1. Đức Thánh Cha lo âu về tình hình miền Nagorno Karabakh

Đức Thánh Cha Phanxicô bày tỏ lo âu về thảm trạng tại miền Nagorno Karabakh, nơi có hàng trăm ngàn người Armenia phải chạy về Cộng hòa Armenia láng giềng để lánh nạn, vì phần đất của họ bị người Azerbaijan xâm lược từ ngày 19 tháng Chín năm nay.

Lên tiếng trong buổi đọc kinh Truyền tin, trưa Chúa nhật, ngày 15 tháng Mười vừa qua, Đức Thánh Cha nói: “Bên cạnh tình trạng tại Thánh địa, tôi cũng đang lo âu vì cuộc khủng hoảng ở vùng Nagorno Karabakh. Ngoài tình trạng nhân đạo của những người tản cư ở mức độ trầm trọng, tôi cũng muốn đặc biệt kêu gọi bảo vệ các Đan viện và những nơi thờ phượng trong miền này. Tôi cầu mong rằng từ phía chính quyền, từ mọi người dân có sự tôn trọng và bảo vệ các nơi ấy, như thành phần của nền văn hóa địa phương, những biểu hiện tín ngưỡng và là dấu chỉ huynh đệ làm cho dân chúng có thể sống chung trong những khác biệt”.

Nagorno Karabakh là vùng có đa số dân là người Armenia theo Kitô giáo, trong khi những người Azerbaijan đến chiếm miền này là những người Hồi giáo. Đã xảy ra những vụ phá hủy các nơi thờ phượng, Đan viện và di tích văn hóa, tôn giáo của người Armenia.

Chính phủ Armenia đã tạo điều kiện dễ dàng cho người Armenia từ Nagorno Karabakh tị nạn được trú ngụ, không những ở vùng thủ đô Yerevan, nhưng cả tại các làng mạc, với những thân nhân của họ. Nhiều người khác tạm trú trong các trường học và hội trường thể thao.

Sau giai đoạn khẩn cấp, tới vấn đề tìm giải pháp cư trú cho người tị nạn. Để được vậy, cần một nguồn tài chánh rất lớn. Ngoài ra, có vấn đề tâm lý của những người tị nạn, sau chín tháng bị chấn thương vì bao vây, bị pháo kích và bị trục xuất khỏi quê cha đất tổ. Nhiều người ít có hy vọng trở về miền Nagorno Karabakh.

Tổ chức Nhi đồng Liên Hiệp Quốc Unicef đã gửi phái bộ đầu tiên đến Armenia. Cả hệ thống Caritas cũng động viên để cứu trợ người tị nạn.

2. Đức Thánh Cha Phanxicô bổ nhiệm Giám Mục Phụ Tá cho Paris

Ông Matteo Bruni, Giám đốc Phòng Báo chí Tòa Thánh, cho biết Đức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm Cha Emmanuel Tois /i-ma-nu-en toa/ làm tân Giám Mục Phụ Tá của Paris.

Vị Tân Giám Mục Phụ Tá cho đến gần đây đã là tổng đại diện của Tổng giáo phận Paris, do Đức Tổng Giám Mục Laurent Bernard Ulrich /lo-răng béc-na u-lờ-ri/ lãnh đạo. Ngài đảm nhận tổng giáo phận lớn nhất này của Pháp vào tháng 5 năm 2022 sau khi tổng giám mục, Michel Aupetit /mi-sen ô-pơ-tí/, từ chức.

Lễ tấn phong giám mục cho Cha Tois /toa/ sẽ diễn ra vào ngày 17 tháng 11 tại Nhà thờ Saint-Sulpice /sên sun-pích/ mà người Việt Nam thường gọi là Thánh Xuân Bích. Tổng giáo phận Paris từ nay sẽ có hai Giám Mục Phụ Tá. Vị Giám Mục Phụ Tá khác là Đức Cha Philippe Marsset /phi-líp-pê ma-sét/.

Cha Tois sinh ngày 28 tháng 9 năm 1965 tại thị trấn Le Petit-Quevilly /lơ pơ-tí quơ-vin/ thuộc Tổng giáo phận Rouen /ru-ăng/. Ngài năm nay 58 tuổi.

Ngài đã học luật tại Đại học Rennes /ren-nờ/ và là sinh viên của Trường Tư pháp Quốc gia. Sau một thời gian làm thẩm phán tòa án, ngài vào chủng viện Paris và lấy bằng cử nhân thần học. Ngài được thụ phong linh mục cho Tổng giáo phận Paris vào ngày 30 tháng 6 năm 2012.

Trong số những chức vụ khác, ngài đã đảm nhiệm các chức vụ sau: cha sở Giáo xứ Đức Mẹ Thánh Giá; tuyên úy của Hiệp hội Thẩm phán và Quan chức Tư pháp Công Giáo Paris; chánh xứ Giáo xứ Đức Mẹ Mân Côi. Từ năm 2021, ngài là tổng đại diện của Tổng giáo phận Paris.

3. Tin vui cho Ukraine: Lãnh đạo Đảng Cộng Hòa tại Thượng Viện tán thành đề xuất viện trợ cho Ukraine và Israel 106 tỷ Mỹ Kim của Tổng thống Biden

Thượng nghị sĩ Mitch McConnell hôm Chúa Nhật đã đưa ra sự tán thành mạnh mẽ đối với đề xuất viện trợ trị giá 106 tỷ Mỹ Kim của Tổng thống Joe Biden cho Israel và Ukraine, và nói rằng ông và tổng thống về cơ bản “cùng quan điểm” về vấn đề này.

McConnell, nhà lãnh đạo đầy quyền lực của Đảng Cộng hòa tại Thượng viện, cũng bác bỏ ý kiến của một số đồng nghiệp Đảng Cộng hòa của ông tại Thượng viện, những người đã kêu gọi một gói hỗ trợ tách biệt cho hai nước, và nói rằng đó sẽ là “một sai lầm” trong cuộc phỏng vấn trên chương trình Face the Nation của CBS.

Nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa đề nghị ủng hộ đáng kể yêu cầu 106 tỷ Mỹ Kim của Tòa Bạch Ốc, bao gồm 14 tỷ Mỹ Kim hỗ trợ cho Israel, 60 tỷ Mỹ Kim viện trợ cho Ukraine và 14 tỷ Mỹ Kim khác để cải thiện an ninh ở biên giới Mỹ - Mễ Tây Cơ. Thêm 10 tỷ Mỹ Kim sẽ được phân bổ cho cứu trợ nhân đạo cũng như 7 tỷ Mỹ Kim bổ sung cho khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Chín thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã viết một lá thư cho McConnell hôm thứ Năm nói rằng viện trợ của Ukraine và Israel không nên đi đôi với nhau. Nhóm này viết: “Đây là hai cuộc xung đột riêng biệt và sẽ là sai lầm khi tận dụng sự hỗ trợ viện trợ cho Israel nhằm cố gắng có thêm viện trợ cho Ukraine”.

McConnell đã bác bỏ quan điểm đó vào hôm Chúa Nhật.

Ông nói: “Tôi xem nó như tất cả được kết nối với nhau. Nếu bạn nhìn vào sự hỗ trợ của Ukraine, hãy nói về việc tiền thực sự sẽ đi về đâu. Một phần đáng kể trong số đó được chi tiêu ở Hoa Kỳ ở 38 bang khác nhau, thay thế số vũ khí mà chúng ta gửi tới Ukraine bằng những vũ khí hiện đại hơn. Vì vậy, chúng tôi đang xây dựng lại cơ sở công nghiệp của mình.

Không có người Mỹ nào bị giết ở Ukraine. Chúng tôi đang xây dựng lại cơ sở công nghiệp của mình. Người Ukraine đang tiêu diệt quân đội của một trong những đối thủ lớn nhất của chúng ta. Tôi không thể nào tìm ra có điều gì sai trái với điều đó. Tôi nghĩ thật tuyệt vời khi họ đang tự bảo vệ mình.”

4. Hung Gia Lợi giúp Nga duy trì cuộc chiến bằng cách mua thêm khí đốt và đẩy mạnh giao thương.

Hãng thông tấn Tass dẫn lời Alexei Miller, chủ tịch của Gazprom, là công ty năng lượng lớn nhất của Nga, cho biết công ty sẽ cung cấp thêm khí đốt cho Hung Gia Lợi trong mùa đông tới và cũng sẽ cung cấp cho Trung Quốc thêm 600 triệu mét khối trong năm nay ngoài các nghĩa vụ theo hợp đồng.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gặp lãnh đạo hai nước trong chuyến công du tới Trung Quốc vào tuần trước và Miller nằm trong số những giám đốc kinh doanh đi cùng ông trong chuyến đi.

Gazprom đang tìm cách bù đắp cho việc mất hầu hết thị trường ở Âu Châu kể từ khi bắt đầu cuộc chiến của Nga ở Ukraine, phần lớn là do vụ nổ làm hư hại nghiêm trọng đường ống Nord Stream dưới Biển Baltic vào năm ngoái. Các cuộc điều tra vẫn chưa xác định được ai là người chịu trách nhiệm.

Hung Gia Lợi là thành viên duy nhất của Liên Hiệp Âu Châu mà lãnh đạo nước này duy trì mối quan hệ thân thiện với Putin kể từ khi xâm chiếm Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Hung Gia Lợi cũng là thành viên của NATO.

Hung Gia Lợi được coi là đối thủ tiềm năng chính đối với quyết định vào tháng 12 về việc có nên mở các cuộc đàm phán gia nhập Liên Hiệp Âu Châu với Ukraine hay không, điều này đòi hỏi sự ủng hộ đồng thanh của 27 thành viên khối.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại Giao Ukraine, Oleg Nikolenko, than thở rằng “Hung Gia Lợi giúp Nga duy trì cuộc chiến bằng cách mua thêm khí đốt của Nga và đẩy mạnh giao thương.” Tiền bán khí đốt của Nga cho Hung Gia Lợi, và các giao dịch khác chắc chắn không đủ cho cuộc chiến tiêu hao của Nga. Tuy nhiên, nếu nước nào cũng hành xử như Hung Gia Lợi thì Nga dư sức kéo dài cuộc chiến này. Lời than thở của ông Nikolenko cũng cho thấy người Ukraine ngao ngán trước thái độ của Victor Orbán.

5. Đại sứ Mỹ tại Ukraine lên án người Nga quá sức tàn bạo trong vụ tấn công vào bưu điện Kharkiv

Các quan chức địa phương cho biết 6 người đã thiệt mạng và 16 người bị thương sau khi hỏa tiễn của Nga tấn công một trung tâm phân phối bưu chính ở khu vực Kharkiv, phía đông bắc Ukraine.

Đại sứ Mỹ tại Ukraine, Bridget Brink, đã lên án vụ tấn công này. Cô nhận xét rằng người Nga quá tàn bạo, bất chấp các công ước về chiến tranh mà họ đã ký kết. Cô nói: “Đây rõ ràng là một tội ác chống nhân loại mà những kẻ gây ra phải chịu trách nhiệm trước công lý.”

Theo các báo cáo trước đó, vụ tấn công vào một kho bưu điện diễn ra vào hôm thứ Bẩy, đã khiến 6 người thiệt mạng, và 16 người bị thương, 7 người trong số họ đang trong tình trạng nguy kịch.

Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskiy, đã chia sẻ một đoạn video vào tối thứ Bảy cho thấy một nhà kho bị hư hỏng nặng được bao quanh bởi đống đổ nát và xe tải màu đỏ với dòng chữ Nova Poshta được viết bằng tiếng Ukraine.

Zelenskiy nói:

Hỏa tiễn Nga đã bắn trúng trung tâm Nova Poshta, một địa điểm dân sự bình thường. Chúng ta cần đáp trả sự khủng bố của Nga mỗi ngày bằng những kết quả ở tuyến đầu. Và hơn thế nữa, chúng ta cần tăng cường sự đoàn kết toàn cầu để đấu tranh chống lại nạn khủng bố này.

Thống đốc vùng Kharkiv, Oleh Syniehubov, cho biết những người thiệt mạng và bị thương đều là nhân viên của dịch vụ chuyển phát nhanh và bưu chính tư nhân Ukraine Nova Poshta.

Trong một tuyên bố, Nova Poshta cho biết còi báo động không kích đã vang lên ngay trước cuộc tấn công, khiến các nhân viên không có thời gian để đến nơi trú ẩn. Chúa Nhật là một ngày để tang cho công ty.

Sergiy Nozhka, một nhân viên tại Nova Poshta, nói với hãng tin AFP rằng một hỏa tiễn “đã bay vào kho hàng lân cận, nhưng kho của chúng tôi cũng vậy – cửa sổ và cửa chớp bay ra ngoài”. Ông nói thêm: “Đây không phải là lần đầu tiên”.

Theo văn phòng công tố khu vực, lực lượng Nga ở khu vực Belgorod phía bắc Kharkiv đã bắn hỏa tiễn S-300, hai trong số đó đã bắn trúng nhà kho.

Phát ngôn nhân Dmytro Chubenko nói với đài truyền hình nhà nước Suspilne: “Việc phân tích các mảnh vỡ vẫn tiếp tục diễn ra tại hiện trường nhằm xác định chính xác số người bị thương và thiệt mạng”.

6. Hai Lữ Đoàn Thủy Quân Lục Chiến Ukraine đang giao tranh với Nga ở thị trấn Krynky phía Đông sông Dnipro

Trong bản cập nhật mới nhất vào hôm Chúa Nhật 22 tháng 10, Viện Nghiên Cứu Chiến Tranh Hoa Kỳ, gọi tắt là ISW, cho biết hai Lữ Đoàn Thủy Quân Lục Chiến Ukraine số 35 và 36 đã chiếm được thị trấn Krynky, cách Kherson 30km về phía đông bắc và cách sông Dnipro 2km.

Tờ Kyiv Independent đưa tin, nếu thành công, việc kiểm soát khu định cư này sẽ cung cấp cho các đơn vị tiền phương một chỗ đứng chiến lược để bắt đầu một chiến lược tấn công rộng hơn, với mục tiêu chia cắt lực lượng Nga và làm gián đoạn các tuyến đường tiếp tế của họ.

Phát ngôn nhân Bộ Tư Lệnh Phía Nam Nataliya Humenyuk, cho biết Ukraine duy trì lệnh cấm thông tin liên quan đến các hoạt động quân sự đang diễn ra ở phía Đông sông Dnipro.

Hôm 11 tháng 11 năm ngoái, 2022, quân Ukraine đã tái chiếm được phần phía Tây của sông Dnipro, bao gồm thành phố Kherson. Nga tháo chạy sang bờ phía Đông con sông, được dùng làm giới tuyến tạm thời.

7. Một quan chức Nga cho biết lực lượng Nga đã bắn hạ ba hỏa tiễn nhắm vào bán đảo Crimea vào Chúa Nhật.

Vladimir Saldo, tên phản bội, được Nga bổ nhiệm làm Thống Đốc khu vực Kherson cho biết:

“Ba hỏa tiễn của đối phương hướng tới Crimea đã bị bắn hạ vào rạng sáng ngày Chúa Nhật, ngay trên lãnh thổ Kherson.”

Ông cho biết như trên trong khi Sergei Aksyonov, Thống đốc khu vực bán đảo Crimea, do Nga dựng nên, cho biết có những tiếng nổ rất lớn vào hôm Chúa Nhật 22 tháng 10. Aksyonov nói không có thiệt hại nhân mạng hay vật chất nào.

Nếu Saldo nói đúng thì có thể hiểu là quân Ukraine bắn nhiều hơn 3 hỏa tiễn, 3 cái bị đánh chặn ở Kherson, và số còn lại đến được bán đảo Crimea.

Bán đảo Crimea mà Mạc Tư Khoa sáp nhập từ Ukraine vào năm 2014 có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc tấn công quân sự của Nga, vừa cung cấp hậu cần cho quân đội Nga ở miền nam Ukraine, vừa thực hiện các cuộc tấn công hỏa tiễn từ biển vào lãnh thổ Ukraine.

Đây là mục tiêu thường xuyên của Kyiv và các cuộc tấn công vào các cơ sở quân sự ở đó ngày càng gia tăng khi Ukraine thề sẽ chiếm lại bán đảo.

Ukraine đã tiến hành một cuộc tấn công hỏa tiễn chưa từng có vào trụ sở hải quân trên bán đảo vào tháng trước.

8. Ngoại trưởng Nga tới thăm Tehran vào thứ Hai

Phát ngôn nhân của Bộ Ngoại giao Nga xác nhận Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov sẽ tới Tehran vào thứ Hai để hội đàm với các đối tác trong khu vực.

Hãng thông tấn chính thức IRNA của Iran trước đó đưa tin rằng ngoại trưởng các nước Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Azerbaijan và Armenia đã được mời tham gia đàm phán.

“Chúng tôi xác nhận các cuộc đàm phán đã được lên kế hoạch của ông Lavrov tại Tehran vào thứ Hai,” Maria Zakharova nói với các hãng tin TASS và RIA.

Cuộc đàm phán diễn ra trong bối cảnh căng thẳng ở Trung Đông và những tranh chấp chưa được giải quyết giữa Armenia và Azerbaijan, nơi đã phát động một cuộc tấn công chớp nhoáng chống lại phe ly khai Armenia ở Nagorno-Karabakh vào tháng trước.

Kể từ khi phát động cuộc tấn công vào Ukraine vào năm ngoái, Nga đã chuyển sang tìm kiếm hỗ trợ quân sự và hợp tác kinh tế từ Iran khi cả hai nước phải đối mặt với một loạt lệnh trừng phạt của phương Tây.

Các nước phương Tây cáo buộc Tehran hỗ trợ cuộc tấn công của Nga ở Ukraine bằng cách cung cấp cho nước này số lượng lớn máy bay không người lái và các loại vũ khí khác.