệm vụ được thực hiện mà không cần tiếp nhiên liệu trên không và với khả năng phát hiện radar tối thiểu—một kết quả không thể có nếu không có khả năng tàng hình và khả năng thích ứng do phi công chỉ huy.

“Bằng chứng đã có để mọi người thấy,” Deptula, vị tướng đã nghỉ hưu, cho biết. “Không có máy bay điều khiển từ xa nào hiện nay—hoặc trong tương lai gần—có thể làm được những gì chúng ta đang chứng kiến máy bay F-35 của Không quân Israel thực hiện hàng ngày. Máy bay điều khiển từ xa là công cụ tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiến hành chiến tranh trên không—chúng không thay đổi các yếu tố cơ bản của chiến tranh trên không.”

Cuộc cách mạng máy bay điều khiển từ xa

Tuy nhiên, Deptula nhanh chóng lưu ý rằng cuộc cách mạng máy bay điều khiển từ xa là rất thực tế—chỉ là nó không bao trùm tất cả. Deptula cho biết lực lượng Israel đã sử dụng máy bay điều khiển từ xa nhỏ gây sát thương để hỗ trợ các gói tấn công của họ, đặc biệt là trong việc ngăn chặn hệ thống phòng không của Iran. “Đây là một ví dụ tuyệt vời về đường lối dựa trên hiệu ứng”, ông nói. “Bạn phải kết hợp công cụ với nhiệm vụ”.

Một trong những ví dụ rõ ràng nhất về cách chiến tranh hiện đại đang phát triển diễn ra chỉ vài tuần trước khi chiến dịch không quân của Israel bắt đầu. Ở Đông Âu, Ukraine đã phát động “Chiến dịch Spiderweb”, chiến dịch tham vọng nhất của họ trong cuộc chiến chống lại Nga—một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn sâu vào lãnh thổ Nga, gây thiệt hại cho cơ sở hạ tầng quân sự cách tiền tuyến hàng trăm dặm.

Cuộc tấn công đã chứng minh một cách hiệu quả để tấn công mà không gây nguy hiểm cho các tài sản đắt tiền như chiến đấu cơ. Snodgrass nhìn thấy một tương lai mà trí tuệ nhân tạo và các hệ thống điều khiển từ xa đóng vai trò lớn hơn—nhưng chưa phải bây giờ. “Một ngày nào đó, máy bay điều khiển từ xa sẽ thống trị bầu trời”, ông nói. “Nhưng các hệ thống hiện tại như F-35 đại diện cho đỉnh cao của những gì đang được cung cấp ngày nay và trong tương lai gần”.

Bronk đồng ý. Ông cho biết, “Máy bay điều khiển từ xa một chiều tập trung hữu ích cho việc phá hoại và đàn áp”, “nhưng chúng không thay thế được máy bay tấn công chính xác—đặc biệt là khi phải đối mặt với các hệ thống hỏa tiễn hiện đại và phòng thủ điện tử”.

Trong một tuyên bố gửi tới Newsweek, phát ngôn nhân của tập đoàn quốc phòng khổng lồ Lockheed Martin, đơn vị sản xuất F-35, gọi máy bay này là “đã được chứng minh là có khả năng chiến đấu”.

Phát ngôn nhân cho biết: “Khả năng kết hợp thông tin tình báo và công nghệ trên chiến trường và chia sẻ ngay lập tức trên mọi miền - đất liền, biển, không khí, vũ trụ, mạng - mang lại cho nó lợi thế vượt trội về khả năng so với các giải pháp thay thế”.

Các chuyên gia đồng ý rằng liệu lợi thế đó có kéo dài thêm một thập niên nữa hay không có thể phụ thuộc vào tốc độ phát triển của AI. Tuy nhiên, hiện tại, họ cho biết bầu trời Iran phản bác rõ ràng ý tưởng rằng máy bay phản lực có người lái đã là “di tích của quá khứ”, như Musk đã tuyên bố

[Newsweek: The F-35, Mocked by Elon Musk, Finally Shows What It Can Do]

10. Iran bắt đầu bắn hỏa tiễn hạng nặng hơn vào Israel

Theo truyền thông Iran, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, gọi tắt là IRGC đã sử dụng hỏa tiễn tầm xa hai tầng Sejjil trong một loạt cuộc tấn công bằng hỏa tiễn gần đây nhằm vào Israel.

Việc sử dụng hỏa tiễn nặng hơn đánh dấu sự leo thang hơn nữa trong cuộc xung đột. Iran đã bắn hàng loạt hỏa tiễn vào Israel, hàng chục hỏa tiễn trong số đó đã xuyên thủng hệ thống phòng thủ nhiều lớp của Israel, gây thiệt hại cho cơ sở hạ tầng và thương vong cho dân thường.

Các cuộc tấn công, nhằm trả đũa các cuộc không kích của Israel vào cơ sở quân sự và chương trình hạt nhân của Iran, đã khiến Israel và Hoa Kỳ lo ngại, với việc Tổng thống Trump đưa ra khả năng hành động quân sự trực tiếp chống lại Iran.

Khói bốc lên từ một tòa nhà của khu phức hợp bệnh viện Soroka sau khi bị trúng hỏa tiễn bắn từ Iran ở Be'er Sheva, Israel, thứ năm, ngày 19 tháng 6 năm 2025. Leo Correa/Ảnh AP

“Làn sóng thứ mười hai của Chiến dịch True Promise III bắt đầu bằng việc bắn các hỏa tiễn Sejjil hai tầng, tầm xa, siêu nặng”, IRGC cho biết trong tuyên bố được Hãng thông tấn bán chính thức Tasnim đưa tin.

Theo nhóm nghiên cứu Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, gọi tắt là CSIS, hỏa tiễn đạn đạo tầm trung nhiên liệu rắn do trong nước phát triển có thể mang tải trọng khoảng 700 kg trong phạm vi 2.000 km. Iran cũng cho biết họ đã bắn hỏa tiễn siêu thanh Fattah-1, có thể di chuyển với tốc độ gấp hơn năm lần tốc độ âm thanh và có thể cơ động giữa chừng khi đang bay.

Bất chấp thông báo của Iran về việc sử dụng hỏa tiễn nặng hơn, số lượng cảnh báo về hỏa tiễn ở Israel đã giảm so với mức đỉnh điểm vào ngày 15 tháng 6, theo dữ liệu từ Rocketalert.live.

[Newsweek: Iran Starts Firing Heavier Missiles in Israel Attacks]

 

1. Israel đưa ra lời đe dọa trực tiếp mạnh mẽ nhất tới Lãnh tụ tối cao Iran

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz cho biết Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei “không thể tiếp tục tồn tại”. Đó là mối đe dọa trực tiếp mạnh mẽ nhất của Israel nhắm vào Ayatollah Ali Khamenei từ trước đến nay.

Theo hãng thông tấn The Associated Press, Katz cho biết: “Một nhà độc tài như Khamenei, nhà lãnh đạo một quốc gia như Iran và coi việc phá hủy Israel là sứ mệnh của mình, không thể tiếp tục tồn tại”.

“Lực Lượng Phòng Vệ Israel đã được chỉ thị và biết rằng để đạt được mọi mục tiêu, người đàn ông này hoàn toàn không nên tiếp tục tồn tại.”

Nhận xét của Katz được đưa ra sau các cuộc không kích của Iran vào Israel, tấn công vào các khu dân cư và một bệnh viện.

Iran cho biết họ đang nhắm vào các tòa nhà tình báo và liên lạc của Lực Lượng Phòng Vệ Israel ở gần đó.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã chấp thuận kế hoạch tấn công Iran và tham gia chiến dịch kéo dài nhiều ngày của Israel.

Nhưng Tổng thống Trump đang giữ lại lệnh cuối cùng để xem liệu Tehran có sẵn sàng từ bỏ chương trình hạt nhân và tránh khỏi số phận như vậy hay không.

Israel đã tấn công các địa điểm quân sự và hạt nhân của Iran kể từ thứ sáu, ngày 13 tháng 6, trong Chiến dịch “Rising Lion” hay “Sư Tử Trỗi Dậy”.

Họ cho biết họ phải hành động để ngăn chặn tham vọng hạt nhân của Iran. Israel cáo buộc Iran tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân và nuôi dưỡng ý định diệt chủng đối với nước này.

Nhưng Iran, quốc gia đã trả đũa Israel bằng hàng loạt cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa, lại nói rằng chương trình hạt nhân của họ là vì mục đích năng lượng dân sự.

[Newsweek: Israel Issues Strongest Direct Threat to Iran's Supreme Leader]

2. Iran đe dọa đóng eo biển Hormuz: Điều gì sẽ xảy ra?

Iran đã cảnh báo rằng họ có thể đóng eo biển Hormuz, một trong những điểm nghẽn vận chuyển dầu mỏ quan trọng nhất thế giới, để trả đũa việc Hoa Kỳ tham gia vào cuộc xung đột với Israel.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi, được hãng thông tấn bán chính thức Mehr trích dẫn phát biểu hôm Thứ Sáu, 20 Tháng Sáu, rằng: “Nếu Hoa Kỳ chính thức và có hành động tham chiến để ủng hộ những người theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái, thì đó là quyền hợp pháp của Iran nhằm gây áp lực buộc Hoa Kỳ và các nước phương Tây phá vỡ hoạt động vận chuyển dầu mỏ dễ dàng của họ”.

“Iran có nhiều lựa chọn để đáp trả đối phương của mình,” Behnam Saeedi, một thành viên của đoàn chủ tịch Ủy ban An ninh Quốc gia của quốc hội được trích dẫn phát biểu. “Đóng eo biển Hormuz là một trong những lựa chọn tiềm năng.”

Các quan chức đưa ra phát biểu này trong bối cảnh căng thẳng gia tăng khi Tổng thống Trump được cho là đang tiến gần hơn đến việc ra lệnh tấn công quân sự vào các cơ sở hạt nhân của Iran.

Eo biển Hormuz là một tuyến đường thủy hẹp nối Vịnh Ba Tư với Vịnh Oman và Biển Ả Rập. Tại điểm hẹp nhất, eo biển rộng khoảng 21 dặm, với hai tuyến đường vận chuyển rộng hai dặm theo mỗi hướng.

Eo biển này giải quyết khoảng 26 phần trăm lượng dầu mỏ thương mại toàn cầu, khiến nó trở thành một trong những tuyến hàng hải quan trọng nhất về mặt chiến lược trên thế giới.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế lưu ý rằng bất kỳ sự gián đoạn nào đối với dòng chảy qua eo biển này cũng sẽ gây ra hậu quả đáng kể cho thị trường dầu mỏ thế giới.

Iran từ lâu đã khẳng định rằng họ có thể đóng eo biển Hormuz. Trong khi eo biển không thể bị “đóng” theo nghĩa truyền thống như khi người ta đóng một con đường không cho xe cộ qua lại - Iran có thể cố gắng làm cho tuyến đường thủy này trở nên quá nguy hiểm đối với hoạt động thương mại, làm gián đoạn hiệu quả hoạt động vận chuyển toàn cầu.

Trong Chiến tranh Iran-Iraq vào những năm 1980, Iran đã tấn công vào các tàu chở dầu và các cơ sở bốc xếp dầu bằng thủy lôi và hỏa tiễn, bao gồm cả hỏa tiễn hành trình Silkworm do Trung Quốc sản xuất, và sử dụng tàu cao tốc để quấy rối tàu chở dầu. Những hành động này không chặn hoàn toàn eo biển nhưng gây ra sự gia tăng mạnh về phí bảo hiểm vận chuyển và làm chậm trễ giao thông hàng hải.

Theo báo cáo năm 2012 của Cơ quan Nghiên cứu Quốc hội Hoa Kỳ, gọi tắt là CRS, Iran có thể cố gắng cản trở eo biển này theo từng giai đoạn.

“Iran có thể bắt đầu bằng một lựa chọn ít bạo lực hơn và dần dần tiến tới các lựa chọn bạo lực hơn, hoặc thực hiện kết hợp các lựa chọn cực kỳ bạo lực ngay từ đầu”, báo cáo cho biết.

Các biện pháp khả thi được trích dẫn trong báo cáo bao gồm:

Tuyên bố eo biển đóng cửa đối với tàu thuyền mà không nêu rõ hậu quả có thể xảy ra đối với các tàu thuyền cố gắng đi qua vùng biển đó

Tuyên bố rõ ràng hơn rằng các tàu thuyền đi qua eo biển hoặc các khu vực khác của Vịnh Ba Tư có thể bị chặn lại và giam giữ hoặc bị tấn công

Bắn cảnh cáo vào các tàu thuyền đi qua eo biển hoặc các khu vực khác của Vịnh

Thả thủy lôi ở eo biển và các khu vực khác của Vịnh

Sử dụng tàu ngầm, tàu nổi, hỏa tiễn hành trình trên bờ và máy bay để tấn công các tàu hải quân nước ngoài hoạt động ở vùng biển bên ngoài Eo biển

Điều gì sẽ xảy ra?

Hành động đóng cửa eo biển Hormuz của Iran có thể sẽ gây ra phản ứng quân sự mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế.

“Việc đóng cửa hoàn toàn Eo biển Hormuz... trong tình hình hiện tại có vẻ là một sự kiện có khả năng xảy ra thấp. Nếu điều này xảy ra, nó không có khả năng kéo dài”, CRS cho biết.

Báo cáo cho biết thêm: “Điều này có thể gây ra phản ứng quân sự từ Hoa Kỳ và các nước khác, có thể không chỉ dừng lại ở việc tái lập hoạt động vận chuyển qua eo biển”.

“Iran cũng sẽ xa lánh các quốc gia hiện đang phản đối lệnh trừng phạt dầu mỏ rộng rãi hơn. Iran có thể có nhiều khả năng thực sự theo đuổi điều này nếu ít hoặc không có quốc gia nào muốn nhập khẩu dầu của mình.”

[Newsweek: Iran Threatens To Close Strait of Hormuz: What Would Happen?]

3. Lãnh tụ tối cao Iran đáp trả lời đe dọa trực tiếp của Israel đối với ông

Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei đã đáp trả lời đe dọa trực tiếp của Israel vào sáng nay rằng “nếu đối phương cảm thấy rằng chúng ta sợ chúng, chúng sẽ không buông tha cho chúng ta”.

“Tôi muốn nói với quốc gia thân yêu của chúng ta rằng nếu đối phương cảm thấy rằng các bạn sợ chúng, chúng sẽ không buông tha cho các bạn. Hãy tiếp tục hành vi mà các bạn đã có cho đến ngày hôm nay; hãy tiếp tục hành vi này với sức mạnh”, ông nói.

Liên quan đến yêu sách của Tổng thống Trump rằng Iran phải đầu hàng vô điều kiện, ông cho biết: “Chính sự thật là những người bạn Mỹ của chế độ Do Thái đã tham gia vào vấn đề này và nói những điều như vậy là dấu hiệu cho thấy sự yếu kém và bất lực của chế độ đó”.

[NBC News: Iran's Supreme Leader responds to Israel's direct threat to him]

4. Tổng thống Donald Trump tiến gần hơn đến việc ném bom Iran

Tổng thống Trump đã tiến gần hơn tới việc ra lệnh tấn công quân sự vào các cơ sở hạt nhân của Iran, phê duyệt các kế hoạch tấn công nhưng chưa cho phép thực hiện cuộc tấn công, tờ The Wall Street Journal đưa tin.

Tưởng cũng nên biết thêm: Không quân Israel có thể làm được hầu như mọi chuyện nhưng có một chuyện chắc chắn họ không làm được, mà phải dựa vào Hoa Kỳ. Israel không có quả bom nào có thể xuyên thủng và phá hủy các nhà máy hạt nhân được chôn sâu trong vách núi hay dưới lòng đất. Nhà máy hạt nhân Fordow của Iran gần thành phố Qom là một ví dụ. Không quân Hoa Kỳ mới có khả năng đó. Giải pháp thay thế khá nguy hiểm là tung biệt kích vào chiếm nhà máy rồi tìm cách phá hủy từ từ. Tuy nhiên, giải pháp đó rất chông gai.

Nhiều nguồn tin cho biết Tổng thống Trump vẫn chưa quyết định về việc có nên tấn công hay không, trong bối cảnh có nhiều nghi ngờ về việc liệu bom xuyên phá vũ khí hạng nặng, gọi tắt là MOP của Mỹ có thể phá hủy được nhà máy hạt nhân Fordow được chôn sâu và kiên cố của Iran gần thành phố Qom hay không.

Trong khi đó, Israel và Iran đã trao đổi các cuộc không kích và hỏa tiễn, làm gia tăng căng thẳng vốn đã nghiêm trọng trong khu vực.

Các quan chức cao cấp nói với nhiều hãng thông tấn, bao gồm cả CNN, rằng Tổng thống Trump ít bị thuyết phục bởi các lựa chọn ngoại giao và ngày càng cởi mở hơn với can thiệp quân sự, ngay cả khi ông vẫn giữ bí mật về ý định cuối cùng của mình.

“Tôi có ý tưởng về việc phải làm gì, nhưng tôi vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng,” Tổng thống Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục vào thứ Tư. “Tôi thích đưa ra quyết định cuối cùng một giây trước khi đến hạn, bạn biết đấy, vì mọi thứ thay đổi. Ý tôi là, đặc biệt là với chiến tranh.”

Viễn cảnh hành động quân sự của Hoa Kỳ chống lại cơ sở hạ tầng hạt nhân của Iran sẽ gây ra hậu quả sâu rộng đối với lợi ích an ninh của Hoa Kỳ, thị trường năng lượng toàn cầu và khu vực Trung Đông bất ổn. Israel và Iran đang tiến hành các cuộc giao tranh trực tiếp, với hàng trăm người thiệt mạng và cả hai bên đều phóng hỏa tiễn.

Việc Hoa Kỳ có tham gia cuộc chiến hay không có thể định hình sự ổn định của khu vực trong nhiều năm, thử thách các liên minh của Hoa Kỳ ở Âu Châu và vùng Vịnh, và tạo ra tiền lệ nguy hiểm đối với việc thực thi không phổ biến vũ khí hạt nhân. Các nhà lãnh đạo Quốc hội và người biểu tình trên toàn quốc đã cảnh báo về nguy cơ xảy ra cuộc chiến tranh thứ ba của Hoa Kỳ ở Trung Đông trong thế kỷ này.

Tổng thống Trump đã phê duyệt riêng các kế hoạch quân sự để hành động chống lại Iran nhưng cho đến nay vẫn chưa thực hiện, The Wall Street Journal đưa tin hôm thứ Tư. Những người quen thuộc với các cuộc thảo luận cho biết tổng thống đang trì hoãn để xem liệu Iran có dừng tham vọng hạt nhân của mình hay không.

Theo tờ báo này, Hoa Kỳ có khả năng tấn công vào cơ sở làm giàu uranium Fordow của Iran.

“Tôi có thể làm điều đó, tôi có thể không làm điều đó”, Tổng thống Trump nói, khi bị hỏi liệu ông có tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran hay không. “Tuần tới sẽ rất quan trọng, có thể ít hơn một tuần”.

Bom MOP có thể không bảo đảm phá hủy Fordow

Sự do dự của tổng thống tập trung vào việc liệu những quả bom phá hầm trú ẩn kiên cố nặng nhất của quân đội Hoa Kỳ - cụ thể là bom xuyên phá vũ khí hạng nặng, gọi tắt là MOP hay bom GBU-57/B - có thực sự có khả năng phá hủy cơ sở làm giàu uranium Fordow, nằm sâu dưới một ngọn núi cách thành phố linh thiêng Qom 18 dặm hay không.

Quả bom nặng 13600 kg được các kỹ sư quân sự Hoa Kỳ thiết kế để phá hủy các mục tiêu sâu dưới lòng đất mà không có bụi phóng xạ và là vũ khí phi hạt nhân duy nhất trong kho vũ khí của Hoa Kỳ có khả năng tấn công cơ sở hạt nhân Fordow. Không rõ liệu Hoa Kỳ có cung cấp vũ khí này cho Israel hay không.

Tổng thống Trump đã hỏi các viên chức Ngũ Giác Đài rằng liệu MOP có loại bỏ được Fordow không, và ông được trả lời là họ tự tin. Nhưng bản thân tổng thống dường như không hoàn toàn bị thuyết phục, Axios đưa tin hôm thứ Tư, trích dẫn lời một viên chức Hoa Kỳ; Fordow được coi là cơ sở làm giàu hạt nhân tiên tiến nhất của Iran.

Tổng thống Trump cho biết hôm thứ Tư rằng chỉ có Hoa Kỳ mới có khả năng phá hủy Fordow, “nhưng điều đó không có nghĩa là tôi sẽ làm điều đó”.

Tổng thống nói thêm: “Mọi người đã hỏi tôi về điều đó, nhưng tôi vẫn chưa đưa ra quyết định”.

Tổng thống Trump cũng muốn chắc chắn rằng sự can thiệp quân sự của Hoa Kỳ là cần thiết và sẽ đạt được mục tiêu phá hủy chương trình hạt nhân của Iran. Ông cũng muốn tránh việc Washington bị kéo vào một cuộc chiến tranh kéo dài trong khu vực, các quan chức Hoa Kỳ cho biết.

“Chúng tôi sẽ sẵn sàng tấn công Iran. Chúng tôi vẫn chưa tin rằng chúng tôi cần thiết. Và chúng tôi muốn không cần thiết, nhưng tôi nghĩ tổng thống vẫn chưa tin rằng chúng tôi cần thiết”, một quan chức Hoa Kỳ cho biết.

Tổng thống Trump đã đưa ra một loạt tuyên bố mơ hồ nhưng ngày càng mang tính hiếu chiến về khả năng Mỹ tấn công Iran.

“Bạn không thực sự nghĩ rằng tôi sẽ trả lời câu hỏi đó”, Tổng thống Trump nói hôm thứ Tư khi bị ép hỏi liệu ông đã đưa ra quyết định về vấn đề này hay chưa. “Bạn thậm chí còn không biết rằng tôi sẽ làm điều đó. Bạn biết đấy, tôi có thể làm; tôi có thể không làm. Ý tôi là, không ai biết tôi sẽ làm gì”.

Sau ngày hôm đó, tổng thống nói: “Tôi có ý tưởng về việc phải làm gì. Nhưng tôi chưa đưa ra quyết định cuối cùng—tôi thích đưa ra quyết định cuối cùng một giây trước khi đến hạn, bạn biết đấy, vì mọi thứ thay đổi. Ý tôi là, đặc biệt là với chiến tranh, mọi thứ thay đổi cùng với chiến tranh. Nó có thể đi từ thái cực này sang thái cực khác. Chiến tranh là rất tệ.”

Sự thù địch gia tăng

Lực lượng Israel tiếp tục chiến dịch chống lại các địa điểm hỏa tiễn và cơ sở hạt nhân của Iran, nhắm vào lò phản ứng Khondab gần Arak và các địa điểm tại Natanz và Tehran. Iran trả đũa bằng khoảng 400 hỏa tiễn và hàng trăm máy bay điều khiển từ xa bắn vào Israel, giết chết ít nhất 24 người và làm bị thương hàng trăm người khác.

Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei cảnh báo về “thiệt hại không thể khắc phục” nếu Hoa Kỳ tham gia cuộc xung đột.

Trong khi đó tại Hoa Kỳ, các Thượng nghị sĩ Dân chủ và một số Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã kêu gọi Tổng thống Trump tìm kiếm sự cho phép của Quốc hội trước bất kỳ hành động quân sự nào, với Thượng nghị sĩ Dân chủ Virginia Tim Kaine đưa ra nghị quyết về quyền lực chiến tranh.

[Newsweek: Donald Trump Moves Closer to Bombing Iran]

5. Starmer cảnh báo Tổng thống Trump phải hạ nhiệt căng thẳng ở Iran

Thủ tướng Anh Keir Starmer đã kêu gọi Tổng thống Donald Trump hoãn hành động quân sự chống lại Iran vào thứ năm, cảnh báo về “nguy cơ leo thang thực sự” ở Trung Đông khi ông thúc đẩy nhiều cuộc đàm phán hơn về chương trình hạt nhân của Iran.

Starmer, người đã cố tình tránh chia rẽ với Tổng thống Trump kể từ khi tổng thống Hoa Kỳ trở lại Tòa Bạch Ốc vào tháng Giêng, nói với các phóng viên rằng các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran - mục tiêu chính của các cuộc ném bom của Israel trong những ngày gần đây - vẫn là “cách giải quyết vấn đề này”.

Starmer cho biết: “Rõ ràng là tất cả chúng ta, bao gồm cả Vương quốc Anh, đều rất quan ngại về chương trình hạt nhân mà Iran đang phát triển, chúng ta đã quan ngại về điều đó từ lâu rồi”.

“Ngoài ra, chúng ta hoàn toàn công nhận quyền tự vệ của Israel, nhưng nguyên tắc là chúng ta cần phải giảm leo thang vấn đề này.”

Ông nói thêm: “Có nguy cơ thực sự về sự leo thang ở đây, tác động đến khu vực, có thể vượt ra ngoài khu vực, tương tự như Gaza, và rõ ràng là nó đã tác động đến nền kinh tế”.

Bình luận của Starmer được đưa ra sau khi tờ Spectator đưa tin rằng Bộ Trưởng Tư Pháp Anh Richard Hermer đã nêu lên những lo ngại về mặt pháp lý về khả năng Anh tham gia vào cuộc xung đột, có thể liên quan đến việc sử dụng căn cứ không quân chung Anh-Mỹ tại Diego Garcia, một phần lãnh thổ hải ngoại của Anh ở Ấn Độ Dương.

Starmer từ chối bình luận trực tiếp về những báo cáo đó, nói rằng: “Lời khuyên của luật sư không bao giờ được bất kỳ chính phủ nào tiết lộ, nhưng tôi có thể cho bạn biết nguyên tắc - mục đích thực sự là giảm leo thang”.

Về Iran, ông nói: “Rất rõ ràng: Đúng, chúng ta cần giải quyết chương trình hạt nhân, tôi không nghi ngờ gì về điều đó, nhưng tốt hơn là giải quyết như một kết quả đàm phán”.

Ông nói thêm: “Hãy hạ nhiệt và đi đến điểm đó.

“Đã có một số vòng thảo luận với Hoa Kỳ. Với tôi, đó là cách giải quyết vấn đề này.”

Phát ngôn nhân của Starmer nói với các phóng viên vào thứ năm rằng việc giảm leo thang vẫn là “ưu tiên” của chính phủ liên quan đến cuộc xung đột, và rằng “chúng tôi không muốn thấy bất cứ điều gì làm tình hình trở nên tồi tệ hơn”.

Khi được hỏi liệu Anh có thể ngăn chặn Hoa Kỳ sử dụng Diego Garcia để tấn công Iran hay không, phát ngôn nhân đã từ chối thảo luận về các giả thuyết đạo đức hoặc “suy đoán về các hoạt động trong tương lai”.

Ngoại trưởng Anh David Lammy sẽ thảo luận về cuộc khủng hoảng vào tối thứ năm với Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio trong chuyến đi tới Washington.

BBC đưa tin hôm thứ Năm rằng hàng chục máy bay phản lực quân sự của Hoa Kỳ hiếm khi được nhìn thấy bên ngoài đất nước đã hạ cánh tại RAF Lakenheath ở Suffolk, Anh vào tối thứ Tư. Đài truyền hình này đã trích dẫn một quan chức quốc phòng Hoa Kỳ, người đã từ chối cung cấp thông tin chi tiết về việc điều động do “an ninh hoạt động”.

[Politico: Starmer warns Trump to de-escalate in Iran]

6. Putin và Tập lên án Israel

Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm, trong đó cả hai đều lên án Israel tấn công Iran, Điện Cẩm Linh cho biết.

Reuters đưa tin, trợ lý của Putin là Yuri Ushakov cho biết hai đồng minh đã lên án “hành động của Israel vi phạm Hiến chương Liên Hiệp Quốc và các chuẩn mực khác của luật pháp quốc tế”.

Ông Tập kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức và cảnh báo xung đột giữa Israel và Iran có nguy cơ lan sang các nước khác trong khu vực.

Theo hãng thông tấn chính thức Tân Hoa Xã, ông Tập Cận Bình đã phát biểu trong cuộc gọi rằng: “Nếu xung đột tiếp tục leo thang, không chỉ các bên xung đột phải chịu tổn thất lớn hơn mà các nước trong khu vực cũng sẽ chịu thiệt hại rất lớn”.

“Các bên trong cuộc xung đột, đặc biệt là Israel, nên ngừng bắn càng sớm càng tốt để ngăn chặn tình hình leo thang và kiên quyết tránh chiến tranh lan rộng”, ông nói thêm.

[Newsweek: Putin and Xi Condemn Israel]

7. Hoa Kỳ thúc đẩy các đồng minh hạn chế tập trung vào Ukraine trong thông cáo chung của Hội nghị thượng đỉnh NATO

Oleksandr Merezhko, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Quốc Hội Ukraine, phàn nàn rằng Hoa Kỳ đang gây áp lực buộc các đồng minh Âu Châu hạn chế nhắc đến Ukraine trong thông cáo cuối cùng của hội nghị thượng đỉnh NATO vào tuần tới, một động thái mang tính biểu tượng báo hiệu sự suy giảm sự ủng hộ dành cho Kyiv dưới thời chính quyền Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Các quan chức của Tổng thống Trump đã thúc đẩy các đồng minh NATO đồng ý hạn chế đề cập đến Ukraine trong thông cáo chung, một tài liệu được ban hành khi kết thúc hội nghị thường niên nêu rõ các ưu tiên của liên minh an ninh, theo nhiều nguồn tin ở Washington và Âu Châu nắm rõ các cuộc đàm phán.

Một quan chức Âu Châu đã xem bản dự thảo cho biết với Newsweek rằng bản dự thảo hiện tại của thông cáo chung của hội nghị thượng đỉnh chỉ đề cập thoáng qua đến khả năng phòng thủ của Ukraine và không có tuyên bố chung về sự ủng hộ dành cho Kyiv.

Tòa Bạch Ốc không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận từ Newsweek.

Nếu Hoa Kỳ và các thành viên NATO khác chấp thuận dự thảo, điều này sẽ thể hiện sự thay đổi so với những tuyên bố ủng hộ mạnh mẽ dành cho Ukraine được đưa ra vào cuối các hội nghị thượng đỉnh NATO được tổ chức dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden sau khi Nga xâm lược Ukraine năm 2022.

“Người dân ở Mạc Tư Khoa, Bắc Kinh và các thủ đô lớn khác trên thế giới đang xem xét kỹ lưỡng cách Hoa Kỳ và NATO mô tả tình hình an ninh quốc tế”, Jeff Rathke, chủ tịch Viện Mỹ-Đức tại Đại học Johns Hopkins, cho biết. “Nếu NATO rút lui khỏi những gì đã cam kết trước đó tại hội nghị thượng đỉnh, thì đó là một tín hiệu yếu kém mà rất nhiều người sẽ nhận ra”.

Các thành viên NATO dự kiến sẽ thực hiện một số bước tại hội nghị thượng đỉnh để thể hiện sự ủng hộ đối với Ukraine. Tổng thư ký Mark Rutte đã kêu gọi các quốc gia thành viên tăng chi tiêu quốc phòng hàng năm để ngăn chặn Nga.

Theo một số nguồn tin, liên minh dự kiến sẽ công bố mục tiêu chi tiêu mới là 5 phần trăm tại hội nghị thượng đỉnh. Con số này sẽ bao gồm 3,5 phần trăm chi tiêu cho các chương trình quốc phòng cốt lõi và 1,5 phần trăm cho cơ sở hạ tầng và hậu cần liên quan đến quân sự. Kế hoạch này đại diện cho một chiến thắng đáng kể cho Tổng thống Trump, người từ lâu đã kêu gọi các thành viên NATO tăng cường chi tiêu quốc phòng.

Trong những tháng gần đây, Vương quốc Anh, Pháp và các nước khác cũng đã cam kết tăng viện trợ quân sự cho Ukraine, quốc gia đang dựa vào sự hỗ trợ của phương Tây trong cuộc chiến chống lại Nga.

Viện trợ này đã làm gia tăng căng thẳng giữa Âu Châu và Hoa Kỳ kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức, tuyên bố sẽ nhanh chóng chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

Chính quyền đã làm trung gian cho các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine, nhưng các cuộc đàm phán vẫn chưa đạt được bất kỳ đột phá có ý nghĩa nào cho đến nay. Tổng thống Trump đã bày tỏ sự thất vọng với cả hai nước vì không đạt được thỏa thuận, nhưng ông thường xuyên chỉ trích Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy hơn là Putin.

Hiện vẫn chưa rõ liệu Tổng thống Trump có ủng hộ dự luật của Thượng viện áp đặt lệnh trừng phạt mới đối với Mạc Tư Khoa hay gói viện trợ quân sự mới cho Ukraine sau khi nguồn tài trợ hiện tại cho Kyiv hết hạn hay không.

Một thông cáo chung của hội nghị thượng đỉnh NATO gần như không đề cập đến Ukraine sẽ là sự tương phản rõ rệt với các tuyên bố mà liên minh an ninh đưa ra trong nhiều năm qua. Liên minh đã bày tỏ sự ủng hộ rõ ràng đối với Ukraine khi kết thúc hội nghị thượng đỉnh thường niên năm ngoái, do chính quyền Tổng thống Biden tổ chức tại Washington.

Thông cáo năm 2024 cho biết: “Cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine đã phá vỡ hòa bình và ổn định ở khu vực Euro-Đại Tây Dương và làm suy yếu nghiêm trọng an ninh toàn cầu”.

NATO cam kết trong tài liệu này sẽ “tăng cường sự hỗ trợ lâu dài cho Ukraine để nước này có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến giành tự do”.

Các quan chức Ukraine cho biết họ hy vọng các đồng minh NATO sẽ ưu tiên Ukraine tại hội nghị thượng đỉnh mà không khiến Tổng thống Trump tức giận, người đã dành cả tuần qua để tập trung vào cuộc chiến đang leo thang giữa Israel và Iran.

“Họ đang nghĩ về cách thúc đẩy Ukraine về mặt ngoại giao tại Hội nghị thượng đỉnh NATO và cách không gây thù địch với Tổng thống Trump. Đây là một thách thức khó khăn”, Oleksandr Merezhko nói với Newsweek.

Ông nói thêm: “Trong thông cáo cuối cùng, tôi muốn thấy có điều gì đó đề cập đến việc hỗ trợ Ukraine”.

[Newsweek: U.S. Pushing Allies to Limit Focus on Ukraine in NATO Summit Communique]

8. Hoa Kỳ ban hành cảnh báo an ninh cho căn cứ lớn nhất Trung Đông

Hoa Kỳ đã ban hành cảnh báo an ninh đối với việc tiếp cận căn cứ không quân lớn nhất Trung Đông tại Doha ở Qatar trong bối cảnh xung đột giữa Israel và Iran đang leo thang.

Lời cảnh báo này, cùng với việc tái điều động các tài sản quân sự trong khu vực, báo hiệu Hoa Kỳ đang tăng cường phòng thủ và sẵn sàng chống lại các mối đe dọa có thể xảy ra từ Iran hoặc các nhóm ủy nhiệm trong khu vực trước một cuộc tấn công tiềm tàng vào Iran.

Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth phát biểu trước một ủy ban Thượng viện vào thứ Tư rằng quân đội Hoa Kỳ đã sẵn sàng thực hiện bất kỳ quyết định nào mà Tổng thống Trump đưa ra liên quan đến Iran.

“Vì lý do thận trọng và trước tình hình thù địch đang diễn ra trong khu vực, Đại sứ quán Hoa Kỳ đã khuyến cáo nhân viên của mình tăng cường cảnh giác và tạm thời hạn chế quyền ra vào Căn cứ Không quân Al Udeid”, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Qatar cho biết trong một cảnh báo an ninh trên trang web của mình.

“Chúng tôi khuyến cáo công dân Hoa Kỳ tại Qatar thực hiện các biện pháp phòng ngừa tương tự”, tuyên bố nói thêm. Hoa Kỳ có căn cứ không quân lớn nhất Trung Đông là Al-Udeid, tại Qatar, nơi cũng có các căn cứ quân sự khác của Hoa Kỳ.

Trước đó, Iran đã đe dọa sẽ tấn công các mục tiêu của Hoa Kỳ trong khu vực nếu nước này bị Hoa Kỳ hoặc Israel tấn công.

Trong chuyến thăm cao cấp tới Qatar vào tháng trước, Tổng thống Trump đã đến căn cứ Al-Udeid, nơi ông phát biểu trước quân đội rằng: “Không chuyến thăm nào tới vùng Vịnh được coi là trọn vẹn nếu không dừng lại để chào những người giữ cho nước Mỹ an toàn, vững mạnh và tự do”.

[Newsweek: U.S. Issues Security Warning for Biggest Middle East Base]

9. Herzog của Israel nói rằng mục tiêu của chúng tôi không phải là thay đổi chế độ Iran

Tổng thống Israel Isaac Herzog cho biết Israel không nhắm trực tiếp vào Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei trong các cuộc tấn công vào Iran nhưng việc loại bỏ ông này cuối cùng sẽ có lợi cho người dân Iran.

“Chúng tôi không coi Khamenei là một mục tiêu, cũng không có mục tiêu thay đổi chế độ,” Herzog nói trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Năm với mạng lưới Axel Springer Global Reporters, trong đó POLITICO là thành viên. “Nhưng về mặt lịch sử, đó có thể là một tác dụng phụ rõ ràng của những hậu quả lịch sử lớn sẽ mang lại lợi ích cho người dân Iran,” ông nói thêm.

Trước đó vào thứ năm, Bộ trưởng Quốc phòng Do Thái Israel Katz đã đưa ra lời đe dọa mạnh mẽ đối với nhà lãnh đạo Iran, nói rằng ông ta “không thể tiếp tục tồn tại”.

Bình luận của Bộ trưởng Quốc phòng Do Thái được đưa ra trong bối cảnh có các đồn đoán tình báo cho rằng Israel đã mất dấu của Ayatollah Ali Khamenei sau khi ông này thay đổi đội cận vệ và bắt những người xung quanh phải tắt hết các thiết bị liên lạc cá nhân.

Hôm thứ Ba, 17 Tháng Sáu, Tổng thống Trump nói rằng Hoa Kỳ biết Khamenei đang trốn ở đâu nhưng chưa muốn giết ông ta, ít nhất là vào thời điểm hiện nay. Điều đó có lẽ không còn đúng nữa. Các quan sát viên cho rằng vụ tấn công vào bệnh viện Soroka ở miền nam Israel vào hôm Thứ Năm, 19 Tháng Sáu, và sự gia tăng nhanh chóng các cuộc tấn công dữ dội bằng hỏa tiễn đạn đạo của Iran cho thấy Khamenei đã tìm được một nơi ẩn náu an toàn.

Trong khi Herzog cho biết ông nhìn thấy cơ hội thay đổi chế độ ở Tehran, ông nhấn mạnh rằng mục tiêu chính của Israel là tập trung vào việc loại bỏ các chương trình hạt nhân và hỏa tiễn của Iran, mà ông cho là mối đe dọa đối với an ninh toàn cầu.

“Chúng ta đang giải quyết chương trình hạt nhân của Iran, một con quái vật, một con quái vật bạch tuộc và có nhiều thành phần, và chúng ta cần phải loại bỏ và phân định năng lực của chúng,” ông nói.

Nói về khả năng Hoa Kỳ tham gia vào cuộc xung đột, Herzog cho biết: “Chúng tôi tôn trọng Tổng thống Trump … Chúng tôi nghĩ rằng Tổng thống Trump có trí tuệ, năng lực và hiểu rõ tình hình. Tôi nghĩ rằng đây là cơ hội hiếm có để loại bỏ mối đe dọa đang bao trùm thế giới.”

Tổng thống Israel cũng hoan nghênh sự ủng hộ của Thủ tướng Đức Friedrich Merz, người đã ca ngợi Israel vì đã làm “công việc bẩn thỉu” cho phương Tây.

“Tôi khen ngợi Friedrich Merz vì sự sáng suốt về mặt đạo đức và giọng nói rõ ràng vì ông ấy nói sự thật,” Herzog nói. “Chúng tôi đang bảo vệ Âu Châu. Chúng tôi đang bảo vệ Hoa Kỳ.”

Các Ngoại trưởng Đức, Anh và Pháp sẽ gặp các quan chức Iran tại Geneva vào thứ sáu để tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng Iran-Israel.

Herzog cho biết Israel vẫn cởi mở với ngoại giao: “Ngoại giao luôn có thể là một phần của giải pháp. Chúng tôi không bao giờ nói không”.

Khi được hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu Hoa Kỳ chọn không can thiệp, Herzog nói: “Chúng tôi biết phải làm gì. Chúng tôi đã chứng minh rằng chúng tôi biết phải làm gì.”

[Politico: Iran regime change not our aim, Israel’s Herzog says]

10. Israel tấn công lò phản ứng hạt nhân không hoạt động ở Iran

Phát ngôn nhân Lực Lượng Phòng Vệ Israel, Chuẩn Tướng Effie Defrin, cho biết Lực lượng Phòng vệ Israel, gọi tắt là IDF, đã tấn công một lò phản ứng hạt nhân không hoạt động trong số hàng chục mục tiêu ở Iran, chủ yếu là ở thủ đô Tehran. Chuẩn Tướng Effie Defrin cho biết bốn mươi máy bay phản lực của Không quân Israel đã tham gia vào các cuộc tấn công trong đêm cho đến hết ngày thứ năm, 19 tháng 6.

“Là một phần của cuộc không kích và là một phần trong nỗ lực rộng lớn nhằm ngăn chặn chế độ Iran sở hữu vũ khí hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân ở khu vực Arak của Iran đã bị tấn công, bao gồm cả cấu trúc lõi lò phản ứng, một thành phần quan trọng trong sản xuất plutonium”, Chuẩn Tướng Effie Defrin cho biết.

“Việc xây dựng lò phản ứng bắt đầu vào năm 1997 nhưng không hoàn thành do sự can thiệp của cộng đồng quốc tế. Lò phản ứng ban đầu được thiết kế để sản xuất plutonium cấp vũ khí, có khả năng cho phép phát triển vũ khí hạt nhân.”

Chuẩn Tướng Effie Defrin cho biết cuộc không kích của Israel “nhằm vào bộ phận dùng để sản xuất plutonium, nhằm ngăn chặn lò phản ứng được phục hồi và sử dụng cho mục đích phát triển vũ khí hạt nhân”.

Iran nói rằng họ không cố gắng chế tạo vũ khí hạt nhân. Họ nói rằng chương trình hạt nhân của họ nhằm mục đích năng lượng dân sự và cáo buộc Israel về “cuộc chiến xâm lược”.

Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran, gọi tắt là AEOI xác nhận vụ tấn công vào một cơ sở hạt nhân ở Arak. Họ cho biết một lò phản ứng nghiên cứu và Khu phức hợp Nước nặng Shohadaye Khandab đã bị tấn công.

Trong một tuyên bố được truyền thông nhà nước Iran đưa tin, AEOI cho biết không có thương vong và “không có nguy hiểm hay tổn hại nào đối với người dân trong khu vực”.

Quân đội Israel cũng cho biết họ đã tấn công “một địa điểm phát triển vũ khí hạt nhân ở khu vực Natanz”.

Chuẩn Tướng Effie Defrin nhấn mạnh rằng: “Cơ sở này chứa các thành phần và thiết bị chuyên dụng được sử dụng để thúc đẩy phát triển vũ khí hạt nhân, và các dự án được thiết kế để đẩy nhanh chương trình hạt nhân của chế độ này đã được tổ chức tại đó”.

Israel cũng tấn công vào các “cơ sở sản xuất quân sự” để chế tạo hỏa tiễn đạn đạo và hệ thống phòng không, cũng như “các khẩu đội phòng không, địa điểm lưu trữ hỏa tiễn đất đối đất, hệ thống radar phát hiện và thiết bị phát hiện thuộc về chế độ Iran”.

[Newsweek: Israel Strikes Inactive Nuclear Reactor in Iran]

11. Nga cảnh báo về thảm họa giống Chernobyl ở Iran

Nga đang bày tỏ lo ngại về khả năng xảy ra một cuộc tấn công vào nhà máy điện hạt nhân Bushehr của Iran, nơi có các chuyên gia làm việc.

Alexei Likhachev, Tổng giám đốc điều hành công ty năng lượng nguyên tử nhà nước Nga Rosatom, cho biết việc tấn công Bushehr có thể dẫn đến thảm họa giống như Chernobyl, truyền thông nhà nước đưa tin.

Likhachev cho biết một số chuyên gia hạt nhân người Nga làm việc tại Bushehr đã được chuyển đi, mặc dù một số người khác vẫn ở lại đó.

Dmitry Peskov, phát ngôn nhân của Putin, cho biết Israel đã hứa với Nga rằng họ sẽ bảo đảm an toàn cho các chuyên gia của mình làm việc tại Bushehr.

“Chúng tôi duy trì mối quan hệ rất tốt đẹp và tin cậy với Israel,” Peskov cho biết trong một cuộc phỏng vấn với RBC-TV.

“Mới ngày hôm qua, Putin đã đề cập rằng có một thỏa thuận với Israel rằng các chuyên gia của chúng tôi làm việc tại Bushehr sẽ không gặp nguy hiểm và không bị đe dọa tấn công.”

Peskov cho biết sự an toàn của các chuyên gia Nga xuất phát từ mối quan hệ tin cậy với Israel. “Cuộc đối thoại của chúng tôi với Israel và bản chất tin cậy của cuộc đối thoại này cho phép chúng tôi đạt được những sự hiểu biết như vậy. Điều này rất quan trọng”, Peskov nói.

Tuy nhiên, ông nói thêm rằng Nga vẫn là đối tác của Iran, một trong những đồng minh quan trọng của nước này.

“Tổng thống Putin chắc chắn có nhiều tiềm năng để thực hiện một số hoạt động hòa giải”, Peskov cho biết, sau khi Putin đề nghị làm trung gian giữa Israel và Iran để chấm dứt cuộc xung đột hiện tại.

“ Cần có các dịch vụ trung gian, nhưng đồng thời vẫn còn nhiều vấn đề chưa được giải quyết.”

[Kyiv Independent: Russia warns of Chernobyl-like catastrophe in Iran]

12. Iran đưa ra cảnh báo mới cho Hoa Kỳ - ‘Tất cả các lựa chọn cần thiết đều được cân nhắc’

Hôm Thứ Sáu, 20 Tháng Sáu, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cảnh báo rằng “mọi phương án cần thiết đều đang được cân nhắc” để đáp trả một cuộc tấn công tiềm tàng của Hoa Kỳ.

Tổng thống Trump đã cân nhắc tấn công Iran nhằm làm suy yếu năng lực hạt nhân của nước này trong bối cảnh lo ngại rằng nước này có thể đang phát triển vũ khí hạt nhân, điều mà tổng thống đã tuyên bố là không thể, trong bối cảnh xung đột đang diễn ra giữa Israel và Iran.

Xung đột leo thang vào tuần trước sau khi Israel tấn công Iran nhằm vào các năng lực hạt nhân. Hai nước đã liên tục tấn công qua lại trong những ngày gần đây, làm dấy lên lo ngại về khả năng xảy ra một cuộc chiến tranh rộng lớn hơn liên quan đến Hoa Kỳ. Cuộc xung đột có thể định hình lại các vấn đề trong khu vực và trên toàn cầu trong nhiều năm tới.

Lời cảnh báo được đưa ra khi Tổng thống Trump được cho là đang cân nhắc ý tưởng tấn công trực tiếp vào Iran, trong khi Hoa Kỳ đã cung cấp hỗ trợ quân sự cho Israel trong bối cảnh xung đột leo thang với Tehran.

“Nếu Hoa Kỳ muốn tích cực can thiệp để hỗ trợ Israel, Iran sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc sử dụng các công cụ của mình để dạy cho những kẻ xâm lược một bài học và tự vệ”, hãng thông tấn Tass của Nga đưa tin, trích dẫn phương tiện truyền thông Iran. “Những người ra quyết định quân sự của chúng tôi có tất cả các lựa chọn cần thiết trên bàn”, ông nói.

“Khuyến nghị của chúng tôi đối với Hoa Kỳ là ít nhất hãy đứng yên nếu họ không muốn ngăn chặn hành động xâm lược của Israel”, nhà ngoại giao Iran cho biết.

Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt phát biểu với các phóng viên tại một cuộc họp báo rằng Tổng thống Trump sẽ “đưa ra quyết định trong vòng hai tuần tới” về việc có tham gia chiến tranh hay không.

Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran hôm thứ Năm đã đe dọa sẽ có phản ứng “ngay lập tức” đối với bất kỳ bên thứ ba nào can thiệp vào cuộc xung đột đang diễn ra với Israel, mặc dù không đề cập cụ thể đến Hoa Kỳ. Hoa Kỳ có nhiều căn cứ trong khu vực mà một số người lo ngại có thể trở thành mục tiêu của Iran.

Tổng thống Trump vẫn chưa xác nhận ông dự định làm gì về cuộc xung đột. Ông được cho là đã xem xét các lựa chọn tấn công nhưng đang chờ xem liệu Iran có hạ nhiệt các hoạt động hạt nhân của mình hay không. Ông biết về nỗ lực ngoại giao đang được thực hiện, với các quan chức Liên Hiệp Âu Châu họp với Ngoại trưởng Iran tại Thụy Sĩ vào thứ sáu.

[Newsweek: Iran Issues New Warning to US—'All Necessary Options on the Table']

 

1. Đức Giáo Hoàng kêu gọi 'trách nhiệm và lý trí' sau các cuộc không kích qua lại giữa Israel và Iran

Sau các cuộc không kích của Israel vào Iran và phản ứng quân sự của nước cộng hòa Hồi giáo này, Giáo hoàng Lêô XIV đã đưa ra lời kêu gọi hòa bình.

“Ngay cả trong những ngày này, thực tế, vẫn có những tin tức đáng lo ngại lớn đang đến,” Đức Giáo Hoàng phát biểu khi kết thúc buổi tiếp kiến mừng Năm Thánh ngày 14 tháng 6 tại Đền Thờ Thánh Phêrô. “Tình hình ở Iran và Israel đã xấu đi nghiêm trọng, và vào thời điểm tế nhị như vậy, tôi muốn mạnh mẽ nhắc lại lời kêu gọi về trách nhiệm và lý trí.”

“Cam kết xây dựng một thế giới an toàn hơn, không còn mối đe dọa hạt nhân, phải được theo đuổi thông qua các cuộc gặp gỡ tôn trọng và đối thoại chân thành, để xây dựng một nền hòa bình lâu dài, dựa trên công lý, tình anh em và lợi ích chung”, ông tiếp tục. “Không ai được phép đe dọa sự tồn tại của người khác”.

Đức Giáo Hoàng nói thêm: “Tất cả các quốc gia có nhiệm vụ ủng hộ sự nghiệp hòa bình, khởi xướng con đường hòa giải và thúc đẩy các giải pháp bảo đảm an ninh và phẩm giá cho tất cả mọi người”.

---

Source:Catholic World News

Pontiff appeals for ‘responsibility and reason’ following Israeli strikes on Iran

2. Sudan: Linh mục Công Giáo đầu tiên thiệt mạng trong cuộc xung đột

Cha Luka Jomo, linh mục giáo xứ tại El Fasher, thủ phủ của bang Bắc Darfur ở Sudan, đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của lực lượng dân quân bán quân sự vào thành phố, nơi đã bị bao vây từ tháng 4 năm 2023. Người ta tin rằng ngài là linh mục Công Giáo đầu tiên thiệt mạng trong cuộc xung đột.

“Các cha, các sơ và tất cả các tín hữu thân mến. Tôi vô cùng đau buồn khi viết thư này để thông báo với các bạn về việc Cha Luka Jomo đã qua đời tại Nhà Cha sáng 13 tháng 6 lúc 3 giờ sáng tại El Fasher”, Cha Abdallah Hussein, Tổng đại diện của Giáo phận El Obeid, Sudan đã viết. “Nguyên nhân cái chết là một viên đạn lạc đã cướp đi mạng sống của cha và hai người trẻ khác. Chúng ta hãy cùng nhau cầu nguyện và cầu xin Chúa Cha cho linh hồn họ được an nghỉ”, ngài nói trong một tuyên bố được chia sẻ với tổ chức Trợ Giúp Các Giáo Hội Đau Khổ.

Các nguồn tin địa phương giải thích rằng thành phố đã bị Lực lượng Hỗ trợ Nhanh, một lực lượng dân quân bán quân sự, bao vây trong gần hai năm.

“Thành phố vẫn bị bao vây, mặc dù Liên Hiệp Quốc kêu gọi viện trợ nhân đạo được phép vào, nhưng lực lượng dân quân đã từ chối”, các nguồn tin nói với tổ chức Trợ Giúp Các Giáo Hội Đau Khổ. “Trong những tháng gần đây, các vụ đánh bom và tấn công của lực lượng dân quân đã gia tăng, và trong một trong những cuộc tấn công này, một viên đạn lạc có khả năng đã kết liễu mạng sống của Cha Jomo. Chúng tôi không tin rằng ngài là mục tiêu dự định”.

Các nguồn tin cho biết kể từ Tháng Giêng, họ đã cố gắng giúp Cha Jomo rời khỏi thành phố, “nhưng không thể trốn thoát do bị lực lượng dân quân bao vây hoàn toàn”.

Vào Tháng Giêng, Đức Cha Yunan Tombe của El-Obeid nói với tổ chức Trợ Giúp Các Giáo Hội Đau Khổ: “tất cả các trường học Hồi giáo đều đóng cửa sau khi một quả đạn pháo giết chết 35 bé gái tại một trường học trong thành phố.” Bất chấp mọi thứ, “Giáo Hội Công Giáo địa phương vẫn tiếp tục điều hành sáu trường mẫu giáo, sáu trường tiểu học và một trường trung học ở El-Obeid - những cơ sở giáo dục duy nhất vẫn mở cửa.”

Thành phố El-Obeid, có khoảng 358.000 cư dân vào năm 2008, nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng quân đội Sudan và đã bị lực lượng dân quân bán quân sự được gọi là “Lực lượng hỗ trợ nhanh” bao vây hoàn toàn kể từ ngày 15 tháng 4 năm 2023. Mặc dù nhiều người theo Kitô giáo đã chạy trốn được, nhưng vẫn còn khoảng 300 gia đình ở lại thành phố - chủ yếu là người già, phụ nữ và trẻ em, nhưng cũng có những người khác đã trốn khỏi Khartoum và đang đi qua khi cuộc bao vây bắt đầu.

Kể từ khi chiến tranh nổ ra, nhiều người đã tìm nơi trú ẩn trong các khu nhà thờ, và Giáo hội ở Sudan hầu như không có nguồn lực. tổ chức Trợ Giúp Các Giáo Hội Đau Khổ đang hỗ trợ khoảng 500 gia đình trong Tổng giáo phận Khartoum bằng tiền để mua thực phẩm, điều trị y tế, màn chống muỗi, bạt và chăn. Một phần tiền quyên góp cũng sẽ được sử dụng để vận chuyển đến biên giới, cho những người phải di dời trong nước muốn đến Nam Sudan.

Regina Lynch, Chủ tịch điều hành của tổ chức Trợ Giúp Các Giáo Hội Đau Khổ International, cho biết: “Chúng ta hãy cầu nguyện cho sự an nghỉ vĩnh hằng của Cha Luka và hai người khác đã chết ở El Fasher, cũng như cho gia đình và cộng đồng của họ. Nhưng cũng cầu nguyện cho tất cả các Kitô hữu ở Sudan và tất cả người dân đất nước này, những nạn nhân của chiến tranh và bạo lực, để họ sớm đạt được hòa bình mà họ hằng mong ước”.

---

Source:Independent Catholic News

Sudan: First Catholic priest killed in conflict

3. Sứ thần Tòa Thánh cho biết chính sách của Hoa Kỳ về Ukraine đã làm các nước Baltic thất vọng

Đức Tổng Giám Mục Georg Gänswein, sứ thần của Vatican tại các quốc gia Baltic kể từ năm 2024, cho biết khu vực này đã thất vọng với chính sách của chính quyền Hoa Kỳ hiện tại đối với cuộc xung đột ở Ukraine.

Nói về cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, cựu thư ký của Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI cho biết: “Các cường quốc đóng vai trò chính ở đây và các quốc gia Baltic rất thất vọng với thái độ của chính quyền Hoa Kỳ hiện tại. Họ mong đợi điều gì đó khác biệt.”

Đức Tổng Giám Mục Gänswein đã nói về vai trò của mình với tư cách là một sứ thần và những nỗ lực vì hòa bình của Tòa thánh trong một cuộc phỏng vấn ngày 13 tháng 6 với Rudolf Gehrig của EWTN News và CNA Deutsch, đối tác tin tức tiếng Đức của CNA. Đức Tổng Giám Mục đã đảm nhiệm chức vụ của mình tại tòa sứ thần ở Vilnius, Lithuania, vào năm ngoái sau 17 năm làm thư ký riêng của Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16 và 11 năm làm quản lý Phủ Giáo hoàng.

Trong cuộc phỏng vấn, ngài cho biết cuộc xâm lược Ukraine của Nga được cảm nhận mạnh mẽ ở thủ đô Lithuania, nơi chỉ cách Kyiv, thủ đô của Ukraine hơn 370 dặm. Ngài cho biết một sứ thần - đại diện của giáo hoàng tại một quốc gia - “không thể làm bất cứ điều gì cụ thể. … Mọi việc luôn phải thông qua Tòa thánh, điều đó là đúng.”

“Tòa thánh,” ngài tiếp tục, “là một người xây cầu — đây là một trong những lời đầu tiên của tân giáo hoàng: hòa bình. ‘Hòa bình ở cùng các bạn!’”

Dựa trên tình yêu quần vợt của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, Đức Tổng Giám Mục Gänswein gọi những lời đầu tiên của vị giáo hoàng sau khi được bầu là “món quà đầu tiên của triều Giáo Hoàng của ngài”.

“Nhiều việc đang được thực hiện”, ngài lưu ý, nhưng “không thể nói bây giờ nó thành công như thế nào. Một giọt nước liên tục làm mòn tảng đá”.

Nhìn chung, có thể cảm nhận được trong dân chúng “sự ngờ vực đối với người Nga, đặc biệt là Putin”, vị tổng giám mục cho biết. Điều này bắt nguồn từ ảnh hưởng của chế độ độc tài cộng sản vào thời Bức màn sắt.

“Có một bầu không khí chiến tranh hiện diện”, Đức Tổng Giám Mục Gänswein nói và nói thêm: “Điều quan trọng là phải nhìn nhận thực tại, chấp nhận nó, nhưng cũng phải nghiêm chỉnh với nó. Chúng ta phải tiếp tục sống cuộc sống bình thường. Và với tư cách là các Kitô hữu, chúng ta có món quà tuyệt vời là lòng hy vọng rõ ràng và sứ mệnh rõ ràng trong đức tin của mình”.

Chủ nghĩa đại kết trong thời kỳ 'chiến tranh huynh đệ tương tàn'

Cuộc chiến xâm lược của Nga chống lại Ukraine cũng khiến chủ nghĩa đại kết với các giáo hội Chính thống giáo trở nên khó khăn hơn, Đức Tổng Giám Mục Gänswein giải thích. Giáo hội Chính thống giáo ở các nước vùng Baltic, ban đầu nằm dưới sự quản lý của Tòa Thượng phụ Mạc Tư Khoa, đã quay lưng lại với Thượng phụ Chính thống giáo Nga Cyrilô I, người thậm chí còn cố gắng hợp pháp hóa cuộc chiến bằng các thuật ngữ tôn giáo.

“Làm sao mà Thượng phụ có thể ủng hộ cuộc chiến - thực ra đó là một cuộc chiến huynh đệ tương tàn, tức là Chính thống giáo đấu với Chính thống giáo; làm sao ngài có thể ủng hộ nó”, Đức Tổng Giám Mục Gänswein nói. “Đây là một vấn đề gây bất đồng mới, vì vậy điều quan trọng là không được cắt đứt dây - đây không còn là cầu nối nữa - mà phải giữ chặt chúng”.

Trong khi Lithuania có 80% là người Công Giáo, thì cán cân quyền lực giữa người Công Giáo và Chính thống giáo ở Latvia gần như được phân bổ đều ở mức 20% mỗi bên. Mặt khác, ở Estonia, có tới một phần năm dân số là người gốc Nga, một ảnh hưởng đáng chú ý, vị sứ thần cho biết.

Ngay sau khi cuộc xâm lược của Nga bắt đầu, Thượng Phụ Cyrilô I và Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã gặp nhau qua cuộc gọi video vào ngày 16 tháng 3 năm 2022, theo yêu cầu của Đức Thượng phụ. Đức Hồng Y người Thụy Sĩ Kurt Koch, người có mặt tại cuộc họp, sau đó đã tường thuật trong một cuộc phỏng vấn với EWTN News rằng “Đức Giáo Hoàng đã nói rất rõ ràng khi ngài nói với Đức Thượng phụ: 'Chúng ta không phải là giáo sĩ nhà nước, chúng ta là người chăn dắt giáo dân. Và do đó, nhiệm vụ của chúng ta là chấm dứt cuộc chiến này.'“

Trong khi đó, Đức Tổng Giám Mục Gänswein nhấn mạnh rằng Vatican vẫn cần thiết trong vai trò là người hòa giải.

Rạn nứt với Đức Giáo Hoàng Phanxicô?

Trong cuộc phỏng vấn, vị tổng giám mục cũng đã trả lời các tuyên bố của giới truyền thông rằng đã có một rạn nứt lớn giữa ngài và Đức Giáo Hoàng Phanxicô.

“Không phải lúc nào cũng dễ dàng”, ngài nói, nhưng “không phải mọi thứ đều như báo chí đưa tin, rằng đó là một 'cuộc cãi vã' lớn. Vì vậy, điều đó không đúng”.

“Đã có một số khó khăn, một số căng thẳng, nhưng chúng đã được giải quyết vào Tháng Giêng năm 2024” khi ngài có cuộc gặp với Đức Giáo Hoàng Phanxicô, ngài giải thích, gọi đó là khởi đầu cho việc xoa dịu căng thẳng giữa họ: “Việc sau đó tôi được bổ nhiệm làm sứ thần tại các nước Baltic chắc chắn là một trong những thành quả của việc này”.

Đức Tổng Giám Mục Gänswein đã bị đình chỉ chức vụ tổng quản Phủ Giáo hoàng vào đầu năm 2020. Sau khi Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16 qua đời vào ngày 31 tháng 12 năm 2022, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã phái vị tổng giám mục trở về giáo phận quê hương của mình ở Freiburg, Đức. Chỉ chưa đầy một năm sau, vào tháng 6 năm 2024, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã bổ nhiệm ngài làm sứ thần tòa thánh tại Lithuania, Latvia và Estonia.

“Không phải là chúng tôi chia tay trong điều kiện không tốt”, Đức Tổng Giám Mục Gänswein khẳng định.

Nhìn lại, ngài cho biết các cuộc gặp với Đức Giáo Hoàng Phanxicô vào đầu Tháng Giêng năm 2024, việc bổ nhiệm làm sứ thần vào tháng 6 năm 2024 và một số buổi tiếp kiến với tư cách là sứ thần vào tháng 11 năm 2024 “đã mang lại cho ngài sự bình an nội tâm một lần nữa”.

Một chuyến viếng thăm gần đây đến lăng mộ của Đức Phanxicô để cầu nguyện cho vị giáo hoàng quá cố “đã hoàn tất sự hòa giải”, vị tổng giám mục cho biết.

---

Source:Catholic News Agency

Vatican diplomat says U.S. policy in Ukraine has disappointed Baltic allies