Các nữ tu Công Giáo tham dự buổi cầu nguyện kinh mân côi hàng đêm cho Đức Giáo Hoàng Phanxicô tại Quảng trường Thánh Phêrô ở Vatican vào thứ năm, ngày 6 tháng 3 năm 2025. (Nguồn: Ảnh AP/Francisco Seco.)


Elise Ann Allen của tạp chí Crux, ngày 8 tháng 3 năm 2025, nhận định: Giáo triều cầu nguyện cho Đức Giáo Hoàng, nhưng dường như phớt lờ cải cách của ngài dành cho phụ nữ trong Giáo hội

Thực vậy, kể từ khi được bầu cách đây mười hai năm, Đức Giáo Hoàng Phanxicô không hề giấu giếm rằng ưu tiên hàng đầu là thay đổi văn hóa nội bộ của những gì ngài tin là một Giáo triều La Mã quá hướng nội và giáo sĩ trị.

Trong những nỗ lực cải cách khác nhau của mình, được nêu rõ trong tông hiến Predicate Evangelium năm 2022 về việc tái cấu trúc và phác thảo vai trò của Giáo triều Rôma, Đức Giáo Hoàng đã ưu tiên một thành phần đa dạng phản ảnh rõ hơn về Giáo hội hoàn vũ và nhấn mạnh đến nhu cầu phải có sự đại diện lớn hơn của giáo dân, đặc biệt là phụ nữ, đặc biệt là trong các vai trò lãnh đạo.

Tuy nhiên, bạn sẽ không biết điều này khi nhìn vào hình ảnh được giáo triều thể hiện mỗi ngày trong buổi cầu nguyện kinh mân côi hàng đêm, được cho là thay mặt cho vị giáo hoàng có tư tưởng cải cách này khi thời gian nằm viện của ngài hiện đã kéo dài hơn ba tuần.

Sau khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô bị cơn suy hô hấp lớn đầu tiên trong bệnh viện vào thứ Bảy, ngày 22 tháng 2, Vatican đã thông báo hai ngày sau đó, vào thứ Hai, ngày 24 tháng 2, rằng kể từ ngày đó, các Hồng Y cư trú tại Rome và các thành viên của giáo triều sẽ cầu nguyện kinh mân côi hàng đêm để cầu nguyện cho sức khỏe và sự phục hồi của Đức Giáo Hoàng.

Chuỗi mân côi đầu tiên vào ngày 24 tháng 2 được dẫn dắt bởi Hồng Y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa thánh Vatican, và những chuỗi mân côi còn lại đều được dẫn dắt bởi những vị đội mũ đỏ, những vị này có thể là người đứng đầu các cơ quan của Vatican hoặc giữ các chức vụ quan trọng khác.

Theo thứ tự, các viên chức đã chủ trì việc lần hạt mân côi mỗi đêm kể từ đó là:

• Đức Hồng Y người Ý Pietro Parolin, Quốc vụ khanh
• Đức Hồng Y người Philippines Luis Antonio Tagle, phó tổng trưởng Thánh bộ Truyền giáo
• Đức Hồng Y người Ý Giovanni Battista Re, Niên Trưởng Hồng Y đoàn
• Đức Hồng Y người Ý Baldassare Reina, đại diện Giáo phận Rome
• Đức Hồng Y người Argentina Víctor Manuel Fernández, tổng trưởng Thánh bộ Giáo lý Đức tin
• Đức Hồng Y người Ý Claudio Gugerotti, tổng trưởng Thánh bộ các Giáo hội Đông phương
• Đức Hồng Y người Ba Lan Konrad Krajewski, người phát chẩn của giáo hoàng
• Đức Hồng Y người Mỹ Robert Prevost, tổng trưởng Thánh bộ các Giám mục
• Đức Hồng Y người Anh Arthur Roche, tổng trưởng Thánh bộ Phụng vụ
• Đức Hồng Y người Ý Marcello Semeraro, tổng trưởng Thánh bộ Mục đích phong thánh
• Hồng Y người Tây Ban Nha Ángel Fernández Artime, phó tổng quản Thánh bộ Tôn giáo
• Hồng Y người Hàn Quốc Lazzaro You Heung-sik, tổng quản Thánh bộ Giáo sĩ

Chuỗi Mân Côi vào thứ Bảy, trùng với Ngày Quốc tế Phụ nữ, dự kiến sẽ do Hồng Y người Canada Michael Czerny, tổng trưởng Thánh bộ Phát triển Con người Toàn diện chủ trì.

Đáng chú ý là không có trong danh sách những người chủ trì việc lần hạt Mân Côi hàng đêm là bất cứ người phụ nữ nào mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã bổ nhiệm vào các vai trò lãnh đạo, bao gồm hai nữ tu người Ý mà ngài đã giao phụ trách các bộ phận của Vatican.

Những nữ tu đó là Sơ Simona Brambilla, người được bổ nhiệm làm tổng trưởng Thánh bộ Tu sĩ vào tháng trước, và Sơ Raffaella Petrini, người giữ chức chủ tịch của Phủ Thống đốc Vatican và Ủy ban Giáo hoàng của Thị quốc Vatican kể từ ngày 1 tháng 3.

Phủ Thống đốc này được coi là tách biệt với giáo triều, nhưng vai trò của Petrini khiến bà trở thành người phụ nữ quyền lực nhất ở Vatican, và về mặt kỹ thuật, bà còn cao hơn nhiều Hồng Y đã chủ trì buổi lần hạt mân côi cho Đức Giáo Hoàng.

Ngoài ra, tên của giáo dân người Ý Paolo Ruffini cũng không có trong danh sách, mặc dù không được thụ phong nhưng là bộ trưởng Bộ Truyền thông của Vatican.

Việc Sơ Brambilla vắng mặt trong số những người chủ trì buổi lần hạt mân côi đặc biệt đáng ngạc nhiên, vì ĐHY Artime, viên chức số hai của bà, đã chủ trì buổi lần hạt mân côi, nghĩa là ngài rõ ràng đã được chọn thay cho cấp trên của mình.

Việc ai được chọn để chủ trì buổi lần hạt mân côi hàng đêm rõ ràng là quyết định chung giữa Vương cung thánh đường Thánh Phêrô và Phủ Quốc vụ khanh. Một số quan chức cho rằng chủ yếu là những người đứng đầu các bộ chủ trì, và việc lựa chọn ĐHY Artime có thể là do Sơ Brambilla không có mặt.

Tuy nhiên, lời giải thích đó cũng chỉ là mơ hồ khi xét đến tầm quan trọng của các buổi cầu nguyện hàng đêm cho Đức Giáo Hoàng Phanxicô, một trong những sự kiện chính diễn ra tại Vatican những ngày này trong khi ngài vẫn đang nằm viện.

Một số nhà quan sát có ấn tượng rằng việc trưng bày quá nhiều mũ đỏ về cơ bản là một buổi thử giọng cho bất cứ khi nào mật nghị tiếp theo diễn ra, làm tăng hình ảnh dễ thấy của các giám mục dẫn đầu những lời cầu nguyện cho sức khỏe của vị giáo hoàng, đồng thời làm suy yếu các cải cách của ngài.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô thường nói đùa về việc bị các thành viên của Giáo triều La Mã ghét bỏ, và về việc một số người đang chờ đợi cái chết của ngài, đến nỗi khi ai đó nói rằng họ đang cầu nguyện cho ngài, ngài thường châm biếm, "ủng hộ hay phản đối?"

Trong một cuộc phỏng vấn, ngài đã kể câu chuyện nổi tiếng về một người phụ nữ lớn tuổi mà ngài gặp trong một buổi họp mặt, người đã nói rằng bà đang cầu nguyện cho ngài và khi ngài trả lời bằng câu hỏi cổ điển "ủng hộ hay phản đối", bà đã trả lời, "những người cầu nguyện chống lại ngài đang ở đó", và chỉ vào Vatican.

Không có gì bí mật khi Đức Phanxicô đã làm phật lòng không ít người bằng những động thái như cắt giảm lương cho các Hồng Y và các bộ trưởng và nắm quyền kiểm soát các khoản đầu tư của Vatican từ Phủ Quốc Vụ Khanh sau một số sự cố lớn, bao gồm cả thỏa thuận bất động sản khét tiếng ở London khiến Hồng Y đầu tiên, Angelo Becciu, bị kết án tại tòa án Vatican vì tội phạm tài chính.

Các bài phát biểu thường niên của ngài trước Giáo triều La Mã, mà ngài đã sử dụng để phác thảo nhiều "căn bệnh" khác nhau mà giáo triều này đang mắc phải và nêu bật những thành công trong các cuộc cải cách của mình, cũng đã gây ra sự khó chịu cho nhiều người cảm thấy bị người chăn dắt của họ khiển trách nhiều hơn là yêu thương.

Việc bổ nhiệm Sơ Brambilla của ngài đặc biệt gây tai tiếng đối với những người theo chủ nghĩa nghiêm ngặt về giáo luật, những người cho rằng việc bổ nhiệm bà là không phù hợp vì những người đứng đầu các thánh bộ đưa ra các quyết định ràng buộc nhân danh giáo hoàng, cùng chia sẻ quyền lực của giáo hoàng, do đó họ cần phải có Chức Thánh, nghĩa là được thụ phong linh mục.

Trong Predicate Evangelium, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã có bước tiến trong việc tách Chức Thánh khỏi thẩm quyền quản lý của Giáo triều Rôma, nhấn mạnh đến việc tách Chức Thánh khỏi các vai trò quản trị, bao gồm cả việc lãnh đạo một thánh bộ.

Việc bổ nhiệm ĐHY Artime làm phó tổng trưởng nhằm đảm bảo rằng không có nghi ngờ gì về tính hợp lệ của các quyết định của Sơ Brambilla, hiện tại hoặc trong một triều giáo hoàng tương lai, đồng thời cũng làm rõ ai là người chịu trách nhiệm cuối cùng.

Khi thế giới kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ, việc không có bất cứ người phụ nữ nào ở vị trí trung tâm dẫn đầu những lời cầu nguyện cho một vị giáo hoàng đã nỗ lực hết sức để thúc đẩy sự tham gia của họ vào các vai trò lãnh đạo có ý nghĩa là điều đáng kinh ngạc.

Việc loại trừ bất cứ phụ nữ nào mà Đức Phanxicô đã thăng chức cho đến nay đặt ra câu hỏi về mức độ nghiêm túc của các cải cách của ngài về vấn đề này đang được thực hiện và liệu những nỗ lực của ngài về vấn đề này có được tiếp tục bởi bất cứ ai tiếp theo hay không.

Điều mà nhiều nhà quan sát hiện đang cân nhắc là liệu, nếu có một mật nghị sắp diễn ra, những người phụ nữ như Brambilla, Petrini và những người khác sẽ tiếp tục được thăng chức và coi trọng hay liệu họ sẽ bị gạt sang một bên và cuối cùng biến mất hoàn toàn khi một giáo triều phản đối các cải cách của Đức Phanxicô dần đẩy họ ra khỏi bức tranh.

Thượng hội đồng giám mục gần đây về tính đồng nghị đã chứng minh rõ ràng rằng ngoài các vấn đề riêng lẻ như việc truyền chức và phó tế, vai trò của phụ nữ trong giáo hội và trong vai trò lãnh đạo có ý nghĩa là một trong những vấn đề cấp bách và chưa được giải quyết nhất mà giáo hội hiện đại phải đối mặt.

Đây là vấn đề mà một giáo hoàng mới cuối cùng, bây giờ hoặc sau này, chắc chắn sẽ phải đối diện, và các hành động của giáo triều cho đến nay đang cung cấp một cái nhìn sâu sắc tiềm năng hấp dẫn về loại khí hậu mà phụ nữ ở Vatican có thể mong đợi trong kỷ nguyên hậu Phanxicô, bất cứ khi nào điều đó có thể xảy ra.