Theo Kathleen N. Hattrup của Aleteia, trong bản tin ngày 04/12/2025, một ủy ban được thành lập theo yêu cầu của Đức Giáo Hoàng Phanxicô để nghiên cứu lịch sử và thần học về chức phó tế nữ đã kết thúc công việc vào tháng Hai. Theo yêu cầu của Đức Giáo Hoàng Leo, kết luận của ủy ban đã được công bố hôm nay.

Ủy ban "loại trừ khả thể chuyển động theo hướng tiếp nhận phụ nữ vào chức phó tế, được hiểu là một cấp bậc của Bí tích Truyền chức Thánh."

Tuy nhiên, ủy ban cho biết "hiện tại không cho phép đưa ra phán quyết dứt khoát, cũng như trường hợp truyền chức linh mục."

Ủy ban cũng lưu ý rằng cần phải có “một cuộc xem xét phê phán nghiêm ngặt và toàn diện, tập trung vào bản thân chức phó tế – tức là vào bản sắc bí tích và sứ mệnh giáo hội của chức này – để làm rõ một số khía cạnh về cấu trúc và mục vụ hiện chưa được định nghĩa đầy đủ”.

Thật vậy, có những châu lục trong đó thừa tác vụ phó tế “gần như không tồn tại” và những châu lục khác trong đó chức phó tế hoạt động với các chức năng thường “trùng khớp với các vai trò dành riêng cho các thừa tác viên giáo dân hoặc các người giúp lễ trong phụng vụ”.

Vatican News đã công bố lời giải thích về những phát hiện này cũng như lịch sử hoạt động của ủy ban. Chúng tôi xin chuyển ngữ bản tin của họ:

Ủy ban Petrocchi bác bỏ việc phong chức phó tế cho nữ giới, mặc dù phán quyết chưa có tính dứt khoát.

Một báo cáo trình bày kết quả công việc của Ủy ban đã được công bố. Báo cáo bác bỏ việc phong chức phó tế cho phụ nữ, được hiểu như một cấp bậc của Bí tích Truyền chức Thánh, nhưng cho biết hiện tại không thể “đưa ra một phán quyết dứt khoát, giống như trong trường hợp phong chức linh mục”.

Báo cáo cho hay: “Tình trạng nghi vấn của nghiên cứu lịch sử và nghiên cứu thần học, cũng như những hệ quả lẫn nhau của chúng, loại trừ khả thể đi theo hướng phong chức phó tế cho phụ nữ, được hiểu như một cấp bậc của Bí tích Truyền chức Thánh. Dựa trên Kinh Thánh, Truyền thống và Huấn quyền Giáo hội, đánh giá này vẫn được duy trì mạnh mẽ, mặc dù hiện tại không cho phép đưa ra một phán quyết dứt khoát, giống như trường hợp phong chức linh mục.”

Trên đây là kết luận của ủy ban thứ hai do Đức Hồng Y Giuseppe Petrocchi, Tổng Giám mục hưu trí của L’Aquila, Ý, chủ trì. Ủy ban đã xem xét khả thể tiến hành việc phong chức phó tế cho phụ nữ theo yêu cầu của Đức Giáo Hoàng Phanxicô và đã kết thúc công việc vào tháng Hai. Điều này được giải thích trong báo cáo dài bảy trang mà Đức Hồng Y gửi cho Đức Giáo Hoàng Lêô XIV vào ngày 18 tháng 9 và hiện đang được công bố theo yêu cầu của Đức Giáo Hoàng.

Trong phiên làm việc đầu tiên (năm 2021), Ủy ban đã xác định rằng “Giáo hội, vào những thời điểm khác nhau, ở những nơi khác nhau và dưới nhiều hình thức khác nhau, đã công nhận danh hiệu phó tế/nữ phó tế dành cho phụ nữ, mặc dù không gán cho nó một ý nghĩa duy nhất nào”. Năm 2021, cuộc thảo luận thần học đã nhất trí kết luận rằng “một nghiên cứu có hệ thống về chức phó tế, trong khuôn khổ thần học về bí tích Truyền chức Thánh, đặt ra những câu hỏi về tính tương thích của việc phong chức phó tế cho phụ nữ với giáo lý Công Giáo về thừa tác vụ truyền chức”. Ủy ban cũng nhất trí bày tỏ sự ủng hộ đối với việc thành lập các thừa tác vụ mới “có thể góp phần tạo nên sự hiệp lực giữa nam và nữ”.

Trong phiên họp làm việc thứ hai (tháng 7 năm 2022), Ủy ban đã phê chuẩn (với bảy phiếu thuận và một phiếu chống) tuyên bố được trích dẫn đầy đủ ở đầu bài viết này, trong đó bác bỏ khả thể tiến tới việc tiếp nhận phụ nữ vào chức phó tế như một cấp bậc của Chức Thánh, nhưng không đưa ra “phán quyết dứt khoát” vào thời điểm này.

Trong phiên họp làm việc cuối cùng (tháng 2 năm 2025), sau khi Thượng Hội đồng cho phép bất cứ ai muốn nộp đóng góp, Ủy ban đã xem xét tất cả các tài liệu nhận được. “Mặc dù có nhiều bài tham luận được nộp, nhưng số lượng cá nhân hoặc nhóm gửi bài viết của họ chỉ có 22 và đại diện cho một số ít quốc gia. Do đó, mặc dù tài liệu rất phong phú và trong một số trường hợp được lập luận khéo léo, nhưng chúng không thể được coi là tiếng nói của Thượng Hội đồng, chứ chưa nói đến tiếng nói của toàn thể dân Chúa.”

Báo cáo tóm tắt các lập luận ủng hộ và phản đối. Những người ủng hộ lập luận rằng truyền thống Công Giáo và Chính thống giáo chỉ dành riêng việc phong chức phó tế (cũng như việc phong chức linh mục và giám mục) cho nam giới dường như mâu thuẫn với “tình trạng bình đẳng của nam và nữ như hình ảnh của Thiên Chúa”, “phẩm giá bình đẳng của cả hai giới, dựa trên tham chiếu Kinh Thánh này”; lời tuyên xưng đức tin rằng “không còn phân biệt Do Thái hay Hy Lạp, nô lệ hay tự do, nam hay nữ, vì tất cả anh em đều là ‘một’ trong Chúa Kitô Giêsu” (Ga-lát 3:28); và những phát triển xã hội “thúc đẩy sự tiếp cận bình đẳng cho cả hai giới trong tất cả các chức năng của tổ chức và hoạt động”.

Phía đối lập đưa ra luận điểm sau: “Nam tính của Chúa Kitô, và do đó nam tính của những người lãnh nhận Chức Thánh, không phải là ngẫu nhiên mà là một phần không thể thiếu của căn tính bí tích, gìn giữ trật tự cứu độ thần linh trong Chúa Kitô. Thay đổi thực tại này sẽ không chỉ là một sự điều chỉnh chức thánh mà còn là một sự phá vỡ ý nghĩa phu phụ (nuptial) của ơn cứu độ.” Đoạn văn này đã được đưa ra bỏ phiếu và nhận được năm phiếu thuận để xác nhận nó dưới hình thức này, trong khi năm thành viên khác đã bỏ phiếu bãi bỏ nó.

Với chín phiếu thuận và một phiếu chống, Ủy ban bày tỏ hy vọng rằng “quyền tiếp cận của phụ nữ với các thừa tác vụ được thiết lập để phục vụ cộng đồng có thể được mở rộng (…), qua đó đảm bảo sự công nhận đầy đủ của Giáo hội đối với diakonia [thừa tác vụ] của những người đã chịu phép rửa tội, đặc biệt là của phụ nữ. Sự công nhận như vậy sẽ là một dấu hiệu tiên tri, đặc biệt là ở những nơi phụ nữ vẫn còn chịu đựng tình trạng phân biệt đối xử về giới tính.”

Trong phần kết luận của mình, Đức Hồng Y Petrocchi nhấn mạnh sự hiện hữu của “một sự biện chứng sâu sắc” giữa hai khuynh hướng thần học. Quan điểm đầu tiên cho rằng việc phong chức phó tế là để thi hành thừa tác vụ chứ không phải để làm linh mục: “yếu tố này sẽ mở đường cho việc phong chức phó tế cho phụ nữ”. Ngược lại, quan điểm thứ hai nhấn mạnh “về tính thống nhất của bí tích Truyền chức thánh, cùng với ý nghĩa phu phụ của ba cấp bậc cấu thành nên bí tích này, và bác bỏ giả thuyết về chức phó tế nữ; quan điểm này cũng lưu ý rằng nếu việc chấp thuận cho phụ nữ lãnh nhận cấp bậc Truyền chức Thánh đầu tiên được chuẩn nhận, thì việc loại trừ khỏi các cấp bậc khác sẽ trở nên không thể giải thích được.”

Vì lý do này, theo Đức Hồng Y, để tiếp tục nghiên cứu, điều cần thiết là phải thực hiện “một cuộc khảo sát có phê phán nghiêm ngặt và toàn diện, tập trung vào chính chức phó tế—tức là vào bản sắc bí tích và sứ mệnh giáo hội của chức này—làm rõ một số khía cạnh về cấu trúc và mục vụ hiện chưa được định nghĩa đầy đủ.” Thật vậy, có những lục địa trong đó chức phó tế “gần như không tồn tại” và những lục địa khác trong đó chức phó tế hoạt động với các chức năng thường “trùng khớp với các vai trò dành riêng cho thừa tác vụ giáo dân hoặc cho người giúp lễ trong phụng vụ.”