Chúa Nhật 15.10.2017, Đức Thánh Cha Phanxicô tuyên thánh cho các chân phước tử đạo thuộc Mỹ châu Latinh: Andrea de Soveral, Ambrogio Francesco Ferro, Matteo Moreira và 27 bạn (1645); Cristoforo, Antonio e Giovanni (1527-1529); Faustino Míguez (1831-1925); Angelo da Acri (1669-1739). Trước khi đọc kinh Truyền tin, ĐTC loan tin: “Đón nhận mong muốn của một số Hội đồng Giám mục Mỹ châu Latinh, cũng như các yêu cầu của nhiều Mục tử và tín hữu từ các nơi khác trên thế giới, tôi đã quyết định triệu tập một Hội nghị Giám mục đặc biệt cho khu vực Pan-Amazon, sẽ diễn ra diễn ra tại Rome vào tháng 10 năm 2019. Mục đích chính của sự triệu tập này là xác định những con đường mới cho việc truyền giáo dành cho thành phần này của dân Chúa, đặc biệt là người dân bản địa, thường bị lãng quên và không có triển vọng về một tương lai thanh thản, vì cuộc khủng hoảng của rừng nhiệt đới Amazon, lá phổi có tầm quan trọng đối với hành tinh của chúng ta. Có thể các Thánh mới đã can thiệp vào sự kiện giáo hội này, để tôn trọng vẻ đẹp của tạo hóa, tất cả các dân tộc trên trái đất ca ngợi Thiên Chúa, Chúa tể vũ trụ và được Ngài soi sáng trên con đường công lý và hòa bình.”

Pan-Amazon hay gọi tắt là Amazon là một khu vực địa lý rộng lớn của Mỹ châu Latinh, được chia sẻ bởi chín quốc gia hiện đại có chủ quyền. Theo một ước tính định lượng, 67% diện tích thuộc về Brazil, 13% cho Peru, 11% cho Bolivia, 6% cho Colombia, 2% cho Ecuador và 1% còn lại thuộc biên giới của Venezuela, Suriname, Guiana và Guiana thuộc Pháp. Toàn bộ lãnh thổ của lưu vực Amazon có diện tích 7,8 triệu km2 và có 34 triệu dân, trong đó khoảng ba triệu người bản địa. Nhóm người bản địa thuộc về 390 dân tộc khác nhau, trong đó có 137 dân tộc chưa được liên lạc hoặc tự nguyện sống cô lập. Có 240 ngôn ngữ được người bản địa sử dụng, chúng ta có thể nhóm lại thành 49 nhóm ngôn ngữ riêng biệt. Do đó, Amazon là một sự giàu có chưa đo lường được về văn hóa, lịch sử, tôn giáo và nhân văn; nhưng ngày nay, hơn bao giờ hết bị đe dọa phá hủy.

Trong cuộc gặp những dân tộc thuộc Amazon ngày 19.1.2018 tại sân vận động Madre de Dios (Mẹ Thiên Chúa) thuộc Puerto Maldonado, nước Peru, ĐTC Phanxicô nói: “Có bao nhiêu nhà truyền giáo, nam và nữ, đã cống hiến cuộc đời của họ cho các dân tộc bạn và bảo vệ nền văn hóa bạn! Họ đã làm như vậy vị họ được cảm hứng từ Tin Mừng. Chính Chúa Kitô đã nhập thể trong một nền văn hóa Do Thái, và từ đó, ngài tự trao cho chúng ta chính ngài là nguồn mới cho tất cả, trong một cách thức mà mỗi người với căn tính sâu xa nhất, cảm thấy được được khẳng định trong chính ngài. Đừng nhường bước cho những nỗ lực nhổ rễ đức tin từ các dân tộc của bạn. Mỗi nền văn hóa và mỗi thế giới quan nhận được Tin Mừng làm phong phú Giáo hội bằng cách thể hiện một khía cạnh mới của khuôn mặt của Chúa Kitô. Giáo hội không xa lạ với những vấn đề và cuộc sống bạn, Giáo hội không muốn xa cách với lối sống và tổ chức của bạn. Chúng ta cần người bản địa định hình văn hóa của các giáo hội địa phương ở Amazon. Hãy giúp các giám mục của bạn, các nhà truyền giáo nam nữ, trở nên một với bạn, và theo cách này, bằng đối thoại bao gồm, để định hình một Giáo hội có khuôn mặt của người Amazon, một Giáo hội có khuôn mặt bản xứ. Theo tinh thần này, tôi đã triệu tập một Hội nghị về Amazon vào năm 2019.”

Lm. Nguyễn Tất Thắng OP