1. Sau một tuần chỉ trích Zelenskiy, Tổng thống Donald Trump cư xử tử tế hơn với nhà lãnh đạo Ukraine
Tổng thống Donald Trump đang tỏ ra thân thiện với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy trước chuyến thăm của ông vào thứ Sáu, sau một tuần bất hòa với nhà lãnh đạo thời chiến này.
Hôm thứ Năm, Tổng thống Donald Trump cho biết ông và Zelenskiy có “mối quan hệ rất tốt” khi phát biểu với các phóng viên tại Phòng Bầu dục.
Tổng thống đã bắn những lời chỉ trích ngày càng gay gắt vào Zelenskiy, khi sự thất vọng của tổng thống với cuộc chiến ngày càng tăng. Đầu tiên, ông chế giễu Zelenskiy là “vô năng” và đổ lỗi cho Ukraine về cuộc chiến mà Nga đã bắt đầu. Zelenskiy đáp trả rằng Tổng thống Donald Trump “bị bao vây bởi thông tin sai lệch”. Sau đó, Tổng thống Donald Trump chỉ trích Zelenskiy là “một nhà độc tài không có bầu cử” trong một bài đăng dài trên Truth Social vào thứ Tư tuần trước, đồng thời lặp lại tuyên bố của mình rằng Hoa Kỳ đã viện trợ hàng tỷ đô la cho Ukraine và một nửa trong số đó đã “biến mất”.
Những người trung thành với Tổng thống Donald Trump, bao gồm Elon Musk, cũng lên tiếng chỉ trích nhà lãnh đạo Ukraine sau bài đăng trên Truth Social của Tổng thống Donald Trump.
Khi được hỏi vào thứ năm tại Phòng Bầu dục rằng liệu ông có còn tin Zelenskiy là một nhà độc tài hay không, Tổng thống Donald Trump trả lời, “Tôi có nói thế không? Tôi không thể tin là mình đã nói thế.”
“Có lẽ hơi căng thẳng một chút”, Tổng thống Donald Trump nói. “Chúng tôi muốn làm việc với ông ấy và chúng tôi sẽ làm việc với ông ấy”.
Đây là sự thay đổi quan điểm của Tổng thống Donald Trump sau khi phát động chiến dịch gây áp lực với Zelenskiy và làm dấy lên lo ngại trong số các nhà lãnh đạo Âu Châu rằng Tổng thống Donald Trump đang liên kết Hoa Kỳ với Nga.
Zelenskiy dự kiến sẽ đến thăm Tòa Bạch Ốc vào thứ sáu, nơi ông và Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ ký một thỏa thuận bảo đảm quyền tiếp cận của Hoa Kỳ đối với “đất hiếm” của Ukraine - khoáng sản tự nhiên cần thiết để chế tạo công nghệ tiên tiến như xe điện - để đổi lấy hàng tỷ đô la được gửi cho nỗ lực chiến tranh của Ukraine.
Hôm thứ Năm, Tổng thống Donald Trump cho biết ông đã có các cuộc đàm phán tốt đẹp với cả Ukraine và Nga, và rằng “chúng tôi đã đạt được tiến triển rất tốt trong thỏa thuận”.
Ông cũng nhấn mạnh mối quan hệ tích cực của mình với Putin, nói thêm rằng ông đã biết ông ấy trong một thời gian dài và họ đã cùng nhau trải qua “trò lừa bịp của Nga”, ám chỉ đến những cáo buộc về sự thông đồng của Nga nhằm tác động đến cuộc bầu cử năm 2016. Tổng thống Donald Trump nói thêm rằng ông tin tưởng Putin sẽ đạt được thỏa thuận và giữ vững thỏa thuận đó.
“Tôi không tin ông ấy sẽ vi phạm lời hứa của mình”, Tổng thống Donald Trump nói về Putin. “Khi chúng tôi đạt được thỏa thuận. Tôi nghĩ thỏa thuận sẽ được giữ nguyên”.
Hôm thứ Tư, Zelenskiy gọi thỏa thuận “đất hiếm” sắp tới với Hoa Kỳ là một “sự khởi đầu” - nhưng đây không phải là thỏa thuận duy nhất chấm dứt chiến tranh.
Nhà lãnh đạo Ukraine đã nhiều lần ám chỉ rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào ở Ukraine phải bao gồm các bảo đảm an ninh để ngăn chặn Nga tái xâm lược đất nước này. Đây cũng là điểm căng thẳng nhấn mạnh chuyến thăm của Thủ tướng Anh Keir Thủ tướng Starmer vào thứ năm, người lo ngại rằng sự hiện diện của Âu Châu tại Ukraine có thể không đủ để ngăn chặn Nga.
Tổng thống Donald Trump không kêu gọi điều động quân đội tại Ukraine, nhưng cho biết sự hiện diện của công nhân Hoa Kỳ tại quốc gia Đông Âu giàu khoáng sản này có thể đóng vai trò răn đe trước sự xâm lược của Nga.
“Bạn có thể nói đó là một biện pháp dự phòng”, Tổng thống Donald Trump nói với các phóng viên. “Tôi không nghĩ bất kỳ ai sẽ chơi đùa nếu chúng ta ở đó với nhiều công nhân và phải làm việc với đất hiếm và những thứ khác, những thứ chúng ta cần cho đất nước của mình”.
[Politico: After week of criticism, Trump plays nice — for now — with Zelenskyy]
2. Sự thay đổi tinh tế của Putin về Ukraine
Putin dường như đã thừa nhận nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelenskiy là tổng thống hợp pháp của Ukraine, một sự thay đổi so với những nỗ lực dai dẳng của Điện Cẩm Linh nhằm làm mất uy tín của chính phủ ở Kyiv.
Trong suốt hơn ba năm tiến hành cuộc chiến tranh toàn diện ở Ukraine, Nga đã cố gắng phá hoại chính phủ Ukraine, bao gồm cả việc tuyên bố sai sự thật rằng cuộc xâm lược của họ được thiết kế để “phi phát xít hóa” Ukraine.
Vào cuối tháng Giêng, Putin đã loại trừ khả năng đàm phán trực tiếp với Zelenskiy về một thỏa thuận ngừng bắn, gọi nhà lãnh đạo Ukraine là “bất hợp pháp”. Zelenskiy khi đó nói rằng những bình luận đó “xác nhận rằng Putin sợ đàm phán, sợ các nhà lãnh đạo mạnh mẽ và làm mọi cách có thể để kéo dài chiến tranh”.
Một số nhà lãnh đạo phương Tây ủng hộ Ukraine đã ủng hộ Zelenskiy là “nhà lãnh đạo được bầu cử dân chủ”. Putin đã kêu gọi thay đổi chính phủ ở Ukraine kể từ trước khi cuộc chiến toàn diện nổ ra.
Phát biểu với nhà báo tin tức nhà nước Nga Pavel Zarubin, Putin cho biết Ukraine không tổ chức bầu cử để chọn nhà lãnh đạo mới “dưới chiêu bài thiết quân luật”, nhưng ông ta vẫn gọi Zelenskiy là “nhà lãnh đạo hiện tại của Kiev”. Nga gọi Thủ đô của Ukraine là Kiev thay vì Kyiv như chính người Ukraine và các nước phương Tây gọi.
Trong phân tích mới nhất của mình, nhóm nghiên cứu Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW cho biết Putin “ngầm thừa nhận” Zelenskiy là “tổng thống hợp pháp” của Ukraine và đây là “lần đầu tiên Putin thừa nhận rằng luật pháp Ukraine cấm bầu cử trong thời gian thiết quân luật”.
Hiến pháp Ukraine ngăn cản các cuộc bầu cử quốc gia khi thiết quân luật có hiệu lực. Kể từ khi Zelenskiy lên nắm quyền vào năm 2019, Ukraine đã không tổ chức bầu cử.
Nhiệm kỳ tổng thống của ông dự kiến kết thúc vào năm 2024, nhưng thiết quân luật đã có hiệu lực kể từ khi Mạc Tư Khoa xâm lược vào tháng 2 năm 2022. Zelenskiy đã tuyên bố cuộc bầu cử sẽ diễn ra khi thiết quân luật được dỡ bỏ.
Theo ISW, Putin cho rằng Zelenskiy sẽ là “đối tác đàm phán tương lai của Nga”.
Zelenskiy gần đây cho biết ông sẽ sẵn sàng từ chức tổng thống nếu điều đó bảo đảm hòa bình và an ninh của NATO cho Ukraine.
Tổng thống Nga cho biết Zelenskiy “đang trở thành một nhân vật độc hại đối với quân đội Ukraine” và “đối với toàn thể xã hội”, theo một bản tin của Điện Cẩm Linh. Ông đã đưa Zelenskiy ra đối đầu với Valery Zaluzhnyi, cựu tổng tư lệnh quân đội Ukraine, hiện đang là đại sứ Ukraine tại Vương quốc Anh.
Oái oăm là cụm từ “đang trở thành một nhân vật độc hại đối với quân đội và đối với toàn thể xã hội” là cụm từ được Igor Girkin dùng để mô tả chính trùm mafia Vladimir Putin.
Igor Girkin, một cựu chiến binh tình báo và chỉ huy quân đội, người từng là Bộ Trưởng và từng là trung tâm trong việc chiếm Crimea và các phần của vùng Donbas vào năm 2014, đã bị bắt ngay sau khi tung ra một loạt videos để cố gắng thuyết phục người dân Nga rằng Putin “đang trở thành một nhân vật độc hại đối với quân đội và đối với toàn thể xã hội Nga” sau khi tổn thất nhân mạng của Nga trong cuộc xâm lược Ukraine lên đến hơn nửa triệu người.
Zaluzhnyi được coi rộng rãi là sự lựa chọn phổ biến cho người kế nhiệm tiềm năng của Zelenskiy và được cho là đã có xung đột trong thời gian Zaluzhnyi giữ chức vụ chỉ huy quân đội hàng đầu của Ukraine.
“Nhà lãnh đạo chế độ hiện tại hoàn toàn không có cơ hội chiến thắng trong cuộc bầu cử”, Putin nói.
ISW viết: “Những tuyên bố của Putin rằng Zelenskiy không được lòng dân và gây hại cho Ukraine là nỗ lực nhằm gây chia rẽ giữa chính phủ hợp pháp của Ukraine với quân đội và người dân Ukraine”.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, đánh dấu sự rạn nứt ngày càng sâu sắc giữa Washington và Kyiv vào đầu tháng này, đã gọi Zelenskiy là một “nhà độc tài” “từ chối tổ chức bầu cử”. Những bình luận này đã bị Hoa Kỳ và các đồng minh của Ukraine chỉ trích rộng rãi.
Tổng thống Donald Trump cũng tuyên bố vào giữa tháng 2 rằng tỷ lệ chấp thuận của Zelenskiy là 4 phần trăm, một con số được Putin nhắc lại trong cuộc phỏng vấn với phương tiện truyền thông nhà nước. Một cuộc thăm dò gần đây của Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv, được tiến hành từ ngày 4 đến ngày 9 tháng 2 năm 2025, cho thấy 57 phần trăm người Ukraine tin tưởng Zelenskiy làm tổng thống.
Tổng thống Donald Trump đã chỉ đạo các cuộc đàm phán hòa bình giữa Hoa Kỳ và Nga tại Ả Rập Saudi, nơi Ukraine không được mời, mặc dù các quan chức cao cấp của Hoa Kỳ khẳng định Kyiv sẽ không bị loại khỏi tiến trình này. Ukraine đã nói rằng họ sẽ không đồng ý với bất kỳ thỏa thuận nào mà họ không tham gia xây dựng.
ISW cho biết, đảng Cộng hòa “đã tuyên bố rằng Putin và Zelenskiy phải tham gia đàm phán, và Putin có thể đang thay đổi giọng điệu của mình để giải thích với công chúng trong nước Nga về quyết định tham gia bất kỳ cuộc đàm phán nào trong tương lai với Zelenskiy”.
Viện nghiên cứu chiến tranh, trong bài phân tích hôm thứ Ba, đã viết: “Putin đã cố gắng sử dụng ngôn từ mới để diễn đạt lại những lời kêu gọi thay đổi chế độ ở Ukraine mà ông đã yêu cầu kể từ năm 2021”.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy phát biểu vào tháng 11 năm 2024: “Trong thời chiến, khi có quá nhiều thách thức, việc đưa chủ đề bầu cử vào xã hội một cách nhẹ nhàng và vui vẻ là hoàn toàn vô trách nhiệm”.
Người ta vẫn phải chờ xem thỏa thuận ngừng bắn sẽ thành hiện thực nhanh như thế nào và liệu Kyiv có đồng ý hay không. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, khi đến thăm Washington vào đầu tuần này, cho biết một thỏa thuận có thể “khả thi” trong vòng vài tuần.
[Newsweek: Putin's Subtle Shift on Ukraine]
3. Phần Lan sẽ cung cấp cho Ukraine 691 triệu đô la thiết bị quân sự
Ngày 26 tháng 2, Phần Lan tuyên bố sẽ cung cấp 660 triệu euro, hay 691 triệu đô la, thiết bị quân sự cho Ukraine, cung cấp cho quốc gia đang gặp khó khăn này các thiết bị sản xuất trong nước.
Thông báo không cung cấp thông tin chi tiết về loại thiết bị hoặc vũ khí mà nước này sẽ cung cấp cho Ukraine, nhưng sẽ tập trung “vào các nhu cầu quan trọng của Ukraine”, theo thông cáo báo chí của Bộ Quốc phòng Phần Lan.
Bản tin cho biết thêm rằng “Các sản phẩm sẽ được chuyển đến Ukraine như một phần của các gói viện trợ vật chất trong tương lai”, nhưng không nêu rõ mốc thời gian cụ thể.
Thông báo này đánh dấu sự thay đổi trong cách thức quốc gia này cung cấp vũ khí và thiết bị cho Ukraine, trước đây đã được tặng từ kho dự trữ dư thừa của quốc gia này. Theo khuôn khổ mới, Phần Lan sẽ đặt hàng các sản phẩm quân sự mới từ các công ty quốc phòng trong nước để gửi đến Ukraine.
“Với chương trình hỗ trợ mới này, các công ty và chuyên gia của Phần Lan sẽ đóng vai trò trung tâm trong việc hỗ trợ Ukraine”, bản tin cho biết. “Những biện pháp này sẽ tăng cường cả cơ hội của Ukraine cho một nền hòa bình công bằng và khả năng phục hồi lâu dài của ngành công nghiệp an ninh và chuỗi cung ứng của Phần Lan”.
Thông báo này được đưa ra trong bối cảnh vai trò của Âu Châu trong việc hỗ trợ Ukraine đang bị chỉ trích sau khi Hoa Kỳ thay đổi chính sách đối với Nga.
Các nhà lãnh đạo Âu Châu đã vội vã cung cấp hỗ trợ quân sự cho Ukraine khi Hoa Kỳ, dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump, chạy đua để đạt được thỏa thuận hòa bình với Mạc Tư Khoa. Khi các quan chức Hoa Kỳ và Nga gặp nhau tại Riyadh vào ngày 18 tháng 2 để đàm phán sơ bộ về việc chấm dứt chiến tranh, các quan chức Liên Hiệp Âu Châu lo ngại rằng Âu Châu đang bị loại khỏi tiến trình hòa bình hoàn toàn.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói rằng ông muốn Âu Châu đóng vai trò lớn hơn trong việc hỗ trợ nhu cầu tài chính và quốc phòng của Ukraine, nhưng chính quyền của ông đã đưa ra những tín hiệu trái chiều về việc liệu Âu Châu có được chào đón trong quá trình đàm phán hay không.
Kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga nổ ra, Phần Lan đã cung cấp cho Ukraine 2,5 tỷ euro, hay 2,6 tỷ đô la, viện trợ quốc phòng.
Vào ngày 24 tháng 2, ngày đánh dấu kỷ niệm ba năm cuộc xâm lược toàn diện của Nga, các nước Bắc Âu là Đan Mạch, Na Uy, Thụy Điển và Phần Lan đã công bố khoản tài trợ viện trợ bổ sung cho Ukraine — trong đó Phần Lan cung cấp 4,5 triệu euro, hay 4,7 triệu đô la, thông qua Quỹ Đối tác vì một Ukraine kiên cường, gọi tắt là PFRU trong giai đoạn 2025-2027 để hỗ trợ khả năng phục hồi và ổn định của Ukraine.
[Politico: Finland to provide Ukraine with $691 million in military equipment]
4. Putin cảnh báo về ‘các thế lực’ tìm cách phá hoại các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Hoa Kỳ
Putin đã cảnh báo về các “thế lực” đang tìm cách phá hoại các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine hiện đang được Washington và Mạc Tư Khoa làm trung gian.
Tổng thống Nga đã mô tả những cuộc tiếp xúc đầu tiên của ông với Hoa Kỳ về vấn đề này là “đầy hy vọng”. Nhưng vào thứ Tư, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết một thỏa thuận kinh tế khung giữa Ukraine và Hoa Kỳ đã đạt được, mặc dù các bảo đảm an ninh vẫn chưa được giải quyết.
Phát biểu tại cuộc họp của phiên khoáng đại của Cơ quan An ninh Liên bang, gọi tắt là FSB vào thứ năm, Putin cho biết “giới tinh hoa phương Tây” sẽ cố gắng phá hoại cuộc đối thoại giữa Nga và Hoa Kỳ khi hai nước đang nỗ lực hướng tới các cuộc đàm phán hòa bình.
Putin cho biết Điện Cẩm Linh hiểu rằng không phải ai cũng hài lòng khi Washington và Mạc Tư Khoa nối lại các cuộc đàm phán song phương.
Ông cho biết một số tầng lớp tinh hoa phương Tây “quyết tâm duy trì sự bất ổn trên thế giới”.
“Và các thế lực này sẽ cố gắng phá hoại hoặc làm tổn hại đến cuộc đối thoại đã bắt đầu”, Putin nói thêm, mà không đưa ra bằng chứng để hỗ trợ cho tuyên bố của mình.
Đường lối của Tổng thống Donald Trump đã gây ra sự bất ổn, đặc biệt là liên quan đến việc tiếp tục hỗ trợ hay trừng phạt Mạc Tư Khoa.
Ngay sau khi nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Donald Trump đã nói chuyện qua điện thoại với Putin và đồng ý khởi động các cuộc đàm phán để chấm dứt xung đột ở Ukraine.
Nhưng Putin cho biết vào thứ Hai rằng ông chưa thảo luận chi tiết với Tổng thống Donald Trump về việc giải quyết xung đột ở Ukraine.
Những bình luận này được đưa ra cùng ngày Tổng thống Donald Trump nói rằng ông hy vọng rằng cuộc chiến của Nga ở Ukraine đang gần đến hồi kết khi ông gặp Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào đúng ngày kỷ niệm ba năm cuộc xâm lược. Tổng thống Donald Trump cho biết ông tin rằng Putin sẽ chấp nhận lực lượng gìn giữ hòa bình Âu Châu ở Ukraine như một phần của thỏa thuận tiềm năng nhằm chấm dứt chiến tranh.
Hôm thứ Tư, một thỏa thuận cho phép Hoa Kỳ tiếp cận khoáng sản đất hiếm của Ukraine được coi là bước đầu tiên hướng tới một thỏa thuận rộng hơn, với các điều khoản cuối cùng phụ thuộc vào các cuộc thảo luận tại Washington sớm nhất là vào thứ Sáu.
Thỏa thuận này không đưa ra các cam kết an ninh rõ ràng cho Kyiv, vốn vẫn là mối quan ngại chính trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra với Nga.
Vào ngày 12 tháng 2, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã nói rằng Washington sẽ không ủng hộ tư cách thành viên NATO của Ukraine cũng như không điều động quân gìn giữ hòa bình trên đất Ukraine. Ông cũng nói rằng Ukraine sẽ không lấy lại được đường biên giới trước năm 2014—khi Putin phát động cuộc tấn công đầu tiên vào Bán đảo Crimea.
[Newsweek: Putin Warns of 'Forces' Seeking to Upend Russia-US Peace Talks]
5. Hoa Kỳ từ chối ký tuyên bố của WTO lên án hành động xâm lược của Nga
Hoa Kỳ đã không ký vào tuyên bố của các thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới, gọi tắt là WTO lên án hành động xâm lược của Nga vào ngày 26 tháng 2, trái ngược với các đồng minh phương Tây.
Tổng cộng có 45 thành viên, bao gồm cả Ukraine, đã đồng ý với tuyên bố của WTO.
“Quyết định không đồng tài trợ được đưa ra theo lập trường của chúng tôi tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào đầu tuần này”, một quan chức Hoa Kỳ nói với Reuters sau quyết định này.
Tuyên bố được đề xuất trong Đánh giá Chính sách Thương mại của Ukraine đã nhấn mạnh mối quan ngại của các thành viên xung quanh “hậu quả của sự tàn phá (của chiến tranh) đối với Ukraine và đối với thương mại toàn cầu”, đồng thời nêu rõ Nga là kẻ xâm lược.
Động thái này phù hợp với những nỗ lực gần đây của Hoa Kỳ nhằm giảm nhẹ giọng điệu khi nói về Nga trong các tuyên bố quốc tế.
Thỏa thuận của WTO được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Hoa Kỳ bỏ phiếu chống lại nghị quyết tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào ngày 24 tháng 2 lên án cuộc xâm lược toàn diện của Nga, với 93 quốc gia bỏ phiếu thuận và 18 quốc gia bỏ phiếu chống.
Nghị quyết của Liên Hiệp Quốc, do Kyiv soạn thảo và được tất cả các quốc gia Liên Hiệp Âu Châu ngoại trừ Hung Gia Lợi ủng hộ, đã tái khẳng định toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. Nghị quyết nêu rõ Nga là kẻ xâm lược.
Cùng ngày, Đại hội đồng đã thông qua một nghị quyết riêng của Hoa Kỳ đánh dấu kỷ niệm ba năm cuộc xâm lược. Nghị quyết đó cũng nhận được 93 phiếu thuận nhưng tránh trực tiếp gọi Nga là kẻ xâm lược. Ukraine đã bỏ phiếu trắng đối với phiên bản của Hoa Kỳ.
Sự thay đổi trong ngôn ngữ của Hoa Kỳ mở rộng ra các tổ chức quốc tế. Tờ Financial Times đưa tin rằng Hoa Kỳ phản đối việc gọi Nga là kẻ xâm lược trong tuyên bố của G7 kỷ niệm ngày xâm lược.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình giữa Ukraine và Nga trong khi có thái độ ngày càng thù địch với Kyiv.
Gần đây, ông gọi Tổng thống Volodymyr Zelenskiy là “kẻ độc tài” và tuyên bố sai sự thật rằng Ukraine đã bắt đầu cuộc chiến - trước khi sau đó thừa nhận rằng “Nga đã tấn công, nhưng họ không nên để ông ấy tấn công”.
Bất chấp rạn nứt ngày càng gia tăng, Kyiv và Washington đã đồng ý ký kết thỏa thuận khoáng sản, và Zelenskiy có thể sẽ tới Washington để ký kết vào ngày 28 tháng 2.
[Kyiv Independent: US declines to sign WTO statement condemning Russian aggression]
6. Bản đồ chiến tranh Ukraine cho thấy Kyiv giành lại đất ở hai pháo đài lớn
Theo các báo cáo mới, lực lượng Ukraine đã tiến quân chống lại quân đội Nga gần hai thành phố lớn ở miền đông là Pokrovsk và Toretsk, mặc dù Mạc Tư Khoa vẫn tiếp tục giành được một số thắng lợi ở những nơi khác dọc theo tiền tuyến.
Các cuộc đụng độ dữ dội vẫn tiếp diễn mặc dù Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã tham gia đàm phán với Nga về một thỏa thuận ngừng bắn, loại Kyiv khỏi các cuộc đàm phán ở Saudi Arabia. Các quan chức ở Ukraine và Âu Châu lo ngại rằng lời cam kết chấm dứt chiến tranh của đảng Cộng hòa sẽ gây bất lợi cho Kyiv.
Các báo cáo cũng cho biết Ukraine và Hoa Kỳ đã đồng thanh về các phác thảo của một thỏa thuận khoáng sản lớn. Nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelenskiy dự kiến sẽ đến thăm Washington vào cuối tuần này.
Mạc Tư Khoa đã liên tục tiến về phía các trung tâm của Ukraine là Pokrovsk và Toretsk trong nhiều tháng. Cả hai đều nằm ở phía đông vùng Donetsk, một phần của vùng Donbas mà Mạc Tư Khoa tuyên bố đã sáp nhập từ Kyiv nhưng không kiểm soát hoàn toàn.
Nga đã tránh xa Pokrovsk, một thành phố quan trọng trong hệ thống phòng thủ của Ukraine ở phía đông, thay vì chiến đấu bên trong thị trấn.
Xa hơn về phía đông, giao tranh đã nổ ra trong nhiều tháng tại và xung quanh Toretsk, một thành phố cung cấp một liên kết quan trọng cho Ukraine đến các căn cứ hậu cần tại Kostiantynivka, phía tây bắc Toretsk.
[Newsweek: Ukraine War Map Shows Kyiv Regain Ground in Two Major Strongholds]
7. Ứng cử viên tổng thống cực hữu Rumani bị bắt giữ, bị buộc tội trong cuộc điều tra bầu cử
Ứng cử viên tổng thống Rumani và là người theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu Calin Georgescu đã bị cảnh sát bắt giữ vào ngày 26 tháng 2 và bị các công tố viên buộc tội vì những tội danh bị cáo buộc liên quan đến cuộc bầu cử gần đây của nước này.
Georgescu, một ứng cử viên thân Nga, người gọi Ukraine là một “nhà nước hư cấu”, đã nổi lên là ứng cử viên hàng đầu trong cuộc đua giành chức tổng thống Rumani trong cuộc bỏ phiếu vòng đầu tiên vào ngày 24 tháng 11. Tòa án Hiến pháp Rumani đã hủy bỏ kết quả đó sau khi xem xét bằng chứng về “sự thao túng có tổ chức từ nước ngoài”.
Văn phòng Tổng công tố Rumani hiện đã buộc tội Georgescu về tội “kích động hành động chống lại trật tự hiến pháp” và các tội danh khác trong bản cáo trạng gồm sáu tội danh.
Nhóm truyền thông của ông tuyên bố rằng Georgescu bị cáo buộc đang trên đường đi ghi danh ứng cử vào ngày 26 tháng 2 khi ông bị bắt giữ và triệu tập để thẩm vấn tại Văn phòng Tổng công tố.
Bài đăng có kèm theo đoạn video ghi lại cảnh cảnh sát chặn Georgescu và đưa cho ông ta các tài liệu từ công tố viên nhà nước.
Vào ngày 4 tháng 12, chính quyền Rumani đã giải mật bằng chứng về những gì họ mô tả là một chiến dịch truyền thông xã hội “có tổ chức chặt chẽ” được hậu thuẫn bởi một “nhân tố nhà nước” nhằm nâng cao vị thế của Georgescu, một người theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan đã ca ngợi Putin.
Georgescu, một nhân vật ít được biết đến, đã giành được 23% số phiếu bầu trong vòng đầu tiên, đánh bại nhà cải cách ủng hộ Liên Hiệp Âu Châu Elena Lasconi, người chỉ giành được 19%.
Cơ quan tình báo nước ngoài của Rumani, gọi tắt là SIE báo cáo rằng “các cuộc tấn công hỗn hợp hung hăng của Nga, bao gồm tấn công mạng, rò rỉ thông tin và phá hoại” đã góp phần vào chiến thắng bất ngờ của Georgescu.
Quyết định sau đó của tòa án hủy bỏ kết quả bầu cử ngày 24 tháng 11 đã gây ra sự chỉ trích từ Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance, người tuyên bố phán quyết này là kết quả của “những nghi ngờ mong manh... và áp lực rất lớn” trong bài phát biểu của ông tại Hội nghị An ninh Munich.
Tỷ phú Elon Musk, một đồng minh quan trọng khác của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, đã phản ứng với tin tức về vụ bắt giữ Georgescu bằng một bài đăng trên X, nền tảng mạng xã hội mà ông sở hữu.
“Chuyện này thật là rắc rối,” ông viết.
Bloomberg đưa tin vào ngày 18 tháng 2 rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump đã gây áp lực với chính phủ Rumani để cho phép ứng cử viên Georgescu tiếp tục tranh cử, bất chấp bằng chứng về sự can thiệp của Nga.
Georgescu đã nói rằng nếu được bầu làm tổng thống, ông sẽ cấm xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine qua Rumani và ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine.
Vòng bầu cử tổng thống đầu tiên tại Rumani dự kiến diễn ra vào ngày 4 tháng 5. Bản cáo trạng hiện tại có thể cản trở khả năng tranh cử lần thứ hai của Georgescu.
[Kyiv Independent: Far-right Romanian presidential candidate detained, charged in election probe]
8. Chuyến thăm của Tổng thống Donald Trump với Thủ tướng Starmer của Anh mang đến cái nhìn ảm đạm về Ukraine
Thủ tướng Anh Keir Thủ tướng Starmer đã tặng Tổng thống Donald Trump một giỏ quà trong chuyến thăm đầu tiên tới Tòa Bạch Ốc vào hôm thứ năm, bao gồm cam kết chi nhiều tiền hơn cho quốc phòng, lời khen ngợi nồng nhiệt và một lá thư từ Vua Charles III mời Tổng thống Donald Trump đến dự quốc yến.
Tổng thống Donald Trump vô cùng hài lòng. Nhưng điều đó không có nghĩa là Thủ tướng Starmer nhận được bất cứ điều gì đáp lại.
Tổng thống Donald Trump dường như không hề lay chuyển trước lời kêu gọi tuyệt vọng của Thủ tướng Starmer về một cam kết mạnh mẽ hơn của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ Ukraine, nếu và khi cuộc chiến với Nga kết thúc. Thủ tướng Starmer, nhận thức rằng Tổng thống Donald Trump đã từ chối lời kêu gọi cung cấp “bảo đảm an ninh” cho Ukraine, nên đã yêu cầu một điều ít hơn: một cam kết của Hoa Kỳ sẽ “hỗ trợ” cho các nỗ lực của Âu Châu nhằm giúp bảo vệ Ukraine khỏi bất kỳ cuộc xâm lược nào trong tương lai của Nga.
Tổng thống Donald Trump đã nói KHÔNG thẳng thừng với tất cả những điều đó.
“Tôi không nghĩ vậy”, Tổng thống Donald Trump nói cùng Thủ tướng Starmer tại Phòng Bầu dục. “Tôi nghĩ khi chúng ta có một thỏa thuận, thì đó sẽ là thỏa thuận”.
Thái độ cứng rắn này đã đưa ra một cái nhìn cảnh tỉnh cho các đồng minh Âu Châu đang hy vọng vào một bước khởi đầu trước chuyến thăm Tòa Bạch Ốc của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy vào thứ Sáu, khi ông dự kiến sẽ ký một phần lớn khoáng sản đất hiếm của Ukraine cho các nhà đầu tư Hoa Kỳ với hy vọng giành được sự ủng hộ của Tổng thống Donald Trump.
Tổng thống Donald Trump, ngồi cạnh Thủ tướng Starmer vào thứ năm, đã lờ đi những câu hỏi về việc Hoa Kỳ sẽ làm gì để ngăn chặn Putin và nói rằng ông tin tưởng cựu điệp viên KGB sẽ không từ bỏ một thỏa thuận hòa bình tiềm năng. Ông gợi ý rằng thỏa thuận kinh tế mà ông sẽ ký với Zelenskiy sẽ đủ để giữ Nga ở lại.
“Bạn có thể nói đó là một biện pháp dự phòng”, Tổng thống Donald Trump nói về thỏa thuận khoáng sản, sử dụng ngôn ngữ của Thủ tướng Starmer. “Tôi không nghĩ bất kỳ ai sẽ chơi đùa nếu chúng ta ở đó với nhiều công nhân”.
Có lẽ điều đáng lo ngại nhất đối với Thủ tướng Starmer và các đồng minh NATO khác là sự thờ ơ của tổng thống về việc liệu Hoa Kỳ có phản ứng quân sự hay không trong tình huống quân đội Anh bị tấn công ở Ukraine.
“Họ không cần nhiều sự giúp đỡ. Họ có thể tự chăm sóc bản thân rất tốt,” Tổng thống Donald Trump nói, trước khi hơi né tránh. “Người Anh là những người lính tuyệt vời, quân đội tuyệt vời, và họ có thể tự chăm sóc bản thân. Nhưng nếu họ cần giúp đỡ, tôi sẽ luôn ở bên người Anh, được chứ? Tôi sẽ luôn ở bên họ. Nhưng họ không cần giúp đỡ.”
Ngay sau khi Tổng thống Donald Trump đưa ra những bình luận đó tại Phòng Bầu dục, một phóng viên đã hỏi thẳng ông trong buổi họp báo một câu hỏi đã gây ảnh hưởng lớn đến toàn Âu Châu — liệu ông có ủng hộ Điều V của hiến chương NATO, điều khoản coi một cuộc tấn công vào bất kỳ thành viên nào cũng là cuộc tấn công vào tất cả các nước thành viên hay không.
“Tôi ủng hộ điều đó”, tổng thống trả lời, ám chỉ rằng điều đó khó có thể được viện dẫn nếu một đồng minh NATO bị tấn công trong khi chiến đấu ở Ukraine. “Tôi không nghĩ chúng ta sẽ có bất kỳ lý do nào cho điều đó. Tôi nghĩ chúng ta sẽ có một nền hòa bình rất thành công, và tôi nghĩ đó sẽ là một nền hòa bình lâu dài. Và tôi nghĩ rằng nó sẽ xảy ra hy vọng là nhanh chóng. Nếu nó không xảy ra nhanh chóng, nó có thể không xảy ra chút nào.”
Khi được hỏi liệu các cuộc đàm phán của họ có thành công trong việc đưa Tổng thống Donald Trump đến gần hơn với việc cung cấp biện pháp hỗ trợ quân sự cho các bảo đảm an ninh của Âu Châu hay không, Thủ tướng Starmer chỉ nói rằng đó là “một cuộc thảo luận rất hiệu quả”, lưu ý rằng một thỏa thuận hòa bình “phải được đặt lên hàng đầu”.
Ông nói thêm: “Các nhóm của chúng tôi sẽ thảo luận về cách bảo đảm thỏa thuận được thực hiện lâu dài và có hiệu lực”.
Chuyến thăm của Thủ tướng Starmer diễn ra vài ngày sau khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đưa ra thông điệp tương tự trong cuộc gặp với Tổng thống Donald Trump vào thứ Hai: rằng Âu Châu sẵn sàng làm nhiều hơn nữa để củng cố quốc phòng lục địa và hỗ trợ Ukraine nhưng sự hậu thuẫn quân sự của Mỹ vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát Putin.
Thông điệp này được đưa ra khi Tổng thống Donald Trump ngày càng liên kết lợi ích của Hoa Kỳ với Nga, nhắc lại quan điểm của Putin về cuộc xâm lược Ukraine trong khi Tổng thống Donald Trump nỗ lực xây dựng liên minh với quốc gia bất hảo này.
Thủ tướng Starmer, người đã đưa Đảng Lao động trở lại số 10 Phố Downing vào năm ngoái sau 14 năm đảng của ông mất quyền lực phần lớn là nhờ kêu gọi những cử tri lao động bất mãn, đã tiếp cận Tổng thống Donald Trump với sự nồng nhiệt và tôn trọng trong lần xuất hiện đầu tiên trước ống kính máy quay. Cũng như Macron và những người khác, thủ tướng đã ghi nhận công lao của Tổng thống Donald Trump trong việc chuyển hướng cuộc trò chuyện về Ukraine sang việc chấm dứt chiến tranh.
“Ông đã tạo ra một khoảnh khắc cơ hội to lớn để đạt được một thỏa thuận hòa bình lịch sử, một thỏa thuận mà tôi nghĩ sẽ được ăn mừng ở Ukraine và trên toàn thế giới,” Thủ tướng Starmer nói với Tổng thống Donald Trump trong một cuộc họp báo tại Phòng phía Đông sau các cuộc đàm phán. “Đó là giải thưởng. Nhưng chúng ta phải làm đúng.
Ông đã cố gắng sử dụng lời khen ngợi đó để khéo léo chuyển hướng Tổng thống Donald Trump theo quan điểm của Âu Châu, một chiến lược thường ngăn chặn sự leo thang với Tổng thống Donald Trump nhưng hiếm khi dẫn đến việc thay đổi lập trường của ông.
“Có một khẩu hiệu nổi tiếng ở Vương quốc Anh từ sau Thế chiến thứ hai, đó là chúng ta phải giành được hòa bình,” Thủ tướng Starmer nói. “Và đó là điều chúng ta phải làm bây giờ, bởi vì hòa bình không thể là phần thưởng cho kẻ xâm lược, hoặc khuyến khích các chế độ như Iran. Chúng tôi đồng ý rằng lịch sử phải đứng về phía người gìn giữ hòa bình, không phải kẻ xâm lược.”
Ngay cả khi Tổng thống Donald Trump và Zelenskiy chuẩn bị ký hiệp ước khoáng sản vào thứ sáu, thì việc chấm dứt ngay lập tức cuộc chiến kéo dài ba năm dường như vẫn chưa gần. Nga vẫn tiếp tục ném bom thủ đô của Ukraine và Ngoại trưởng Điện Cẩm Linh, Sergey Lavrov, tuần này đã bác bỏ bất kỳ lệnh ngừng bắn nào bao gồm lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Âu Châu trên thực địa ở Ukraine hoặc buộc Nga phải đóng băng chiến tranh dọc theo các tuyến chiến đấu hiện tại.
Với cuộc chiến đang diễn ra và quá nhiều bất ổn về thời điểm và cách thức xung đột có thể kết thúc, Hoa Kỳ và các đồng minh hàng đầu của mình dường như bị mắc kẹt trong một tình thế khó xử về ngoại giao khi nói đến việc làm rõ các cam kết trong tương lai của họ. Hoa Kỳ muốn biết thêm chi tiết về thiện chí của Âu Châu trong việc hỗ trợ Ukraine về mặt quân sự trước khi cam kết bất kỳ điều gì khác. Nhưng người Âu Châu, vẫn chia rẽ về việc nên tham gia trực tiếp vào Ukraine sau chiến tranh đến mức nào, rất muốn biết rằng bất kỳ nhiệm vụ gìn giữ hòa bình nào cũng sẽ được hỗ trợ bởi sức mạnh cứng rắn của Hoa Kỳ.
“Tôi không thích nói về giai đoạn hai cho đến khi tôi có được giai đoạn một”, Tổng thống Donald Trump nói trong cuộc họp báo. “Giai đoạn một là tôi phải tạo ra hòa bình và chúng ta phải khiến Nga đồng ý. Chúng ta phải khiến Ukraine đồng ý. Và tôi nghĩ chúng ta sẽ làm được”.
Tổng thống Donald Trump khen ngợi kế hoạch của Thủ tướng Starmer, được công bố đầu tuần này, nhằm tăng chi tiêu quốc phòng của Anh lên 2,5% GDP, đồng thời kêu gọi Anh và các đồng minh NATO khác tiếp tục theo hướng đó.
“Thảm họa ở Ukraine cho thấy chính xác lý do tại sao Vương quốc Anh và các đối tác NATO khác lại cần đầu tư lớn vào năng lực quốc phòng của họ”, Tổng thống Donald Trump nói. “Trong nhiều trường hợp, 4 phần trăm hoặc 5 phần trăm GDP sẽ là phù hợp”.
Tổng thống Donald Trump vẫn tiếp tục loại trừ khả năng đưa quân đội Mỹ vào Ukraine. Nhưng, như Thủ tướng Starmer đã nói rõ, đó không phải là điều mà người Âu Châu yêu cầu.
Theo các quan chức Anh, Thủ tướng Starmer đã có kế hoạch yêu cầu Tổng thống Donald Trump cung cấp dịch vụ giám sát tình báo trên không và biện pháp yểm trợ trên không cuối cùng trong trường hợp Nga xâm nhập Ukraine lần nữa.
Nếu không đạt được mục tiêu nào khác, các nhà lãnh đạo Âu Châu ít nhất cũng yêu cầu Tổng thống Donald Trump không làm đảo lộn nguyên trạng: tiếp tục cam kết với NATO và Điều V trong hiến chương của tổ chức này, coi một cuộc tấn công vào bất kỳ thành viên nào là cuộc tấn công vào tất cả; không cắt quyền truy cập của Ukraine vào dịch vụ hình ảnh vệ tinh Starlink của Elon Musk; duy trì liên lạc với các đồng minh truyền thống mặc dù có xu hướng rõ ràng là hoạt động ngoại giao tự do và hợp tác đơn phương với Putin.
Tổng thống Donald Trump đã cho thấy ông không có khả năng hứa hẹn bất cứ điều gì với họ. Nhưng ông đã dành lời tri ân cá nhân của mình cho đất nước từng tự hào về mối quan hệ đặc biệt với Hoa Kỳ
Khi mở đầu cuộc họp báo chung với Thủ tướng Starmer, ông tự hào tuyên bố rằng ông đã khôi phục lại bức tượng bán thân của Winston Churchill “vào đúng vị trí của nó”, Phòng Bầu dục.
[Politico: Trump’s visit with UK’s Thủ tướng Starmer offers sobering preview for Ukraine]
9. Rumani chấp thuận bắn hạ máy bay điều khiển từ xa vi phạm không phận của mình
Quốc hội Rumani đã thông qua luật vào ngày 26 tháng 2 cho phép nước này bắn hạ máy bay điều khiển từ xa vi phạm không phận của mình.
Động thái này diễn ra sau nhiều vụ máy bay điều khiển từ xa của Nga rơi xuống lãnh thổ Rumani trong các cuộc tấn công vào nước láng giềng Ukraine.
Luật nêu rõ: “Máy bay điều khiển từ xa xâm phạm trái phép biên giới quốc gia Rumani và bay trong không phận quốc gia mà không được phép có thể bị phá hủy, vô hiệu hóa hoặc bị kiểm soát”.
Sau khi được quốc hội thông qua, luật này sẽ được chuyển đến bàn làm việc của Tổng thống lâm thời Rumani Ilie Bolojan, người đảm nhiệm nhiệm vụ nguyên thủ quốc gia sau khi cựu Tổng thống Klaus Iohannis tuyên bố từ chức vào ngày 10 tháng 2.
“Chúng tôi đang tăng cường khả năng phòng thủ của Rumani!” Quyền Chủ tịch Thượng viện Abrudean Mircea cho biết trong bài đăng trên Facebook thông báo về luật mới.
Tháng trước, Bộ Quốc phòng Rumani xác nhận đã tìm thấy các mảnh vỡ máy bay điều khiển từ xa của Nga tại hai cộng đồng gần biên giới Rumani-Ukraine. Các mảnh vỡ máy bay điều khiển từ xa được tìm thấy sau khi Nga tiến hành một cuộc tấn công trên không vào Ukraine trong đêm.
Đây không phải là lần đầu tiên xác máy bay điều khiển từ xa của Nga được tìm thấy ở Rumani, một quốc gia thành viên NATO. Quân đội Rumani đã điều động chiến đấu cơ F-16 để bảo vệ không phận của nước này trong bối cảnh Nga tấn công vào cơ sở hạ tầng cảng của Ukraine trên sông Danube.
Để ứng phó với các cuộc tấn công ngày càng leo thang của Nga, vào tháng 10 năm 2024, Bộ Quốc phòng Rumani đã công bố dự thảo luật cho phép Rumani bắn hạ máy bay xâm phạm trái phép không phận của mình.
[Kyiv Independent: Rumani approves shooting down drones that violate its airspace]