1. ‘Thiết bị quân sự và quyền tiếp tục chiến đấu’ — Tổng thống Donald Trump nói về những gì thỏa thuận khoáng sản của Hoa Kỳ mang lại cho Ukraine
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết vào ngày 25 tháng 2 rằng một thỏa thuận giữa Kyiv và Washington liên quan đến các khoáng sản và tài nguyên thiên nhiên quan trọng của Ukraine sẽ cấp cho Ukraine “trang thiết bị quân sự và quyền tiếp tục chiến đấu”.
Văn phòng Tổng thống Volodymyr Zelenskiy xác nhận vào ngày 25 tháng 2 rằng Hoa Kỳ và Ukraine đã đạt được thỏa thuận liên quan đến các khoáng sản quan trọng của Ukraine sau một thời gian đàm phán căng thẳng.
Phát biểu với các phóng viên từ Phòng Bầu dục của Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Donald Trump cho biết thỏa thuận này đã cung cấp cho Ukraine hàng tỷ đô la viện trợ và “rất nhiều thiết bị”.
Tổng thống Donald Trump cho biết thỏa thuận này trao cho Ukraine “trang thiết bị quân sự và quyền chiến đấu, và về cơ bản là quyền chiến đấu”.
Không rõ Tổng thống Donald Trump có đang ám chỉ đến các gói viện trợ quân sự trước đây hay trong tương lai cho Ukraine hay không. Khi được hỏi về tính bền vững của việc tiếp tục cung cấp vũ khí và đạn dược cho Ukraine, Tổng thống Donald Trump cho biết các chuyến hàng có thể “tiếp tục trong một thời gian, có thể cho đến khi chúng ta có một thỏa thuận với Nga”.
Tổng thống Donald Trump cũng cho biết Zelenskiy sẽ tới Tòa Bạch Ốc vào ngày 28 tháng 2 để ký thỏa thuận.
Thỏa thuận cuối cùng, có hiệu lực vào ngày 24 tháng 2, được cho là không đưa ra bất kỳ bảo đảm an ninh nào cho Kyiv để đổi lấy 50% doanh thu từ “việc kiếm tiền trong tương lai” từ các nguồn tài nguyên khoáng sản do nhà nước Ukraine sở hữu.
Tòa Bạch Ốc cho biết thỏa thuận này là cần thiết để Hoa Kỳ có thể “thu hồi” số tiền đã cấp cho Ukraine trong các gói viện trợ trong ba năm diễn ra cuộc chiến toàn diện của Nga.
“Ukraine, tôi phải nói rằng họ rất dũng cảm và là những người lính giỏi, nhưng nếu không có Hoa Kỳ cùng tiền bạc và thiết bị quân sự của nước này, cuộc chiến này sẽ kết thúc trong một thời gian rất ngắn”, Tổng thống Donald Trump nói.
Tổng thống Donald Trump cũng cho biết ông sẵn sàng đạt được thỏa thuận về khoáng sản quan trọng với Nga.
“Tôi cũng muốn mua khoáng sản trên đất Nga nếu có thể,” ông nói.
“Đất hiếm, họ có đất hiếm rất tốt... Nó cũng tuyệt vời cho Nga, vì chúng ta có thể thực hiện các giao dịch ở đó. Họ có đất rất có giá trị mà không được sử dụng, vì vậy điều gì đó như thế có thể xảy ra.”
Tổng thống Donald Trump phủ nhận việc đã trao đổi với Putin về việc Hoa Kỳ tiếp cận các khoáng sản quan trọng trên vùng đất bị Nga tạm chiếm ở Ukraine.
Vào ngày 24 tháng 2 - kỷ niệm ba năm ngày Nga xâm lược Ukraine - Putin tuyên bố rằng Mạc Tư Khoa sẵn sàng hợp tác với các đối tác nước ngoài để phát triển các mỏ kim loại đất hiếm, kể cả ở các khu vực bị tạm chiếm của Ukraine.
[Kyiv Independent: 'Military equipment and the right to fight on' — Trump on what US minerals deal gives Ukraine]
2. Putin đề nghị bán khoáng sản cho Tổng thống Donald Trump, bao gồm cả khoáng sản từ Ukraine bị Nga tạm chiếm
Trong khi Volodymyr Zelenskiy phản đối nỗ lực của Ông Donald Trump nhằm khai thác khoáng sản đất hiếm quan trọng của Ukraine, Điện Cẩm Linh đang cố gắng thuyết phục tổng thống Hoa Kỳ rằng Nga có thể đưa ra một thỏa thuận tốt hơn.
Nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin nói với phương tiện truyền thông nhà nước vào tối Thứ Hai, “Chúng tôi sẵn sàng hợp tác với các đối tác của mình, bao gồm cả người Mỹ” để tiếp cận các nguồn dự trữ khoáng sản — bao gồm cả ở Ukraine bị Nga tạm chiếm. Ông cũng gợi ý rằng Nga có thể tiếp tục bán nhôm cho Hoa Kỳ, nói rằng Mạc Tư Khoa đã sẵn sàng cung cấp “khoảng 2 triệu tấn cho thị trường Hoa Kỳ”.
Lời đề nghị được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Donald Trump đang nỗ lực giành quyền tiếp cận ưu đãi đối với các khoáng sản quan trọng trị giá hàng trăm tỷ đô la của Ukraine như một khoản trả lại cho khoản viện trợ trước đó, trong khi không đưa ra bất kỳ bảo đảm an ninh rõ ràng hay triển vọng nào về các khoản tài trợ trong tương lai để đổi lại.
Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình sau khi triệu tập cuộc họp về phát triển ngành công nghiệp kim loại đất hiếm vào thứ Hai, Putin cho biết thỏa thuận khoáng sản quan trọng tiềm tàng giữa Ukraine và Hoa Kỳ “không liên quan đến chúng tôi” - nhưng tuyên bố Mạc Tư Khoa có nhiều thứ để cung cấp cho Tổng thống Donald Trump hơn Kyiv.
“Chúng tôi sẵn sàng hợp tác với các đối tác Hoa Kỳ của mình... nếu họ thể hiện sự quan tâm đến việc hợp tác cùng nhau”, Putin nói và nói thêm rằng Nga có “nhiều nguồn lực hơn Ukraine gấp bội về mặt này”.
Ông đã kiểm tra tên các trữ lượng khoáng sản ở phía bắc nước Nga, vùng Kavkaz và Viễn Đông — cũng như ở Donbas, một khu vực của Ukraine do lực lượng Nga xâm lược.
“Về các vùng lãnh thổ mới,” Putin nói, ám chỉ đến các vùng của Ukraine mà Nga đã chiếm giữ, “Chúng tôi sẵn sàng thu hút các đối tác nước ngoài — và trong cái gọi là các vùng lãnh thổ lịch sử mới của chúng tôi, đã được trả lại cho Liên bang Nga, cũng có một số khu bảo tồn nhất định ở đó. Chúng tôi sẵn sàng làm việc với các đối tác nước ngoài của mình, bao gồm cả người Mỹ, ở đó.”
Để làm cho thỏa thuận này ngọt ngào hơn nữa, Putin cho biết Nga sẽ cân nhắc hợp tác với Hoa Kỳ để sản xuất nhôm. Ông lưu ý rằng nếu các công ty Hoa Kỳ hợp tác với Mạc Tư Khoa, họ sẽ “kiếm được nhiều tiền, và khối lượng nhôm tương ứng sẽ thâm nhập vào thị trường trong nước với mức giá thị trường hoàn toàn chấp nhận được”.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã cam kết chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine càng sớm càng tốt, trong khi gần đây lại nhắc lại lời kể của Điện Cẩm Linh về việc Kyiv khiêu khích Mạc Tư Khoa gây ra xung đột.
Hôm thứ Hai, Liên Hiệp Âu Châu đã đưa ra thỏa thuận khoáng sản riêng của mình với Ukraine, với phát biểu rõ ràng của Ủy viên Âu Châu về Chiến lược Công nghiệp Stéphane Séjourné trong chuyến đi tới Kyiv: “Giá trị gia tăng mà Âu Châu mang lại là chúng tôi sẽ không bao giờ yêu cầu một thỏa thuận không có lợi cho cả hai bên”.
[Politico: Putin offers to sell minerals to Trump, including from Russian-occupied Ukraine]
3. Nhà máy lọc dầu Ryazan của Nga ngừng hoạt động sau cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa, Reuters đưa tin
Nhà máy lọc dầu Ryazan của Nga đã ngừng hoạt động sau khi một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine khiến đơn vị chưng cất dầu thô chính của nhà máy, CDU-6, bốc cháy, Reuters đưa tin vào ngày 24 tháng 2.
Nhiều nguồn tin trong ngành cho biết với Reuters rằng nhà máy lọc dầu do Rosneft sở hữu đã dừng hoàn toàn hoạt động chế biến dầu.
Tuy nhiên, nó có thể hoạt động trở lại một phần trong vài ngày tới bằng cách sử dụng các đơn vị CDU-4 và CDU-3, trong khi CDU-6 đang được sửa chữa.
Cuộc tấn công đã gây ra ít nhất năm vụ nổ, trong đó chính quyền địa phương cho rằng nguyên nhân là do mảnh vỡ máy bay điều khiển từ xa rơi xuống.
Nhà máy lọc dầu này chỉ mới hoạt động trở lại vào ngày 11 tháng 2 sau 18 ngày đóng cửa vì một cuộc tấn công trước đó.
Theo kênh Telegram độc lập Astra, đây là lần thứ ba kể từ đầu năm 2025, máy bay điều khiển từ xa tấn công Nhà máy lọc dầu Ryazan.
Theo Andrii Kovalenko, nhà lãnh đạo Trung tâm chống thông tin sai lệch của Ukraine, Nhà máy lọc dầu Ryazan là một trong năm cơ sở lọc dầu lớn nhất của Nga. Công suất của nhà máy là 17,1 triệu tấn dầu mỗi năm.
Kovalenko cho biết thêm rằng nhiên liệu được sản xuất tại doanh nghiệp này sẽ được sử dụng cho lực lượng hàng không tầm xa chiến lược của quân đội Nga, lực lượng này sẽ tiến hành các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn vào Ukraine.
[Kyiv Independent: Russia's Ryazan oil refinery halts operations following drone strike, Reuters reports]
4. Ukraine và Hoa Kỳ đồng ý thỏa thuận khoáng sản, các báo cáo cho biết
Theo nhiều phương tiện truyền thông đưa tin, Ukraine và Hoa Kỳ đã thống nhất các điều khoản của một thỏa thuận khoáng sản và có thể ký kết trong tuần này.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Ba đã ám chỉ rằng Volodymyr Zelenskiy của Ukraine có thể đến Washington để ký thỏa thuận trong tuần này, ông nói với các phóng viên: “Tôi nghe nói rằng ông ấy sẽ đến vào thứ Sáu. Chắc chắn, tôi đồng ý nếu ông ấy muốn”.
Tờ báo Economic Pravda của Ukraine đã trích dẫn một phiên bản của thỏa thuận ngày 24 tháng 2, theo đó Kyiv sẽ trả 50 phần trăm doanh thu từ tài nguyên thiên nhiên do nhà nước sở hữu vào một quỹ sẽ đầu tư vào Ukraine.
Đáng chú ý là thỏa thuận này thiếu sự bảo đảm an ninh của Mỹ dành cho Ukraine, điều mà Kyiv được cho là đang thúc đẩy.
Nhưng nó cũng không đề cập đến con số 500 tỷ đô la mà Tổng thống Donald Trump yêu cầu bồi thường cho sự hỗ trợ của Washington dành cho Kyiv trong việc chống lại cuộc xâm lược của Mạc Tư Khoa.
Theo AFP, thỏa thuận có thể được ký sớm nhất là vào thứ Sáu, với chuyến thăm tiềm năng của phái đoàn Kyiv tới Washington đang được tiến hành. Thỏa thuận dự kiến sẽ được Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio ký.
Tổng thống Ukraine Zelenskiy cho đến nay vẫn từ chối ký hai dự thảo thỏa thuận do chính quyền Tổng thống Donald Trump đề xuất, với lý do các điều khoản - mà tờ New York Times đưa tin bao gồm việc Kyiv từ bỏ khoáng sản, doanh thu từ dầu khí, cùng với thu nhập từ cảng và cơ sở hạ tầng khác lên tới 500 tỷ đô la - là quá khắc nghiệt.
“Tôi sẽ không ký những gì mà 10 thế hệ người Ukraine sẽ phải trả lại”, Zelenskiy phát biểu tại một cuộc họp báo vào Chúa Nhật.
Nhưng Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh vào thứ Hai rằng một “thỏa thuận cuối cùng” “rất gần” và nó sẽ bao gồm “đất hiếm và nhiều thứ khác”.
Ukraine có trữ lượng lớn các nguyên tố và khoáng chất quan trọng, từ lithium đến titan, đóng vai trò thiết yếu trong sản xuất công nghệ hiện đại và được thèm muốn trong cuộc chạy đua giành tài nguyên toàn cầu.
[Politico: Ukraine and US agree to minerals deal, reports say]
5. Tổng thống Donald Trump tuyên bố Ukraine có thể giành lại các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm nhưng ‘không dễ dàng’
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump phát biểu vào ngày 24 tháng 2 rằng ông tin Ukraine có thể đòi lại một số vùng lãnh thổ bị Nga xâm lược, nhưng điều này sẽ rất khó khăn.
Ông tuyên bố điều này khi trả lời các nhà báo trong cuộc gặp với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, diễn ra tại Tòa Bạch Ốc.
“Bạn đang hỏi liệu họ người Ukraine có thể lấy lại được vùng đất mà họ đã mất hay không. Và tôi nói rằng có, có lẽ một phần, có. Nhưng đó không phải là điều dễ dàng để làm”, Tổng thống Donald Trump nói.
Ông cũng lưu ý rằng câu hỏi này là một phần của các cuộc đàm phán hiện tại vừa mới bắt đầu.
“Chúng ta sẽ xem,” Tổng thống Donald Trump nói. “Đã có rất nhiều đất đai bị chiếm dụng, vì vậy chúng ta sẽ phải xem nó diễn ra như thế nào. Đó là một phần của cuộc đàm phán.”
Hoa Kỳ đã tổ chức vòng đàm phán đầu tiên trực tiếp với Nga vào ngày 18 tháng 2, loại trừ Ukraine khỏi cuộc họp. Quyết định này đã gây ra phản ứng dữ dội ở Âu Châu và Ukraine, với các nhà lãnh đạo Âu Châu lo ngại rằng họ đang bị Hoa Kỳ gạt ra ngoài lề
Macron gần đây đã tập hợp các đối tác Âu Châu để thảo luận về bảo đảm an ninh cho Ukraine. Thủ tướng Anh Keir Starmer dự kiến sẽ đến Washington vào cuối tuần này để gặp Tổng thống Donald Trump.
[Kyiv Independent: Reclaiming occupied territories possible but 'not easy' for Ukraine, Trump claims]
6. Tổng thống Ba Lan cho biết Ba Lan sẵn sàng tiếp nhận quân đội Hoa Kỳ nếu Đức không muốn
Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda hôm thứ Ba cho biết nếu Đức không muốn quân đội Mỹ đồn trú trên đất nước mình, Ba Lan sẽ vui lòng tiếp nhận họ.
Duda đã đáp trả lại phát biểu của người chiến thắng trong cuộc bầu cử ở Đức Friedrich Merz rằng Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump không quan tâm đến Âu Châu và rằng lục địa này cần phải khẩn trương tăng cường khả năng phòng thủ của mình.
“Nếu Đức không muốn có quân đội Mỹ, không muốn hợp tác với Hoa Kỳ, chúng tôi sẽ rất sẵn lòng chấp nhận hợp tác với Hoa Kỳ,” Tổng thống Ba Lan phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với Polsat News.
“ Tôi quan tâm đến việc chuyển giao toàn bộ sự hợp tác mà Đức có với Hoa Kỳ sang Ba Lan. Rất sẵn lòng,” Duda nói thêm.
Tổng thống Ba Lan cũng tỏ ra nghi ngờ về đề xuất khác của Merz rằng Âu Châu có thể phải tìm một tổ chức thay thế cho NATO.
“NATO không có Hoa Kỳ?... Mọi thứ đều có thể, nhưng mục đích là gì? Nếu có một liên minh an ninh không có Hoa Kỳ, thì sự bảo đảm của nó mà không có cường quốc mạnh nhất thế giới sẽ chỉ là ảo tưởng”, Duda nói.
“Trên hết, một đồng minh đáng tin cậy là Hoa Kỳ, quốc gia đã nhiều lần chứng minh trong hàng trăm năm qua rằng khi họ quay trở lại cuộc chơi, họ có thể ngăn chặn bất kỳ cuộc xung đột vũ trang nào, để chấm dứt nó. Chúng ta đã thấy điều này trong Thế chiến thứ nhất, chúng ta đã thấy điều này trong Thế chiến thứ hai, ngay tại đây ở Âu Châu,” tổng thống nói.
Theo hệ thống chính trị Ba Lan, chính phủ do Thủ tướng Donald Tusk - một đối thủ của Duda - đứng đầu - sẽ dẫn đầu về chính sách đối ngoại và quân sự.
Tusk cũng rất ủng hộ Mỹ, nhưng ông đã dẫn đầu các cuộc họp của các nhà lãnh đạo Âu Châu để tìm ra chính sách an ninh của châu lục này trong bối cảnh những gì đang diễn ra tại Hoa Kỳ.
Duda đã liên lạc với Tổng thống Donald Trump, đi đến Hoa Kỳ vào cuối tuần để tham dự hội nghị CPAC của phe bảo thủ, nơi ông có cuộc gặp ngắn với tổng thống Hoa Kỳ.
Trong cuộc phỏng vấn, Duda cho biết ông không sợ Tổng thống Donald Trump sẽ “bán Ukraine” - một phản ứng trước mối quan hệ gần gũi hơn giữa tổng thống Hoa Kỳ với Putin và những lời chỉ trích gay gắt đối với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy.
Tổng thống Donald Trump cũng đang yêu cầu một thỏa thuận khoáng sản với Ukraine để trả lại số tiền mà ông nói sai là 500 tỷ đô la viện trợ của Hoa Kỳ cho Kyiv.
“Mỹ đã đầu tư một số tiền khổng lồ vào Ukraine,” Duda nói, đồng thời nói thêm: “Ông ấy có quyền mong đợi rằng Hoa Kỳ sẽ nhận được gì đó từ việc này. Theo nghĩa này, Ông Donald Trump quan tâm nhiều hơn đến việc Ukraine không bị bán vào tay Nga,” Duda nói.
[Politico: Poland is ready to host US troops if Germany doesn’t want them, president says]
7. Macron nhận được những lời sáo rỗng nhưng không có gì cụ thể từ Tổng thống Donald Trump
WASHINGTON — Họ nói đùa, họ nắm tay, họ ôm nhau — nhưng họ không có cùng quan điểm về Ukraine.
Tình bạn thân thiết giữa Emmanuel Macron và Ông Donald Trump một lần nữa được thể hiện tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Hai, khi hai nhà lãnh đạo cùng ôn lại kỷ niệm về việc mở cửa trở lại Nhà thờ Đức Bà Paris và dùng bữa tối chung tại Tháp Eiffel.
Macron dành cho Tổng thống Donald Trump rất nhiều lời khen ngợi, gọi ông là “người thay đổi cuộc chơi” và “Donald thân mến”, trong khi người Mỹ ca ngợi “mối quan hệ rất đặc biệt” của họ.
Nhưng những lời xã giao đó không thể che lấp được khoảng cách giữa tổng thống Hoa Kỳ và người đồng cấp Pháp.
Tổng thống Donald Trump không gọi Volodymyr Zelenskiy của Ukraine là “nhà độc tài” trong chuyến thăm chớp nhoáng của Macron tới Washington — nhưng ông cũng từ chối gọi Vladimir Putin là một nhà độc tài. Trong khi tổng thống Pháp lập luận về các bảo đảm an ninh vững chắc để hỗ trợ bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào giữa Kyiv và Mạc Tư Khoa, Tổng thống Donald Trump nói rằng Âu Châu “sẽ không cần nhiều sự ủng hộ” về Ukraine.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump, người ta đã viết nhiều về mối quan hệ đẩy-kéo giữa hai vị tổng thống, những cái bắt tay kéo dài và sự chỉ trích của Macron đối với người Mỹ về vấn đề biến đổi khí hậu và thương mại.
Nhưng động thái xoay trục sang Nga của Tổng thống Donald Trump là một thách thức không giống bất kỳ thách thức nào khác, khi Âu Châu nhận ra thực tế rằng chính quyền Hoa Kỳ có thể đang tách khỏi châu lục này.
Hôm thứ Hai, Macron đã truyền đạt được những cảnh báo của Âu Châu về Putin và bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn của mình đối với Ukraine mà không làm mất lòng Tổng thống Donald Trump, nhận được sự khen ngợi từ các nhà quan sát.
Cựu chuyên gia bình luận chính trị người Anh Alastair Campbell đã viết trên X rằng màn trình diễn của Macron “rất tốt”, duy trì “hành động cân bằng” giữa “tự tôn” và “chính sách nghiêm chỉnh”. Trong khi đó, cựu Đại sứ Pháp tại Hoa Kỳ Gérard Araud, người chỉ trích Macron, cho biết tổng thống Pháp “xác nhận mối quan hệ tốt đẹp của mình với Tổng thống Donald Trump”.
Chuyến thăm Washington thậm chí có thể mang lại hy vọng rằng mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương vẫn còn sức sống, khi Tổng thống Donald Trump nói rằng NATO là “một điều tốt nếu được sử dụng đúng cách”.
Nhưng những lời sáo rỗng nửa vời như vậy khó có thể trấn an được những người như Friedrich Merz, người có khả năng trở thành nhà lãnh đạo tiếp theo của Đức, người đã nói vào thứ Hai rằng “ưu tiên tuyệt đối” của ông sẽ là “củng cố Âu Châu” và “đạt được độc lập” khỏi Hoa Kỳ.
Một thỏa thuận cho Ukraine?
Khi bụi lắng xuống sau chuyến đi Washington của Macron, tiếp theo là chuyến thăm của Thủ tướng Anh Keir Starmer vào thứ năm, sẽ chỉ còn một thước đo duy nhất cho thành công — những gì họ đã đạt được cho Ukraine.
Hiện tại, câu trả lời cho câu hỏi đó vẫn chưa rõ ràng.
Theo tổng thống Pháp, Tổng thống Donald Trump và Macron đã đạt được tiến triển, vạch ra con đường hướng tới một thỏa thuận hòa bình được đàm phán với Nga, bao gồm các bảo đảm an ninh mạnh mẽ dưới hình thức điều động quân đội Âu Châu tới Ukraine, trong khi quân đội Hoa Kỳ đóng vai trò răn đe.
Nhưng chính xác thì Hoa Kỳ sẽ tham gia vào điều gì và như thế nào vẫn chưa chắc chắn. Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News sau cuộc họp của họ, Macron cho biết Tổng thống Donald Trump “đã nói rõ ràng” về một biện pháp bảo vệ của Hoa Kỳ. Nhưng trước đó, Tổng thống Donald Trump có vẻ ít cam kết hơn nhiều, nói một cách mơ hồ về “một sự ủng hộ nào đó”.
Đối với Macron, chìa khóa để mở khóa các bảo đảm an ninh của Hoa Kỳ dành cho Ukraine là Washington phải tham gia vào trò chơi này — ví dụ như yêu cầu của Tổng thống Donald Trump về một thỏa thuận về khoáng sản đất hiếm.
“Đầu tiên, chúng ta cần phải có một lệnh ngừng bắn... và trong thời gian đó, chúng ta có thể đàm phán về các bảo đảm an ninh, và Hoa Kỳ sẽ có một thỏa thuận về khoáng sản, đây là một trong những cách tốt nhất để có được cam kết của Hoa Kỳ”, Macron nói với Fox News.
Câu hỏi đặt ra là liệu điều đó có đủ để bảo đảm toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine hay không, khi Tổng thống Donald Trump lại quay sang ủng hộ Putin.
[Politico: Macron gets platitudes but nothing concrete from Trump]
8. Boris Johnson ủng hộ thỏa thuận của Tổng thống Donald Trump về tài nguyên thiên nhiên của Ukraine
Cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson đã lên tiếng ủng hộ thỏa thuận do Hoa Kỳ đề xuất về tài nguyên thiên nhiên của Ukraine trong một sự kiện ở Kyiv vào ngày 24 tháng 2 có sự tham dự của tờ Kyiv Independent.
“Thỏa thuận này nên được ký kết,” Johnson nhận định, và nhấn mạnh rằng “Thỏa thuận này cam kết Hoa Kỳ sẽ có một Ukraine tự do và có chủ quyền. Sự hỗ trợ liên tục của Hoa Kỳ là rất xứng đáng với cái giá phải trả cho Ukraine.”
Các quan chức Ukraine cho biết trước đó trong cùng ngày rằng các cuộc đàm phán về thỏa thuận sẽ củng cố lợi ích của Hoa Kỳ đối với các nguồn tài nguyên của Ukraine, đang trong giai đoạn cuối.
Bất chấp áp lực từ Washington, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy vẫn miễn cưỡng ký các bản thảo đầu tiên của thỏa thuận vì thiếu các cam kết về an ninh cho Ukraine và vì số tiền 500 tỷ đô la mà Washington yêu cầu lớn hơn nhiều so với số tiền 100 tỷ đô la được cung cấp theo chính quyền trước của Hoa Kỳ.
Đề xuất ban đầu của Tòa Bạch Ốc được cho là tìm kiếm 50% quyền lợi trong các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Ukraine, bao gồm các khoáng sản quan trọng, dầu mỏ và khí đốt, cũng như cơ sở hạ tầng và cảng quan trọng. Zelenskiy cho biết Ukraine chưa sẵn sàng “chia đôi 50/50 mà không biết điều gì sẽ xảy ra”.
Johnson cho biết ông đã thấy phiên bản mới nhất của thỏa thuận khoáng sản: “Tôi nghĩ là nó tốt hơn so với trước đây”.
“Sẽ không có một xu nào được chi cho quỹ đó trừ khi có một Ukraine có chủ quyền tự do. Nó nói rằng lợi nhuận sẽ được tái đầu tư ít nhất hàng năm. Người Ukraine đã đàm phán rất, rất tốt”, cựu thủ tướng cho biết.
“Tôi nhìn vào tài liệu này và thấy những điều tích cực cho Ukraine. Nó có hạt giống hy vọng và tiến bộ. Hãy hoàn thành thỏa thuận đó và khóa chặt Hoa Kỳ. Bất chấp tất cả những điểm yếu của nó — nó không đi đủ xa về an ninh — nó vẫn là triển vọng tiến bộ cho Ukraine.”
Chính trị gia người Anh cũng ca ngợi “ngôn ngữ hay” của tài liệu về “quan hệ đối tác kinh tế lâu dài”.
Johnson so sánh thỏa thuận này với thỏa thuận cho thuê-cho mượn thời Thế chiến II, nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ đã áp đặt một thỏa thuận khắc nghiệt cho Vương quốc Anh, nơi “đã từ bỏ rất nhiều” và phải trả nợ cho Hoa Kỳ cho đến năm 2006.
[Kyiv Independent: Boris Johnson backs Trump's deal on Ukraine's natural resources]
9. Von der Leyen: Ukraine có thể gia nhập Liên Hiệp Âu Châu trước năm 2030
KYIV — Hôm thứ Hai, Ursula von der Leyen đã mở đường cho Ukraine gia nhập Liên minh Âu Châu trước năm 2030 — trong nhiệm kỳ hiện tại của bà với tư cách là chủ tịch Ủy ban Âu Châu.
Việc chào đón Ukraine vào Liên Hiệp Âu Châu sau khi chiến tranh với Nga kết thúc có thể giúp ngăn chặn Mạc Tư Khoa khỏi các hành động xâm lược trong tương lai — điều này quan trọng hơn bao giờ hết khi xét đến sự miễn cưỡng của Hoa Kỳ trong việc cho phép Kyiv gia nhập NATO hoặc cung cấp binh lính cho lực lượng gìn giữ hòa bình sau chiến tranh.
Việc gia nhập Liên Hiệp Âu Châu đi kèm với nhiều rào cản pháp lý và dân chủ mà chính phủ Ukraine đang chạy đua để vượt qua. Phát biểu tại một cuộc họp báo tại hội nghị thượng đỉnh do Kyiv tổ chức, von der Leyen ca ngợi tiến trình của Ukraine hướng tới việc đạt được các chuẩn mực của Liên Hiệp Âu Châu.
“Tôi thực sự đánh giá cao ý chí chính trị ở đó. Tôi thậm chí còn nói rằng quá trình dựa trên thành tích của Ukraine, nếu họ tiếp tục với tốc độ và phẩm chất đó, có lẽ họ có thể sớm hơn năm 2030”, lãnh đạo nhánh hành pháp Liên Hiệp Âu Châu cho biết.
Hội nghị thượng đỉnh được triệu tập trong bối cảnh lo ngại về an ninh sau sự thay đổi chính sách đối ngoại đột ngột của Hoa Kỳ. Trong hai tuần qua, Tổng thống Donald Trump đã bắt đầu các cuộc đàm phán về tương lai của Ukraine với người đồng cấp Nga Vladimir Putin — loại Âu Châu ra khỏi các cuộc đàm phán — và đổ lỗi cho Ukraine đã bắt đầu cuộc chiến mà Mạc Tư Khoa phát động vào tháng 2 năm 2022.
Hầu hết các nhà lãnh đạo — 13 người, bao gồm cả von der Leyen, đã tham dự trực tiếp trong khi 24 người khác tham gia trực tuyến — đã tuyên bố tiếp tục ủng hộ Ukraine, khẳng định họ sẵn sàng công bố các gói viện trợ bổ sung và nhắc lại rằng Kyiv không thể bị loại khỏi các cuộc đàm phán về tương lai của nước này.
Von der Leyen tuyên bố Liên Hiệp Âu Châu sẽ phân bổ 3,5 tỷ euro cho Ukraine vào tháng 3; Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez hứa sẽ cung cấp gói viện trợ trị giá 1 tỷ euro và Thủ tướng Canada sắp mãn nhiệm Justin Trudeau cũng tuyên bố sẽ hỗ trợ thêm.
Thủ tướng Albania Edi Rama cho biết Âu Châu phải suy nghĩ về việc phải làm gì bây giờ, ngoài việc chỉ hỗ trợ thời chiến. “Chúng ta đã ở chế độ lái tự động quá lâu vì Hoa Kỳ”, ông nói.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã nói về nhu cầu cần có một nền hòa bình lâu dài, đồng thời cảnh báo rằng hòa bình không thể chỉ đơn giản là mong muốn có được. | Paula Bronstein/Getty Images
“Bây giờ Hoa Kỳ đã tắt chế độ lái tự động trong một thời hạn không xác định. Bây giờ là lúc phải suy nghĩ xem chúng ta nên làm gì. Tất nhiên, hỗ trợ quân sự là quan trọng, nhưng có thể là không đủ”, ông nói.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã nói về nhu cầu cần có một nền hòa bình lâu dài, cảnh báo rằng không thể chỉ ước muốn là có được. “Năm nay phải là năm mà nền hòa bình thực sự, lâu dài bắt đầu. Putin sẽ không ban cho chúng ta nền hòa bình này và sẽ không trao nó để đổi lấy thứ gì đó”, ông nói, đồng thời nói thêm rằng “hòa bình không thể chỉ đơn giản được tuyên bố trong một giờ”.
“ Nếu ai đó cố gắng làm theo cách này - mà không có bất kỳ cơ sở nào, thì sẽ không hiệu quả”, Zelenskiy nói, đồng thời nhấn mạnh rằng sự bảo đảm an ninh thực sự duy nhất cho Ukraine là tư cách thành viên NATO.
Bình luận của ông được đưa ra khi Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Mike Waltz nói với Fox News rằng ông “không thấy Ukraine gia nhập NATO rồi sau đó quân đội Hoa Kỳ sẽ phải có nghĩa vụ ngay lập tức”.
Sự bất ổn về cam kết của Hoa Kỳ đối với Ukraine và an ninh Âu Châu bao trùm toàn bộ hội nghị thượng đỉnh, khi một số người tham dự công khai lo ngại rằng đồng minh lớn nhất trước đây của Âu Châu đang chuyển hướng sang Điện Cẩm Linh.
Tổng thống Tiệp Petr Pavel đã nhắc lại Hiệp định Munich năm 1938, được ký kết giữa Anh, Pháp, phát xít Ý và Đức Quốc xã và buộc Tiệp Khắc phải giao nộp các vùng biên giới của mình cho Đức. Sau đó, Đức đã phá vỡ thỏa thuận và xâm lược Ba Lan, gây ra Thế chiến II.
“Không còn nghi ngờ gì nữa, mục tiêu cuối cùng là xóa sổ Ukraine. Tất cả chúng ta đều muốn có một nền hòa bình lâu dài, chứ không phải hòa bình bằng mọi giá”, ông nói qua liên kết video. “Hòa bình được xây dựng trên sự sỉ nhục của nạn nhân — phần thưởng cho hành vi xâm lược. Chúng ta biết cảm giác bị phản bội là như thế nào. Chúng ta đã có một trải nghiệm như vậy vào năm 1938. Phải có sự công nhận rõ ràng về việc ai là kẻ xâm lược và ai là nạn nhân”.
[Politico: Ukraine could join EU before 2030, says von der Leyen]
10. Hoa Kỳ và Ukraine sắp ký thỏa thuận về khoáng sản trị giá ‘hàng trăm tỷ đô la’, Axios đưa tin
Ukraine và Hoa Kỳ sắp ký một thỏa thuận về đất hiếm trị giá “hàng trăm tỷ đô la”, Axios đưa tin vào ngày 24 tháng 2 sau khi nhận được bản thảo của tài liệu.
Các cuộc đàm phán về một thỏa thuận nhằm củng cố lợi ích của Hoa Kỳ trong các nguồn dự trữ của Ukraine vẫn đang diễn ra, với dự thảo mới nhất do Tòa Bạch Ốc đưa ra được cho là yêu cầu 500 tỷ đô la tài nguyên thiên nhiên của Ukraine, bao gồm các khoáng sản quan trọng, để thu hồi viện trợ của Hoa Kỳ cho Ukraine.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho đến nay vẫn từ chối ký thỏa thuận vì nó không bao gồm bất kỳ bảo đảm an ninh nào cho Ukraine và vì số tiền 500 tỷ đô la lớn hơn nhiều so với số tiền 100 tỷ đô la được cung cấp theo dạng tài trợ của cựu Tổng thống Joe Biden.
Theo bản dự thảo mà Axios có được, Hoa Kỳ sẽ bày tỏ mong muốn duy trì Ukraine “tự do, có chủ quyền và an ninh”. Tuy nhiên, tài liệu này không đưa ra bất kỳ cam kết quân sự nào từ phía Washington.
Bản dự thảo thỏa thuận bao gồm việc thành lập một “Quỹ đầu tư tái thiết” do Washington và Kyiv cùng quản lý. Quỹ này được cho là sẽ được thành lập để “đầu tư vào các dự án tại Ukraine và thu hút đầu tư nhằm tăng cường phát triển”, bao gồm cả các lĩnh vực như khai thác mỏ và cảng.
Theo văn bản thỏa thuận, Hoa Kỳ cũng có thể hoàn trả một phần chi phí liên quan đến việc “bảo vệ, tái thiết và đưa Ukraine trở lại” mức GDP trước chiến tranh.
Thỏa thuận cũng bao gồm các điều khoản cho các vùng lãnh thổ hiện đang bị Nga tạm chiếm. Phần lớn các nguồn tài nguyên khoáng sản quý hiếm của Ukraine đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga kể từ khi bắt đầu chiến tranh.
Một quan chức Ukraine giấu tên nói với Axios rằng thỏa thuận có thể được ký sớm nhất vào ngày 3 tháng 3. Nguồn tin này cho biết thêm rằng tài liệu mà Axios thu được là phiên bản mới nhất nhưng có thể có thể sửa đổi.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trước đó đã nhắc lại nỗ lực thúc đẩy một thỏa thuận giữa Hoa Kỳ và Ukraine, lập luận rằng điều này sẽ giúp ích cho nền kinh tế của Kyiv đồng thời bảo đảm rằng Washington “thu hồi được hàng chục tỷ đô la và thiết bị quân sự đã gửi cho Ukraine”.
Trong cuộc gặp với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Donald Trump cho biết ông có thể sớm gặp Tổng thống Volodymyr Zelenskiy để ký thỏa thuận.
Ông nói thêm rằng ông mong đợi Zelenskiy sẽ thăm Washington “tuần này hoặc tuần tới.
[Kyiv Independent: US, Ukraine close to signing deal on minerals worth 'hundreds of billions of dollars,' Axios reports]