1. Vụ nổ ở tỉnh Oryol của Nga, người dân cho rằng có cuộc tấn công bằng hỏa tiễn của Ukraine, thống đốc kêu gọi bình tĩnh vì chỉ là máy bay điều khiển từ xa

Theo người dân địa phương, phương tiện truyền thông Nga và thống đốc khu vực, thành phố Oryol của Nga đã bị tấn công vào đêm 5 tháng 11.

Người dân cho biết họ nghe thấy nhiều tiếng nổ ở Oryol và đã đăng tải đoạn phim về vụ tấn công lên mạng xã hội, kênh tin tức Telegram Astra đưa tin. Theo người dân địa phương, âm thanh này nghe như thể thành phố đang bị tấn công bằng hỏa tiễn.

Những cảnh quay do người dân đăng tải được quay cách nhà máy nhiệt điện Oryol khoảng 1 đến 1,5 km.

“Cuộc tấn công được thực hiện bằng vũ khí phản ứng nhanh — có thể là hỏa tiễn hoặc UAV phản lực. Trong các video, không có âm thanh cảnh báo không kích, không có tiếng ồn từ hệ thống phòng không, và cũng không có tiếng vo ve đặc trưng của máy bay điều khiển từ xa”, nhà phân tích OSINT của Astra tuyên bố.

Thống đốc tỉnh Oryol, ông Andrey Klychkov, tuyên bố rằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã tấn công vào khu vực này và các đơn vị phòng không Nga đã phá hủy các UAV này. Ông cho biết các mảnh vỡ từ máy bay điều khiển từ xa bị chặn đã làm hư hại nhà cửa và một tòa nhà phụ.

Astra đưa tin máy bay điều khiển từ xa cũng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng gần thành phố Vladimir.

Video cho thấy máy bay điều khiển từ xa của Nga giết chết thường dân vẫy cờ trắng và chó, Ukraine mở cuộc điều tra về tội ác chiến tranh

“Các chuyên gia đang làm việc tại hiện trường. Công tác cấp cứu sẽ bắt đầu vào lúc bình minh. Xin hãy bình tĩnh. Mọi hệ thống thiết yếu đều đang hoạt động bình thường”, Thống đốc khu vực Alexander Avdeyev cho biết.

Tại tỉnh Yaroslavl, chính quyền địa phương cho biết máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã phá hủy các nhà máy lọc dầu ở hai quận.

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố rằng tổng cộng 40 máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã bị bắn hạ trong đêm ở nhiều khu vực, bao gồm 11 chiếc trên bầu trời Voronezh, 8 chiếc trên bầu trời Rostov, 6 chiếc trên bầu trời Kursk, 6 chiếc trên bầu trời Crimea đang bị tạm chiếm, 5 chiếc trên bầu trời Bryansk, 2 chiếc trên bầu trời Belgorod và 2 chiếc trên bầu trời Oryol.

Chưa đầy một tuần trước đó, Hải quân Ukraine cho biết họ đã tấn công Nhà máy Nhiệt điện Oryol, gọi tắt là TPP bằng hỏa tiễn hành trình Neptune sản xuất trong nước. Thông báo của Hải quân được đưa ra sau khi có báo cáo về các vụ cháy tại cơ sở này.

Kyiv thường xuyên tấn công vào các cơ sở quân sự và công nghiệp ở Nga và ở các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm tại Ukraine.

[Kyiv Independent: 'Please remain calm' — Explosions in Russia's Oryol Oblast, residents claim Ukrainian missile attack, governor says drones]

2. Kim Chính Ân của Bắc Hàn sẵn sàng gặp Tổng thống Trump: Quan chức tình báo

Theo các báo cáo tại Hán Thành trích dẫn nguồn tin tình báo Nam Hàn, nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Chính Ân sẵn sàng gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Tin tức này được Lý Thành Quân (Lee Seong-kweun, 이성근) thư ký phe đối lập của ủy ban tình báo quốc hội Nam Hàn, đưa ra trong cuộc họp báo sau cuộc họp kín với Cơ quan Tình báo Quốc gia, gọi tắt là NIS của nước này.

Ông Donald Trump đã gặp Kim ba lần trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình trong nỗ lực thất bại nhằm thuyết phục nhà lãnh đạo Bắc Hàn hủy bỏ chương trình vũ khí hạt nhân do Liên Hiệp Quốc trừng phạt để đổi lấy việc nới lỏng lệnh trừng phạt có giới hạn.

Kho vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn vẫn là nguồn cơn căng thẳng chính với Nam Hàn, nơi ước tính chính quyền Kim Chính Ân sở hữu khoảng 50 đầu đạn. Vào tháng 9 năm 2023, Bắc Hàn đã sửa đổi hiến pháp để chính thức công nhận năng lực hạt nhân của mình, viện dẫn điều mà họ mô tả là sự hợp tác quân sự ngày càng gia tăng giữa Hoa Kỳ và các đồng minh chủ chốt trong khu vực là Nam Hàn và Nhật Bản.

Newsweek đã liên hệ với Tòa Bạch Ốc và Đại sứ quán Bắc Hàn tại Bắc Kinh qua email để yêu cầu bình luận ngoài giờ làm việc thông thường.

Theo Yonhap News, mặc dù cuộc gặp Tổng thống Trump-Kim không diễn ra trong chuyến thăm Nam Hàn của tổng thống Hoa Kỳ vào tuần trước, nhưng “nhiều dấu hiệu đã được xác nhận thông qua nhiều kênh cho thấy Bắc Hàn đang chuẩn bị hậu trường cho cuộc đối thoại với Hoa Kỳ”, ông Lý dẫn lời NIS cho biết.

Ông nói thêm: “Có những dấu hiệu cho thấy Bắc Hàn đã phân tích xu hướng chính sách của các quan chức cao cấp của chính quyền Hoa Kỳ đang giải quyết các vấn đề liên quan đến Bắc Hàn”.

Cơ quan này cũng đưa tin về “những thay đổi tinh tế” trong lời lẽ kể từ bài phát biểu mạnh mẽ của Kim trước cơ quan lập pháp chỉ biết tuân theo mệnh lệnh của Bắc Hàn, Hội đồng Nhân dân Tối cao, vào tháng 9.

Trong bài phát biểu đó, Kim Chính Ân đã nhấn mạnh lại vị thế của đất nước mình là một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân. Ông cũng nói rằng ông có những kỷ niệm đẹp với Tổng thống Trump và cho biết sẵn sàng nối lại đối thoại với điều kiện Washington từ bỏ mục tiêu “vô lý” là phi hạt nhân hóa Bắc Hàn.

Ông Kim cũng bác bỏ những động thái gần đây của Tổng thống Nam Hàn Lee Jae-myung, người đã có giọng điệu hòa giải hơn kể từ khi nhậm chức vào tháng 6, nói rằng “không có gì thay đổi đáng kể” và lưu ý rằng phi hạt nhân hóa Bắc Hàn vẫn là mục tiêu cốt lõi của Hán Thành.

Kể từ đó, nhà lãnh đạo 41 tuổi đã “điều chỉnh giọng điệu” đối với Washington và kiềm chế đưa ra những bình luận trực tiếp về vũ khí hạt nhân, ông Lý trích dẫn lời NIS.

[Newsweek: North Korea’s Kim Jong Un Open to Meeting Trump: Intel Official]

3. Xe hỗ trợ bệ phóng Iskander bị phá hủy trong vụ nổ ở Kursk, lực lượng đặc nhiệm Ukraine xác nhận

Lực lượng tác chiến đặc biệt, gọi tắt là SSO của Ukraine xác nhận vào ngày 5 tháng 11 rằng một xe vận chuyển và nạp đạn cho hệ thống hỏa tiễn đạn đạo Iskander của Nga đã bị phá hủy vào ngày 4 tháng 11 tại khu vực Kursk.

Cuộc tấn công được thực hiện chung với phong trào du kích Nga Chornaya Iskra (“Tia lửa đen”) gần làng Ovsyannikovo, SSO cho biết.

Chiếc xe này được sử dụng để vận chuyển, nạp lại và chuẩn bị hỏa tiễn Iskander để phóng vào lãnh thổ Ukraine.

Lực lượng đặc nhiệm Ukraine và Chornaya Iskra cũng đã phá hủy một trạm radar 1L122 “Harmony” gần làng Nyzhnii Reutets trong cùng khu vực. Trạm radar nhỏ này được tường trình dùng để phát hiện và theo dõi các mục tiêu trên không, đồng thời cung cấp dữ liệu mục tiêu cho hệ thống phòng không Nga.

Lực lượng tác chiến đặc biệt của Ukraine cho biết họ tiếp tục gây ra “hàng ngàn vết cắt” cho lực lượng Nga, làm suy yếu khả năng chiến đấu của họ và đưa thất bại của Nga đến gần hơn.

Theo dữ liệu từ cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR chia sẻ với tờ Kyiv Independent, sản lượng hỏa tiễn đạn đạo của Nga đã tăng ít nhất 66% so với năm 2024. Ước tính của HUR cho thấy Nga hiện đang nắm giữ gần 600 hỏa tiễn Iskander-M và hơn 100 hỏa tiễn Kinzhal trong kho vũ khí của mình.

Nga cũng được tường trình đã trang bị cho hỏa tiễn Iskander mới nhất của mình hệ thống radar mồi bẫy và đường bay khó đoán hơn, khiến chúng khó bị đánh chặn hơn.

Với việc tăng cường sản xuất, nâng cấp kỹ thuật và vai trò trong các cuộc tấn công tầm xa, các hệ thống như Iskander cùng với cơ sở hạ tầng hỗ trợ chúng đã trở thành mục tiêu quan trọng của Ukraine.

[Kyiv Independent: Iskander launcher support vehicle destroyed in Kursk blast, Ukrainian special forces confirm]

4. Video cho thấy máy bay điều khiển từ xa của Nga hạ sát thường dân vẫy cờ trắng và chó, Ukraine mở cuộc điều tra về tội ác chiến tranh

Tổng Công Tố Ukraine, Ruslan Kravchenko, đã mở một cuộc điều tra về tội ác chiến tranh trước khi xét xử sau khi một đoạn video dường như cho thấy một máy bay điều khiển từ xa FPV của Nga giết chết hai thường dân không vũ trang và con chó của họ gần làng Kruhliakivka vào ngày 3 tháng 11.

Đoạn phim do Lữ đoàn Không quân cơ động số 77 của Ukraine công bố được ghi lại gần Kruhliakivka ở quận Kupiansk thuộc tỉnh Kharkiv, một khu vực hiện do Nga kiểm soát.

Lữ đoàn cho biết không có mục tiêu hay vị trí quân sự nào gần địa điểm xảy ra cuộc tấn công.

Theo tuyên bố của Văn phòng Công tố Khu vực Kharkiv vào ngày 4 tháng 11, các nạn nhân đang đi bộ dọc theo con đường, tay cầm một lá cờ trắng, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy họ là thường dân, không tham chiến. Cả hai đều thiệt mạng ngay tại chỗ do một cuộc không kích có chủ đích, cùng với chú chó của họ.

Văn phòng công tố cho biết: “Tội ác tàn bạo này là một ví dụ nữa về sự coi thường có hệ thống của quân đội Nga đối với luật nhân đạo quốc tế và quyền được sống của thường dân”.

Theo Công ước Geneva, việc cố ý tấn công vào dân thường là tội ác chiến tranh.

Văn phòng tuyên bố rằng vụ án đang được điều tra theo Phần 2 của Điều 438 Bộ luật Hình sự Ukraine, bao gồm hành vi vi phạm luật pháp và phong tục chiến tranh dẫn đến tử vong.

Theo lữ đoàn, binh lính Nga đã quay phim vụ tấn công với mục đích tiếp tục phát tán đoạn phim trong các tài liệu tuyên truyền của họ và cáo buộc sai sự thật Quân đội Ukraine.

Lữ đoàn cho biết thêm: “Tội ác này là một bằng chứng nữa cho thấy quân xâm lược không có khái niệm về danh dự, đạo đức hay luật pháp”.

Kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, việc thường xuyên bắn vào dân thường đã được ghi nhận rộng rãi, trong đó trường hợp nổi tiếng nhất là vụ thảm sát Bucha do quân đội Nga thực hiện vào tháng 3 năm 2022 trước khi họ rút khỏi Tỉnh Kyiv.

Những vụ giết người tương tự cũng đã được báo cáo gần đây ở nhiều nơi khác dọc theo tuyến đầu.

Một thông tin liên lạc vô tuyến bị chặn do cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR công bố vào ngày 22 tháng 10 cho thấy một chỉ huy người Nga đã ra lệnh cho binh lính của mình bắn vào dân thường gần thành phố Pokrovsk đang xảy ra xung đột.

Một chỉ huy người Nga đã nói trong đoạn ghi âm do HUR công bố rằng: “Đừng để bất kỳ ai đi qua trên đường, bất kỳ ai mang theo túi lớn của dân thường, hãy đập tan chúng”.

Cuộc trò chuyện trên radio được tường trình có liên quan đến một video do Quân đoàn 7 thuộc Lực lượng Dù Ukraine công bố vào ngày 20 tháng 10. Theo quân đội Ukraine, video này cho thấy hậu quả của một vụ việc mà trong đó một nhóm tấn công của Nga, sau khi xâm nhập vào phía sau phòng tuyến của Ukraine, đã bắn và giết chết một số thường dân không vũ trang ở Pokrovsk.

Vào tháng 9, Quân đoàn số 3 của Ukraine báo cáo quân đội Nga đã giết chết hai cha mẹ và sử dụng đứa con nhỏ của họ làm lá chắn sống tại làng Shandryholove ở phía bắc Tỉnh Donetsk.

Vào ngày 9 tháng 10, Cơ quan An ninh Ukraine đã xác định được danh tính chỉ huy người Nga của vụ nổ súng được tường trình nhằm vào ba cư dân Kupiansk ở Tỉnh Kharkiv vào ngày 2 tháng 10.

[Kyiv Independent: Video shows Russian drone killing white flag-waving civilians and dog, Ukraine opens war crimes investigation]

5. Video cho thấy Tướng Mỹ phô diễn sức mạnh không quân chống lại Bắc Hàn

Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, Tướng Dan Caine và người đồng cấp Nam Hàn đã bay trên máy bay chiến đấu để thể hiện sức mạnh không quân của đồng minh với Bắc Hàn.

Chuyến bay chỉ huy chung, chuyến bay đầu tiên thuộc loại này trong lịch sử 72 năm của liên minh, là một phần trong chuyến thăm của Caine tới Nam Hàn, nơi ông và các nhà lãnh đạo quân sự địa phương thảo luận về các mối đe dọa hạt nhân và hỏa tiễn tiên tiến của Bắc Hàn cũng như cuộc cạnh tranh vũ khí toàn cầu.

Newsweek đã liên hệ với đại sứ quán Bắc Hàn tại Bắc Kinh để bình luận qua email.

Liên minh Mỹ-Hàn được thành lập theo hiệp ước phòng thủ chung được ký kết năm 1953 sau Chiến tranh Bắc Hàn. Ngoài khoảng 28.500 quân đồn trú tại phía Nam Bán đảo Triều Tiên, Hoa Kỳ cam kết sử dụng toàn bộ năng lực quân sự của mình, bao gồm cả lực lượng hạt nhân, để hỗ trợ răn đe mở rộng cho Nam Hàn.

Đối mặt với năng lực hạt nhân và hỏa tiễn ngày càng gia tăng của Bắc Hàn, Hoa Kỳ đang tăng cường sức mạnh chiến đấu tại Nam Hàn bằng cách nâng cấp máy bay chiến đấu F-16 và thành lập một phi đội máy bay điều khiển từ xa MQ-9 cho các nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát. Washington cũng đã cung cấp vũ khí tiên tiến, bao gồm máy bay chiến đấu tàng hình F-35A, cho Hán Thành.

Sau cuộc họp Ủy ban Quân sự lần thứ 50 được tổ chức tại Hán Thành, Caine và Tướng Jin Yong-sung, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Nam Hàn, đã thực hiện chuyến bay đội hình chung trên máy bay chiến đấu F-16 của Hoa Kỳ và KF-16 của Nam Hàn vào thứ Hai.

Theo đoạn phim chính thức được công bố, hai vị chỉ huy quân sự đã cất cánh từ Căn cứ Không quân Osan và bay qua Osan, Chuncheon, Daejeon và Trại Humphreys cùng hai máy bay chiến đấu khác và một máy bay cảnh báo sớm và kiểm soát trên không E-7 của Nam Hàn.

Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Nam Hàn cho biết trong một tuyên bố rằng chuyến bay cung cấp cái nhìn tổng quan về sự phát triển của liên minh Hoa Kỳ - Nam Hàn từ trên không, đồng thời kiểm tra tư thế phòng thủ chung và chứng minh sức mạnh bền bỉ của liên minh.

Cả Caine và Jin đều là tướng không quân. Caine, người giữ chức Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân từ tháng 4, đã có hơn 2.800 giờ bay với tư cách là phi công phản lực F-16, bao gồm hơn 150 giờ chiến đấu. Jin được bổ nhiệm làm Tổng tham mưu trưởng Quân đội vào tháng 9.

Trong cuộc họp của Ủy ban Quân sự, quân đội Hoa Kỳ và Nam Hàn đánh giá rằng môi trường an ninh ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương ngày càng phức tạp, khi Bắc Hàn tìm kiếm “năng lực quân sự lớn hơn” với sự hỗ trợ từ Nga.

Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ cho biết Caine và Jin cũng thừa nhận rằng sự răn đe không chỉ giới hạn ở Bán đảo Triều Tiên mà còn mở rộng ra ngoài khu vực này, góp phần vào an ninh khu vực. Họ cũng tái khẳng định cam kết duy trì khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở.

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth đã nêu ý tưởng về tính linh hoạt trong cách sử dụng lực lượng Hoa Kỳ tại Nam Hàn trong chuyến thăm nước này vào thứ Ba, cho biết họ có thể ứng phó với tình huống khẩn cấp trong khu vực khi Hoa Kỳ tập trung vào các mối đe dọa khác ngoài Bắc Hàn.

[Newsweek: Video Shows US General Flexing Air Power Against North Korea]

6. Đại Sứ Hoa Kỳ tại NATO Whitaker thăm Kyiv khi Ukraine chuẩn bị cho các trận chiến mùa đông

Đại sứ Hoa Kỳ tại NATO Matthew Whitaker đã đến thăm Ukraine, dẫn đầu một phái đoàn từ Liên minh Bắc Đại Tây Dương để đàm phán tập trung vào phòng không và chuẩn bị cho mùa đông sắp tới.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Denys Shmyhal cho biết cuộc họp với các đại sứ đối tác NATO tập trung vào nhu cầu cấp thiết của đất nước trong việc bảo vệ hệ thống năng lượng và dân thường trong bối cảnh Nga tiếp tục các cuộc tấn công. Bộ Tổng tham mưu và tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR đã cung cấp thông tin chi tiết cho các đồng minh.

Shmyhal cho biết thêm rằng mặc dù Ukraine vẫn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của đồng minh, nhưng nước này cũng sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm chiến trường của mình với các đối tác.

Ông cảm ơn các nước NATO vì sự ủng hộ của họ kể từ những ngày đầu tiên Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện và vì đã đóng góp vào sáng kiến PURL, sáng kiến giúp mua vũ khí của Hoa Kỳ cho quân đội Ukraine.

Văn phòng Tổng thống cho biết Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã gặp gỡ các đại diện NATO từ Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Đức, Pháp, Ý, Ba Lan, Canada và Hòa Lan vào thứ Hai.

Tổng thống Zelenskiy cảm ơn từng quốc gia vì những đóng góp cụ thể của họ - Đức với hệ thống Patriot, Hoa Kỳ với vũ khí và phòng không thông qua chương trình PURL, Anh và Pháp với hỏa tiễn, và Canada và Hòa Lan với sự hỗ trợ tài chính. Ông kêu gọi các thành viên NATO khác tham gia sáng kiến này.

“Cảm ơn tất cả các bạn đã đến Kyiv. Chuyến thăm của các bạn là một tín hiệu mạnh mẽ về sự đoàn kết và hỗ trợ – điều mà người dân chúng tôi thực sự cần trong chiến tranh,” Tổng thống Zelenskiy nói.

Một máy bay điều khiển từ xa “Shahed” của Nga đã tấn công một nhà kho của Star Brands ở Pavlohrad, phá hủy nguồn cung thực phẩm trị giá hàng triệu đô la. Đây là vụ tấn công thứ hai trong năm nay nhằm vào một trong những nhà sản xuất đồ ăn nhẹ lớn nhất Ukraine.

Whitaker cho biết Washington đang hoàn thiện các gói viện trợ mới cho tháng 11 và tháng 12 để đẩy nhanh việc cung cấp hệ thống phòng không và hỏa tiễn.

Ông cho biết: “Chúng tôi muốn bảo đảm mọi thứ hoạt động bình thường — rằng các hệ thống Patriot, hỏa tiễn PAC-3 và PAC-2 sẽ đến Ukraine càng nhanh càng tốt để bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng trong mùa đông này”.

Tổng thống Zelenskiy cũng cảm ơn Hoa Kỳ về các lệnh trừng phạt mới đối với Rosneft và Lukoil và Liên minh Âu Châu vì đã thông qua gói trừng phạt thứ 19, đồng thời kêu gọi các đối tác tiếp tục tăng cường áp lực đối với Nga.

Sau cuộc gặp, Whitaker nói: “Thật vui khi được gặp lại Tổng thống Ukraine Tổng thống Zelenskiy – lần này là tại Kyiv. Tôi đã truyền đạt rằng cuộc chiến vô nghĩa này phải chấm dứt, và hòa bình, dưới sự dẫn dắt của Tổng thống Trump, là con đường khả thi duy nhất hướng tới tương lai.”

Trước đó, Whitaker cho biết Tổng thống Trump “còn nhiều quân bài khác để chơi” với Nga ngoài các lệnh trừng phạt nhằm thúc đẩy Putin tiến tới đàm phán hòa bình. Ông ám chỉ Tòa Bạch Ốc sẵn sàng áp đặt các biện pháp cứng rắn hơn đối với Mạc Tư Khoa nếu nước này tiếp tục bất chấp lời kêu gọi đàm phán.

Tuần trước, Tổng thống Trump đã công bố lệnh trừng phạt toàn diện đối với hai tập đoàn dầu mỏ khổng lồ của Nga là Rosneft và Lukoil, cho biết động thái này sẽ cắt đứt nguồn tài trợ chiến tranh của Điện Cẩm Linh và gây áp lực buộc Điện Cẩm Linh phải có bước đột phá về ngoại giao.

Quan chức cao cấp nhất của chính quyền Tổng thống Trump đến thăm Ukraine trong nhiệm kỳ thứ hai là Bộ trưởng Tài chính Bessent. Ông đã đến Kyiv để trình bày một thỏa thuận về kim loại đất hiếm. Tổng thống Zelenskiy sau đó nói rằng mặc dù Bessent muốn Ukraine ký thỏa thuận ngay lập tức, nhưng quá trình này sẽ mất nhiều thời gian hơn so với dự kiến của nhóm Tổng thống Trump, dựa trên các thông lệ hiến pháp dân chủ.

[Kyiv Independent: US NATO Envoy Whitaker Visits Kyiv as Ukraine Prepares for Winter Battles]

7. Kyiv cảnh báo giới truyền thông về đề xuất “ngừng bắn cho các nhà báo” của Putin tại các thành phố tiền tuyến

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao đã kêu gọi các nhà báo không nên tin vào lời đề nghị của Putin về việc quan sát tình hình ở miền đông Ukraine thông qua một hành lang an toàn.

Phát biểu tại Bệnh viện lâm sàng quân sự trung ương ở Mạc Tư Khoa vào thứ tư, Putin tuyên bố rằng Nga sẽ ngừng giao tranh trong nhiều giờ ở khu vực Pokrovsk-Myrnohrad thuộc vùng Donetsk và ở Kupyansk thuộc vùng Kharkiv để các nhà báo Ukraine và nước ngoài có thể đến thăm.

Ông cho biết Nga sẽ “chở họ đến những địa điểm cụ thể” để họ có thể “xem những gì đang xảy ra, nói chuyện với quân nhân Ukraine và rời đi” trong những gì ông cho là một nỗ lực nhằm chứng minh những tuyên bố gây tranh cãi rằng quân đội Nga đã bao vây lực lượng Ukraine ở cả hai địa điểm.

Các quan chức Ukraine cho biết những tuyên bố như vậy về việc Kupyansk bị bao vây là “bịa đặt và tưởng tượng”, trong khi phát ngôn nhân của lực lượng miền đông Ukraine nói với hãng thông tấn Associated Press rằng tình hình ở Pokrovsk “khó khăn nhưng vẫn trong tầm kiểm soát”.

Hôm thứ năm, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi đã cảnh báo các nhà báo không nên tin vào lời đề nghị đi lại an toàn của Putin, nhấn mạnh rằng ông “chưa bao giờ giữ bất kỳ lời hứa ngừng bắn nào”.

“Thành thật mà nói, tôi không khuyến khích bất kỳ phóng viên nào tin vào bất kỳ đề xuất nào của Putin về “hành lang” ở vùng chiến sự”, Tykhyi nói.

“Tôi đã tận mắt chứng kiến những đề xuất như vậy diễn ra như thế nào – vào ngày 29 tháng 8 năm 2014, tại Ilovaisk,” ông nói tiếp, ám chỉ đến ngày quân nhân Ukraine được đề nghị một “ hành lang xanh “ để rút khỏi vòng vây ở Ilovaisk nhưng hàng trăm người đã thiệt mạng khi quân đội Nga nổ súng trong lúc họ di tản.

Tykhyi đã có mặt tại vụ thảm sát trong khi quay một bộ phim tài liệu cùng với một nhóm các nhà báo khác.

“Mục tiêu duy nhất của Putin là kéo dài chiến tranh”, Tykhyi tiếp tục trong tuyên bố hôm thứ Năm. “Và ông ta chưa bao giờ giữ bất kỳ cam kết ngừng bắn nào. Đừng giúp ông ta biện minh cho tội ác của mình bằng những hành động khiêu khích của Nga đối với các nhà báo.”

Tykhyi cũng nhắc nhở giới truyền thông rằng các chuyến thăm tới vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm mà không có sự cho phép của Ukraine là vi phạm pháp luật và sẽ gây ra “hậu quả lâu dài về mặt pháp lý và danh tiếng”.

“Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ”, ông cảnh báo.

Tờ Kyiv Post đưa tin hôm thứ Tư rằng bộ binh Nga đã tiến vào Pokrovsk với số lượng lớn, gây ra các cuộc giao tranh trên đường phố và đe dọa bao vây lực lượng Ukraine.

Nhóm theo dõi quân sự độc lập DeepState của Ukraine đã xác nhận quyền kiểm soát chung của Nga đối với các quận phía nam của Pokrovsk, trong khi lực lượng Ukraine vẫn giữ quyền kiểm soát một phần khu vực trung tâm và phía bắc của thành phố.

Nền tảng này cho biết: “Tình hình ở Pokrovsk đang trên bờ vực nguy kịch và tiếp tục xấu đi đến mức có thể đã quá muộn để khắc phục mọi thứ”.

Quân đội Ukraine cho biết hôm thứ Tư rằng 11.000 quân Nga đang tập trung quanh Pokrovsk để cố gắng bao vây thành phố.

Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một tổ chức tư vấn tại Washington, cho biết vào cuối ngày thứ Tư: “Putin nói tiếp rằng vào ngày 29 tháng 10 rằng lực lượng Nga đã bao vây lực lượng Ukraine ở Kupyansk và Pokrovsk... ISW không đánh giá rằng lực lượng Nga đã bao vây cả hai thị trấn này vào thời điểm này.”

Viện này tiếp tục: “Putin có thể đang cố gắng sử dụng các đề xuất ngừng bắn nhỏ để chứng minh rằng Nga quan tâm đến lệnh ngừng bắn, đặc biệt là khi Nga đã công khai bác bỏ đề xuất ngừng bắn trên tiền tuyến hiện tại của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump”.

“Đề xuất ngừng bắn của Putin sẽ là một cơ hội truyền thông dàn dựng để mô tả tình hình theo hướng có lợi cho Nga. Ông ta đã công bố đề xuất này một cách dàn dựng để thu hút sự chú ý vào những tuyên bố phóng đại của mình về tiến triển của Nga tại Pokrovsk.”

Viện này cho biết thêm rằng những bước tiến của Nga “không có khả năng gây ra sự sụp đổ ngay lập tức của nhóm Ukraine ở hướng Pokrovsk”.

8. Nga chấm dứt chế độ quân dịch theo mùa, chuyển sang chế độ quân dịch quanh năm từ năm 2026

Theo cổng thông tin pháp lý của Nga, Putin đã ký luật về quân dịch quanh năm vào ngày 4 tháng 11.

Động thái này đánh dấu một sự thay đổi đáng kể so với mô hình quân dịch lâu đời của Nga, vốn dựa trên hai chu kỳ tuyển quân hàng năm. Thanh niên được gọi nhập ngũ hai lần một năm cho một năm quân dịch bắt buộc.

Trong khi quân nhân bị cấm chính thức được điều động ra nước ngoài, các báo cáo cho biết nhiều người bị ép ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng Nga và được đưa đến chiến đấu ở Ukraine.

Những người lính mới vẫn sẽ được gửi đến quân đội trong thời gian nhập ngũ truyền thống vào mùa xuân và mùa thu — từ ngày 1 tháng 4 đến ngày 15 tháng 7 và từ ngày 1 tháng 10 đến ngày 31 tháng 12 — nhưng các hội đồng tuyển quân và ủy ban y tế tại các văn phòng tuyển quân hiện sẽ hoạt động quanh năm.

Theo Andrei Kartapolov, chủ tịch Ủy ban Quốc phòng của quốc hội và là tác giả của dự luật, cuộc cải cách này nhằm giảm bớt áp lực cho các cơ quan quân nhu.

Ở Nga, lính hợp đồng là những người lính ký kết các thỏa thuận phục vụ và tạo thành xương sống của quân đội, trong khi lính động viên là những thường dân được triệu tập để tăng cường lực lượng trong thời chiến.

Cuộc huy động quân sự năm 2022 của Putin, lần đầu tiên ở Nga kể từ Thế chiến thứ II và được thúc đẩy bởi những thất bại ở tiền tuyến, đã gây ra các cuộc biểu tình trong nước và khiến hơn 261.000 người Nga phải chạy trốn ra nước ngoài.

Mặc dù Điện Cẩm Linh sau đó tuyên bố việc huy động đã “hoàn tất”, nhưng không có sắc lệnh tổng thống nào chính thức chấm dứt việc này.

Thay vì đưa ra lệnh tuyển quân mới, Điện Cẩm Linh đã dựa vào các ưu đãi tài chính và chiến dịch tuyển dụng, cung cấp các hợp đồng béo bở cho những người tình nguyện sẵn sàng chiến đấu ở Ukraine.

[Kyiv Independent: Russia ends seasonal draft model, moves to year-round conscription from 2026]

9. Pháp mở cuộc điều tra hình sự về TikTok liên quan đến ảnh hưởng sức khỏe tâm thần của trẻ em

Các công tố viên Pháp đã mở một cuộc điều tra hình sự đối với TikTok vì không bảo vệ sức khỏe tâm thần của trẻ em trên nền tảng này.

Đây là lần đầu tiên việc bảo vệ trẻ vị thành niên trên mạng xã hội dẫn đến các thủ tục tố tụng hình sự, đánh dấu bước leo thang đáng kể trong nỗ lực của các cơ quan quản lý nhằm bảo vệ trẻ em trên Internet.

Cuộc điều tra diễn ra sau cuộc điều tra của quốc hội do nhà lập pháp Đảng Xã hội Arthur Delaporte dẫn đầu, công bố kết quả vào ngày 11 tháng 9.

Delaporte viết trong thông cáo báo chí chào mừng tin tức này rằng đơn vị tội phạm mạng của cảnh sát Paris đã mở một cuộc điều tra hình sự vào cuối tháng 10.

Ông đã từng nói trước đây: “Quan sát thực nghiệm của ủy ban chúng tôi là về một cái bẫy thuật toán, chỉ trong một vài tương tác, sẽ làm tăng mức độ tiếp xúc với nội dung có hại, gây lo lắng và chán nản”.

TikTok được Ủy ban Âu Châu quy định là Nền tảng Trực tuyến Cực lớn theo Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số của Liên Hiệp Âu Châu. Liên Hiệp Âu Châu đã và đang điều tra TikTok về những thiếu sót trong việc bảo vệ người dùng trẻ em.

Phát ngôn nhân của TikTok đã bác bỏ mạnh mẽ những cáo buộc và căn cứ pháp lý được nêu trong thông cáo báo chí của Công tố viên Paris và cho biết họ có ý định “bảo vệ mạnh mẽ hồ sơ của mình”.

Họ cho biết thêm: “Với hơn 50 tính năng và cài đặt được thiết kế riêng để hỗ trợ sự an toàn và hạnh phúc của thanh thiếu niên, và 9 trong số 10 video vi phạm bị xóa trước khi chúng được xem, chúng tôi đầu tư rất nhiều vào những trải nghiệm an toàn và phù hợp với lứa tuổi của thanh thiếu niên”.

Ủy ban không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của POLITICO.

[Politico: France opens criminal probe into TikTok over kids’ mental health effects]

10. Liệu Mỹ có xâm lược Nigeria không? Can thiệp quân sự của Tổng thống Trump sẽ như thế nào?

Tổng thống Trump không loại trừ khả năng điều động quân đội Hoa Kỳ trên bộ ở Nigeria sau khi ra lệnh cho quân đội “chuẩn bị cho hành động có thể xảy ra” ở quốc gia Tây Phi này, nhưng vẫn chưa rõ điều này có ý nghĩa gì hoặc liệu đảng Cộng hòa có thực hiện lời đe dọa của mình hay không.

Hôm thứ sáu, Tổng thống Trump tuyên bố “những kẻ Hồi giáo cực đoan” phải chịu trách nhiệm cho “vụ thảm sát hàng loạt” các Kitô hữu ở Nigeria và tuyên bố chính quyền của ông sẽ đưa Abuja trở lại danh sách các quốc gia được dán nhãn là “đặc biệt đáng quan ngại”.

Đây là chỉ định chính thức của tổng thống theo luật năm 1998 được gọi là Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế. Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Ted Cruz đã đề xuất một dự luật chỉ định Nigeria là quốc gia “đặc biệt đáng quan ngại” vào tháng 9.

Hoa Kỳ đã cung cấp hỗ trợ an ninh đáng kể cho chính phủ Nigeria trong cuộc chiến chống lại nhóm Hồi giáo cực đoan Boko Haram, bao gồm chia sẻ thông tin tình báo với chính quyền Nigeria và tiến hành các cuộc tập trận với quân đội nước này.

Theo Benjamin Augé, nghiên cứu viên tại Viện Quan hệ Quốc tế Pháp, gọi tắt là IFRI, Hoa Kỳ trước đây đã can dự sâu sắc vào Nigeria, quốc gia vốn là đồng minh thân cận của Washington cho đến tận khoảng một thập niên trước. Tuy nhiên, Augé nói với Newsweek rằng Hoa Kỳ đã phần nào rút lui khỏi quốc gia này trong những năm gần đây.

“Hoa Kỳ không thể đứng nhìn những hành động tàn bạo như vậy đang xảy ra ở Nigeria và nhiều quốc gia khác”, Tổng thống Trump phát biểu trong bài đăng trên nền tảng Truth Social của mình.

Tổng thống Nigeria Bola Ahmed Tinubu hôm thứ Bảy đã phủ nhận rằng đất nước này “không khoan dung về tôn giáo” và cho biết chính phủ đã nỗ lực bảo vệ quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng cho người dân.

Tinubu cho biết: “Chính quyền của chúng tôi cam kết hợp tác với chính phủ Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế để tăng cường sự hiểu biết và hợp tác trong việc bảo vệ cộng đồng của mọi tín ngưỡng”.

Vào thứ Bảy, Tổng thống Trump cho biết Hoa Kỳ có thể tiến vào Nigeria bằng “súng đạn” và nói riêng với các phóng viên trên chiếc Không lực Một vào ngày hôm sau rằng lực lượng Hoa Kỳ có thể tiến hành các cuộc tấn công trên không hoặc có sự hiện diện quân sự ở quốc gia này.

Daniel Bwala, cố vấn tổng thống Nigeria, nói với Reuters rằng Abuja hoan nghênh “sự hỗ trợ của Hoa Kỳ miễn là họ công nhận toàn vẹn lãnh thổ của chúng tôi”. Giảm nhẹ phát biểu của Tổng thống Trump, Bwala cho biết đất nước không hiểu ý kiến của Tổng thống Trump “theo nghĩa đen”, và cho biết ứng cử viên đảng Cộng hòa này “có suy nghĩ tốt về Nigeria”.

“CẢNH BÁO: CHÍNH PHỦ NIGERIA CẦN HÀNH ĐỘNG NHANH CHÓNG!”, Tổng thống Trump phát biểu vào thứ Bảy.

Hành động của Hoa Kỳ có thể như thế nào?

Tổng thống Trump cho biết ông đã ra lệnh cho Ngũ Giác Đài chuẩn bị cho “hành động có thể xảy ra”, nhưng không nêu rõ chi tiết. Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, đáp lại tuyên bố của tổng thống, nói: “Hoặc là Chính phủ Nigeria bảo vệ người Kitô giáo, hoặc chúng tôi sẽ tiêu diệt những kẻ khủng bố Hồi giáo đang thực hiện những hành động tàn bạo này.”

Ở thời điểm này, thật khó để hình dung “hành động khả thi” sẽ như thế nào. Tổng thống Trump trước nay vẫn luôn phản đối việc quân đội Hoa Kỳ tham gia vào các cuộc xung đột nước ngoài, và sự hiện diện quân sự của Hoa Kỳ ở Phi Châu còn khá khiêm tốn so với các khu vực khác trên thế giới.

Boko Haram cũng hoạt động mạnh ở Niger, phía bắc Nigeria. Năm ngoái, Hoa Kỳ đã hoàn tất việc rút quân khỏi một căn cứ máy bay điều khiển từ xa ở miền trung Niger, nơi có liên quan đến việc thu thập thông tin tình báo về Boko Haram. Quân đội Hoa Kỳ cũng đã rút khỏi một căn cứ không quân gần thủ đô Niamey của nước này sau cuộc đảo chính quân sự năm 2023. Chính quyền quân sự cầm quyền của Niger đã ra lệnh cho gần 1.000 quân nhân Hoa Kỳ rời khỏi đất nước sau cuộc đảo chính.

Asha Castleberry-Hernandez, chuyên gia về chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia, đồng thời là cựu quan chức cao cấp của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cho biết sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại Phi Châu “cực kỳ hạn chế” và kém xa so với sự hiện diện của các lực lượng như lính đánh thuê Nga tại lục địa này.

Nhưng vẫn còn nhiều lựa chọn khác. Tổng thống Trump có thể điều động lực lượng đặc nhiệm, hoặc về mặt lý thuyết là di dời các phương tiện hải quân đến Vịnh Guinea. Tại Nam Caribe, liệu Tổng thống Trump có ra lệnh tăng cường quân sự mạnh mẽ để hỗ trợ cuộc đàn áp nạn buôn lậu ma túy vào Mỹ? Giới quan sát cho rằng thái độ của người dân đã chuyển sang phản đối việc Mỹ can thiệp vào các quốc gia xa xôi, điều này có thể khiến chính quyền khó đưa ra lý lẽ thuyết phục cho một hành động quân sự đáng kể ở Nigeria.

Augé cho biết: “Tôi rất nghi ngờ về bất kỳ sự tham gia cụ thể nào của quân đội Hoa Kỳ, dù là trên bộ hay thông qua không kích”.

“Vì phần lớn những người bị giết hại do các nhóm khủng bố ở Nigeria là người Hồi giáo, nên việc liên quan đến quan điểm cho rằng người Kitô giáo bị người Hồi giáo sát hại là khá tế nhị”, Augé nói. “Cả hai cộng đồng đều bị tấn công bất kể tôn giáo của họ là gì.”

Người theo Kitô giáo và đạo Hồi chiếm khoảng một nửa dân số Nigeria, với một số ít người theo các tôn giáo bản địa. Các phần tử cực đoan Boko Haram đã chiến đấu chống lại chính quyền Abuja trong sứ mệnh thành lập một nhà nước Hồi giáo.

Boko Haram tấn công vào các tín hữu Kitô giáo và nhà thờ, cũng như những người Hồi giáo có tín ngưỡng khác biệt với nhóm này. Bạo lực cũng thường bùng phát từ các tranh chấp về tài nguyên thiên nhiên trong nước.

Boko Haram đã bắt cóc 276 nữ sinh từ một trường học ở miền bắc Nigeria vào năm 2014, nhiều em trong số đó là người theo Kitô giáo. Hơn 11 năm sau, ít nhất 91 người bị bắt cóc vẫn mất tích hoặc không rõ số phận.

Trong số 4.476 tín hữu Kitô giáo bị sát hại trên toàn cầu vì đức tin của họ vào năm 2024, 3.100 người trong số đó ở Nigeria, theo Henrietta Blyth, giám đốc điều hành của tổ chức phi lợi nhuận Open Doors tại Anh và Ireland. Nigeria cũng đứng đầu danh sách quốc gia có nhiều tín hữu Kitô giáo bị bắt cóc nhất vì lý do đức tin, bà Blyth cho biết.

Blyth nói với Newsweek: “Đây không phải là vấn đề nhỏ trong khu vực mà là một chiến dịch bạo lực có hệ thống cần được quan tâm nghiêm chỉnh”.

việc đưa Nigeria vào danh sách các quốc gia “đặc biệt đáng quan ngại” mở ra “cơ hội cho hành động quốc tế có tính toán và hiệu quả tập trung vào trách nhiệm giải trình và bảo vệ”.

Mohammed Idris, Bộ trưởng thông tin Nigeria, cho biết vào tháng trước rằng Abuja đang chứng kiến “một chiến dịch thông tin sai lệch một cách sai trái và ác ý, cáo buộc các cuộc tấn công tôn giáo có chủ đích và do nhà nước bảo trợ cũng như sự phân biệt đối xử” ở nước này.

Ông cho biết: “Đây là những câu chuyện đáng khinh bỉ do những người không biết gì về Nigeria đưa ra”.

Michael Nwankpa, giám đốc sáng lập của Trung tâm Phát triển và Xung đột Phi Châu có trụ sở tại Luân Đôn, cho biết những phát biểu của Tổng thống Trump là “thiếu thận trọng” và can thiệp quân sự là “không cần thiết”.

Nwankpa nói với Newsweek rằng hành động quân sự là công cụ sai lầm để giải quyết các lực lượng Hồi giáo.

Nwankpa cho biết: “Trong 20 năm qua, quân đội Nigeria - một trong những lực lượng quân đội hùng mạnh nhất Phi Châu - đã không thể đánh bại Boko Haram”.

Nwankpa cho biết: “Thật kỳ lạ khi Tổng thống Trump nhảy từ giải pháp ngoại giao sang nói thẳng về can thiệp quân sự”.

Castleberry-Hernandez cho biết lựa chọn tốt nhất của Tổng thống Trump là hợp tác với chính phủ Nigeria. Can thiệp quân sự không nên là “phản ứng ban đầu” của Tổng thống Trump, và các chiến thuật ngoại giao “thích hợp hơn”, bà nói thêm.

[Newsweek: Will US Invade Nigeria? What Military Intervention By Trump Could Look Like]