1. Tổng thống Donald Trump dịu giọng với Zelenskiy trong bài phát biểu trước Quốc hội
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ám chỉ sự hòa giải với Volodymyr Zelenskiy trong bài phát biểu trước Quốc hội đêm qua, nói rằng ông đã nhận được “một lá thư quan trọng” từ nhà lãnh đạo Ukraine, và “tôi rất cảm kích”.
Ông Trump đã đọc lại nội dung được cho là của bức thư, trong đó ông cho biết có lời cảm ơn về sự ủng hộ của Hoa Kỳ dành cho Kyiv trong ba năm kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga, lời hứa của Zelenskiy và nhóm của ông sẽ “làm việc dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của Tổng thống Donald Trump để đạt được hòa bình lâu dài” và cam kết ký một thỏa thuận khoáng sản với Washington.
“Tôi đánh giá cao việc ông ấy đã gửi lá thư này — tôi vừa mới nhận được nó cách đây một khoảng thời gian ngắn,” Trump cho biết như trên trong bài phát biểu trước phiên họp chung của Quốc hội hôm thứ Ba.
“Đồng thời, chúng tôi đã có những cuộc thảo luận nghiêm chỉnh với Nga và nhận được những tín hiệu mạnh mẽ rằng họ đã sẵn sàng cho hòa bình”, Trump nói thêm. “Điều đó chẳng phải tuyệt vời sao?”
Ngôn ngữ này là một sự thay đổi đáng kể so với cuộc đụng độ gay gắt tại Phòng Bầu dục tuần trước giữa Zelenskiy và Tổng thống Donald Trump cùng Phó Tổng thống JD Vance, tiếp theo là việc đình chỉ mọi viện trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ukraine vào hôm thứ Hai. Điều đó diễn ra sau nhiều tuần Tổng thống Donald Trump có giọng điệu gay gắt hơn về Ukraine so với Nga, mặc dù thực tế là Mạc Tư Khoa đã xâm lược nước láng giềng của mình.
Điện Cẩm Linh đáp lại bằng cách ca ngợi chính quyền Tổng thống Donald Trump và nói rằng tầm nhìn của Hoa Kỳ hiện nay phần lớn phù hợp với tầm nhìn của họ.
Trong chế độ kiểm soát thiệt hại, Zelenskiy hôm thứ Ba đã đề xuất một lệnh ngừng bắn có giới hạn với Nga và cho biết đất nước của ông sẵn sàng tiến tới một thỏa thuận về khoáng sản và an ninh với Hoa Kỳ
“ Cuộc họp của chúng tôi tại Washington, tại Tòa Bạch Ốc vào thứ sáu, đã không diễn ra theo cách mà nó được mong đợi. Thật đáng tiếc khi mọi chuyện lại diễn ra theo cách này,” Zelenskiy viết trên X vào thứ ba. “Đã đến lúc phải làm cho mọi thứ trở nên đúng đắn. Chúng tôi muốn sự hợp tác và giao tiếp trong tương lai mang tính xây dựng.”
2. Zelenskiy nói rằng cuộc cãi vã với Tổng thống Donald Trump là đáng tiếc: ‘Đã đến lúc làm mọi thứ trở nên đúng đắn’
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy hôm thứ Ba đã mô tả cuộc trao đổi căng thẳng của ông với Ông Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc là “đáng tiếc”, báo hiệu nỗ lực hàn gắn quan hệ sau khi Washington tuyên bố đóng băng viện trợ quân sự cho Kyiv.
Trong bài đăng trên X, Zelenskiy thừa nhận có những căng thẳng trong cuộc họp tại Phòng Bầu dục hôm thứ Sáu, kêu gọi thiết lập lại quan hệ song phương.
“Cuộc họp của chúng tôi tại Washington, tại Tòa Bạch Ốc vào thứ sáu, đã không diễn ra theo cách mà nó được mong đợi”, Zelenskiy viết. “Thật đáng tiếc khi mọi chuyện lại diễn ra theo cách này. Đã đến lúc phải làm cho mọi thứ trở nên đúng đắn. Chúng tôi muốn sự hợp tác và giao tiếp trong tương lai mang tính xây dựng”.
Zelenskiy ra hiệu rằng Ukraine sẵn sàng tiến tới một thỏa thuận liên quan đến khoáng sản đất hiếm, một thỏa thuận mà các quan chức của Tổng thống Donald Trump đã thúc đẩy trong chính quyền trước.
“Liên quan đến thỏa thuận về khoáng sản và an ninh, Ukraine sẵn sàng ký kết bất kỳ lúc nào và theo bất kỳ hình thức thuận tiện nào”, Zelenskiy tuyên bố. “Chúng tôi coi thỏa thuận này là một bước tiến tới an ninh lớn hơn và bảo đảm an ninh vững chắc, và tôi thực sự hy vọng nó sẽ hoạt động hiệu quả”.
Những bình luận này được đưa ra chỉ vài giờ sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump xác nhận tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine - một thông báo gây chấn động khắp Kyiv khi nước này tiếp tục chống lại cuộc xâm lược của Nga.
Thỏa thuận khoáng sản đất hiếm có thể chứng minh là then chốt đối với cả hai quốc gia khi Ukraine tìm kiếm sự bảo đảm an ninh mạnh mẽ hơn và Hoa Kỳ tìm cách bảo vệ các nguồn tài nguyên quan trọng. Tuy nhiên, với viện trợ quân sự hiện đang trong tình trạng bấp bênh, tương lai của mối quan hệ Hoa Kỳ-Ukraine vẫn còn chưa chắc chắn.
Trong cuộc họp hôm thứ Sáu, Tổng thống Donald Trump đã chỉ trích Zelenskiy vì “thiếu tôn trọng” trong cuộc họp bất thường tại Phòng Bầu dục, sau đó đột ngột hủy bỏ việc ký kết thỏa thuận khoáng sản.
Không rõ vụ bùng nổ này có thể có ý nghĩa gì đối với thỏa thuận mà Tổng thống Donald Trump khẳng định là cần thiết để trả lại cho Hoa Kỳ hơn 180 tỷ đô la viện trợ của Hoa Kỳ đã gửi cho Kyiv kể từ khi bắt đầu chiến tranh. Và vẫn chưa biết Tổng thống Donald Trump muốn Zelenskiy làm gì để đưa thỏa thuận trở lại đúng hướng.
Nhà lãnh đạo Ukraine đã bị các cố vấn cao cấp của Tổng thống Donald Trump yêu cầu rời khỏi Tòa Bạch Ốc ngay sau khi Tổng thống Donald Trump hét vào mặt ông, thể hiện sự khinh thường công khai.
“Ông đang đánh bạc bằng Thế chiến thứ III, và những gì ông đang làm là rất thiếu tôn trọng đất nước, đất nước đã ủng hộ ông nhiều hơn nhiều so với những gì nhiều người nói rằng họ nên làm”, Tổng thống Donald Trump nói với Zelenskiy.
Thủ tướng Anh Keir Starmer đã có cuộc nói chuyện với nhà lãnh đạo Ukraine vào thứ ba và “hoan nghênh cam kết kiên định của Tổng thống Zelenskiy trong việc bảo đảm hòa bình.”
Việc tạm dừng viện trợ của Hoa Kỳ có lẽ sẽ không có tác động ngay lập tức đến chiến trường. Các lực lượng Ukraine đã làm chậm bước tiến của Nga dọc theo tuyến đầu dài 1.000 km, hay 600 dặm, đặc biệt là ở khu vực Donetsk đang có tranh chấp dữ dội ở phía đông. Cuộc tấn công của Nga đã gây tốn kém về quân số và thiết giáp nhưng không mang lại bước đột phá đáng kể về mặt chiến lược cho Điện Cẩm Linh.
[Newsweek: Zelensky Says Trump Row Regrettable: 'Time to Make Things Right']
3. Video Zelenskiy nói lời cảm ơn nước Mỹ 94 lần lan truyền chóng mặt
Sau cuộc họp căng thẳng tại Tòa Bạch Ốc với Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance vào thứ sáu, một đoạn video ghi lại cảnh Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói lời cảm ơn nước Mỹ 94 lần trong nhiều năm qua đã lan truyền trên mạng xã hội.
Cuộc thảo luận được mong đợi sẽ là một cuộc thảo luận ngoại giao về việc Hoa Kỳ tiếp cận khoáng sản đất hiếm của Ukraine và các bảo đảm an ninh tiềm tàng cho Ukraine, thay vào đó đã leo thang thành một cuộc đối đầu, với việc Tổng thống Donald Trump và Vance chỉ trích Zelenskiy về những gì họ cho là sự thiếu biết ơn của ông đối với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine đang diễn ra.
Cuộc họp chưa từng có tại Phòng Bầu dục kể từ đó đã thu hút sự chú ý rộng rãi, với một số người ủng hộ Tổng thống Donald Trump ca ngợi ông, những người khác bày tỏ quan ngại, và nhiều nhà lãnh đạo quốc tế cùng đảng Dân chủ chỉ trích tổng thống và lên tiếng ủng hộ Zelenskiy.
Trong một video được đăng lên X, vào Chúa Nhật bởi United24 Media, một cơ quan truyền thông tin tức của Ukraine, Zelenskiy được nhìn thấy đang cảm ơn nước Mỹ 94 lần kể từ ngày 24 tháng 2 năm 2022, ngày Nga xâm lược Ukraine.
United24 Media cho biết họ chỉ theo dõi các diễn từ hàng ngày và nói thêm rằng “số lượng thực tế cao hơn nhiều”.
Người dùng Twitter, Jay ở Kyiv đã đăng lại video, thu hút 6,4 triệu lượt xem và hơn 100.000 lượt thích.
Theo video, một trong những lần gần đây nhất Zelenskiy cảm ơn nước Mỹ là vào ngày 12 tháng 2, khi ông nói: “Tôi biết ơn Tổng thống Donald Trump vì sự quan tâm chân thành của ông đối với các cơ hội chung mà chúng ta có thể cùng nhau mang lại hòa bình thực sự”.
Đoạn video của Zelenskiy xuất hiện sau khi Tổng thống Donald Trump ra lệnh tạm dừng mọi viện trợ quân sự cho Ukraine vào thứ Hai.
Một quan chức cao cấp của Bộ Quốc phòng, người giấu tên về các cuộc thảo luận nội bộ, nói với Bloomberg rằng lệnh đóng băng viện trợ sẽ vẫn có hiệu lực cho đến khi Tổng thống Donald Trump xác định rằng các nhà lãnh đạo Ukraine đang thực sự nỗ lực hướng tới hòa bình.
Một viên chức Tòa Bạch Ốc đã xác nhận việc tạm dừng viện trợ trong một tuyên bố: “Tổng thống Donald Trump đã nói rõ rằng ông tập trung vào hòa bình. Chúng tôi cần các đối tác của mình cũng cam kết với mục tiêu đó. Chúng tôi đang tạm dừng và xem xét lại viện trợ của mình để bảo đảm rằng nó đang góp phần vào giải pháp.”
Điều này xảy ra khi Hoa Kỳ là đồng minh quan trọng của Ukraine kể từ cuộc xâm lược của Nga. Theo viện nghiên cứu Kiel Institute có trụ sở tại Đức, Hoa Kỳ đã chi gần 120 tỷ đô la cho Ukraine từ đầu năm 2022 đến tháng 12 năm 2024. Bộ Quốc phòng đã đưa ra tổng số tiền hỗ trợ cho nỗ lực chiến tranh là gần 183 tỷ đô la, bao gồm cả huấn luyện quân sự ở Âu Châu và bổ sung kho dự trữ quốc phòng của Hoa Kỳ.
Dưới thời chính quyền Tổng thống Biden, Zelenskiy là đồng minh thân cận của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Donald Trump đã gọi ông là “nhà độc tài”, tuyên bố sai sự thật rằng Ukraine đã bắt đầu chiến tranh và tuyên bố hoàn toàn sai sự thật rằng Zelenskiy chỉ có tỷ lệ ủng hộ 4 phần trăm ở Ukraine.
Cuộc họp tại Tòa Bạch Ốc là cuộc trao đổi đối kháng công khai nổi bật tại Phòng Bầu dục, một không gian thường dành cho hoạt động ngoại giao chính thức, đặc biệt là giữa các đồng minh của Hoa Kỳ.
Tổng thống Donald Trump và Vance chỉ trích Zelenskiy vì những gì họ cho là sự thiếu trân trọng đối với viện trợ của Hoa Kỳ, với việc Tổng thống Donald Trump cáo buộc ông “đánh cược với Thế chiến thứ III”. Vance cũng nói với Zelenskiy rằng ngoại giao là con đường dẫn đến hòa bình, và nhà lãnh đạo Ukraine đã đáp trả bằng cách chỉ ra những vi phạm thỏa thuận liên tục của Nga.
“Ông ta đã giết người dân của chúng tôi, và ông ta không trao đổi tù nhân,” Zelenskiy nói về Putin. “Ông đang nói đến loại ngoại giao nào vậy, JD? Ông có ý gì vậy?”
Vance, người hoài nghi về việc tiếp tục hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ukraine, đã phản bác.
“Tôi đang nói về loại ngoại giao sẽ chấm dứt sự tàn phá đất nước của ông”, ông nói, sau đó nói với Zelenskiy, “Tôi nghĩ thật thiếu tôn trọng khi ông đến Phòng Bầu dục để cố gắng tranh tụng vấn đề này trước giới truyền thông Mỹ ngay lúc này”.
Vào thời điểm đó, căng thẳng bùng phát khi Tổng thống Donald Trump lên tiếng gay gắt với nhà lãnh đạo Ukraine.
“Bạn đang đánh bạc với Thế chiến thứ III”, ông nói. “Và những gì bạn đang làm là rất thiếu tôn trọng đất nước này - đất nước đã ủng hộ bạn nhiều hơn nhiều so với những gì nhiều người nói rằng họ nên làm”.
Tổng thống Donald Trump nói tiếp rằng Zelenskiy không đánh giá cao viện trợ quân sự và tài chính của Hoa Kỳ, nói với ông ấy rằng, “Ông không hề tỏ ra biết ơn, và đó không phải là điều tốt đẹp”.
Tổng thống Donald Trump sau đó nói rằng Zelenskiy đã “thiếu tôn trọng” Hoa Kỳ và tuyên bố trên Truth Social rằng nhà lãnh đạo Ukraine “chưa sẵn sàng cho hòa bình”.
Tổng thống Donald Trump đã cố gắng đạt được thỏa thuận với Zelenskiy để bảo đảm lợi ích của Hoa Kỳ trong các khoáng sản có giá trị của Ukraine và theo đuổi một giải pháp ngoại giao cho cuộc chiến theo các điều khoản của ông. Cuộc thảo luận về một con đường phía trước đã bị cắt ngắn và Zelenskiy đã rời Tòa Bạch Ốc sớm. Một cuộc họp báo dự kiến diễn ra sau cuộc họp để công bố một thỏa thuận khoáng sản đã bị hủy bỏ.
[Newsweek: Video of Zelensky Saying Thank You to America 94 Times Goes Viral]
4. Merz muốn nhanh chóng thúc đẩy khoản viện trợ 3,2 tỷ đô la của Đức cho Ukraine
Friedrich Merz, người có khả năng trở thành thủ tướng tiếp theo của Đức, cho biết ông muốn một gói viện trợ quốc phòng cho Ukraine trị giá khoảng 3 tỷ euro, hay 3,2 tỷ đô la, được quốc hội hiện tại sắp mãn nhiệm chấp thuận, Le Monde và AFP đưa tin vào ngày 4 tháng 3.
Phát biểu tại một cuộc họp báo, Merz cho biết ông có kế hoạch nêu vấn đề này với Thủ tướng Đức sắp mãn nhiệm Olaf Scholz, người phản đối gói viện trợ này trừ khi được tài trợ bằng khoản vay bổ sung của chính phủ.
Thủ tướng sắp nhậm chức của Đức đã trình bày các kế hoạch mở rộng nhằm cải cách các quy tắc về xóa nợ để thúc đẩy chi tiêu quốc phòng vì Âu Châu dự kiến sẽ chịu trách nhiệm nhiều hơn về an ninh của mình và Ukraine trong nhiệm kỳ tổng thống Hoa Kỳ của Ông Donald Trump.
Liên minh bảo thủ Kitô Giáo, gọi tắt là CDU của Merz đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội vào ngày 23 tháng 2 với gần 29% số phiếu bầu. Đảng Dân chủ Kitô Giáo đang đàm phán với Đảng Dân chủ Xã hội, gọi tắt là SPD của Scholz về việc thành lập một chính phủ mới, mặc dù thủ tướng sắp mãn nhiệm cho biết ông sẽ không tham gia trực tiếp vào các cuộc đàm phán liên minh.
Đức đã phân bổ 4 tỷ euro, hay 4,1 tỷ đô la, để hỗ trợ quân sự cho Ukraine trong năm nay và gói hỗ trợ bổ sung sẽ nâng số tiền này lên 7 tỷ euro, hay 7,2 tỷ đô la.
Tờ báo Suddeutsche Zeitung đưa tin, các mặt hàng quốc phòng có trong gói hỗ trợ mới bao gồm ba hệ thống phòng không IRIS-T, ba hệ thống phòng không Skyranger, 10 khẩu pháo, hỏa tiễn đất đối không, 20 xe bảo vệ, đạn pháo và máy bay điều khiển từ xa.
Theo Merz, khoản viện trợ bổ sung “có thể được chấp thuận ngay bây giờ như khoản chi ngoài ngân sách”. Chủ tịch CDU cũng đã công bố kế hoạch tăng mạnh chi tiêu quốc phòng, thành lập quỹ phát triển và quốc phòng đặc biệt trị giá 500 tỷ euro, hay 535 tỷ đô la, và miễn trừ các khoản chi tiêu quốc phòng trên 1% GDP khỏi các quy tắc xóa nợ.
Vì những thay đổi đối với các quy tắc xóa nợ cần sự ủng hộ của hai phần ba quốc hội để được thông qua, Merz hy vọng có thể đàm phán thông qua các dự luật với các đảng ôn hòa ủng hộ Ukraine trong Bundestag hiện tại càng sớm càng tốt.
Trong quốc hội tiếp theo, phải triệu tập chậm nhất là ngày 25 tháng 3, Merz có thể mong đợi sự phản đối mạnh mẽ hơn. Khoảng một phần ba số ghế sẽ do đảng cực hữu Alternative for Germany (AfD) và Left Party (Die Linke) nắm giữ, cả hai đều phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine.
Đức là nhà tài trợ quân sự lớn thứ hai của Ukraine sau Hoa Kỳ. Vai trò của Berlin đặc biệt quan trọng hiện nay khi chính quyền Tổng thống Donald Trump đã đóng băng viện trợ quốc phòng cho Ukraine, tìm cách đẩy Kyiv vào bàn đàm phán.
[Kyiv Independent: Merz seeks to quickly push through $3.2 billion in German aid for Ukraine]
5. Người Mỹ chia rẽ về vấn đề Ukraine, cuộc thăm dò của CBS News cho thấy
Theo một cuộc thăm dò ý kiến do CBS News công bố ngày 2 tháng 3, người dân Hoa Kỳ chia rẽ về việc ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến chống lại sự xâm lược của Nga.
Tòa Bạch Ốc đã thay đổi đáng kể đường lối chính sách đối ngoại sau lễ nhậm chức của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào ngày 20 tháng Giêng. Nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã có một cuộc tranh cãi gay gắt tại Phòng Bầu dục trong một cuộc họp vào ngày 28 tháng 2.
Theo cuộc thăm dò của CBS News, 52% số người được hỏi cho biết họ ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến chống lại Nga. 44% số người được hỏi cho biết họ trung lập và 4% số người được hỏi công khai ủng hộ Nga.
46% số người được hỏi cho rằng Tổng thống Donald Trump đang ủng hộ Nga. Hầu hết những người được hỏi ủng hộ Ukraine.
43% số người được hỏi tin rằng Tổng thống Donald Trump đã đối xử bình đẳng với Ukraine và Nga. Những người được hỏi này phần lớn giữ lập trường trung lập đối với cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine.
Chỉ có 11% số người được hỏi cho rằng Tổng thống Donald Trump thiên vị Ukraine.
Khoảng 51% số người được hỏi chấp thuận cách Tổng thống Donald Trump giải quyết cuộc chiến của Nga với Ukraine, trong khi 49% không chấp thuận.
34% số người được hỏi coi Nga là đối phương và 32% coi Nga là không thân thiện, nhưng 34% số người được hỏi coi Nga là đồng minh hoặc ít nhất là thân thiện.
Cuộc thăm dò cho thấy 51% người Mỹ ủng hộ viện trợ quân sự cho Ukraine và 49% phản đối.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết ông “ủng hộ cả Ukraine và Nga” trong cuộc họp báo với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tại Tòa Bạch Ốc vào ngày 28 tháng 2.
Nói về vai trò của mình trong các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine, Tổng thống Donald Trump cho biết ông “đang ở giữa”.
“Tôi ủng hộ cả Ukraine và Nga... Tôi muốn giải quyết vấn đề này,” ông nói thêm.
[Kyiv Independent: Americans split on Ukraine, CBS News poll finds]
6. Zelenskiy, Macron, Starmer có thể đến thăm Washington vào tuần tới, báo chí đưa tin
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer có thể sẽ đến thăm Washington sớm nhất vào tuần tới để trình bày “mặt trận thống nhất” về hòa bình tại Ukraine, tờ báo của Anh Daily Mail đưa tin vào ngày 5 tháng 3, trích dẫn các nguồn tin ngoại giao không được tiết lộ.
Cuộc gặp diễn ra sau cuộc đụng độ được truyền hình trực tiếp giữa Zelenskiy và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Phòng Bầu dục vào ngày 28 tháng 2, làm chệch hướng việc ký kết một thỏa thuận khoáng sản đã lên kế hoạch và dẫn đến quyết định của Washington về việc ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine.
Macron và Starmer, những người đã đến thăm Washington chỉ vài ngày trước Zelenskiy để thuyết phục Tổng thống Donald Trump đóng vai trò trong việc ổn định Ukraine sau chiến tranh, kể từ đó đã tìm cách hàn gắn rạn nứt giữa Kyiv và Tòa Bạch Ốc.
Vào ngày 4 tháng 3, cùng ngày ông có cuộc điện đàm với Starmer, Zelenskiy đã đưa ra một tuyên bố trong đó ông gọi cuộc đụng độ tại Phòng Bầu dục là “đáng tiếc” đồng thời bày tỏ sự sẵn sàng hướng tới hòa bình dưới “sự lãnh đạo mạnh mẽ” của Tổng thống Donald Trump.
Zelenskiy cũng đề xuất những bước đi đầu tiên hướng tới hòa bình, bao gồm việc thả tù nhân và ngừng bắn trên không và trên biển, một đề xuất đã được Macron đề cập trước đó.
Trong bài phát biểu trước Quốc hội, Tổng thống Donald Trump cho biết ông “đánh giá cao” tuyên bố của Zelenskiy nhưng không đưa ra bình luận trực tiếp nào về lệnh đóng băng viện trợ hoặc lệnh ngừng bắn được đề xuất. Các nhà lãnh đạo của Ukraine, Pháp và Anh đang hy vọng sẽ thảo luận về kế hoạch này với Tổng thống Donald Trump trong chuyến thăm Washington có thể diễn ra của họ, tờ Daily Mail đưa tin.
Tin tức này xuất hiện khi chính quyền Tổng thống Donald Trump đảo ngược chính sách nhiều năm của Washington đối với Ukraine và Nga, đồng thời gây nghi ngờ về cam kết của Washington đối với an ninh Âu Châu.
Starmer và Macron đã trở thành những tiếng nói hàng đầu trong nỗ lực tăng cường năng lực phòng thủ của Âu Châu và hỗ trợ cho Ukraine, dẫn đầu kế hoạch điều động hàng ngàn quân gìn giữ hòa bình đến quốc gia này để giám sát lệnh ngừng bắn tiềm tàng.
[Kyiv Independent: Zelensky, Macron, Starmer may visit Washington next week, media reports]
7. Lukashenko mời Tổng thống Donald Trump, Zelenskiy, Putin tới hội đàm ở Minsk
Minsk sẵn sàng đón tiếp các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ, Ukraine và Nga để đàm phán về việc chấm dứt chiến tranh giữa Nga và Ukraine, nhà độc tài Belarus Alexander Lukashenko cho biết trong một cuộc phỏng vấn hôm Thứ Tư, 05 Tháng Ba.
Những phát biểu của Lukashenko được đưa ra ngay sau khi Hoa Kỳ áp đặt lệnh đóng băng ngay lập tức viện trợ quân sự cho Ukraine, trong một động thái mà Tòa Bạch Ốc tuyên bố là nhằm gây áp lực buộc Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tham gia đàm phán hòa bình.
Trong cuộc phỏng vấn với nhân vật mạng người Mỹ Mario Nawfal được phát sóng trên phương tiện truyền thông nhà nước Belarus, Lukashenko cho biết ông sẵn sàng giúp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đạt được mục tiêu làm trung gian hòa bình giữa Kyiv và Mạc Tư Khoa.
“Nếu bạn muốn, hãy đến đây,” ông nói khi nói chuyện với Nawfal ở Minsk.
“Chỉ cách biên giới Belarus 200 km đến Kyiv. Nửa giờ bay. Bạn được chào đón đến. Chúng ta sẽ ngồi xuống đây. Chúng ta sẽ đi đến một thỏa thuận trong im lặng, không ồn ào, không la hét. Vì vậy, hãy nói với Tổng thống Donald Trump: Tôi đang đợi ông ấy ở đây, cùng với Putin và Zelenskiy. Chúng ta sẽ ngồi xuống và đàm phán một cách bình tĩnh. Nếu bạn muốn đạt được một thỏa thuận.”
Bất chấp lời mời, Lukashenko nhấn mạnh rằng ông không muốn đóng vai trò trung gian giữa các quốc gia khác.
“Hơn hết, tôi ghét làm trung gian. Nó có nghĩa là ở giữa một ai đó và giả vờ rằng bạn có thể làm được điều gì đó,” ông nói.
Belarus trước đây đã tổ chức các cuộc đàm phán giữa Ukraine, Nga và Tổ chức An ninh và Hợp tác Âu Châu, gọi tắt là OSCE vào năm 2014 và 2015, dẫn đến Thỏa thuận Minsk. Các thỏa thuận này nhằm mục đích chấm dứt chiến tranh Donbas, bị Nga tạm chiếm miền đông Ukraine vào năm 2014.
Nga đã vi phạm cả hai thỏa thuận. Hai ngày trước khi tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022, Putin tuyên bố rằng Thỏa thuận Minsk “không còn tồn tại nữa”.
Zelenskiy đã nêu vấn đề Nga vi phạm các thỏa thuận trước đó trong cuộc họp tại Phòng Bầu dục với Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance, nhằm giải thích tầm quan trọng của các bảo đảm an ninh cụ thể đối với Ukraine.
Tổng thống Donald Trump và Vance đáp trả bằng cách chỉ trích Zelenskiy, cáo buộc ông vô ơn với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ. Vài ngày sau, Hoa Kỳ đã dừng viện trợ quân sự cho Ukraine.
Trong bài phát biểu chung trước cả hai viện của Quốc hội Hoa Kỳ vào ngày 4 tháng 3, Tổng thống Donald Trump hầu như không đề cập đến quyết định này, nhưng cho biết ông có kế hoạch làm việc với “cả hai bên” để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
Belarus vẫn là đồng minh trung thành của Điện Cẩm Linh. Mặc dù không đưa quân đội của mình vào chiến trường ở Ukraine, nhưng nước này đã cho phép quân đội Nga sử dụng lãnh thổ và cơ sở hạ tầng của mình một cách rộng rãi trong quá trình phát động cuộc xâm lược toàn diện.
Ngày 14 tháng 2, Zelenskiy tuyên bố rằng Nga một lần nữa đang tăng cường quân đội ở Belarus, có thể là để chuẩn bị cho các hoạt động quy mô lớn chống lại các nước NATO.
[Kyiv Independent: Lukashenko invites Trump, Zelensky, Putin to hold talks in Minsk]
8. Các đảng viên Dân chủ hàng đầu cáo buộc Tổng thống Donald Trump, Musk gây nguy hiểm cho an ninh Hoa Kỳ bằng cách đứng về phía Nga
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang “đe dọa an ninh quốc gia của đất nước chúng ta”, các nhà lập pháp hàng đầu của đảng Dân chủ cho biết trong một tuyên bố đưa ra ngày 4 tháng 3.
Tuyên bố này được đưa ra vài giờ trước khi Tổng thống Donald Trump chuẩn bị có bài phát biểu quan trọng trước phiên họp chung của Quốc hội, bài phát biểu đầu tiên của ông kể từ khi trở lại Tòa Bạch Ốc vào ngày 20 tháng Giêng.
Tuyên bố có đoạn: “Kể từ khi nhậm chức cách đây hơn một tháng, tổng thống đã xa lánh hầu hết mọi đối tác và đồng minh quốc tế mà chúng ta có, khiến chúng ta bị cô lập trong một thế giới ngày càng nguy hiểm khi Nga, Bắc Hàn, Iran và Trung Quốc hợp tác với nhau”.
“Chúng ta cần các đối tác và đồng minh để giải quyết hiệu quả vô số mối đe dọa an ninh quốc gia mà chúng ta đang phải đối mặt — hoặc có thể phải đối mặt. Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump đã thể hiện sự liên kết nhiều hơn với Vladimir Putin, người đe dọa trật tự dựa trên luật lệ quốc tế, hơn là với các đối tác và đồng minh lâu năm của chúng ta.”
Tuyên bố được ký bởi các đảng viên Dân chủ hàng đầu của Quốc hội trong các ủy ban quân sự, tình báo và chính sách đối ngoại. Tuyên bố được công bố sau lệnh của Tổng thống Donald Trump yêu cầu ngay lập tức dừng mọi viện trợ quân sự cho Ukraine.
Tuyên bố này chỉ trích gay gắt việc đóng băng viện trợ, cho rằng hành động này “chứng minh một cách khủng khiếp” sự liên minh của Tổng thống Donald Trump với Mạc Tư Khoa trong cuộc xâm lược Ukraine.
Đảng Dân chủ cũng lên án tỷ phú Elon Musk vì đã chỉ đạo sa thải hàng loạt nhân viên liên bang với tư cách là nhà lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ, gọi tắt là DOGE do Tổng thống Donald Trump thành lập.
Các nhà lập pháp cho biết việc sa thải này “làm suy yếu khả năng ứng phó của chúng ta với các cuộc khủng hoảng quốc tế”.
Các quan chức kêu gọi những người khác hành động để bảo vệ lợi ích an ninh của Hoa Kỳ trước các mối đe dọa từ chính quyền.
“Chúng tôi đang lên tiếng và kêu gọi những người khác tham gia cùng chúng tôi trước khi quá muộn”, tuyên bố cho biết.
“Bởi vì đừng hiểu lầm — đây là nỗ lực phối hợp của Tổng thống Donald Trump và Musk nhằm phá hoại hệ thống chính phủ của chúng ta và khai thác điểm yếu của chúng ta để củng cố quyền lực có lợi cho chính các quốc gia đang đe dọa an ninh quốc gia của chúng ta.”
Quyết định đình chỉ viện trợ cho Ukraine của chính quyền Tổng thống Donald Trump diễn ra sau một số động thái gần đây có lợi cho Điện Cẩm Linh. Tổng thống Donald Trump đã làm suy yếu tính hợp pháp của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, đổ lỗi sai cho Ukraine về việc bắt đầu chiến tranh, từ chối gọi Putin là nhà độc tài và cử đại biểu đến đàm phán với các quan chức Nga mà không có sự tham gia của Ukraine.
Tòa Bạch Ốc cũng đang cân nhắc dỡ bỏ lệnh trừng phạt áp dụng đối với Nga vì cuộc xâm lược toàn diện của nước này vào Ukraine.
[Kyiv Independent: Top Democrats accuse Trump, Musk of endangering US security by siding with Russia]
9. Tusk cho biết không có sự đồng thuận giữa các quốc gia Liên Hiệp Âu Châu về việc trao tài sản bị đóng băng của Nga cho Ukraine
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết vào ngày 2 tháng 3 tại hội nghị thượng đỉnh ở Luân Đôn tập trung vào Ukraine rằng Liên Hiệp Âu Châu không có lập trường thống nhất về việc lấy tài sản bị đóng băng của Nga trao cho Ukraine.
Các quốc gia phương Tây đã đóng băng 300 tỷ đô la tài sản của Nga khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Ukraine chỉ nhận được các khoản vay được bảo đảm bằng lãi suất thu được từ các tài sản bị đóng băng.
“Mọi người đều hiểu rằng sẽ tốt nhất nếu chuyển số tiền này vào mục đích quốc phòng và tái thiết Ukraine”, Tusk cho biết.
Lệnh đóng băng tài sản của Nga tại Liên Hiệp Âu Châu sẽ hết hạn vào tháng 6. Tusk kêu gọi Liên Hiệp Âu Châu gia hạn lệnh trừng phạt đối với tài sản của Nga trong bối cảnh lo ngại về sự phản đối từ Hung Gia Lợi, quốc gia đã nhiều lần xung đột với Liên Hiệp Âu Châu về việc thực hiện lệnh trừng phạt đối với Nga.
“Chúng ta cần tập trung vào việc gia hạn lệnh trừng phạt vì chúng đang có hiệu quả”, Tusk nói.
Liên Hiệp Âu Châu phải duy trì lệnh trừng phạt đối với Nga. Các lệnh trừng phạt đang góp phần làm suy yếu nền kinh tế và tài chính của Nga, Tusk nói thêm.
“Người ta lo ngại về những hậu quả tiêu cực đối với đồng euro và hệ thống ngân hàng”, nhà lãnh đạo này cho biết.
Âu Châu đang ngồi trên 198 tỷ đô la của Nga. Việc trao toàn bộ cho Ukraine là điều khó khăn
Tusk cho biết thêm rằng Ba Lan đang kêu gọi các quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu khác ủng hộ việc chuyển giao tài sản của Nga sang Ukraine nhưng không có tiếng nói quyết định vì nước này không phải là thành viên của khu vực đồng euro.
Nhà lãnh đạo này cho biết hiện tại, tiền lãi thu được từ các tài sản bị đóng băng của Nga đang được sử dụng để giúp Ukraine trong cuộc chiến chống lại sự xâm lược của Nga.
Giới lãnh đạo Hung Gia Lợi và Slovakia đã nhiều lần truyền bá quan điểm ủng hộ Nga và liên tục phản đối sự hỗ trợ của Liên Hiệp Âu Châu dành cho Ukraine.
Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban kêu gọi các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu từ bỏ tuyên bố chung ủng hộ Ukraine trước hội nghị thượng đỉnh vào ngày 6 tháng 3.
[Kyiv Independent: No consensus among EU states on giving frozen Russian assets to Ukraine, Tusk says]