1. Nga cáo buộc Kyiv nhắm vào tuyến đường ống dẫn khí đốt cuối cùng còn lại tới Âu Châu
Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc quân đội Ukraine đã tấn công một trạm cung cấp khí đốt thông qua đường ống Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm mục đích “cắt đứt nguồn cung cấp khí đốt cho các nước Âu Châu”.
Theo Middle East Monitor, đường ống Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ chạy từ Nga đến Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng cũng cung cấp khí đốt cho một số khu vực ở Nam và Đông Nam Âu, giúp Nga tránh phải sử dụng Ukraine làm quốc gia trung chuyển khi xuất khẩu khí đốt tự nhiên sang Âu Châu.
Sau khi Ukraine đình chỉ việc vận chuyển khí đốt của Nga qua lãnh thổ của mình vào đầu tháng này, đường ống Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ là tuyến đường cuối cùng còn lại để xuất khẩu khí đốt của Nga sang Âu Châu.
Theo Bộ Quốc Phòng Nga, từ tối Chúa Nhật, 12 Tháng Giêng, chín máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã nhắm vào trạm nén khí Russkaya ở làng Gai-Kodzor, thuộc Lãnh thổ Krasnodar. Các cuộc tấn công của quân Ukraine vẫn tiếp tục vì chưa đánh sập hoàn toàn trạm nén khí này.
Bộ quốc phòng nước này cho biết tất cả máy bay điều khiển từ xa đều bị bắn hạ, nhưng mảnh vỡ của một trong những máy bay điều khiển từ xa đã gây hư hại nhẹ cho tòa nhà và thiết bị bên trong.
Theo ASTRA đưa tin, cơ sở này cũng cho biết thêm rằng thiệt hại đã được khắc phục kịp thời và các hoạt động tại cơ sở này vẫn diễn ra bình thường.
Theo tờ EurAsia Daily, Bộ Quốc phòng cũng cho biết không có thương vong nào tại trạm nén khí.
Vụ tấn công vẫn chưa được các hãng thông tấn lớn, bao gồm Reuters, xác minh độc lập, nhưng có báo cáo về một cuộc đột kích bằng máy bay điều khiển từ xa ở Lãnh thổ Krasnodar vào đêm ngày 11 tháng Giêng, theo bài đăng trên điện tín của ASTRA, và văn phòng thị trưởng thị trấn Anapa của Nga cũng được cho là đã kêu gọi người dân không ra ngoài mà hãy trú ẩn trong nhà.
Đường ống Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đã xuất khẩu 47 triệu mét khối khí đốt tự nhiên sang Âu Châu vào ngày 11 tháng Giêng, EurAsia Daily đưa tin. Theo hãng tin này, đường ống này vận chuyển khoảng 32 tỷ mét khối mỗi năm.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết trong diễn từ gởi quốc dân đồng bào vào ngày 1 Tháng Giêng rằng sau khi thỏa thuận với Nga thông qua công ty năng lượng Gazprom hết hạn, nước này không còn có thể sử dụng Ukraine làm điểm trung chuyển để xuất khẩu khí đốt sang Âu Châu.
Thiếu tướng John Kirby, điều phối viên truyền thông của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ cho biết việc Ukraine không cho khí đốt của Nga quá cảnh làm Nga thiệt hại 6.5 tỷ đô la hàng năm. Ông gọi đây là thất bại nặng nề nhất của Nga vào đầu Năm Mới 2025.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong một tuyên bố mà EurAsia Daily có được: “Vào ngày 12 Tháng Giêng năm 2025, chính quyền Kyiv, nhằm mục đích ngăn chặn nguồn cung cấp khí đốt cho các nước Âu Châu, đã cố gắng tấn công bằng chín máy bay điều khiển từ xa loại máy bay vào cơ sở hạ tầng của trạm nén khí của Nga tại làng Gai-Kodzor (Lãnh thổ Krasnodar), nơi cung cấp khí đốt thông qua đường ống Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ.
“Không có thương vong nào trong số nhân viên phục vụ của trạm nén và không có thiệt hại nào. Do một UAV rơi xuống, tòa nhà và thiết bị của trạm đo khí đốt trên lãnh thổ CS của Nga đã bị hư hại nhẹ.”
Theo Middle East Monitor, việc xây dựng đường ống Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đã làm tăng thêm sự yếu kém về mặt chính trị của Ukraine, vì điều đó có nghĩa là Ukraine đã mất đi đòn bẩy đối với khả năng xuất khẩu khí đốt của Nga sang Âu Châu. Sau khi Zelenskiy tuyên bố rằng thỏa thuận với công ty năng lượng Nga Gazprom đã hết hạn, khiến đường ống Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ trở thành tuyến đường xuất khẩu khí đốt duy nhất của Nga sang Âu Châu, căng thẳng ở Lãnh thổ Krasnodar, nơi có trạm đường ống, có thể bắt đầu gia tăng.
[Newsweek: Russia Accuses Kyiv of Targeting Its Last Remaining Gas Link to Europe]
2. Phần Lan cho biết thủy thủ đoàn tàu chở dầu đã lên kế hoạch phá hoại cáp nhiều hơn trước khi bị bắt
Theo Reuters, các nhà điều tra Phần Lan cho biết thủy thủ đoàn của một tàu chở dầu bị cáo buộc làm hỏng cáp điện và cáp thông tin liên lạc dưới biển ở Biển Baltic đã chuẩn bị cắt thêm cơ sở hạ tầng trước khi chính quyền can thiệp.
Tháng trước, chính quyền Phần Lan đã lên tàu chở dầu Eagle S, được cho là một phần của cái gọi là “hạm đội bóng tối” của Mạc Tư Khoa.
Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào năm 2022, khu vực Biển Baltic đã phải đối mặt với nhiều sự gián đoạn đối với cáp điện, liên kết viễn thông và đường ống dẫn khí. Các quốc gia thành viên NATO xung quanh Biển Baltic dự kiến sẽ họp tại Helsinki vào ngày 14 Tháng Giêng để thảo luận về các biện pháp tập thể chống lại các mối đe dọa như vậy.
Chiếc Eagle S bị cáo buộc đã gây hư hại cho đường dây điện Estlink 2 và bốn tuyến cáp viễn thông giữa Phần Lan và Estonia bằng cách kéo neo của nó trên 100 km dọc theo đáy biển.
Risto Lohi, nhà lãnh đạo Cục Điều tra Quốc gia Phần Lan, cho biết con tàu cũng có nguy cơ làm hỏng đường dây điện Estlink 1 và đường ống dẫn khí BalticConnector khi chính quyền hành động. “Sẽ có nguy cơ gần như ngay lập tức rằng các dây cáp hoặc đường ống khác liên quan đến cơ sở hạ tầng dưới nước quan trọng của chúng tôi có thể bị hư hỏng”, Lohi cho biết.
Các nhà chức trách đang điều tra chín thành viên thủy thủ đoàn của tàu, bao gồm thuyền trưởng người Georgia và các thủy thủ đến từ Ấn Độ và Georgia.
Trong một sự việc riêng biệt, các quốc gia Biển Baltic nghi ngờ tàu chở hàng Dịch Bằng hay Yi Peng 3 của Trung Quốc đã kéo neo để cắt đứt hai tuyến cáp quang dưới biển vào tháng 11.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Dân sự Thụy Điển, Carl-Oskar Bohlin, tuyên bố rằng bằng chứng về hư hỏng neo liên quan đến Yi Peng 3 cũng được tìm thấy gần cáp điện NordBalt, kết nối Thụy Điển và Lithuania. “Điều này rõ ràng minh họa cho mức độ nghiêm trọng của tình hình mà chúng ta đang gặp phải”, Bohlin phản bác.
[Kyiv Independent: Oil tanker crew planned more cable sabotage before capture, Finland says]
3. Thủ tướng Tusk cho biết ngân sách quốc phòng của NATO có thể vượt gấp mười lần Nga nếu Âu Châu chi tiêu ngang bằng Ba Lan
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk đã ủng hộ việc tăng chi tiêu quốc phòng trên toàn NATO vào ngày 15 tháng Giêng, lập luận rằng nếu tất cả các thành viên Âu Châu đều chi tiêu ngang bằng Ba Lan thì ngân sách quốc phòng của NATO sẽ gấp mười lần ngân sách quốc phòng của Nga.
“Không ai ngoài Âu Châu có thể giải quyết được các vấn đề quốc phòng của mình”, ông phát biểu trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tại Warsaw.
Bình luận của Tusk được đưa ra trong bối cảnh NATO ngày càng có nhiều lời kêu gọi tăng chi tiêu quốc phòng, một chủ đề được khơi lại sau cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine năm 2022 và được Tổng thống Mỹ sắp nhậm chức Ông Donald Trump ủng hộ.
“Các quốc gia khác không nên chi 1,5 phần trăm GDP của họ cho quốc phòng — điều này là không đủ”, ông nói, đồng thời nhấn mạnh rằng những đóng góp quốc phòng mạnh mẽ của Âu Châu có thể giúp duy trì mối quan hệ hữu nghị giữa Hoa Kỳ và Âu Châu.
Vào ngày 7 tháng Giêng, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã kêu gọi tăng mục tiêu chi tiêu của NATO lên 5% GDP, cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% hiện tại.
“ Nếu tất cả các nước Âu Châu bắt đầu thực hiện nghiêm chỉnh nghĩa vụ của mình trong NATO, tôi chắc chắn rằng Mỹ sẽ rất vui khi hợp tác với chúng tôi”.
Trong khi đề xuất tăng 5% gặp phải sự phản đối, một số thành viên NATO được cho là sẵn sàng chấp nhận mức tăng khiêm tốn hơn, có thể lên tới 3% GDP, Reuters đưa tin vào ngày 10 tháng Giêng.
Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã nói đùa vào ngày 13 Tháng Giêng rằng các đồng minh nên tăng chi tiêu hoặc chuẩn bị “tham gia các khóa học tiếng Nga hoặc chuyển đến New Zealand”. Hiện tại, 24 trong số 32 quốc gia NATO đạt mục tiêu 2% GDP, nhưng một số quốc gia, bao gồm Ý, Canada và Tây Ban Nha, vẫn chưa đạt được mục tiêu.
Zelenskiy ca ngợi cuộc thảo luận của ông với Tusk, nhấn mạnh trọng tâm của họ vào việc tăng cường năng lực phòng thủ của Ukraine và thúc đẩy các lệnh trừng phạt đối với Nga.
“Chúng tôi đã thảo luận về quốc phòng của mình, bao gồm cung cấp vũ khí, sản xuất vũ khí và các khoản đầu tư liên quan. Chúng tôi cũng tập trung vào việc tăng cường các lệnh trừng phạt đối với Nga và mang lại hòa bình gần hơn cho Ukraine và toàn bộ Âu Châu”, Zelenskiy nói trên X.
[Kyiv Independent: NATO defense budget could surpass Russia’s tenfold if Europe matches Poland’s spending, Tusk says]
4. Tổng thư ký NATO yêu cầu các đồng minh tăng chi tiêu quốc phòng hoặc bắt đầu học tiếng Nga
Tổng thư ký NATO Mark Rutte kêu gọi các thành viên của liên minh hoặc tăng mục tiêu chi tiêu quốc phòng hoặc bắt đầu tham gia “các khóa học tiếng Nga”.
Tổng thống đắc cử Donald Trump thường xuyên nói về nhu cầu các đồng minh NATO phải tăng chi tiêu cho quốc phòng.
Mục tiêu hiện tại của NATO đối với chi tiêu quốc phòng của các thành viên là 2 phần trăm GDP của quốc gia họ. Tổng thống đắc cử Donald Trump đã nói vào năm 2018 trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình rằng mục tiêu chi tiêu quốc phòng cho NATO nên tăng gấp đôi lên 4 phần trăm.
Trong quá trình vận động tranh cử trước thềm cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng cáo buộc NATO phụ thuộc quá nhiều vào đóng góp của Hoa Kỳ. Trong lần xuất hiện vào tháng 12 trên chương trình Meet the Press của NBC, ông thậm chí còn gợi ý rằng Hoa Kỳ có thể cân nhắc rời khỏi NATO nếu các thành viên không tăng chi tiêu quốc phòng.
Rutte trước đây đã nói rằng Tổng thống đắc cử Donald Trump đã đúng khi thúc đẩy NATO tăng chi tiêu, phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 11 ở Budapest rằng “bạn sẽ không đạt được an ninh với mức 2 phần trăm”.
Rutte đã có bài phát biểu trước Nghị viện Âu Châu vào hôm Thứ Hai, 13 Tháng Giêng, lần đầu tiên kể từ khi nhậm chức. Trong bài phát biểu của mình, nhà lãnh đạo NATO đã nêu ra các mục tiêu của mình, bao gồm việc đưa NATO và Liên minh Âu Châu “gần nhau hơn” để ngăn chặn “chiến dịch gây bất ổn” của Nga.
Ông cũng kêu gọi NATO nâng mức chi tiêu quốc phòng chuẩn hiện tại là 2% GDP của mỗi quốc gia.
“Mọi thứ tôi thấy hiện tại là không đủ, và nếu chúng ta không làm điều đó [tăng mục tiêu chi tiêu], chúng ta sẽ an toàn ngay bây giờ nhưng không phải trong bốn hoặc năm năm nữa. Vì vậy, nếu bạn không làm điều đó, hãy học tiếng Nga hoặc đến New Zealand,” Rutte nói.
Ông nói thêm, “Hoặc quyết định chi tiêu nhiều hơn ngay bây giờ, và đó chính xác là cuộc tranh luận mà chúng ta phải hoàn tất trong ba hoặc bốn tháng tới để bảo đảm an toàn ở khu vực này”.
Ngoại trưởng Anh David Lammy phát biểu trong bài phát biểu ngày 9 tháng Giêng: “Ông Donald Trump và JD Vance hoàn toàn đúng khi họ nói rằng Âu Châu cần phải làm nhiều hơn để bảo vệ lục địa của mình. Thật thiển cận khi giả vờ ngược lại khi Nga đang tiến quân.”
Rutte phát biểu trong một hội nghị vào tháng 12: “Tổng thống đắc cử Donald Trump muốn bảo đảm rằng Hoa Kỳ không chi tiêu quá mức vì chúng ta không làm đủ, và ông ấy hoàn toàn đúng. Ý tôi là, tôi nhớ khi ông ấy trở thành tổng thống vào năm 2016, 2017, ông ấy vẫn tiếp tục thúc đẩy chúng ta, và kể từ khi ông ấy trở thành tổng thống, chúng ta đã chi nhiều hơn 641 tỷ so với trước khi ông ấy lên nắm quyền... Tất nhiên là cuộc tấn công toàn diện—cuộc tấn công toàn diện của Nga vào Ukraine cũng đã đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng, nhưng ông ấy đã rất thành công trong việc đẩy mạnh chi tiêu.”
Lời kêu gọi tăng chi tiêu quốc phòng của NATO đã vấp phải một số sự phản đối, khi Thủ tướng Đức Olaf Scholz gần đây gọi ý tưởng đất nước ông chi tiêu nhiều hơn là “chưa hoàn thiện” và đặt câu hỏi về việc các quốc gia sẽ lấy nguồn tiền bổ sung cần thiết từ đâu.
Tuy nhiên, chủ đề về việc NATO tăng mục tiêu chi tiêu quốc phòng cho các đồng minh có thể sẽ tiếp tục được tranh luận trong những tháng tới.
[Newsweek: NATO Chief Tells Allies to Raise Defense Spending or Learn Russian]
5. Thủ tướng Tusk của Ba Lan cam kết thúc đẩy tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu của Ukraine trong nhiệm kỳ chủ tịch luân phiên của Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk đã cam kết sẽ ưu tiên con đường đưa Ukraine trở thành thành viên Liên minh Âu Châu trong nhiệm kỳ chủ tịch sắp tới của nước này tại khối này.
Với việc Ba Lan hiện đang giữ chức chủ tịch luân phiên của Liên minh Âu Châu, Warsaw đang sẵn sàng tận dụng vị thế của mình để thúc đẩy nguyện vọng gia nhập khối 27 thành viên của Ukraine.
Trong sáu tháng tới, Ba Lan sẽ có ảnh hưởng để đưa yêu cầu gia nhập của Ukraine lên hàng đầu trong chương trình nghị sự của Liên Hiệp Âu Châu. Điều này phù hợp với sự ủng hộ lâu dài của Warsaw đối với Kyiv, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra với Nga.
Là một nước ủng hộ mạnh mẽ Ukraine trong bối cảnh xung đột đang diễn ra với Nga, Ba Lan đặt mục tiêu tận dụng vị thế lãnh đạo của mình để đẩy nhanh quá trình hội nhập của Ukraine vào Liên Hiệp Âu Châu. Cam kết này nhấn mạnh quyết tâm của Warsaw trong việc ủng hộ nỗ lực gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của Kyiv và củng cố mối quan hệ với Cộng đồng Âu Châu.
Zelenskiy đang thăm Ba Lan sau một thỏa thuận đột phá giữa hai nước về việc khai quật các nạn nhân Ba Lan trong vụ thảm sát thời Thế chiến II do những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine gây ra.
Trong khi Ba Lan là một trong những đồng minh kiên định nhất của Ukraine kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga gần ba năm trước, những bất bình lịch sử chưa được giải quyết vẫn tiếp tục phủ bóng đen lên mối quan hệ giữa hai nước.
Căng thẳng giữa Ba Lan và Ukraine là gì?
Vấn đề về các nạn nhân Ba Lan trong các vụ thảm sát thời Thế chiến II, vẫn nằm trong các ngôi mộ tập thể trên đất Ukraine, vẫn là nguồn gốc của sự cay đắng sâu sắc đối với nhiều người Ba Lan. Ký ức về những vụ giết người tàn bạo này đã tồn tại trong nhiều thập niên, tạo ra căng thẳng ngay cả khi hai quốc gia hợp tác chặt chẽ với nhau để chống lại các mối đe dọa chung.
Thỏa thuận này giải quyết một vấn đề gây tranh cãi trong lịch sử đã làm căng thẳng mối quan hệ giữa hai nước láng giềng trong nhiều thập niên. Thỏa thuận này đánh dấu một bước tiến tới hòa giải, trong khi cả hai nước đều tìm cách củng cố liên minh của mình trong bối cảnh xung đột đang diễn ra với Nga.
Thủ tướng Tusk, tại nhiệm hơn một năm, đang chịu áp lực trong nước phải chứng minh sự tiến triển trong các vấn đề chính khi chính phủ của ông nắm giữ chức chủ tịch luân phiên của Liên Hiệp Âu Châu. Điều này đặc biệt quan trọng với cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 5, nơi ứng cử viên của đảng ông dự kiến sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ một ứng cử viên đối lập theo chủ nghĩa dân tộc.
Là một người trung dung ủng hộ Liên Hiệp Âu Châu, Tusk đã nỗ lực thúc đẩy tầm nhìn bao trùm về lòng yêu nước, nhằm chống lại những người bảo thủ theo chủ nghĩa dân tộc, những người tự coi mình là người bảo vệ chính cho lợi ích của Ba Lan. Khả năng cân bằng các ưu tiên của Liên Hiệp Âu Châu với các mối quan tâm trong nước của ông có thể sẽ ảnh hưởng đến cả vai trò lãnh đạo của ông và cuộc bầu cử sắp tới.
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết “Chúng tôi sẽ phá vỡ thế bế tắc hiện nay trong vấn đề này”, Tusk nói với các phóng viên tại Warsaw khi ông đứng cạnh Zelenskiy. “Chúng tôi sẽ đẩy nhanh quá trình gia nhập”.
Chức chủ tịch của Ba Lan được kỳ vọng sẽ đưa nỗ lực gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của Ukraine lên hàng đầu trong chương trình nghị sự của Liên Hiệp Âu Châu, phản ánh chiến lược rộng hơn của nước này trong việc thúc đẩy sự ổn định và hợp tác trong khu vực.
[Newsweek: Poland's Tusk Pledges to Advance Ukraine's EU Membership During Presidency]
6. Bloomberg đưa tin Putin sẽ yêu cầu Ukraine không bao giờ gia nhập NATO trong các cuộc đàm phán với Tổng thống đắc cử Donald Trump
Bloomberg đưa tin vào ngày 16 tháng Giêng, trích dẫn nguồn tin của hãng này, Nga sẽ yêu cầu Ukraine cắt đứt quan hệ với NATO và trở thành “một quốc gia trung lập với quân đội hạn chế” trong các cuộc đàm phán với Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Ông Donald Trump.
Tổng thống đắc cử Donald Trump trước đó đã ám chỉ rằng ông sẵn sàng gặp Putin “rất nhanh” sau lễ nhậm chức, đồng thời nói thêm rằng Điện Cẩm Linh cũng đang tìm kiếm điều đó. Tổng thống đắc cử Donald Trump đã nhiều lần nhắc lại rằng ông có kế hoạch chấm dứt chiến tranh ở Ukraine một cách nhanh chóng, một phần vì ông được cho là có mối quan hệ tốt với Putin.
Theo nguồn tin, Điện Cẩm Linh chấp nhận rằng các quốc gia thành viên NATO có thể tiếp tục gửi vũ khí tới Ukraine như một phần của các thỏa thuận an ninh song phương, nhưng “vũ khí này không nên được sử dụng để chống lại Nga hoặc để chiếm lại lãnh thổ”, một trong những nguồn tin nói với Bloomberg.
Quan điểm của Mạc Tư Khoa là trên thực tế họ sẽ giữ quyền kiểm soát gần 20% lãnh thổ của Ukraine, bao gồm cả bán đảo Crimea, được sáp nhập vào năm 2014. Trong khi đó, hãng truyền thông này đưa tin, trích dẫn nguồn tin của họ.
Các quan chức Ukraine giấu tên nói với hãng truyền thông rằng hiện tại Kyiv và Mạc Tư Khoa chỉ đàm phán về việc trao đổi tù nhân và trả lại trẻ em bị trục xuất.
Trong khi đó, Bloomberg đưa tin, trích lời một người nắm rõ công tác chuẩn bị của Điện Cẩm Linh, Ukraine và Nga cũng đang có “các cuộc đàm phán hạn chế” tại Qatar về các quy tắc bảo vệ các cơ sở hạt nhân khỏi các cuộc tấn công.
Tổng thống đắc cử Donald Trump thường bày tỏ sự đồng cảm với nhà lãnh đạo Nga trong khi chỉ trích mức độ ủng hộ mà chính quyền Tổng thống Biden sắp mãn nhiệm dành cho Kyiv. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng ban lãnh đạo mới của Hoa Kỳ có thể đạt được một thỏa thuận bất lợi cho Ukraine.
Đặc phái viên hòa bình sắp tới của Tổng thống đắc cử Donald Trump tại Ukraine, Keith Kellogg, cho biết mục tiêu của tổng thống đắc cử không phải là “trao tặng thứ gì đó cho Putin hay người Nga” mà là “cứu Ukraine và cứu chủ quyền của họ”.
Tổng thống đắc cử Donald Trump cho biết các đề xuất hòa bình cụ thể vẫn đang được xây dựng. Một đề xuất bị rò rỉ từ nhóm của ông — đóng băng tiền tuyến, hoãn việc Ukraine gia nhập NATO trong 20 năm và điều động lực lượng gìn giữ hòa bình Âu Châu trên thực địa — đã bị Nga bác bỏ.
[Kyiv Independent: Putin to demand Ukraine never join NATO during talks with Trump, Bloomberg reports]
7. Truyền hình Nga nói ‘Chúng tôi cần Greenland’, hướng mắt đến thỏa thuận với Tổng thống đắc cử Donald Trump
Một chính trị gia Nga và là người tuyên truyền cho Điện Cẩm Linh phát biểu trên truyền hình nhà nước rằng, Nga nên đạt được thỏa thuận với Tổng thống sắp nhậm chức Ông Donald Trump nếu ông thành công trong tham vọng đưa Hoa Kỳ sáp nhập Greenland.
Andrey Gurulyov, thành viên Duma hay Hạ Viện của Quốc hội Nga và cựu chỉ huy quân đội, đã đưa ra những phát biểu này khi xuất hiện trên kênh truyền hình nhà nước Russia-1, nơi ông trò chuyện cùng người dẫn chương trình Vladimir Solovyov.
Newsweek đã liên hệ với Điện Cẩm Linh và nhóm chuyển giao quyền lực của Tổng thống đắc cử Donald Trump-Vance qua email để xin bình luận vào thứ Ba.
Tổng thống đắc cử Tổng thống đắc cử Donald Trump đã nói rằng ông muốn Hoa Kỳ mua lại Greenland, một hòn đảo bán tự trị thuộc Đan Mạch và là nơi có căn cứ của Lực lượng Không gian Hoa Kỳ. Hôm Thứ Hai, 13 Tháng Giêng, Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã đưa ra dự luật cho phép ông tham gia đàm phán với Đan Mạch để mua lại lãnh thổ này.
Chính trị gia người Nga Gurulyov phát biểu trên truyền hình nhà nước rằng Nga cần Greenland và nên thương lượng với Tổng thống đắc cử Donald Trump để chia lãnh thổ này “thành một vài phần”.
Cựu chỉ huy quân sự này nói thêm rằng Nga đã thiết lập các căn cứ quân sự ở Svalbard, một khu vực Bắc Cực khác, vì nó “rất gần với Hạm đội phương Bắc của chúng tôi”, “điều cực kỳ quan trọng đối với chúng tôi hiện nay”.
Gurulyov cho biết Nga phải tăng cường sự hiện diện quân sự ở Bắc Cực, đồng thời nói thêm rằng đây là vấn đề quan trọng đối với Nga bên cạnh cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine.
Thủ tướng Greenland Múte Egede trước đây đã nói rằng đất nước này “không phải để bán và sẽ không bao giờ để bán”, nhưng ông nói thêm vào thứ Hai rằng ông muốn hợp tác chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ về quốc phòng và khai thác tài nguyên khai thác của nước này.
Chính trị gia Nga Andrey Gurulyov phát biểu trên truyền hình nhà nước: “Tổng thống đắc cử Donald Trump đang khẳng định yêu sách của mình đối với Greenland. Tại sao chúng ta không xem xét Greenland? Chúng ta cần Greenland; không đùa đâu. Ít nhất, chúng ta có thể đạt được thỏa thuận với Tổng thống đắc cử Donald Trump và chia Greenland thành một vài mảnh. Rõ ràng là Đan Mạch sẽ không bao giờ còn ở đó nữa.
“Svalbard, rất gần với Hạm đội phương Bắc của chúng tôi, cực kỳ quan trọng đối với chúng tôi ngày nay. Sẽ có một số căn cứ rất đẹp ở đó. Sẽ có một số căn cứ rất đẹp ở đó, gắn kết toàn bộ thành phần Bắc Cực.
“Hôm nay, chúng ta cần phải tăng cường rõ ràng thành phần quân sự ở Bắc Cực, dựa trên các điều kiện đang diễn ra, bao gồm cả ở Ukraine. Chúng ta chỉ đang xem xét một Ukraine, phải không? Bắc Cực là vấn đề thứ hai và lớn hơn đã bắt đầu, và chúng ta cần phải ngồi lại và tính toán rõ ràng mọi thứ. Chiến tranh, chúng ta vẫn luôn nói, là toán học. Chúng ta phải ngồi lại và tính toán. Điều chính yếu là xây dựng một hệ thống phòng thủ thích hợp ở đó. Chúng ta cần xây dựng một hệ thống phòng thủ như vậy để không ai nghĩ đến việc thò đầu vào cái gì của chúng ta? Bắc Cực …”
Thủ tướng Greenland Múte Egede đã nói với Reuters vào tháng 12: “Greenland là của chúng tôi. Chúng tôi không phải để bán và sẽ không bao giờ để bán. Chúng tôi không được phép thua cuộc đấu tranh lâu dài vì tự do.”
Nhiệm vụ sáp nhập Greenland của Tổng thống đắc cử Donald Trump khi trở lại Tòa Bạch Ốc vào ngày 20 Tháng Giêng có thể sẽ không dễ dàng. Ông không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực quân sự hoặc kinh tế để kiểm soát hòn đảo này. Tuy nhiên, Greenland là một phần của Đan Mạch, một thành viên NATO, do đó có thể kích hoạt Điều 4 của hiệp ước thành lập NATO. Điều này có thể được viện dẫn khi bất kỳ thành viên nào của liên minh quân sự coi “toàn vẹn lãnh thổ, độc lập chính trị hoặc an ninh” của bất kỳ quốc gia thành viên nào bị đe dọa.
[Newsweek: Russian TV Says 'We Need Greenland,' Eyes Deal With Trump]
8. Cuộc chiến máy bay điều khiển từ xa Nga-Ukraine bước vào giai đoạn mới
Nhà lãnh đạo chương trình máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã nói với các quan chức cao cấp của Ukraine vào đầu năm rằng Nga đang tiến xa hơn trong việc sử dụng máy bay điều khiển từ xa cáp quang.
Trung tá Yevgeny Tkachenko cho biết trong bài phát biểu được chính quyền Kyiv công bố: “Đối phương tiếp tục tăng cường khả năng sử dụng công nghệ điều khiển máy bay điều khiển từ xa thông qua sợi quang, vì vậy việc san bằng lợi thế của chúng là vô cùng cần thiết”.
Trong suốt gần ba năm chiến tranh, sự phát triển nhanh chóng của máy bay điều khiển từ xa cùng công nghệ chống máy bay điều khiển từ xa để đánh bại mọi tiến bộ mới đã định hình nên cuộc xung đột ở Ukraine.
Nga đã cố gắng đánh bại quyền kiểm soát của Ukraine đối với lãnh thổ Nga ở Kursk kể từ khi Kyiv bất ngờ tiến hành cuộc tấn công xuyên biên giới vào tháng 8 năm ngoái. Ukraine vẫn nắm giữ khoảng một nửa lãnh thổ đã chiếm được và đã tiến hành một nỗ lực mới ở Kursk một tuần trước. Trong bối cảnh Ukraine sử dụng các hệ thống tác chiến điện tử cường độ cao, việc Nga sử dụng máy bay điều khiển từ xa sợi quang sẽ là hợp lý.
Khi chiến trường trở nên chật kín với hàng ngàn máy bay điều khiển từ xa và hệ thống tác chiến điện tử, gọi tắt là EW được thiết kế để vô hiệu hóa chúng, Mạc Tư Khoa và Kyiv buộc phải tìm ra những cách mới để bảo đảm máy bay điều khiển từ xa của họ có thể chống lại đối phương nhanh hơn và hiệu quả hơn so với đối thủ.
Máy bay điều khiển từ xa cáp quang xuất hiện ngày càng nhiều trong những tháng gần đây như một trong những giải pháp chính cho tác chiến điện tử mở rộng được cả hai bên sử dụng.
Sợi quang hoạt động bằng cách truyền thông tin và năng lượng dưới dạng xung ánh sáng đi qua các sợi thủy tinh rất mỏng.
Chuyên gia về máy bay điều khiển từ xa tại Anh Steve Wright chia sẻ với Newsweek rằng: “Chúng ta thường không biết đến điều này, nhưng thực tế là chúng ta sử dụng sợi quang hầu như hàng ngày”.
Wright cho biết: “Chúng ta có thể truyền tải nhiều dữ liệu hơn qua một kết nối” thông qua cáp quang, điều này rất quan trọng trên chiến trường.
Máy bay điều khiển từ xa cáp quang “được điều khiển thông qua một sợi cáp rất mỏng được tháo ra từ một cuộn dây gắn vào máy bay điều khiển từ xa”. Đây là mối quan hệ chặt chẽ với các loại cáp cung cấp quyền truy cập internet cho nhiều gia cư, các chuyên gia từ Iron Cluster, đơn vị đưa tin về hàng chục công ty công nghệ của Ukraine, cho biết với Newsweek.
Samuel Bendett, từ tổ chức nghiên cứu và phân tích phi lợi nhuận có trụ sở tại Washington, CNA, cho biết Nga đã ra mắt máy bay điều khiển từ xa bằng sợi quang, nhưng Ukraine cũng không hề kém.
“Người Nga là những người đầu tiên sử dụng máy bay điều khiển từ xa cáp quang trong cuộc chiến này và tính đến đầu năm 2025, họ đang sử dụng rộng rãi giải pháp này trên nhiều khu vực khác nhau của tiền tuyến”, các chuyên gia của Iron Cluster cho biết. “Các nhà sản xuất Ukraine hiện đang nỗ lực bắt kịp trong việc phát triển máy bay điều khiển từ xa cáp quang”.
Bendett chia sẻ với Newsweek rằng hầu hết máy bay điều khiển từ xa cáp quang đều là máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất, gọi tắt là FPV và máy bay bốn cánh quạt điều khiển từ xa, được ra mắt lần đầu tiên vào năm 2024.
“Thông thường, sợi quang được sử dụng trên FPV đa cánh quạt cho các nhiệm vụ kamikaze”, các chuyên gia của Iron Cluster cho biết. “Nhưng hiện nay, các nỗ lực đang được tiến hành để điều chỉnh công nghệ này để điều khiển các loại máy bay điều khiển từ xa khác, bao gồm cả robot chiến đấu trên mặt đất”.
Bendett cho biết, các loại cáp có thể kéo dài ở nhiều khoảng cách khác nhau và thường lên tới khoảng 10 km. Ông nói thêm rằng một số loại cáp hiện có thể đạt tới gấp đôi khoảng cách này.
Các chuyên gia của Iron Cluster cho biết có ba lợi thế chính của sợi quang. Tín hiệu đến máy bay điều khiển từ xa không thể bị gây nhiễu hoặc chặn, đồng thời cung cấp phẩm chất video tốt hơn nhiều cho người điều khiển. Trên hết, máy bay điều khiển từ xa không thể bị lực lượng địch phát hiện thông qua tín hiệu vô tuyến, là một loại tín hiệu điện từ.
Sử dụng máy bay điều khiển từ xa phát ra tín hiệu điện từ “tương đương với việc bay quanh chiến trường mang theo một chuỗi đèn cây thông Noel”, Wright nói thêm. Đây không phải là vấn đề đối với máy bay điều khiển từ xa cáp quang.
Bendett cho biết Nga đang sử dụng ít nhất ba loại máy bay điều khiển từ xa cáp quang khác nhau, đặc biệt là ở khu vực Kursk phía tây để chống lại cuộc tấn công của Ukraine, trong khi Ukraine đang chuẩn bị sử dụng ít nhất 10 loại máy bay này.
Bendett cho biết thêm, có một số cuộc tranh luận về mức độ hiệu quả thực sự của máy bay điều khiển từ xa sợi quang hiện tại. Chúng có thể được sử dụng để tiêu diệt vũ khí hoặc hệ thống của đối phương trước máy bay điều khiển từ xa điều khiển bằng sóng vô tuyến, ông nói, và mở đường cho máy bay điều khiển từ xa không dùng sợi quang tấn công.
Nhưng các chuyên gia của Iron Cluster cho biết máy bay điều khiển từ xa sử dụng sợi quang thường đắt hơn và nặng hơn, làm tăng thêm 1,5 kg trọng lượng của máy bay điều khiển từ xa cho một đoạn cáp dài khoảng 10 km.
“Điều này làm giảm khả năng mang thuốc nổ của máy bay điều khiển từ xa, do đó làm giảm khả năng tấn công mục tiêu hiệu quả của nó”, các chuyên gia cho biết. “Để bù đắp cho điều này, cần có máy bay điều khiển từ xa lớn hơn, có khung lớn hơn và pin mạnh hơn”. Họ nói thêm rằng chúng thường chính xác hơn khi tấn công.
Một blogger quân sự người Nga, người tự nhận có quan hệ với các cơ quan an ninh của Điện Cẩm Linh, cho biết khi các hoạt động mới của Ukraine diễn ra, chiến tranh điện tử dày đặc ở Kursk có nghĩa là “tất cả các tần số vô tuyến và thậm chí cả Internet đều bị nhiễu”.
“Đối phương đã bao phủ khu vực tấn công bằng tác chiến điện tử, nên nhiều máy bay điều khiển từ xa trở nên vô dụng”, một blogger người Nga khác cho biết.
Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết vào ngày 2 Tháng Giêng rằng họ đã giới thiệu máy bay điều khiển từ xa FPV được điều khiển bằng cáp quang cho một số chỉ huy cao cấp của quân đội như một phần của cái mà họ gọi là “quân đội tương lai”.
Các chuyên gia dự đoán máy bay điều khiển từ xa cáp quang sẽ trở nên phổ biến hơn vào năm 2025, nhưng coi cáp là bước tiếp theo tự nhiên trong cuộc chiến sử dụng nhiều máy bay điều khiển từ xa ở Đông Âu.
Bendett cho biết máy bay điều khiển từ xa cáp quang “sẽ ngày càng trở nên quan trọng hơn ở Ukraine” kể từ năm nay.
Wright nói thêm: “Việc đưa cáp quang vào sử dụng không phải là một bước đột phá cơ bản, nhưng chắc chắn là một bước tiến 'tiến bộ' trong cuộc đấu tranh sinh tồn tàn khốc và chưa thấy hồi kết trên chiến trường”.
[Newsweek: Russia-Ukraine Drone War Enters New Phase]
9. Đối thủ của Fico thúc đẩy bầu cử sớm khi chuyến đi Mạc Tư Khoa của Thủ tướng Slovakia gây ra tai tiếng
Chuyến đi gần đây của Robert Fico tới Mạc Tư Khoa đang phản tác dụng ngay tại nơi mà nó được cho là sẽ giúp ông ghi điểm - đó là ở quê nhà.
Nhà lãnh đạo Slovakia thân Nga đang phải đối mặt với mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với quyền lực của mình kể từ khi trở lại nắm quyền vào tháng 10 năm ngoái, khi toàn bộ phe đối lập đã hợp lực vào hôm thứ Tư để đề xuất bỏ phiếu bất tín nhiệm chính phủ của ông.
Điều quan trọng là chuyến thăm Mạc Tư Khoa của Thủ tướng vào ngày 22 tháng 12 cũng khiến một số đồng minh của ông quay lưng lại với ông, khi bốn nghị sĩ liên minh từ đảng dân chủ xã hội Hlas (Tiếng nói) đã tránh xa chuyến đi, chặn một số đề xuất liên minh và tuyên bố sẽ đến thăm Kyiv.
“Chuyến đi của Fico tới Mạc Tư Khoa là một sự ô nhục đối với Slovakia,” đối thủ chính trị lớn nhất của Fico, lãnh đạo đảng Tiến bộ Slovakia Michal Šimečka, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với POLITICO. “Nhưng đó là một phần của câu chuyện lớn hơn về một thủ tướng dường như không quan tâm đến việc giải quyết các vấn đề thực sự gây rắc rối cho người dân Slovakia. Thay vào đó, ông ta bay khắp thế giới để gặp gỡ các nhà độc tài.”
Šimečka cho biết toàn bộ phe đối lập muốn Slovakia bám chặt vào Liên Hiệp Âu Châu và NATO, và cuộc gặp giữa Fico và Putin cuối cùng đã thuyết phục họ hành động.
“Slovakia không chỉ có Robert Fico,” ông nói thêm. “Có rất nhiều người mong muốn Slovakia trở thành một phần của Âu Châu tự do và dân chủ, có mối quan hệ tốt với các nước láng giềng, thúc đẩy lợi ích của chúng ta một cách xây dựng và nỗ lực củng cố Âu Châu nói chung, vì điều đó cũng tốt cho Slovakia.”
Cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, nếu thành công, sẽ kích hoạt một cuộc bầu cử đột xuất. Theo một cuộc thăm dò gần đây vào tháng Giêng, đảng đối lập tự do Progressive Slovakia là đảng được ưa chuộng nhất cả nước với 23,9 phần trăm sự ủng hộ, với đảng cầm quyền Smer của Fico đứng thứ hai với 18 phần trăm.
Bản thân Fico đã ám chỉ rằng một cuộc bầu cử bất ngờ có thể là một lựa chọn nếu các đối tác liên minh của ông — Hlas và Đảng Dân tộc Slovak cực hữu — không giải quyết được những bất đồng của họ trong quốc hội nước này. Liên minh có đa số sít sao là 76 trong số 150 ghế, so với 71 ghế của phe đối lập và ba ghế độc lập.
Šimečka cho biết: “Bất kể kết quả thế nào, tôi tin rằng trong tình hình chính phủ chỉ có đa số mong manh và khi có bất ổn và hỗn loạn, thì bầu cử sớm là giải pháp tốt nhất”.
Trong khi cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm phải diễn ra trong vòng một tuần, vẫn chưa có ngày cụ thể nào được ấn định.
Fico đã sắp xếp gặp Putin như một động thái cuối cùng để bảo đảm khí đốt giá rẻ của Nga cho Slovakia sau khi Ukraine chấm dứt thỏa thuận trung chuyển với Gazprom. Chuyến thăm Mạc Tư Khoa của ông không chỉ khiến phe đối lập Slovakia mà cả các đồng minh Âu Châu của nước này thất vọng, những người đã dày công tập hợp 15 gói trừng phạt riêng biệt trong ba năm qua để trừng phạt Mạc Tư Khoa vì cuộc chiến vô cớ với Ukraine.
[Politico: Fico’s rival pushes snap election as Slovak PM’s Moscow trip backfires]
10. Iran từ chối không công nhận việc Nga sáp nhập Crimea của Ukraine trong Hiệp ước chiến lược mới
Theo Middle East Eye, trong một hiệp ước mới với Nga sẽ được ký vào thứ sáu, Iran đã phản đối việc Mạc Tư Khoa sáp nhập Crimea.
Việc Iran từ chối công nhận Crimea là lãnh thổ của Nga trong hiệp ước mới cho thấy Tehran có thể không hoàn toàn ủng hộ cuộc xâm lược Ukraine của Mạc Tư Khoa.
Putin và Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian chuẩn bị ký hiệp ước Đối tác chiến lược toàn diện, nhằm thiết lập quan hệ Nga-Iran trong 20 năm tới và tăng cường quan hệ đối tác giữa hai nước trong nhiều lĩnh vực trong bối cảnh bị các cường quốc thế giới cô lập do lệnh trừng phạt.
Tuy nhiên, hiệp ước không công nhận Crimea là lãnh thổ của Nga, mặc dù Mạc Tư Khoa đã sáp nhập khu vực này từ Ukraine vào năm 2014. Việc công nhận bị bỏ sót này thể hiện rõ trong một trong các điều khoản trong thỏa thuận liên quan đến toàn vẹn lãnh thổ, điều này rất quan trọng đối với Tehran cũng như Mạc Tư Khoa - vì Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Iran đã tranh chấp ba hòn đảo vùng vịnh do Iran kiểm soát kể từ năm 1971.
Quyết định không công nhận Crimea là lãnh thổ của Nga của Tehran mâu thuẫn với cách họ từng coi lãnh thổ này. Vào năm 2022, quân đội Iran đã “trực tiếp tham gia trên bộ” tại bán đảo, hỗ trợ các cuộc tấn công của Nga, hãng tin Associated Press đưa tin.
Thỏa thuận dài hạn mới bao gồm 47 điều khoản, tờ Middle East Eye đưa tin, trích dẫn một nguồn tin chính phủ. Các điều khoản đề cập đến nhiều chủ đề khác nhau mà các quốc gia sẽ hợp tác—bao gồm công nghệ, thông tin và an ninh mạng, hợp tác năng lượng hạt nhân hòa bình, chống khủng bố, hợp tác khu vực, các vấn đề môi trường và tội phạm có tổ chức. Hiệp ước mới, đã được tiến hành trong năm năm, nhằm thay thế một thỏa thuận dài hạn trước đó giữa Nga và Iran có từ năm 2001 và được gia hạn đến năm 2020.
Crimea, một bán đảo nối liền với đất liền Ukraine, đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc chiến giữa Mạc Tư Khoa và Kyiv. Lãnh thổ này có lịch sử nằm dưới sự kiểm soát của Nga khi bị Mạc Tư Khoa sáp nhập vào năm 1783 dưới thời Catherine Đại đế như một phần của Đế chế Nga. Nó giành được độc lập với Ukraine vào năm 1991. Kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine bắt đầu vào tháng 2 năm 2022, xung đột ở bán đảo đã gia tăng khi Kyiv tìm cách giành lại lãnh thổ.
Anton Barbashin, giám đốc biên tập của Riddle Russia, đã viết trên X, vào thứ Ba: “Theo báo cáo này, Iran đã từ chối thêm một điều khoản công nhận Crimea là một phần của Nga vào thỏa thuận hợp tác chiến lược với Nga. Không biết liệu đó có phải là vấn đề hay không nhưng điều đó nhắc nhở chúng ta rằng ngay cả Iran bị trừng phạt cũng không chơi bóng.”
Xenta, một người dùng ủng hộ Ukraine X, đã viết: “Một 'cú đánh' từ hướng không ngờ: Iran đã từ chối công nhận Crimea bị tạm chiếm và các 'lãnh thổ tranh chấp' khác là của Nga trong Hiệp định Đối tác Toàn diện mới trong 20 năm tới, dự kiến sẽ được ký kết tại Mạc Tư Khoa vào ngày 17 tháng Giêng”.
Nga và Iran dự kiến ký thỏa thuận này ba ngày trước lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Ông Donald Trump.
Những tranh chấp tiếp theo về Crimea có thể xảy ra giữa các quốc gia và các cường quốc toàn cầu khác về việc công nhận ai nắm quyền kiểm soát lãnh thổ. Việc Tehran không công nhận bán đảo này là của Nga cũng có thể kích động Mạc Tư Khoa đối xử tương tự đối với các vùng lãnh thổ của Iran.
[Newsweek: Iran Spurns Russia's Crimea Annexation in New Strategic Treaty]